"Lehen Mundu Gerra inork nahi ez zuen gerra izan zen, eta inork imajinatu ez zuen hondamendia".
Henry Kissinger, estatubatuar politikari eta diplomatikoa.
Gida-galdera:
Zergatik izan zen Gerra Handia mundua aldatu zuen gerra?
Ikaskuntza-helburuak: Lehen Mundu Gerra kronologikoki eta espazialki kokatzea. Lehen Mundu Gerraren arrazoiak, garapena eta ondorioak azaltzea. Gatazkaren zehar, ekonomia eta gizartea gerraren helburuen mende daude.
Denboralizazioa: berrogeita hamabost minutuko hiru saio.
Beharrezko materiala: Interneterako konexioa duen gailu mugikorra, entzungailuak, A3 folioa, ikasle bakoitzaren hausnarketa-egunkaria eta ohiko eskola-materiala.
SARRERA TEORIKOA
Lehen Mundu Gerra, garai horretan bizi zirenak Gerra Handia deitu zutena, ordura arte ezagutzen ez ziren dimentsioetako gatazka bat izan zen. Gatazka hau hasi zutenei eskutik joan zitzaien, gutxi iraungo zuela aurreikusi baitzuten, eta momentu horretara arte hondamendi handienean bihurtu izan zen.
Ehunka mila mobilizatu, kaltetu, desplazatu, zauritu eta hildako... Inpaktu ikaragarria izan zuen garaiko gizartearentzat, hondamendia gertatuko zela ikusten bazen ere, inor ez baitzen saihesteko gai izan. Bazirudien Europako potentziek guduan pozarekin sartu zirela, etsaiak zapaltzeko asmoarekin. Akats larria izan zen.
Bideo honetan, eta laburbilduta, arrazoiak, faseak eta ondorioak aztertuko ditugu, gatazkan parte hartu zuten herrialdeak ezagutzeaz gain. Adi egon eta oharrak hartu, gero banakako lana egiteko.
Eta lan zehatzagoa egiteko beste aukera bat Hezkuntza Ministerioaren INTEFen ibilbide didaktikoak jarraitzea da. Ibilbide horiek web esteka honetan libre eta doan daude eskuragarri, inperialismotik Lehen Mundu Gerra amaitu arte. Ibilbide horiek zerbitzu batek egiten ditu, eta erabili nahi dituen Espainiako edozein irakaslerentzat eskuragarri daude.
TALDEKO LANA
Lehen ataza honetan hiztegi bat bete beharko dugu. Taldeko kide guztien artean partekatuko dugun drive dokumentu batean egingo dugu. Badakizu: bilatu hitzen esanahia eta, nota pixka bat gehiago nahi baduzu irudi batekin, bideo batekin, web-orri baterako esteka batekin edo definizioarekin lotutako irudi esanguratsu batekin bete ezazue.
Hauek dira definitu behar dituzuen hitzak:
Aliantza Hirukoitza, Entente Hirukoitza, Entente Cordiale, Sistema Bismarkiarrak, Ametralladora, Mostaza gasa, Trintxera, Trintxera oina, Bake armatua, Baioneta, Armistizioa, Nazioen Liga, Wilson-en 14 puntuak, Sufragismoa, Atzeguardia, Inorena ez den lurra.
Ikusten duzuenez, asko dira. Horregatik, ikaskideekin batera egingo ditugu:
- DRIVE-ren testu-dokumentu bat sortuko dugu, eta gure ikaskide guztiekin eta irakaslearekin partekatuko dugu (gontzalgago@zorrotzabhi.net).
- Zuzen bana itzazue proposatutako hitzak, eta, gero, zuetako bakoitzak tokatu zaioen definizioak bilatuko du, aurreko urratsean sortutako testu-dokumentuan osatuko du, eta denok izango duzue horretarako aukera, zuen@zorrotzabhi.net helbidetik. Dokumentu beraren gainean lan egin dezakezue denok batera, bakoitzak bere gailuarekin.
- Irudi baten edo gehiagoren euskarri izango da, bai eta bideorako edo webgunerako estekaren bat ere, landutako definizioa indartzeko.
- Ez ahaztu irakaslearekin zuen lana partekatzea, zuen lan-dokumentua uneoro eskura izan dezazuen. Guztiok modu berean izendatuko duzue dokumentua, hau da:
_____________ taldea 4___ #ZZ (Adibidez: Zeppelin taldea 4D #ZZ)
BANAKAKO LANA
LEHENENGO ARIKETA
Osatu zure mapa mentalean, zeregin honekin hasiko duguna, Lehen Mundu Gerrako gauzarik esanguratsuena. Saiatu, bideoan ikusten den bezala, ideia bat irudikatzen duten ahalik eta marrazki gehien erabiltzen (herrialdeetako banderak, pertsonaien aurpegiak, hegazkinak, armak, etab.). Askoz errazagoa da antolatzea, buruz ikastea eta errazagoa izango zaizu ikastea.
BIGARREN ARIKETA
Gerraren aurkako manifestu bat egitea proposatzen dizuet.
Askotan, beren herrialdeak gatazka armatura bultzatzen dituzten politikari eta pertsonaia boteretsuek ez dute kontuan hartzen herritarren iritzia, eta, batzuetan, herritarren iritzia adierazten dute edozein gatazka bortitz gaitzesteko. Elkarrizketa arma boteretsuagoa izan beharko litzateke, armarik hilgarriena baino.
Benjamin Franklinek zioen bezala:
"Ez da inoiz bake txarrik izan, ezta gerra onik ere"
Beraz, gerraren ondorioak pairatu zituzten herritarren larruan jarriko gara: zaurituak, beren senideen heriotzekin sufritzen zuten pertsonak, alderdi politikoren bat edo inplikatutako herrialderen bateko gatazka armatuen aurkako elkarte bat.
Hemen (gazteleraz), kalitatezko manifestu bat egiteko oinarrizko jarraibide batzuk utziko dizkizuet, zuen aldarrikapenak azaltzeko oso baliagarriak izango zaizkizuenak.
Azken batean, goratu ahotsa eta idatzi manifestu bat gerra guztiak salatzeko eta oihu egin munduari...
BIKAINTASUNA BILATZEN
Bikaintasuna bilatze honetan Lehenengo Mundu Gerra-ri buruzko pelikula bat ikusi dezakezue. Eta behin pelikula ikusita fitxa bat osatu beharko duzue, hemen klik eginez.
Hanbat pelikula eskaintzet dizkizuet, baina hauek gustatzen ez bazaizkizue beste askoz gehiago daude...