(28 december 2019)
De Reisgids voor Schaakliefhebbers heeft een broertje gekregen. Hij heet de Anekdotengids voor Schaakliefhebbers.
Hiernaast ziet u foto's van de voor- en achterkant. Hieronder staan de specificaties van de Anekdotengids.
paperback
A5-formaat
256 bladzijden
circa 50 foto's en afbeeldingen (z/w)
prijs van het boek: € 20,-
verzending: € 4,-
(24 december 2019)
Heel fijne kerstdagen gewenst aan alle volgers van de website van de Reisgids voor Schaakliefhebbers!
(11 december 2019)
In de Reisgids voor Schaakliefhebbers staan enkele schaakmotieven in het Verzetsmuseum te Amsterdam beschreven. Een van die motieven is een hol schaakbord dat werd gebruikt om heimelijk documenten te vervoeren. Uit navraag was gebleken dat het getoonde schaakbord een replica is van het origineel. Ger Dekker heeft ontdekt dat ook in het Auschwitz Memorial en Museum een replica wordt tentoongesteld. Of, en zo ja waar het origineel is, blijft nog steeds een onbeantwoorde vraag.
(29 november 2019)
Twee tijdelijke tentoonstellingen die nu in Leeuwarden te zien zijn hebben ook de schaaktoerist wat te bieden.
In het Fries Museum loopt momenteel (tot 15/3/2020) de tentoonstelling Wij Vikingen en daarin is nevenstaande 12e-eeuwse schaakkoning opgenomen. Deze uit been gesneden koning vertoont een opmerkelijke gelijkenis met de koningen die behoren tot de Lewis schaakstukken. Als de datering klopt, zou dit wel eens het oudste in Nederland gevonden schaakstuk kunnen zijn. (add. 4/6/2020 Niemeijer schrijft in Adversaria dat experts zouden hebben geconcludeerd dat het om een vervalsing gaat...)
In Keramiekmuseum Princessehof kunt u bij de tentoonstelling Gezonken schatten (tot 28/6/2020) vijf shogi schaakstukken bewonderen. De houten 14e-eeuwse platte schaakstukken zijn geborgen uit het wrak van het in 1323 gezonden Chinese handelsschip Sinan. Helaas betreft het hier replica's van de originele schaakstukken.
(26 november 2019)
In het toonaangevende Finse schaakblad Shakki (nr 3 van 2019) is een recensie van de Reisgids voor Schaakliefhebbers verschenen. In de boekenrubriek van Antti Parkinen wordt er aandacht aan de RvS besteed.
Nu kan met zekerheid worden gesteld dat het Nederlands van Antti Parkinen beter is dan mijn Fins, zelfs als Antti maar één woord Nederlands zou kennen. Gelukkig kwam Peter Boel te hulp met een vertaling via Google Translate. Met enige opluchting kon vervolgens worden vastgesteld dat de Reisgids voor Schaakliefhebbers in alleen maar vriendelijke termen werd besproken. Het spreekt voor zich dat bij deze Shakki van harte wordt aanbevolen aan eenieder die ook maar een beetje Fins machtig is!
(18 november 2019)
Henk Alberts heeft in het Stadhuismuseum in Zierikzee een oude houten pion gevonden. Deze pion is afkomstig uit het in 1853 gezonken schip Roompot. De plek waar het wrak in 1992 werd teruggevonden heet eveneens Roompot! Behalve de pion is er ook een houten schaakbord opgedoken uit het wrak, maar voor zover bekend is dat niet in het museum tentoongesteld. De foto is ook van Henk Alberts afkomstig.
(21 oktober 2019)
In het Musée des Beaux-Arts in Limoges hangt een schilderij met schaakmotief met de titel Het schaakspel. Het is in 1929 geschilderd door kunstenares Suzanne Lalique-Haviland. Zij was de dochter van de beroemde glaskunstenaar René Lalique. In het depot van het Metropolitan Museum of Art moet zich een door haar in 1923 ontworpen porseleinen schaakspel bevinden.
