School

INFORMATIE SCHOOL MET 1B

Waarom dit onderzoek?

Meten is weten. Sinds het M-decreet (met meer IAC in het Basisonderwijs) ZOU zogezegd het niveau van de doorstroom van leerlingen uit het Basisonderwijs naar 1B SO dalen. Men verwijst hiervoor naar internationale onderzoeken als PIRLS (lezen), Timss (wiskunde-wetenschappen) en Pisa.

Daarbovenop is er nu reeds 1.5 jaar Corona met een impact op de leerachterstand van sommige leerlingen.

Komt dit ook tot uiting bij de groep 1B?

Waarom nu precies 1B?

De leerlingen die starten in 1B hebben doorgaans hun Basisschool niet beëindigd met een Getuigschrift. Het zijn dus kwetsbare leerlingen. Een globale niveaudaling in het onderwijs (door M-decreet, Corona of …) kan voor hen bijzonder riskant zijn. Sommige leerlingen dreigen hierdoor soms onder de grens van de geletterdheid te belanden. Het is de taak van het CLB om dit desgevallend te signaleren.

Wat onderzoeken we?

We onderzoeken de basics : de basis-leerprestaties van de leerlingen en hun welbevinden. We meten het gekende peil voor lezen, geschreven Nederlands en wiskunde. We doen dit aan de hand van de Todio-toetsen met normen van 2014, 2015 en 2016. Hierdoor kunnen we de groep na het M-decreet en na Corona vergelijken met de groep vóór M-decreet en vóór Corona. We onderzoeken ook het Welbevinden. Hiervoor ontwerpen we een nieuwe vragenlijst aangepast aan de doelgroep 1B. We bevragen ook de voorgeschiedenis van de leerlingen en enkele kenmerken: thuistaal, ondersteuning in 1B, leerstoornis.

Praktisch: Verloop Onderzoek

⬤ 4 tests : 1ste week oktober (laatste week september), afname verspreid over 1 of 2 weken

• • • 2 lesuren Wiskunde

    • 1 lesuur spelling

    • 1 lesuur (halve les) vragenlijst welzijn → titularis

    • leesproef indiv. tijdens les in de gang of nabij lokaal (10’ per lln)

⬤ administratie : sociaal onderzoek door stagiair

• Leeftijd : op leeftijd / 1 jaar ouder / 2 jaar ouder / 3 jaar ouder

• Leer / ontwikkeling- stoornis? af te leiden uit Basofiche

• Schoolse voorgeschiedenis

➤ Buitengewoon Basisonderwijs

➤ Gewoon Onderwijs met IAC

➤ Gewoon Onderwijs zonder of met Ondersteuning

• Gezinskenmerken : GOK

➤ gezin met vader en moeder

➤ alleenstaande moeder /vader

➤ gezinsgrootte?

➤ thuistaal : Nederlands / Frans / anders

Welke resultaten kunnen we verwachten?

We deden in 2020 reeds een klein vooronderzoek in één scholengemeenschap. Dit leerde ons dat we met dit onderzoek interessante zaken kunnen vaststellen. Bij problemen kan je als school aan de slag om te bepalen wat er kan gedaan worden.

Het kan bijv zijn dat de resultaten voor wiskunde stabiel gebleven zijn, maar dat de taal sterk is verzwakt. Dat lezen voor nogal wat leerlingen in 1B een probleem vormt. In dit geval kan je beslissen om extra in te zetten op taal en lezen. Een kleine doelgroep heeft misschien wel een extra boost nodig. In overleg met het CLB en de pedagogische begeleiding kan je dan nagaan wie hiervoor extra kan worden ingezet.

Mocht je vaststellen dat het welbevinden in een klas of op school laag scoort, dan kan je meteen verder onderzoeken wat hiervan aan de basis ligt. Ter geruststelling : de grote meerderheid in 1B komt graag naar school.

Statistisch onderzoek door Vives

De resultaten worden anoniem statistisch verwerkt door Hogeschool Vives, Expertisecentrum Sociale Innovatie, https://www.vives.be/nl/onderzoek

Tal van vragen krijgen een antwoord : Is er een verband tussen het welbevinden en de gemeten leerprestaties bij de leerlingen 1B? Wat is de impact van de vroegere schoolloopbaan op de prestaties? Wat is de impact van de GOK-indicatoren?

