Présentation en Anglais par Atefeh Jadidi

Fereydoon Moshiri

Fereydoon Moshiri was born in September 1926 in Tehran to a family that was known to have a legacy of poetry. His school years were divided between Tehran and Mashhad where his father held administrative posts.

With the outbreak of the world war II the family moved to Tehran and the young Moshiri continued his education in Dar-ol-Fonoon and then in Adib high school. Throughout these years his first poems appeared in progressive journals such as Iran-e-Ma. This was the beginning of a career in literary journalism that continued for more than thirty years. In 1946 Moshiri joined the Iranian department of Telecommunication where he served till retirement. In 1954 Moshiri married Eghbal Akhavan, then a student painting at Tehran University. Their daughter and son, Bahar and Babak both are now architects in Iran.

Moshiri's first volume of poetry titled "Teshne-ye Toofan" (Thirsty for the Storm) was published in 1955. His poems with its earthy lyrical nature received wide attention among the readers, and had an inspiring effect on a generation of younger poets. Through the later years, Moshiri continued to have a major influence on development of modern poetry in Iran.

Later works which were published under the titles "Abr-o-Koocheh" (Cloud and The Alley, 1962), and "Bahar Ra Bavar Kon" (Believe The Spring, 1967) embraced a wide variety of universal concepts ranging from humanistic considerations to social justice.

Moshiri is best known as conciliator of classical Persian poetry at one side with the New Poetry initiated by Nima Yooshij at the other side. One of the major contributions of Moshiri's poetry, according to some observers, is the broadening of the social and geographical scope of modern Persian literature.

The Alley

بی تو، مهتاب‌شبی، باز از آن کوچه گذشتم،

On a moonlit night, once again

through the alley, I wandered, without you.

همه تن چشم شدم، خیره به دنبال تو گشتم،

My body, an eye gazing in search of you,

شوق دیدار تو لبریز شد از جام وجودم،

My soul, a cup teeming with anticipation Of seeing you,

شدم آن عاشق دیوانه که بودم.

Now, I became the mad lover, anew!

در نهانخانه جانم، گل یاد تو، درخشید

Deep in my soul’s treasure-chest, A flower, your memory, gleaming.

باغ صد خاطره خندید،

The garden of a thousand memories, smiling,

عطر صد خاطره پیچید

The scent of a thousand memories, beaming.

یادم آمد که شبی با هم از آن کوچه گذشتیم

That night, I recalled,

Through the alley, we wandered, side by side.

پر گشودیم و در آن خلوت دلخواسته گشتیم

Wings wide-open, in cherished solitude, soaring.

ساعتی بر لب آن جوی نشستیم.

For a time, by the brook, resting

تو، همه راز جهان ریخته در چشم سیاهت.

You, all the world’s secrets in your black eyes,

من همه، محو تماشای نگاهت.

I, by your glances, mesmerized.

آسمان صاف و شب آرام

Clear skies, quiet night,

بخت خندان و زمان رام

Faith smiling, time tame,

خوشه ی ماه فرو ریخته در آب

Moonlight, grapes pouring down into the water.

شاخه‌ها دست برآورده به مهتاب

Tree branches, fingers reaching up to the moon.

شب و صحرا و گل و سنگ

The night, the meadow, flowers and rocks,

همه دل داده به آواز شباهنگ

Silently charmed by the nightingale’s song.

یادم آید، تو به من گفتی:

Your words of warning, I recalled,

از این عشق حذر کن!

Avoid this love!

لحظه‌ای چند بر این آب نظر کن،

Behold this brook for a while!

آب، آیینه ی عشق گذران است،

Water mirrors timid love.

تو که امروز نگاهت به نگاهی نگران است،

Today, you care for a glance of your lover,

باش فردا، که دلت با دگران است!

But, tomorrow, your heart will belong to another.

تا فراموش کنی، چندی از این شهر سفر کن!

Leave this town, forget this love!

با تو گفتم:‌ حذر از عشق!؟ ندانم!

How would I avoid this love,

I do not know how, I said.

سفر از پیش تو؟ هرگز نتوانم، نتوانم!

How would I leave your side, I cannot now, nor ever, I said.

روز اول، که دل من به تمنای تو پر زد،

That first day, my heart became a bird of desire.

چون کبوتر، لب بام تو نشستم

Like a dove, I perched on your roof,

تو به من سنگ زدی، من نه رمیدم، نه گسستم،

Rocks, you cast at me,

I did not fly away.

I did not fall apart.

باز گفتم که : تو صیادی و من آهوی دشتم

A prairie deer am I, you the hunter.

تا به دام تو در افتم همه جا گشتم و گشتم

Round your traps I wander and wander, For to be captured by you, to surrender.

حذر از عشق ندانم، نتوانم!

How would I avoid this love,

I do not know how, I said.