(15 oktober 2019)
Van Ger Dekker komt een wel heel bijzondere tip voor de schaaktoerist. Ger was in het Italiaanse dorpje Gubbio en zag bij Caffé Ducale twee lijstjes met foto's van schakende mannen. Ook stond er een tafeltje met hoofddeksels en een schaakspel. Het blijkt dat hier de tv-serie Don Matteo werd opgenomen. In die serie werd veelvuldig geschaakt. De hoofdrolspeler was Terence Hill, die u misschien kent van de komische spaghettiwesterns met Bud Spencer. De Nederlandse titels van die films begonnen steevast met "Vier vuisten...". Hill speelde altijd de brains van het duo en Spencer de hands.
Tijdens de opnames van Don Matteo was Caffé Ducale in Gubbio het favoriete café van Terence Hill. Hij signeerde een van de foto's en er is nog steeds een tafeltje met de hoofddeksels van de hoofdpersonen en een schaakspel uit die tv-serie.
Een van de afleveringen van Don Matteo stond geheel in het teken van het schaakspel; het gaat om de aflevering Il re degli scacchi (seizoen 3 episode 14 2002). Bijgaande foto's zijn door Ger Dekker gemaakt.
(7 oktober 2019)
In het Openluchtmuseum in Arnhem staat een herenboerderij uit het Groningse dorp Beerta. Tot het uit 1929 stammende interieur behoort een tafeltje met daarop een schaakbord en tinnen (?) schaakspel. De schaakstukken zijn bijzonder fraai vormgegeven. Deze tip en bijgaande foto's zijn afkomstig van Ger Dekker.
(30 september 2019)
Hein Donner schrijft in de Avenue van oktober 1968 (het artikel Schaken en Bridge staat ook in het onvolprezen De Koning, op blz 99 in mijn editie) over de bridge-manie die tijdens het schaaktoernooi Büsum 1968 ontstond. De professionele schakers speelden in recordtempo remise om maar weer te kunnen bridgen. Tot groot ongenoegen van de organisatoren. Met tafeltjes als op bijgaande foto hadden ze misschien beide spelvormen tegelijk kunnen beoefenen. Deze schaaktafel staat in het Schloss- und Spielkartenmuseum in Altenburg (Duitsland). Tip en foto komen van Henk Alberts.
(23 september 2019)
De 18e-eeuwse Franse schaker François-André Danican Philidor (1726-1795) was onomstreden als de sterkste schaker van zijn tijd. Hij gaf ook schaakles aan de Franse koning Lodewijk XVI. Die laatste was weliswaar een groot schaakliefhebber, maar kon wel wat lessen gebruiken. De koning wenste uitsluitend van de beste schaker schaakles te aanvaarden, dus maakte Philidor zijn opwachting aan het Franse hof. Na enkele lessen wilde de koning weten of hij al vorderingen maakte.
Philidor antwoordde deze netelige vraag als volgt: "Sire, men verdeelt de schaakspelers in drie klassen. Tot de eerste behoren de spelers die in het geheel niet spelen. Tot de tweede klasse de spelers die slecht spelen. Tot de derde klasse de spelers die goed spelen. Welnu, Uwe Majesteit heeft zich reeds tot de tweede klasse opgewerkt!"
Overigens had Philidor ook als componist furore gemaakt aan het Franse hof, dus geheel onbekend was hij er niet.
Na het uitbreken van de Franse revolutie vreesde Philidor dat zijn goede contacten met het Franse koningshuis hem wel eens onder de guillotine zouden kunnen brengen. Hij week uit naar Londen, waar hij enkele jaren later overleed.
In zijn geboorteplaats Dreux heeft men een straat naar hem vernoemd. De Rue Philidor is echter meer een breed voetpad, dat alleen door voetgangers kan worden begaan. Het gebouw geheel boven op de foto, dat in de steigers staat, heet het Maison Philidor. Dit is het geboortehuis van Philidor. Daar herinnert echter verder niets aan de glorieuze schaker.
Ook in het lokale museum in Dreux is er geen enkele verwijzing naar Philidor en bij het Office de Tourisme de Dreux heeft men nog nooit van Philidor gehoord. Gelukkig draagt de schaakclub in Dreux wel zijn naam.
