ปริมาณการใช้ปุ๋ยหมักในการเพาะปลูกควรเป็นเท่าไร สำหรับพืชต่อไปนี้
ก) ไม้กระถาง
ข) แปลงผัก
ค) ไม้ผล
ง) ข้าว
จ) มัน ยาง ปาล์ม อ้อย
คำตอบตามความเห็นของผมนะครับ สามารถใส่ปุ๋ยหมักได้ 300 - 3,000 กก.ต่อไร่ หรือไม่เกิน 2 กก.ต่อตารางเมตร สำหรับทุกพืชที่ถามมา ใส่มากหรือน้อยขึ้นกับว่าดินดีหรือเลว ดินดีก็ใส่น้อย ดินเลวก็ใส่มาก ...... ถ้าทำไว้มากก็ใส่ปีละ 2 ครั้ง .... ปัญหาสำคัญคือ ถ้ามีพื้นที่ปลูกมัน ยาง อ้อย สัก 10 ไร่ แล้วอยากใส่มาก ๆ ไร่ละ 1 ตัน ก็เท่ากับว่าต้องทำปุ๋ยหมักมากถึง 10 ตัน ... มีความยาวกอง 40 เมตร ... ถ้าเป็นการทำปุ๋ยหมักวิธีอื่นที่ต้องพลิกกลับกอง ก็เลิกคิดได้เลยเพราะเป็นไปไม่ได้ที่จะพลิกกองปุ๋ยขนาด 10 ตันให้เสร็จใน 2 เดือนได้ .... แต่ถ้าเป็นการทำแบบไม่พลิกกลับกอง กองปุ๋ยขนาดยาว 40 เมตรที่ใช้เวลาแค่ 2 เดือน ก็เป็นไปได้ ... ใช้มูลสัตว์สัก 300 กระสอบ คิดเป็นต้นทุนประมาณ 7,500 บาท (ถ้าต้องซื้อปุ๋ยหมักของคนอื่น 10 ตันก็เป็นเงินถึง 50,000 - 70,000 บาท) ...... ตกไร่ละ 750 บาท ถูกกว่าปุ๋ยเคมี 1 กระสอบเสียอีก .... คราวนี้อยากใส่ปุ๋ยหมักมากก็ทำได้แล้ว
ดินที่ปลูกพืชเชิงเดี่ยวอย่างเช่น ข้าว มัน ยาง อ้อย ปาล์ม ดินมักเสื่อมสภาพ เพราะต้นพืชได้ดูดซับแร่ธาตุและความอุดมสมบูรณ์ขึ้นไปสะสมในพืชหลายสิบปี แต่เกษตรกรก็มักละเลยการเติมความอุดมสมบูรณ์กลับลงดิน แถมทำร้ายเพิ่มด้วยยาฆ่าหญ้าปีละหลายรอบ ทำให้ดินเป็นกรด แน่น แข็ง ผลผลิตตกต่ำ .... ทางแก้ไขคือเติมปุ๋ยหมักและไถกลบปุ๋ยพืชสดครับ
สำหรับการเตรียมดินไม้กระถาง ขอดิน 7 ส่วน ปุ๋ยหมัก 1 ส่วน ไม้ก็จะงามดี ...
ใส่ปุ๋ยหมัก 1 กำมือต่อกระถางไม้ประดับ ปีละ 2-3 ครั้ง ก็เริ่ดแล้วครับ
ปลูกผักกินใบในกระถางก็ดิน 4 ปุ๋ยหมัก 1 .......
สำหรับการปลูกพืชผัก ข้าว ไม้ผล ใส่ปุ๋ยหมักสักไร่ละ 500-1,000 กก. แค่นี้ก็สุดยอดแล้วครับ แต่ถ้าใส่มากกว่าตารางเมตรละ 2 กก. (ไร่ละ 3.2 ตัน) พืชผักมีโอกาสเฉาเหลืองตายหมดจากความเข้มข้นของจุลธาตุและธาตุอาหารรองในปุ๋ยหมัก ..... ปุ๋ยหมักนะครับ ไม่ใช่ดินปลูก
เกษตรกรที่ปลูกข้าวอินทรีย์ก็เห็นใส่ปุ๋ยหมักไม่เกินไร่ละ 500 กก. กันครับ แบ่งใส่ 2 ครั้ง ครั้งแรกตอนเตรียมดิน ครั้งที่สองตอนข้าวอุ้มท้อง
ยาง ปาล์ม ต้นใหญ่ได้ใส่ปุ๋ยหมักปีละ 20-30 กก.ต่อต้น ก็เยี่ยมครับ ใส่บริเวณที่มีความชื้นหรือใกล้สปริงเกลอร์หรือน้ำหยด แล้วเอาทางปาล์มปิดไว้ ...... มีลูกศิษย์บอกว่าคุณพ่อชอบมากเลย พอยางอายุ 20 ปีที่ยางเริ่มหมด พอได้ปุ๋ยหมักก็กลับมาเป็นสาวใหม่ ให้ยางมากกว่าเดิม .... มีปุ๋ยหมักมากก็ใส่ปีละ 2 ครั้งก็ได้ ..... ปาล์ม ไม้ผล และยางต้นเล็ก ก็ต้นละ 2-3 กก.ต่อต้น ปีละ 2 ครั้ง