اشکی از شاخه فرو ریخت

From a branch, a teardrop, falling,

مرغ شب، ناله ی تلخی زد و بگریخت

A bitter moan, an owl, flying,

اشک در چشم تو لرزید،

Tears in your eyes, gleaming,

ماه بر عشق تو خندید!

Moon, at your love, beaming.

یادم آید که : دگر از تو جوابی نشنیدم

You fell silent, I recall.

پای در دامن اندوه کشیدم.

Covered by a blanket of gloom,

نگسستم، نرمیدم.

I did not fly away.

I did not fall apart.

رفت در ظلمت غم، آن شب و شب‌های دگر هم،

Many a night have passed in melancholy darkness.

نگرفتی دگر از عاشق آزرده خبر هم،

You have abandoned your tormented lover.

نکنی دیگر از آن کوچه گذر هم

You would not set foot in that alley again.

بی تو، اما، به چه حالی من از آن کوچه گذشتم!

Oh, but how, but how,

Through the alley, I wandered, without you.

Translated by Franak Moshiri.

انسان باشیم

Let Us Be Humans

دانه می چید کبوتر،

A dove was nipping seeds,

به سرافشانی بید

a weeping willow was dancing,

لانه می ساخت پرستو،

A sparrow was building a nest,

به تماشا خورشید

The Sun was watching.

صبح از برج سپیداران می آمد باز

From atop the aspen trees, dawn was returning.

روز با شادی گنجشکان می شد آغاز

With swallow’s merriment, daytime was beginning.

نغمه سازان سراپرده ی دستان و نوا

روی این سبزه گسترده سراپرده رها

Nature’s musicians freely lay on this wide-open grass, Making music in *Dastan and *Nava modes.

دشت، همچون پر پروانه پر از نقش و نگار

The meadow was decorated like butterfly wings.

پرزنان هر سو پروانه رنگین بهار

The colorful butterfly, flew here and there, Spring.

هست و من یافته ام در همه ذرات ، بسی

I’ve witnessed that in every particle of matter

روح شیدای کسی ، نور و نسیم نفسی !

There’s indeed someone’s loving soul, someone’s bright breath!

می دمد در همه ، این روح نوازشگر پاک

This pure and caring soul is blown into all.

می وزد بر همه ، این نور و نسیم از دل خاک !

This bright breeze pours out of earth’s heart

And blows on all.

چشم اگر هست به پیدا و ناپیدا باز

If eyes are to both the visible and invisible keen,

نیک بیند که چه غوغاست درین چشم انداز :

They would see the commotion within this scene.

مهر، چون مادر می تابد سرشار از مهر

Sun, like a mother, full of kindness, gleams.

نور می بترد از آینه پاک سپهر

Down the sky’s pure mirror, light streams.

می تپد گرم، هم آواز زمان قلب زمین

Earth’s heart beats to the same tune as Time.

موج موسیقی رویش! چه خوش افکنده طنین

Soundwaves of music of growth! O, what joyful chime!

ابر می آید سر تا پا ایثار و نثار

Clouds arrive, full of giving and self-sacrifice.

سینه ریزش را می بخشد بر شالیزار

Bestow their necklaces to the fields of rice!

رود می گرید تا سبزه بخندد شاداب

So that grass may sing refreshed, river cries.

آب می خواهد جاری کند از چوب، گلاب

To turn sap into rosewater, water tries!

خاک می کوشد تا دانه نماید پرواز

Soil toils to let seeds sprout!

باد می رقصد تا غنچه بخواند آواز

Wind dances so buds may sing aloud!

مرغ می خواند تا سنگ نباشد دلتنگ

Bird sings so that rock is not alone,

مهر می خواهد تا لعل بسازد از سنگ

Sun strives to make amber from the stone!

تاک صد بوسه ز خورشید رباید از دور

From afar, grapevine steals kisses from the sun, in hundreds.

تا که صد خوشه چو خورشید برآرد انگور

So that sheaves of grapes may grow, in hundreds!

سرو، نیلوفر نشکفته نوخاسته را

می دهد یاری کز شاخه بیاید بالا

Cedar helps the newly rising morning glory

Climb up her branches.

سرخوشانند ستایشگر خورشید و زمین

Blissful are those who worship sun and earth

همه مهر است و محبت نه جدال است و نه کین

For there’s only love and kindness, no hostilities, no hatred.

اشک می جوشد در چشمه چشمم ناگاه

Suddenly, tears well up in my eyes

بغض می پیچد در سینه سوزانم، آه

I choke in my burning chest, ah!

پس چرا ما نتوانیم که این سان باشیم؟

But why then can we not be this way?

به خود آییم و بخواهیم که : انسان باشیم

Come to our senses and wish to be humans.

*Dastan and Nava: Two modes of Persian classical music

Translated by Franak Moshiri.

The poem "Winter" by "Mehdi Akhavan Sales". It is translated by "Iraj Bashiri".