(16 september 2019)
Ger Dekker was onlangs in het Aviodome in Lelystad en zag daar een vliegtuig met een schaakpaard als merkteken. Dit Duitse vliegtuig werd tijdens de Tweede Wereldoorlog onder meer ingezet om parachutisten boven Nederland te droppen.
(16 september 2019)
Martin van Driel alias De Schaakridder maakte in samenwerking met Anthony van Driel een interview met mij (Rob Spaans) over de Reisgids voor Schaakliefhebbers en plaatste het op de website van schaakvereniging Dubbelschaak uit Boxtel. Klik hier voor het interview.
(23 augustus 2019)
Het zit een beetje verscholen in een glas-in-loodraam, maar dit schaakmotiefje ontging het arendsoog van Nico van der Plas niet. We bevelen u dan ook Gasthaus Zur Noll in het Duitse Jena van harte aan!
(15 augustus 2019)
Edwin Vermeulen was in Merano, Italië en vond er in een vitrine in de St. Nicolaaskerk bijgaand schaakspel. Ik betwijfel sterk dat dit het schaakspel is waarmee Viktor Kortchnoi en Anatoli Karpov hier in 1981 hun WK-strijd hebben uitgevochten...
(12 augustus 2019)
In het Ertsgebergte in Duitsland is een museum dat geheel gewijd is aan notenkrakers. Om een nootje te kraken moet de noot tussen de kaken van de kleurige figuren worden gelegd en door het overhalen van een hendeltje wordt het beoogde resultaat gerealiseerd. In het Nußknackermuseum in Neuhausen zijn maar liefst 6000 bijzondere notenkrakers bijeen gebracht. Zoals op de foto te zien heeft men er zelfs een schaakspel van notenkrakers in de voor de streek kenmerkende vormgeving. Foto en tip zijn aangeleverd door Henk Alberts.
(9 augustus 2019)
In het kasteel van Crevecoeur (Normandië, Frankrijk) staan drie mooie middeleeuwse schaakstukken in een vitrine. De foto's zijn matig wegens het glas van de vitrine, maar er is te zien dat de schaakstukken er mooi uitzien. Misschien wel iets te mooi. Het bijschrift was inderdaad ontnuchterend. Iets met 'fac-similé' staat er en daaruit valt te concluderen dat het gaat om replica's. Wel begrijpelijk, want de Franse jeugd rende enthousiast door de gebouwen, waarbij de vitrine soms maar net aan een botsing ontsnapte. Waar de originele schaakstukken zich bevinden is me niet bekend.
(22 juli 2019)
De vakantietijd levert gelukkig weer nieuwe plekken met schaakmotieven op. Bij het Duitse dorpje Braubach (in de buurt van Koblenz) ligt de Marksburg. Dit kasteel is opgenomen in de lijst van UNESCO werelderfgoed. Vermoedelijk omdat er het schaakspel van bijgaande foto staat. Dit schaakspel is te vinden in een van de zithoeken van de Marksburg.
Tip en foto komen van Edwin Vermeulen.
Schaakeiland Schiermonnikoog!
(15 juli 2019)
Een schaakdorp hadden we al met het Duitse dorpje Ströbeck (zie de Reisgids voor Schaakliefhebbers blz 193), maar een schaakeiland is iets nieuws. In oktober 2018 heeft Schiermonnikoog zichzelf officieel uitgeroepen tot 'schaakeiland'. Een kortstondige hype of het begin van een mooie traditie? Oordeelt u zelf op basis van het volgende:
• er staan twee schaaktafels in de Willemshof (foto HW)
• de veerboot naar en van Schiermonnikoog is ingericht met vier schaaktafels
• er staan XXL schaakspellen bij de zelfpluktuin "De Tuin naast de branding" (foto HW, onder) en voor hotel Van der Werff
• er is een heus Schiermonnikoog schaakspel dat te koop is op het eiland (foto links)
• men organiseert veel schaakactiviteiten op het eiland
De tip en twee van de drie foto's zijn afkomstig van Hans Walther.
