Acties 1B
1. Materialen
Wablieft: bij Wablieft kun je terecht voor kranten in eenvoudig Nederlands die het nieuws duidelijk uitleggen. Daarnaast biedt Wablieft ook boeken aan. Alle boeken zijn geschreven in eenvoudig Nederlands en dit door bekende auteurs. Voor scholen biedt Wablieft ook lestips aan bij boeken. Welke didactische werkvormen je kunt toepassen en hoe je je les kunt opbouwen.
Meer info vind je op: http://www.wablieft.be/nl
Daisyboeken: een Daisy-luisterboek is een gewoon boek dat van A tot Z is ingelezen door iemand met een goede stem. Je kant het Daisyboek gebruiken zoals een gewoon boek want de structuur van het gedrukte boek zit erin. Werken met Daisy-luisterboeken kan taalrijkdom en taalvaardigheid aanscherpen, zelfvertrouwen stimuleren en de leesmotivatie verhogen. De eenvoudigste manier om Daisy-boeken te beluisteren is op een tablet of smartphone met de gratis Anderslezen-app.
Meer info vind je op: https://www.luisterpuntbibliotheek.be/nl/volwassenen/bent-u-een-luisterlezer/voor-elk-wat-wils
Rijke teksten: zijn teksten met een origineel taalgebruik en een gevarieerde woordenschat. Een rijke tekst maakt de lezer nieuwsgierig om de inhoud te gaan ontdekken. https://rijketeksten.org/ biedt een antwoord op de moeilijkheden die leerkrachten soms ervaren om kwalitatief tekstmateriaal te vinden en op hoe je met rijke teksten effectief kan werken in de klas.
Nauwe samenwerking met de lokale bibliotheek: in de bibliotheek kun je als school een boekenbox ontlenen voor een maand. De samenstelling van de boekenbox is volledig op vraag. Er zijn scholen die enkel boeken in 'eenvoudig Nederlands' ontlenen, er zijn scholen die een mengelmoes ontlenen van informatieve boeken, boeken in eenvoudige Nederlands, strips,...
Voor meer informatie en uitleg kun je zeker terecht bij de plaatselijke bibliotheek.Boek: 'De beste lezers zitten in mijn klas': in deze publicatie brengt de Onderwijsvereniging van Steden en Gemeenten (OVSG) 12 kenmerken van effectief leesonderwijs in beeld. Het richt zich tot het kleuteronderwijs, lager onderwijs en de eerste graad van het secundair onderwijs. Deze content bevat zowel theoretische achtergronden als praktische toepassingsmogelijkheden en levert een belangrijke bijdrage aan het verbeteren van de leerprestaties van de leerlingen in jouw school.
Werkvormenboek Leesbevordering: tijdens researchED 2022 kwam dit boek een paar keer ter sprake en ook op Twitter kwam het erna voorbij, dus een goed moment om het ook hier te delen. Speciaal voor docenten, leerkrachten, leesconsulenten en andere leesbevorderaars. Het werkvormenboek leesbevordering bevat 90 inspirerende werkvormen om mee te werken in lessen op school, in de bibliotheek of in de buitenschoolse opvang. Het boek is een handig naslagwerk, waarin leesbevorderaars van leerlingen in de leeftijd 9-15 jaar moeiteloos handvatten vinden om leesbevorderende lessen of activiteiten in te richten. Het boek bevat negen categorieën met elk tien werkvormen. De categorieën zijn: kennismaken met boeken, kiezen, interactief lezen, praten over lezen, creatieve verwerking, creatief schrijven, beoordelen/reflecteren, boekpresentatie en levendige leesomgeving.