คุณรัชนูใส่ปุ๋ยหมักต้นชมพู่ครั้งแรกต้นละ 30 กก.หลังตัดแต่งกิ่ง อีก 40 กก.ตอนเร่งขนาดผล .... และมะนาวในถังวงใส่ 3-4 กก.ร่วมกับปุ๋ยเคมี .... ใส่มากได้เพราะทำเองเยอะ
ใครปลูกลำไยแล้วใส่สารเร่งนอกฤดูหลายปี รากฝอยจะตาย ต้นจะโทรม .... ปุ๋ยหมักแก้ได้ครับ ..... พบว่าการใช้ต้นละ 30 กก. ปีละ 2 ครั้ง หลังตัดแต่งกิ่งและตอนเร่งขนาดผล ช่วยให้รากฝอยไม่ตาย ต้นฟื้น กลับมาสะสมอาหารได้ครับ
กรมพัฒนาที่ดินแนะนำให้ใช้ปุ๋ยหมักไร่ละ 2 ตันครับ
ในปุ๋ยหมักมีจุลธาตุ คือ โบรอน โมลิบดินัม เหล็ก ทองแดง สังกะสี แมงกานีส คลอรีน นิกเกิ้ล ..... มีธาตุอาหารรอง คือ แคลเซียม แมกนีเซียม ซัลเฟอร์ ...... มีธาตุอาหารหลัก คือ ไนโตรเจน ฟอสฟอรัส โพแทสเซียม ..... ไม่ว่าจะทำปุ๋ยหมักจากพืชอะไร ในปุ๋ยหมักก็จะมีโบรอน โมลิบดินัม ฯลฯ เสมอครับ ...... อย่าพยายามมีความคิดเป็นเกษตรกรหัวใจเชิงเดี่ยวนะครับ โดยการถามว่าทำยังไงให้ปุ๋ยหมักมี N P K เท่ากับปุ๋ยเคมี หรือควรใช้เศษพืชอะไรถึงจะให้โบรอนสูง ๆ ...... จารย์ลุงคิดว่ามันคล้ายกับการแนะนำส่งเสริมให้เด็ก ๆ กินผลไม้ครับ ขอแค่กล้วยน้ำว้า มะละกอ มะม่วง ผลไม้พื้นบ้านตามฤดูกาลทั่วไป มันก็มีคุณค่าสูงต่อร่างกาย ให้แร่ธาตุ สารอาหาร และวิตามินเยอะเหมือน ๆ กัน โดยไม่จำเป็นต้องไปหาซื้ออโวคาโดหรือเชอรี่จากนิวซีแลนด์ ราคา กก.ละ 1 พันบาทมาให้เด็กกิน ใช่ไหมครับ
ผมมีความเห็นว่าสำหรับคำถามว่าจะใส่ปุ๋ยหมักมากหรือน้อย คิดว่าตอนนี้มันขึ้นอยู่กับว่าได้ลงมือทำปุ๋ยหมักไว้มากหรือเปล่าเท่านั้นครับ ..... อยากใส่ปุ๋ยหมักเยอะ ๆ แต่ไม่ได้ทำไว้ มัวทดลองทำกองแค่ 4 เมตร แล้วเมื่อไรพืชจะได้ใช้ล่ะครับ 5555 .......... ลงมือทำปุ๋ยหมักกันเยอะ ๆ นะครับ ขอให้มีปุ๋ยหมักใส่บำรุงดินบ้างเท่านั้น ..... ที่ผ่านมาการทำปุ๋ยหมักมันลำบาก แต่ตอนนี้มีวิธีทำง่าย ๆ คุณภาพสูง ๆ แล้ว ก็หวังว่าดินเพาะปลูกของประเทศไทยก็น่าจะค่อย ๆ ดีขึ้น ผลผลิตเพิ่ม เกษตรกรพอมีกำไร ฟางและใบไม้ก็จะได้ไม่ต้องถูกเผาทำลายแบบเดิมนะครับ ผักตบ หญ้า ก็เอาทำปุ๋ยหมักได้ .... เสียดายยยย ถ้าจะเผาทิ้ง บอกตรง ๆ
ตอนนี้ในขณะที่การทำปุ๋ยหมักยังเป็นเรื่องลึกลับในเมืองไทยอยู่ ก็อยากให้เพื่อน ๆ รีบ ๆ ทำกันเยอะ ๆ ทำขายกัน ร่ำรวย ๆ ๆ ๆ นะครับ ขอแค่ส่งรูปมาให้จารย์ลุงตรวจ เดี๋ยวก็ได้ปุ๋ยหมักแรง ๆ เอาไว้ใช้และขายครับ .... ขอเพียงอย่ามัวทดลองเท่านั้น ..... ททท ครับ ทำ ทัน ที
ลิ้งค์วิธีการทำปุ๋ยหมักหรือปุ๋ยอินทรีย์แบบกองสามเหลี่ยมไม่พลิกกลับกองครับ
3 ขั้นตอนของการดูแลน้ำกองปุ๋ย https://www.facebook.com/CompostClassroom/posts/1016499245033154