(10 juni 2019)
In het Chateau de Vendeuvre (Frankrijk) is een van de attracties een collectie van miniatuur meubelen. Zoals op bijgaande foto is te zien, staan daar ook drie miniatuur ivoren schaaktafeltjes uit de 18e eeuw bij. Twee daarvan zijn voorzien van bijpassende ivoren schaakstukken. De kunstig bewerkte schaaktafeltjes zijn vermoedelijk van Portugees-Indische makelij.
(1 juli 2019)
De timing had beter gekund. Dit bericht had eigenlijk op 6 juni jongstleden al moeten worden geplaatst. Toen was het precies 75 jaar geleden dat de landing van de Geallieerden in Normandië plaatsvond. In zowat elk Normandisch plaatsje is tegenwoordig wel een museum te vinden dat aan deze indrukwekkende militaire operatie herinnert.
In het Airborne museum in Sainte-Mère-Église is te zien wat de moedige of in elk geval zeer optimistische soldaten zoal meenamen: onder andere honkbalattributen, speelkaarten én een schaakspel! Tip en foto komen van Henk Alberts.
(25 juni 2019)
In Wenen is ook op schaakcultureel gebied veel te zien. Ronald van Ewijk vond in het Leopold Museum drie schaakgerelateerde museumstukken. Het schilderij De schaakpartij (foto linksboven) is van kunstenaar Max Oppenheimer die het rond 1930 heeft geschilderd.
Een paar jaar eerder (1920) had Arnold Schönberg een variant op het schaakspel ontworpen (foto onder) dat hij Coalitieschaak noemde. Daarbij ongetwijfeld zeer geïnspireerd door de politieke en militaire gebeurtenissen in de Eerste Wereldoorlog.
Het derde en oudste schaakitem in Museum Leopold is een witte schaaktafel op rolkogels (foto linksonder). Het bijschrift meldt dat deze schaaktafel in 1903 is gemaakt en dat men tot op heden niet heeft kunnen achterhalen wie de maker is geweest.
(14 juni 2019)
In het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden loopt momenteel de tentoonstelling Middeleeuwse tuinen. Daar zijn een aantal schaakmotieven te bewonderen. Hier zijn ze op een rijtje:
5 middeleeuwse ivoren schaakstukken.
1 paard uit circa 1400.
1 houten 16e-eeuws schaakstuk.
1 gereproduceerde afbeelding: Schaken in een Perzische tuin.
1 middeleeuws trippenblad (= bovenstuk van een slipper) met een afbeelding van Tristan en Isolde schakend in een minnetuin, zie de bovenste foto. Grappig feitje is dat dit trippenblad in 1979 bij toeval werd ontdekt, toen een grote kluit aarde van een met bagger gevulde vrachtwagen rolde. (add. 4/6/2020 Niemeijer beschrijft in Adversaria twee lederen trippenbladen met schaakmotief die in 1970 bij opgravingen op de Grote Markt in Dordrecht zijn gevonden; Adversaria is uit 1975...)
1 miniatuur met weer Tristan en Isolde in de minnetuin uit het boek Der minnen loep van Dirc Potter (1486), te zien op de onderste foto.
De tentoonstelling is te bezichtigen tot en met 1 september 2019. De tip is te danken aan Henk Alberts.
(10 juni 2019)
Dit fantastisch mooie middeleeuwse schaakbord bevindt zich in het Kunsthistorisches Museum in Wenen (Oostenrijk). Vermoedelijk is dit kunstwerk aan het begin van de 14e eeuw gemaakt in Venetië. Het bord meet 38 bij 38 centimeter en is 3 centimeter hoog. Vijftien van de donkere velden zijn versierd met miniatuur afbeeldingen. De afbeeldingen zijn van thema's uit de hoofse ridderlijke cultuur. De betreffende velden zijn afgedekt met bergkristal. De andere kant (binnenkant) van het opklapbare bord is een speelbord voor trictrac. De foto en tip zijn afkomstig van Ronald van Ewijk, waarvoor hartelijk dank!
