aanvullingen op de
Reisgids voor Schaakliefhebbers
2024
Schaken in het Vaticaan
(12 maart 2024)
De katholieke kerk had in de middeleeuwen een wisselende houding ten opzichte van het schaakspel. In 1061 berispte kardinaal Damiani de bisschop van Firenze, omdat de bisschop had geschaakt. Voor straf moest de bisschop de voeten van twaalf arme lieden wassen en hen een aalmoes schenken. Dat de katholieke kerk in de middeleeuwen ook een positieve kijk op het schaakspel kon hebben blijkt uit het mozaïek van Piacenza (zie de Reisgids blz 267).
Inmiddels heeft de katholieke kerk het schaakspel omarmd. In het Vaticaanmuseum kunnen daarom een aantal prachtige schaakstukken worden tentoongesteld. Op de bovenste foto ziet u 8 schaakstukken in de arabische abstracte vormgeving. Het Vaticaanmuseum dateert deze schaakstukken op 8e tot 10e eeuw. Op de middelste foto ziet u links een pion uit dezelfde periode en rechts vermoedelijk ook een pion maar dan uit de 17e eeuw.
Op de onderste foto ziet u een fraai bewerkt schaakbord en molenspel uit eind 16e eeuw.
Lang geleden had Marloes Gorter me er al opmerkzaam op gemaakt, iets minder lang geleden kreeg ik van Henk Alberts foto's en beschrijvingen.
Schaakmineralen
(18 februari 2024)
In het Deutsches Mineralienmuseum in Idar-Oberstein staat dit door Henk Alberts gefotografeerde schaakspel. De schaakstukken zijn gemaakt uit bergkristal en siliciumcarbide. De vier hoeken van het schaakbord worden ondersteund door figuren in de vorm van een mens, een leeuw, een stier en een adelaar. Zij representeren de vier evangelisten respectievelijk Matteüs, Marcus, Lucas en Johannes. Het kunstzinnige schaakspel van het kunstenaarsechtpaar Claudius en Katherine Barbat is gedoopt als Le jeu de la strategie spirituelle.
Het bijschrift in het museum vermeldt dat dit schaakspel ooit in een tv-uitzending was te zien op verzoek van (volgens het bijschrift schaakwereldkampioen) Viktor Kortchnoi. Hij beargumenteerde zijn verzoek met de opmerking dat dit het enige schaakspel was dat de grenzen van zijn verbeeldingskracht overschrijdt...
Bijzondere schakers
(5 februari 2024)
Deze schaaksculptuur bevindt zich in de buurt van de Tower Bridge in Londen. Om precies te zijn bij het advocatenkantoor Norton Rose Fulbright. Een neushoorn maakt zich op voor een spectaculaire schaakpartij tegen een hond in keurig mensenkostuum. De sculptuur is gemaakt van brons, messing en koper en door de Brits/Australische idealistische kunstenaars Gillie & Marc. De schakende dieren maken deel uit van een groep van elf sculpturen die in de open lucht zijn opgesteld. Het thema is "A wild life for wildlife". Het doel is aandacht te vragen voor met uitsterven bedreigde diersoorten. Na 18 september 2024 zullen de beelden naar een andere locatie verkassen. De foto en tip zijn afkomstig van Robert van Doorn.
Klein, kleiner, groots
(28 januari 2024)
Zo heet de tentoonstelling in het Haags Historisch Museum over het Grote Poppenhuis van jonkvrouw Lita de Ranitz. Haar vader was functionaris aan het hof van koning Willem III en later koningin Emma. De Ranitz liet haar poppenhuis plus interieur door kunstenaars en ambachtslieden maken. In 1910 was de oplevering. Koningin Emma was zo vriendelijk om het poppenhuis te komen bezoeken en als eerste het (miniatuur) gastenboek te tekenen. Als cadeau had ze een miniatuur schaakspel van ivoor meegebracht, dat uiteraard een plaats in het poppenhuis kreeg. Het schaakspel staat in de kamer midden onder. Het tafeltje met het schaakspel meet 7 bij 4 centimeter. De tentoonstelling duurt t/m 1 september 2024. De tip is afkomstig van Frederik Meijster.
Minitentoonstelling Tata Steel schaaktoernooi
(23 januari 2024)
Het Tata Steel schaaktoernooi is in volle gang en daarom is momenteel een minitentoonstelling over dat toernooi ingericht in het Hoogovens Museum. Als u toch gaat kijken bij het toernooi is het misschien leuk eerst even bij dit museum langs te gaan. Informatie over openingstijden en locatie vindt u op https://www.hoogovensmuseum.nl/