10 keshilla sigurie per mbrojtjen e Sistemit tuaj te Shfrytezimit.

Jane disa pika kyce qe meren ne considerate per sigurine e sistemit pavaresishte se cilen platform te sistemit te shfytezimit ju perdorni. Ju gjithmone duhet te keni parasysh disa nga ceshtjet e meposhteme per te ndaluar aksesin e paautorizuar te sistemit tuaj:

1. Perdorni password te fort. Nje nga menyrat me te mira qe te jeni te sigurte esht perdorimi I passwordeve te forte.Use strong passwords. Nje sulm I fort eshte kur sulmuesi perdor nje system te automatizuar per te patur passwordet sa me shpejt te jete e mundur. Passwordet qe permbajne karaktere dhe hapesira, duke perdorut te duja shkronjat kapitale ose te vogla , me mire se sa perdorimi I numrave, eshte me e veshtire se sa perdorimi I fjaleve te zakonshme, emir juaj apo ndonje personi te afert apo ditelindjen tuaj.kujtoni se sa me shume rritet gjatesia e fjalekalimit tuaj rritet dhe numri I pergjithshem I mundesive qe mund te perdoren. Ne pergjithesi , cdogje me pak se 8 karaktere eshte me I lehte per tu vjedhur nga sulmuesit. 12, ose 16 eshte mire. Por jo dhe gjume te gjate dhe te veshtire per tu mbajtur mend.

2. Nje mbrojtje e mire e perimetrit perreth. Jo te gjitha sigurite ndodhin ne desktop. Eshte nje ide e mire te perdorni nje mur mbrojtes te jashtem firewall/ router qe te mbroje kompjuterin tuaj edhe nqs keni vetem nje kompjuter. . It’s a good idea to use an external firewall/router to help protect your computer, even if you only have one computer. Ose ju mund te porositni nje pasije router Linksys, D-Link, ose ne nivele me te larta ju mund te menaxhoni switche , routers , firewalls nga vete kompanite. Proxy servers, antiviruset gateways dhe filtrimet e spameve jane nje menyre e mire sigurie .

3. Update ( azhornim) software-in tuaj. Kur shqetesime te tilla si testimi I patch-eve mund te jete ne nje situate kritike per shume arsye, mos azhornimi per sigurine mund te jete e rrezikshme nga sulmuesit per kompjuterin tuaj Mos lejoni qe programet qe keni te instaluar te kalojn nje kohe skedulimi te gjate pa update.

4. I fikni sherbimet qe nuk perdorni me. Shpesh , perdoruesit nuk e dine se cfar sherbimesh jane duke ekzekutuar ne sistemin e tyre. Telnet dhe FTP duhen te mbyllen ( fiken) ne kompjuter kur nuk jane me te nevojshme. Sigurohuni qe te jeni ne dijeni te cdo sherbimi qe po perdorni ne kompjuterin tuaj

5. Enkriptimi I te dhenave tuaja. Nivele te ndryshme te enkriptimit te te dhenave jane vlefshme ne sigurine e kopmjuterave te perdoruesit apo te administratorve. Te vendosesh llojin e enkriptimit qe ju duhet varet nga rrethanat. Enkriptimi I te dhenave mund te mbuloje nje rreze qe nga perdorimi I mjeteve kriptografike per file- pas -file deri ne nje system file-sh enkriptimi deri ne nje disku enkriptimi plot( Full disc encryption). Por kjo nuk mbulon particionet e boot-imit, pasi do te kete nevoje per nje support deshifrimi nga hardware te specializuar, por ju nese doni privaci ia vlejne shpenzimet.

6. Mbroni te dhenat tuaja me backup. Nje nga menyrat me te rendesishme te mbrojtjes esht te besh backup te dhenave tuaja. Strategjite per tepricen e te dhenave mbulojne nje rreze nga dicka e thjeshte ruajtja ne CD deri te backup periodik te automatizuar te serverit.

7. Enkriptoni komunikimin e ndjeshem. Sistemet kriptografike per mbrojtjen e komunikimit gjenden kudo. Programet suportojne PGP per email, Off Record per plug-ins per klientet IM , tynelet e enkriptuara per te mbajtur komunikimin e qendrueshem duke perdorur protokollet e sigurt si SSH dhe SSL ose shume mjete te tjera per sigurine.

8. Mos I besoni rrjeteve qe nuk njihni (huaja). Kjo eshte vecanerisht per rrjetet wireless. Nuk ka asgj te keqe perdorimi I rrjetit wireless ne nje local por e rendesishme eshte te keni siguri per sistemin tuaj. Per shembull eshte me kritike qe ju te mbroni komunikimin me enkriptim nje nje rrjet te hapur wireless duke perfshire ketu dhe kur lidheni me web site kur ju perdorni nje seksion login ose kur fusni nje username dhe password. Kontrolloni sistemin tuaj ne te duja anet jashte/ Brenda per te pare se cfar mundesish kane keqberesit te sulmojne dhe per ti ndaluar ato.

9. Te keni nje Ushqyes te panderpreshem. Perdorimi I UPS nuk perdoret vetem per te mos humbur te dhenat kur nderpritet energjia, UPS ndihmon jut e mbroni si pjesen hardware dhe te dhenat tuaja.

10. Monitoroni sistemin per threats dhe nderhyrje te tjera. Jo vetem perdorimi I kesaj liste per sigurine e sistemin tuaj mund te mbroje nga nderhyrje e keqija, Duhen dhe mjete monitoruese. Monitorimi I rrejtit ose teknika te tjera monitorimi do te mbronin punen tuaj dhe aksesin e paautorizuar.

Mjete te tjera sigurie varen dhe nga Sistemi I Shfrytezimit qe ju perdorni. Disa sisteme kane vet disa masa sigurie po disa te tjere kane nevoje per nderhyrjen e personave te autorizuar : administratoret etj per mbrojtjen e sistemit.