Felsefe ve İbn Teymiye

Aristo mantığına reddiyeler yazan İbn Teymiye Farâbî, İbn Sina ve İbn Rüşd gibi Aristocu İslâm filozoflarını da tenkit etmiştir. İbn Rüşd'ün el-Keşf an Minhâci'l-Edille isimli eserindeki fikirlerini el-Cem Beyne'l-Akl ve'n-Nakl isimli eserinde münakaşa etmiştir.

İbn Teymiye mutasavvıfları ve filozofları red için yazdığı eserlerde felsefî mes'elelere girmek ve bu konularda kanaatini açıklamak mecburiyetinde kalmıştır. Gerek bu kanaatları, gerekse reddiyeleri onu önemli bir filozof haline getirmiştir. Vahdet-i vücudu red için Birlik - çokluk, varlık-yokluk, sebep-sonuç, bilgi ve kaynağı gibi konular üzerinde durmuştur.

İbn Teymiye âlemdeki hâdiselerin sonsuzca teselsül edip gitmesi ve cehennemliklerin cehennemde ebedî olmamaları konusunda çok önemli felsefî kanaatlara ulaşmıştır (Bk: Herâs, İbn Teymiye es-Selefi, Beyrut, 1984, 125, Abdurrahman Abdülhâlik, Lemehat, s. 97.). Her konuda geniş bilgilere sahip bulunan İbn Teymiye, sahip olduğu bu türlü ansiklopedik bilgiler itibariyle de eski filozofları andırmaktadır.

Nihayet nascılığı ve nakilciliği esas alan bir düşünce sisteminin en mükemmel temsilcisi olması sebebiyle de o, hakikî mânada İslâm filozofudur. Nasların izah ve tahlilini yapmak, maksat ve hikmetlerini ortaya sermek için sarf ettiği çaba bugün de İslâm düşüncesini belli bir ölçüde şekillendirmekte ve yönlendirmektedir.