(update 15 juli 2019)
Het schaakstuk is op 2 juli op de veiling van Sotheby's voor £735.000 verkocht aan een eigenaar die anoniem wil blijven.
(4 juni 2019)
Een origineel Lewis schaakstuk is opgedoken in Edinburgh (Schotland)!
Tot op heden waren er 78 Lewis schaakstukken gelokaliseerd, maar veilinghuis Sotheby's heeft bekend gemaakt dat er een 79e schaakstuk is ontdekt. Het gaat om een zogenaamde warder, die de rol van toren vervult. Ervan uitgaande dat er ooit 4 complete schaakspellen zijn geweest, ontbreken er nu nog 1 paard, 3 torens en 45 pionnen. De Lewis-schat met de 78 schaakstukken werd in 1831 gevonden; het heeft dus 188 jaar geduurd voor er weer een schaakstuk aan het aantal kan worden toegevoegd. In dit tempo zullen de Lewis schaakstukken in het jaar 11231 geheel compleet zijn...
Het verhaal van de ontdekking van dit schaakstuk is prachtig. Een antiekhandelaar had in 1964 dit schaakstuk van een collega gekocht voor het luttele bedrag van £5,-. Het belandde in een la bij de nieuwe eigenaar en raakte in vergetelheid. Beide antiekhandelaren hadden duidelijk geen idee met wat voor kostbaar item ze te doen hadden.
Een kleinzoon van de koper vond het schaakstuk recentelijk in die la en nam het mee naar een taxatiepunt van Sotheby's in Londen. Meestal is het daar aangebodene niet veel soeps, maar ditmaal viel de taxateur van zijn stoel. Op 2 juli 2019 wordt het Lewis schaakstuk door Sotheby's geveild. De verwachte opbrengst is tussen de £600.000 en £1.000.000.
Hopelijk kan het schaakstuk weer verenigd worden met zijn 61 broeders in het British Museum (Londen), of zijn 11 andere broeders in het National Museum of Scotland (Edinburgh), of zijn 6 weer andere broeders in Museum nan Eilean (Stornoway, Lewis, Schotland). Maar gevreesd moet worden dat dit kostbare kleinood in handen valt van een of andere sjeik.
Meer over de achtergrond van de Lewis schaakstukken kunt u lezen in de Reisgids voor Schaakliefhebbers vanaf bladzijde 271.
(29 mei 2019)
Op het Plaza de San Pedro Claver in de Colombiaanse stad Cartagena is deze metalen schaaksculptuur te vinden. Op de achtergrond ziet u een klein deel van de San Pedro Claver kathedraal. De foto is door Alex Albrecht aangeleverd.
(10 mei 2019)
In Museum Catharijneconvent in Utrecht is vrijwel de gehele Münster Domschat te bewonderen. Daaronder tastbaar bewijs dat de vertegenwoordigers van het christendom niet altijd op goede voet hebben gestaan met het schaakspel. Dat tastbare bewijs bestaat uit een 12e-eeuws gouden reliekkruis, dat een bergkristallen voet heeft. Meer dan een eeuw eerder had een Iraanse ambachtsman aan dit bergkristal zijn oorspronkelijke bestemming als schaakstuk gegeven. De tentoonstelling met dit verminkte schaakstuk is nog tot 10 juni 2019 te zien.
(2 mei 2019)
Er zijn veel goede redenen om naar de fraaie stad Trier in Duitsland te gaan. De Porta Nigra bijvoorbeeld, of de Keizerlijke thermen. Henk Alberts stuurde bijgaande foto's ten bewijze dat de rechtgeaarde schaakliefhebber in Trier ook aan zijn trekken komt. Daarvoor begeeft u zich naar het Spielzeugmuseum.
(26 april 2019)
Deze foto van een prachtig schaakmotief kreeg ik vandaag van Freya Reynaert. Het fresco waarop twee dames aan een schaakbord zitten en een derde toekijkt bevindt zich in Castello Orsini-Odescalchi. Dit kasteel ligt in Bracciano, Italië. Het fresco werd eind 15e eeuw geschilderd. De tekst onder het fresco luidt: "Semiramis Asirior(um) Regina", hetgeen vermoedelijk verwijst naar de legendarische Assyrische koningin Semiramis. Er werd alleen in haar tijd (800 vC) nog niet geschaakt...