De nieuwe vragenlijst Welbevinden wordt statistisch doorgelicht en op punt gesteld om ze later te aan het Onderwijs aan te bieden.

Bedenkingen van de Pedagogisch Begeleidingsdienst Katholiek Onderwijs Vlaanderen

• Sommige items uit de TODIO staan niet vermeld in het leerplan 1B, leerplandoelen B

• Test TODIO is niet ontworpen om leerplandoelen te evalueren van 1B.

• Uitslag van de test voorspelt de score niet op een evaluatie van de leerplandoelen in 1B.

• Test geeft geen aanknoping voor goed onderwijs in 1B.

• De testen zijn afgenomen in 1B zonder redicodis-hulp.

• Enkel voor individuele diagnostiek kan de test gebruikt worden en niet voor klassikale diagnostiek.

Antwoord op deze begrijpelijke bedenkingen:

• De Todio-test is ontworpen voor en genormeerd op alle leerlingen van 1A tot en met 4A en van 1B tot en met 4B. Het klopt ongetwijfeld dat er items in de proef zitten die een tikkeltje te moeilijk zijn voor de doorsnee 1B-leerling. Van belang in een goede test is dat je de geteste groep/persoon altijd vergelijkt met een vergelijkbare normgroep. In ons geval met andere 1B-leerlingen dus.
  De resultaten worden inderdaad niet vergeleken met het leerplan, maar wel met de Vlaamse normgroep uit 1B van 2013 - 2016.

• De leerplandoelen van 1B worden niet geëvalueerd bij de Todio-test en dat is ook niet de bedoeling. De test maakt enkel een foto van de beginsituatie van het beheerst peil lezen, schrijven, rekenen en welbevinden in de eerste maand van 1B. Niet meer, maar ook niet minder.

• Het is helemaal niet de bedoeling om andere uitslagen te gaan voorspellen met de Todio-test. Doel van de test is enkel om hiaten in de leerstof aan te duiden.

• De resultaten op de Todio-test zijn bijzonder relevant voor goed onderwijs. Als een school vaststelt dat bijna de helft van de klas 1B zeer zwak leest, dan lijkt het van groot belang dat die school daar rekening mee houdt en werkt aan dat zwakke leesniveau. Idem voor welbevinden, spelling en rekenen.

• Een test moet altijd gestandaardiseerd worden afgenomen. Redicodis zijn hier altijd uit den boze omdat ook in de normgroep geen redicodis werden toegestaan. Bovendien maskeren deze hulpmiddelen de diagnose. Doel van de proef is om na te gaan hoe de leerling presteert op eigen kracht. En waar hij of zij nog moeite mee heeft. Vergelijk het met een onderzoek bij de oogarts: die test je ogen ook eerst zonder bril.

• De leestesten worden allemaal individueel afgenomen. De schrijf- en rekentesten werden conform de normgroep en richtlijnen klassikaal afgenomen. Ook de proef Welbevinden kan voor een groep worden afgenomen.

• Er is absoluut geen enkel bezwaar om uitspraken te doen op klasniveau. Als de meeste leerlingen zwak lezen zou het bezwaarlijk zijn om dit te ontkennen. Idem voor de andere basisvaardigheden en het welbevinden.

Welke acties zijn er mogelijk na het onderzoek?

Na het onderzoek zit je best samen aan tafel met je CLB om de resultaten goed te interpreteren en te begrijpen. Indien de resultaten globaal het peil van 1B uit het normonderzoek van TODIO (2013-2016) benaderen of overtreffen, dan kan je je richten op de zwakkere groep van de klas. Zijn er leerlingen die uitvallen voor basisvoorwaarden? Kijk ook hoe het gesteld is met het welbevinden. Zijn er leerlingen die aangeven zich niet goed te voelen?

Neem zeker al de scores onder de loep en kijk wat je kan doen. Dit zal voor iedere school en klas 1B anders zijn. Steeds zal je kunnen beroep doen op je CLB, de pedagogische begeleiders, eventueel zelfs vrijwilligers of leerbuddy’s. Ook de ouders betrek je hierbij het best.

Doel is in ieder geval dat de leerlingen voldoende lees- en rekenkrachtig kunnen doorstromen naar de BSO-richtingen.