ไม้สักใหญ่ อายุ 500 ปี
ไม้สักใหญ่ อายุ 500 ปี
องค์การอุสาหกรรมป่าไม้ (ชื่อย่อ อ.อ.ป.) เป็นรัฐวิสาหกิจ สังกัดกระทรวงธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เป็นหน่วยงานที่ตั้งอยู่ในชุมชนศรีล้อม-แสงเมืองมา ต.เวียงเหนือ อ.เมืองลำปาง จ.ลำปาง เลขที่ 26 บนถนนท่ามะโอ มีเนื้อที่ทั้งหมด 8 ไร่ 3 งาน หน่วยงานนี้ตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ.2490 เพื่อดำเนินกิจกรรมเกี่ยวกับการทำไม้ เก็บหาของป่า การแปรรูปไม้ ทำไม้อัด ปลูกป่า คุ้มครองป่า บูรณะป่าไม้ นอกจากนั้นยังต้องมีหน้าที่ปลูกฝัง เผยแพร่ความรู้ และทัศนคติ ในการดูแล รักษา บูรณะ และพัฒนาทรัพยากรป่าไม้ รวมถึงการอนุรักษ์ และบริบาลช้างไทย
จังหวัดลำปาง เราเป็นจังหวัดหนึ่งในภาคเหนือ ที่มีทรัพยากรธรรมชาติ ที่มีคุณภาพ มีคุณค่ามหาศาล คือ ไม้สัก ไม้สักเป็นไม้ที่มีคุณลักษณะ โดดเด่น กว่าไม้ชนิดอื่น คือ สีสรรสวยงาม คงทน น้ำยางที่อยู่ในเนื้อไม้ ปลวกไม่สามารถกินเป็นอาหารได้ เป็นไม้เนื้อแข็ง เหมาะสม ที่จะนำมาแปรรูปเป็นโต๊ะ เก้าอี้ สร้างบ้านที่อยู่อาศัย เป็นต้น
ไม้สักต้นนี้ มีอายุประมาณ 500 ปี โต 46.3 ซม ยาว 9 เมตร ปริมาตร 15.15 ลบ.เมตร จากป่าแม่ตุ๋ย ต.บ้านเอื้อม อ.เมือง จ.ลำปาง ตัดเมื่อ พ.ศ. 2501
วิธีการคำนวน ดูอายุต้นไม้ เราดูจากวงปี ทางด้านหน้าไม้ วงรอบหนึ่งก็นับ 1 ปี และ วงปีนี้จะกว้างหรือแคบไม่เท่ากัน เป็นสิ่งบ่งบอกว่าปีไหน น้ำมากวงปี ก็จะกว้าง และวงปีนี้ จะกว้างหรือแคบไม่เท่ากัน เป็นสิ่งบ่งบอกว่าปีไหน น้ำมาก วงปีก็จะกว้าง ปีไหน น้ำน้อย วงปีก็จะแคบเข้านอกจากนั้น เนื้อไม้ก็เป็นตัวบ่งบอกถึงสภาพความอุดมสมบูรณ์ของดิน ถ้าไม้ขึ้นไหล่เขา โดยธรรมชาติ สีของเนื้อไม้ จะเหลืองสวย ถ้าบนพื้นที่ราบชื้นแฉะ น้ำอุดมสมบูรณ์ สีของเนื้อไม้จะคล้ำ ชาวบ้านเรียกว่า สักขี้ควาย
ไม้สักต้นนี้ จากสภาพจริง และคำอธิบายจากเจ้าพนักงานป่าไม้ คุณถาวร รื่นเริง เมื่อโค่นต้นแล้ว เจ้าหน้าที่จะเจาะรู ตรงหัวไม้ เรียกว่าเจาะจมูก ชาวป่าเรียก ฮูเดง เพื่อสะดวกในการชักลาก ถ้าเป็นสมัยก่อนก็จะใช้ร้อยหวายผูกเป็น แพล่องลำน้ำไปจำหน่าย ตรงกลางลำต้นพนักงานจะใช้ขวานถาก ลึกประมาณ 2 ซม. กว้าง 25 ยาว 30 ซม. จำนวน 3 เจียง (หลุม) เขียงที่ 1 เรียกว่าเขียงตัด จะบอก พ.ศ. ที่ตัดโค่น เขียงที่ 2 เชียงชักลากจะบอกเป็นตัวเลขใช้ฆ้องตอกบอกลำดับต้นไม้ เขียงที่ 3 เชียงขาย บอกถึงความพร้อมที่เรา จำหน่ายได้ ตรงหัวท่อนไม้ซุง จะมีเครื่องหมายลูกศรชี้ เพื่อแสดงว่าเป็นม้าก ออป. (เครื่องหมายบริษัททำไม้นั่นเอง)