(21 april 2019)
Voor alle volgers van deze pagina: Fijne Paasdagen!
(19 april 2019)
Voor de fanatieke schaakreiziger heeft het kleine Belgische plaatsje Brecht een klein schaakmotief. Wat nu bekend staat als het Logementshuis heette vroeger 't Schaeckbert. Een theorie is dat de benaming 't Schaeckbert voortkomt uit de middeleeuwse belastinginning, op dezelfde wijze als Exchequer in het Verenigd Koninkrijk en l'Echiquier in Frankrijk. Tellingen werden verricht op een geschakeerd bord, dat vanwege zijn gelijkenis met een schaakbord daarnaar werd vernoemd. En het gebouw dan ook maar. Als deze theorie klopt, werd op deze plek dan vroeger belasting geïnd.
De foto's en tip zijn afkomstig van Brechtenaar en schaakliefhebber Yves Surmont.
(13 april 2019)
Martin van Driel leverde in woord en beeld bewijs dat het schilderij Een Schaakpartij van Sofonisba Anguissola te bewonderen is in het Nationaal Museum in Poznan (Polen).
Onderstaand een korte beschrijving die hopelijk ooit gaat worden gebruikt voor het onderhanden zijnde project Kunstgids voor Schaakliefhebbers:
Titel: Een Schaakpartij
Kunstenares: Anguissola, Sofonisba (Cremona 1532- Palermo 1625, Italië)
Datering: 1555
Schilderij: olie op canvas
Afmetingen: 72 x 97 cm
Locatie: Nationaal Museum (Narodowe Muzeum), Poznan, Polen
Stroming: Maniërisme
Type: Genre-stuk
Het schilderij beeldt een opmerkelijk spontaan huiselijk tafereel uit. Lachende personen kwamen doorgaans niet voor in portretschilderijen. De vrolijke schaaksters zijn drie zussen van Sofonisba: links Lucia, in het midden Europa en rechts Minerva. Uiterst rechts is een bediende.
Tekst op rand schaakbord: Sephonisba Angvssola virgo Amilcaris filia ex vera efigie tres svas sorores et ancilam pinxit MDLV
Anguissola was een van de eerste vrouwen die een internationale reputatie als kunstschilder verwierf. Ze werkte onder meer aan het hof van de Spaanse koning Filips II.
De Anguissola's waren een rijke adellijke familie. Vader Amilcare Anguissola was een vooruitstrevend mens die zijn zes dochters en een zoon stimuleerde zich op artistiek vlak te ontwikkelen. Bij de oudste, Sofonisba, is dat het best gelukt.
(10 april 2019)
In het Moezelstadje Cochem (Duitsland) torent de rijksburcht boven alles uit. Tegenwoordig is de burcht een museum dat men middels een rondleiding van binnen kan bekijken. U kunt dan ook het schaakspel van de foto hiernaast zien; of er bijbehorende schaakstukken in de schaakdoos zijn opgeborgen is niet bekend. De foto en tip zijn afkomstig van Piet M. Konijn.
(2 april 2019)
Op zaterdag 6 april 2019 houdt de Motiefgroep Schaken haar voorjaarsbijeenkomst in Boskoop. Vanaf 9.30 zijn zowel leden als niet-leden welkom in Zalencentrum De Loods, Zijde 11, Boskoop.
De ideale gelegenheid voor schaakverzamelaars en andere belangstellenden om nieuwtjes en allerlei schaakcollectabilia uit te wisselen. Uiteraard zal daar ook de Reisgids voor Schaakliefhebbers verkrijgbaar zijn.
Kijk voor meer informatie over de Contactdag op www.euwe.nl.