Meer info vind je op: https://www.tanja-de-jonge-educatief.nl/a-64060112/educatieve-boeken/werkvormenboek-leesbevordering/
De Leesknokploeg: wil kinderen en volwassenen aan het lezen krijgen. Vanuit de Leesknokploeg gaan ze voor een grote en betekenisvolle rol voor de lezende leerkracht. Ze geloven erin dat je ieder kind aan het lezen kunt krijgen en dat de leerkracht daar een belangrijke rol in speelt. De kracht van De Leesknokploeg is dat de strijd vanuit de lezende leerkracht komt. Een leerkracht die niet van lezen houdt, kan liefde voor boeken moeilijk overbrengen en kan een kind niet aan het lezen krijgen. Een leerkracht moet op de hoogte zijn van kinderboeken en een kind kunnen adviseren in het kiezen van een boek. Een lezende leerkracht heeft ook de uitdagende taak om zijn of haar collega's te enthousiasmeren. En zo creëer je een rijke leesomgeving op school.
Meer info vind je op: https://leesknokploeg.nl/home/
2. Methodieken
Leerbuddy Vlaanderen: is een ondersteunend initiatief voor nieuwe en bestaande buddy- en tutorwerkingen. Leerbuddy Vlaanderen is er voor scholen. Ze bieden scholen een draaiboek aan en brengen scholen samen in een lerend netwerk. Scholen kunnen via hun website op zoek gaan naar Leerbuddy's.
Meer info vind je op: https://leerbuddy.vlaanderen/faq/
Leespeters en meters: leerlingen van het derde en vierde jaar secundair onderwijs, die bereid zijn om leesmeter of leespeter te worden, volgen binnen de school een opleiding. In die opleiding wordt duidelijk gemaakt hoe je iemand kan begeleiden in lezen, wanneer je iemand onderbreekt tijdens het lezen, hoe je hen verbetert,.. Deze leerlingen worden dan leesmeter of leespeter van een leerling van het eerste of tweede jaar secundair onderwijs met leesmoeilijkheden. De leesteksten die tijdens zo'n leesmoment worden gebruikt krijgen een kleurencode. Elke kleurencode staat voor een moeilijkheidsgraad, inhoud en grammaticaal op leeftijd.
3. Structurele aanpak
Het Leesoffensief (LOF): lezen is één van de fundamenten van onderwijs. Lezen is essentieel voor alle ander vakken, cruciaal voor levenslang leren en voor zowat alle aspecten van het leven. Lezen lijkt vanzelfsprekend, dat we de stelselmatige achteruitgang te laat opmerkten. Vlaanderen mag niet nog verder zakken: ondertussen bereikt 20% van de 10 - 15 jarigen het minimumniveau van lezen niet. Het leesoffensief (LOF) gaat hier op alle fronten tegelijk tegenaan (onderwijs - vrije tijd - vroege geletterdheid)...
Meer weten over het Leesoffensief? Lees er meer over in de adviesnota: https://onderwijs.vlaanderen.be/sites/default/files/2021-09/Leesoffensief%20-%20finaal.pdf
4. Praktijkonderzoek
Lezen doe je samen!: het project Lezen doe je samen! beoogt een duurzaam leesbeleid en vertrekt vanuit een wisselwerking tussen het leesteam en het brede schoolteam. Verder mikken we ook op een lokale en regionale samenwerking tussen de lerarenopleiding van VIVES, openbare bibliotheken en basisscholen van het gewoon en buitengewoon onderwijs met het oog op een duurzaam aanbod van kwaliteitsvolle boeken en leesstimulerende activiteiten.
Meer info vind je op: https://www.vives.be/nl/onderzoek/onderwijsinnovatie/lezen-doe-je-samen
SOS Schrijven op school: het project wil nagaan hoe de concrete vertaling van recent (inter)nationaal schrijfonderzoek naar de onderwijspraktijk er moet en kan uitzien. Via een onderwijskundig ontwerponderzoek en in co-creatie met leraren wil dit project een didactisch kader ontwikkelen dat leraren helpt bij het geven van effectieve schrijflessen en het maximaliseren van de schrijfkansen. Educatieve tools kunnen een hefboom zijn om een van de kenmerken van die effectieve schrijfdidactiek, het samenwerkend schrijven, te implementeren.
Meer weten over SOS schrijven op school? Lees er meer over op de website: https://www.vives.be/nl/onderzoek/onderwijsinnovatie/sos-schrijven-op-school