"Nik libra bat zor badizut, arazo bat dut. Baina milioi bat zor badizut, arazoa zurea da ".
John Maynard Keynes, britainiar ekonomialaria (1883-1946)
Gida-galdera:
Zerk eragin zuen Amerikako Estatu Batuak munduko lehen potentzia bihurtzea?
Ikaskuntza-helburuak: Hogeiko hamarkada oparoaldi ekonomiko gisa aitortzea, eta hogeita hamarreko hamarkada krisi ekonomiko edo depresio garai gisa. Hogeiko hamarkada zoriontsuen ezaugarriak eta hogeita hamarreko hamarkadako depresio handiaren kausak eta ondorioak aztertzea. Lotutako ardatz kronologikoak, eskemak eta grafikoak egitea eta/edo interpretatzea eta iruzkintzea, eta unitate honetako hiztegi espezifikoa erabiltzea eta ezagutzea.
Denboralizazioa: berrogeita hamabost minutuko bizpahiru saio.
Beharrezko materiala: Interneterako konexioa duen gailu mugikorra, entzungailuak, A3 folioa, ikasle bakoitzaren hausnarketa-egunkaria eta ohiko eskola-materiala.
SARRERA TEORIKOA
Lehen Mundu Gerraren ondoren, Europa suntsituta zegoen, eta ekonomia indartsu eta lagun bat behar zuen, berriz altxatzen eta berreraikitzen lagunduko ziona. Eta Ameriketako Estatu Batuek, gerran zehar material-hornitzaile nagusi bihurtu zirenek, aurrekaririk gabeko hazkunde ekonomikoa izan zuten, munduko lehen potentzia bihurtu zituena, gerran izan zuten paperari eta gerraosteko laguntzei esker, bistan denez, interesak kobratu eta are gehiago aberasten zituzten maileguen bidez.
Horrela, 1920ko hamarkada Amerikan Roaring Twenties bezala ezagutuak izan ziren, baina optimismoaren eta amaierarik gabeko kontsumoaren burbuila 1929an lehertu zen, mundu mailako kapitalismoaren lehen krisi handia sortuz.
Parisko moda, erritmo handiko musika, Charleston bezalako dantza berriak, autoak eta etxetresna elektrikoak guztiontzat...
Ekonomiaren hobekuntzak baikortasuna eta kontsumitzeko sukarra areagotu zituen.
Azalpen hori osatzeko eta zabaltzeko, espazioan eta denboran kokatutako gertakari eta protagonista nagusien bideo hau erabiliko dugu.
BANAKAKO LANA
LEHENENGO ARIKETA
Osatu zure mapa mentalean, zeregin honekin jarraituko baitugu, aldi honetako gauzarik esanguratsuena. Saia zaitez, bideoan ikusten den bezala, ideia bat irudikatzen duten ahalik eta marrazki gehien erabiltzen (herrialdeetako banderak, pertsonaien aurpegiak, etab.). Askoz errazagoa da antolatzea, buruz ikastea eta errazagoa izango zaizu ikastea.
Teknika honi Visual Thinking deitzen diogu eta ikasteko oso baliagarria da.
BIGARREN ARIKETA
Berriz ere zinemari erreferentzia egingo diogu zeregin horretarako. Garai hartako errealitatera hurbiltzeko modu bikaina da.
Oraingo honetan, oparoaldi ekonomikoko garai hartan Amerikako Estatu Batuek izan zuten errealitate bat aipatuko dugu, alderdi uher bat ere egon baitzen.
Hollywoodeko zuzendariak beti erakarri izan ditu gai horrek, eta ziur nago horri buruzko film batzuk ikusi dituzuela. GANGSTERS-ei buruz ari naiz, italiar eta irlandar jatorriko MAFIEI buruz, LEGE LEHOR ospetsuari buruz... Eta ez dut uste CAPONE, edo BONNY and CLYDE edo VITO CORLEONE bezalakoak entzungo dituzuenik, azken hau fikzio literarioa bada ere...
Hona hemen GANGSTERei buruzko 20 film onenen zerrenda. Horien aipamen txiki bat dago, zeri buruz doazen jakin dezazuen (guztiak ez dira garai honetakoak).
Zerrenda honetako filmetako bat ikusi eta hari buruzko fitxa bat egitea da lana (hausnarketa-egunerokoan), eta fitxa hori jarraian utziko dizuet. Zeintzuk dira pelikulak?
Los Intocables de Elliot Ness. Al Capone harrapatu zuen gizona.
Bonnie and Clyde. Garaiko lapur ospetsuenetako bi.
Chicago. Urte haiei buruzko musikal bat.
Dick Tracy. Madonna irteten den film bat.
El Padrino II. Zinemaren historiako film onenetakoa.
Camino a la perdición. Tom Hanks film onaren bermea da.
Filmaren lana egiteko fitxa ESTEKA HONETAN duzue
TALDEKO LANA
Osatu hiztegia. Badakizu: bilatu hitzen esanahia eta, nota pixka bat gehiago nahi baduzu, lagundu marrazki edo irudi esanguratsu batetik, definizioarekin lotuta dagoena.
Hauek dira definitu behar dituzuen hitzak:
Belle Epoque, New Deal, Depresio Handia, Baloreen Burtsa, Lege Lehorra, Krisia, Eredu/Sistema Keynestarra, Gangsterismoa
Aurreko zereginetan bezala, ikaskideekin batera klasean egingo ditugu.
EBALUAZIO IRIZPIDEAK