(26 maart 2019)
Dat je in het Schaakstukkenmuseum schaakstukken gaat vinden is geen grote verrassing. Maar schaakmotieven zijn ook te vinden op minder voor de hand liggende plekken. Van Henk Alberts komt bijgaande foto van een schaakspel dat hij aantrof in het Deutsches Bergbau-Museum in Bochum (Duitsland). Dit schaakspel is rond 1900 uit ivoor gemaakt. Niet iets wat je verwacht aan te treffen in een museum over mijnbouw.
(21 maart 2019)
In Slot Assumburg in Heemskerk heeft men de muren met passende schilderingen gedecoreerd. Dankzij Martin van Driel kwam ik er achter dat er ook een schaakbord op die schilderingen is te zien. Zie bijgaande foto waarop ook de tipgever staat vereeuwigd.
Het 13e-eeuwse Slot Assumburg is nu een Stayokay hostel en de ruimte met de schaakschildering doet dienst als ontbijt- en dinerzaal. De schilderingen zijn overigens heel wat minder oud dan het slot. De afgelopen vijf jaar heeft de lokale Schaakvereniging Excelsior op deze toepasselijke locatie haar jaarlijkse rapidtoernooi georganiseerd.
(9 maart 2019)
De tip van deze week komt van Hans Mudde. In het Boymans Van Beuningen museum in Rotterdam loopt momenteel een tentoonstelling over de kunststroming Bauhaus. Een van de beroemdste ontwerpen in de Bauhaus-stijl is het schaakspel van Josef Hartwig. Een exemplaar hiervan is te zien op deze tentoonstelling. Op bladzijde 129 in de Reisgids voor Schaakliefhebbers vindt u meer informatie over Hartwig's Bauhaus schaakspel.
Maar er is meer op schaakgebied bij deze tentoonstelling. Buitengewoon bijzonder is het schaakspel van Vilmos Huszár. Over het ontwerp en de ontwerper kunt u lezen op bladzijde 152 van de RvS. Wat het hier tentoongestelde exemplaar zo bijzonder maakt, is dat dit schaakspel van hout is, waar andere bekende exemplaren van aluminium zijn gemaakt.
Tenslotte is er ook een schaakspel van Gustav Weidanz, dat van iets latere datum is en minder abstract dan eerdergenoemde ontwerpen.
De tentoonstelling Bauhaus in het Boymans Van Beuningen museum is nog tot en met 26 mei 2019 te zien.
Op de website van de Motiefgroep Schaken kunt u een verslag van Henk Alberts over de tentoonstelling lezen. De kortste weg naar dat verslag is deze link aan te klikken.
(2 maart 2019)
Afgelopen tijd weer heel wat tips mogen ontvangen van diverse supporters van de Reisgids voor Schaakliefhebbers. De tip van deze week betreft de dubbeltentoonstelling over het werk van visueel kunstenaar Erwin Olaf in het Fotomuseum en het Gemeentemuseum in Den Haag.
Eind jaren 80 maakte Olaf de fotoserie Chessmen, waarbij naakte mensen in bizarre poses en met al even bizarre attributen zijn afgebeeld. De 32 afbeeldingen komen overeen met de 32 schaakstukken. In het Fotomuseum zijn alle 32 foto's te zien. Zoals u op de eerste foto kunt zien zijn ze niet in een schaakopstelling gearrangeerd.
Op de andere foto is een van de 32 foto's in detail te zien, omdat het schoeisel dat voor deze foto werd gebruikt tentoongesteld wordt in een museum. Zie bladzijde 106 en 107 van de Reisgids voor Schaakliefhebbers.
Deze tip kreeg ik zowel van Jessica Stratmann-Koning als van Henk Alberts, waarvoor hartelijk dank! Foto's zijn van de schrijver dezes. De tentoonstelling duurt tot 12 mei 2019.
Op de website van de Motiefgroep Schaken kunt u een verslag van Henk Alberts over de tentoonstelling lezen. De kortste weg naar dat verslag is deze link aan te klikken.
(20 februari 2019)
Henk Alberts was onlangs (kerst 2018) in Parijs en moest constateren dat het schaakgehalte in dit museum flink was verminderd. Hij vond alleen de beide schaakstukken van de foto (gemaakt door Henk), waarbij het linker voorwerp misschien niet eens een schaakstuk maar een relikwie zou kunnen zijn. Een beschrijving hiervan kunt u terugvinden in de Reisgids voor Schaakliefhebbers op bladzijde 235.
