บทที่ ๔

 การอ่าน การเขียน

        การอ่าน อักษรบาลี ๔๑ ตัวนั้น  สระ ๘ ตัว  อ่านออกเสียงเองได้เลยว่า อ อา อิ อี อุ อู เอ โอ, ส่วนพยัญชนะ ๓๓ ตัว อ่านออกเสียงเองไม่ได้ ต้องอาศัยสระจึงอ่านออกเสียงได้ว่า ก กา กิ กี กุ กู เก โก เป็นต้น, เฉพาะ ํ (นิคหิค) นั้น อาศัยรัสสระ อ อิ อุ   ๓ ตัวเท่านั้น จึงอ่านออกเสียงได้ว่า อํ อึ อุํ, ถ้าพยัญชนะไม่มีสระจะมีจุดอยู่ข้างล่าง ให้อ่านเป็นสะกด กล้ำ หรือสะกดควบกล้ำ ตามหลักพยัญชนะสังโยคในบทที่ ๕ เช่น จกฺกํ (จักกัง) ภิกฺขุ (ภิกขุ) พฺรหฺมา (พฺระ-หฺมา) ตสฺมา (ตัสฺมา)

        การเขียน ภาษา บาลีเป็นภาษาที่เข้าได้กับทุกภาษา ประเทศใดรับเอาภาษาบาลีไปก็จะใช้อักษรของตนเขียนแทน โดยให้ออกเสียงเหมือนหรือใกล้เคียงภาษาบาลีมากที่สุด แม้ประเทศไทยเราก็เช่นกัน เมื่อรับเอาภาษาบาลีมา ก็ใช้อักษรไทยเขียนแทนอักษรบาลี จึงจำแนกการเขียนได้ดังนี้

สระเขียนได้ ๒ อย่างคือ

        ๑. สระลอย สระล้วน ๆ ที่ยังไม่มีพยัญชนะประกอบ คือ อ อา อิ อี อุ อู เอ โอ

        ๒. สระจม   สระที่ใช้ประกอบกับพยัญชนะ คือ -  -า    ี  ุ  ู  เ-  โ-

พยัญชนะเขียนได้ ๒ อย่าง คือ

        ๑. พยัญชนะล้วน ๆ ที่ยังไม่ได้ประกอบดับสระ ให้เติมจุด (ฺ) ข้างล่าง เขียนดังนี้ กฺ ขฺ คฺ ฆฺ งฺ เป็นต้น
        ๒. พยัญชนะที่ประกอบกับสระ เขียนดังนี้ ก กา กิ กี กุ กู เก โก เป็นต้น