Het andere schaakstuk (linksachter op de foto) staat niet in de RvS; het was toentertijd nog niet tentoongesteld. Het gaat om een 12e-eeuwse loper in de Arabische abstracte stijl. Pikant detail is dat in dat schaakstuk een bisschop is uitgesneden! Zo zullen de Arabieren dat niet hebben bedacht...
Omdat dus ook het pronkjuweel van dit museum, een middeleeuws glas-in-loodraam met schaakmotief, momenteel niet tentoongesteld lijkt te zijn, is hiernaast een foto geplaatst.
(11 februari 2019)
Onderstaande leuke en verrassende tip is afkomstig van Martin van Driel, die ook voor de foto's zorgde.
Al sinds het verschijnen van de musical Chess konden we vermoeden dat Benny Andersson en Björn Ulvaeus van de popgroep ABBA, die de muziek voor die musical schreven, liefhebbers zijn van het schaakspel.
In het ABBA museum in Stockholm (Zweden) bevindt zich daarvan het definitieve bewijs in de vorm van een schaakspel dat staat opgesteld in een gereconstrueerde kleedkamer van de wereldberoemde band. In dat museum is ook een ruimte gewijd aan de musical Chess, zoals op de twee overige foto's is te zien.
Of de ABBA-heren al eerder besmet waren met het schaakvirus of pas sinds het maken van die musical is nog onduidelijk.
(1 februari 2019)
Schaakliefhebber Joris Leijten heeft weer een mooie tip voor ons. Hij vond in Kasteel Doorwerth het schaakspel van bijgaande foto. Dit schaakspel is te vinden in de linkerhoek van de eetkamer op de eerste etage.
(26 januari 2019)
Vandaag (26/1) en morgen (27/1) zijn de laatste twee ronden van het prachtige Tata Steel schaaktoernooi. In de Masters groep gaan Neerlands schaakhoop Anish Giri en wereldkampioen Magnus Carlsen aan de leiding, met op het vinkentouw (half puntje achterstand) Ian Nepomniachtchi. Ze zeggen wel eens dat het niet gaat om het doel maar om de reis ernaartoe. Misschien dat ze daarom de weg naar Wijk aan Zee met schaakversieringen hebben verfraaid, zoals op bijgaande foto's te zien. Zelfs de straatnamen in Wijk aan Zee zijn (tijdelijk) aan het evenement aangepast.
(11 januari 2019)
Het geweldige Tata Steel schaaktoernooi gaat vandaag van start met de weekendvierkampen. De grootmeesters beginnen morgen met hun toernooi. Het commentaar zal dit jaar worden gegeven in Café De Zon. De buitenkant van het café zal ongetwijfeld weer voorzien zijn van de mooie schaakverlichting. In het café vindt u de tijdelijke winkel van New in Chess. Dit jaar overigens zonder uw oude vertrouwde verkoopadviseur ☺.
In die verkoopruimte staat op een kast een robuust schaakpaard (foto). Het Wijk aan Zeese schaakgenootschap Het Paard van Ree heeft twee identieke exemplaren van dit paard laten maken. Het tweelingbroertje staat in het Schachmuseum in het Duitse schaakdorp Ströbeck.
Wie op bezoek gaat in the Chess Capital of the World zal zien dat het al eerder op deze website besproken schaakhuis Caïssa te koop staat!
(7 januari 2019)
Alle volgers van de website van de Reisgids voor Schaakliefhebbers een geweldig 2019 gewenst!
Gerrit van Oostrum vond in de stad Chania op Kreta een winkel met veel schaakspellen en schoot bijgaande foto. Let op de bijzondere vormgeving van dit schaakspel.
Kennelijk zijn schaakspellen een aantrekkelijk souvenir voor toeristen, want ook in andere steden zoals Firenze proberen toeristenwinkeltjes de bezoekers te verleiden met een groot assortiment aan schaakspellen.