"زمستان" "Winter"

سلامت را نمی خواهند پاسخ گفت

Your greetings they’ll ignore.

سرها در گریبان است

With their heads resting on their chests,

کسی سر بر نیارد کرد پاسخ گفتن و دیدار یاران را

They seek warmth from their breasts,

None affords to lift a head to greet the guests.

نگه جز پیش پا را دید، نتواند

Vision is limited,

که ره تاریک و لغزان است

The road’s dark and slick.

وگر دست محبت سوی کس یازی

به اکراه آورد دست از بغل بیرون

Your extended friendly hand is refused,

Not because they are confused;

They rather keep their hands where they are warmed.

که سرما سخت سوزان است.

It is frightfully cold. Do not be alarmed.

نفس، کز گرمگاه سینه می آید برون، ابری شود تاریک

Observe your breath,

Leaving the warmth of your breast;

Turns into a dark cloud

چو دیوار ایستد در پیش چشمانت

Before it rests

On the wall before your chest.

نفس کاینست، پس دیگر چه داری چشم

ز چشم دوستان دور یا نزدیک؟

If your breath is this unkind,

What is amiss; if

Distant and near friends,

Were to keep you out of mind?

مسیحای جوانمرد من! ای ترسای پیر پیرهن چرکین

My manly Messiah, Uncompromising man of faith!

هوا بس ناجوانمردانه سرد است ... آی ...

Winter is cowardly and cold,

دمت گرم و سرت خوش باد

You keep the words warm, Sustain that stance bold.

سلامم را تو پاسخ گوی، در بگشای

Accept my greetings, let me in.

منم من، میهمان هر شبت، لولی وش مغموم

Your nightly guest

منم من، سنگ تیپا خورده ی رنجور

The pedestrian rock,

منم، دشنام پست آفرینش، نغمه ی ناجور،

The curse of creation, the uneven melody.

نه از رومم، نه از زنگم، همان بیرنگ بیرنگم،

Allow this pest, a moment of rest.

I am not from Rome or Africa. Allow the Africans the south,

North, the Romans.

Colorblind I am,

Enough for both.

بیا بگشای در، بگشای، دلتنگم

Let me in!

Let my sorrow in!

حریفا! میزبانا! میهمان سال و ماهت پشت در چون موج می لرزد

Be a good host,

To your ever-present guest,

Who shivers behind your door.

Have mercy on the poor.

تگرگی نیست، مرگی نیست

There is no hail.

You may have heard a tale,

There exists no death,

صدایی گر شنیدی، صحبت سرما و دندان است

Only chattering teeth and a short breath.

من امشب آمدستم وام بگزارم

Tonight I intend to pay back

حسابت را کنار جام بگذارم

The account for which I lack

چه می گویی که بیگه شد، سحر شد، بامداد آمد!

It is not too late

It is not midnight

فریبت می دهد، بر آسمان این سرخی بعد از سحرگه نیست

There is no morning

Don’t be fooled by the dawn’s false trap.

حریفا! گوش سرما برده است این، یادگار سیلی سرد زمستان است

My frozen red ears

Bespeak winter’s harsh slap.

و قندیل سپهر تنگ میدان، مرده یا زنده

And your universal sun

At the mercy of each breath,

به تابوت ستبر ظلمت نه توی مرگ اندوه، پنهان است

Rather than your coffin

Brightens the hidden cave of death.

حریفا! رو چراغ باده را بفروز، شب با روز یکسان است

Dear friend, with wine,

Illumine the sight;

Night is day

Day is night.

سلامت را نمی خواهند پاسخ گفت

They’ll ignore your greeting

هوا دلگیر، درها بسته، سرها در گریبان، دستها پنهان

Amid this depressing weather

Doors are shut

Heads on chests

Hands hidden,

نفسها ابر، دلها خسته و غمگین

Hopes are cruelly cut.

درختان اسکلتهای بلور آگین

Trees are but Crystalline skeletons,

زمین دلمرده، سقف آسمان کوتاه

The sky’s moved closer;

The land is devoid of life,

غبار آلوده مهر و ماه

Dimmed are the sun and the moon

زمستان است.

Winter is rife.

"مهدی اخوان ثالث"

"Mehdi Akhavan Sales".

The poem "Dandelion" by "Mehdi Akhavan Sales". It is translated by "M. Alexandrian".

"قاصدک" "Dandelion"

قاصدک! هان، چه پیام آوردی؟

Dandelion! Say, from where you are coming,

از کجا، وز که خبر آوردی؟

From where and what news you have brought?

خوش خبر باشی، امّا، امّا

May you bring good tidings! but

گردِ بام و درِ من

بی ثمر می گردی.

In vain your roam

Around my roof and door.

انتظار خبری نیست مرا

I don’t expect any news,

نه ز یار و نه ز دیّار و دیاری- باری،

Neither from a friend, nor from a native district;

برو آنجا که بود چشمی و گوشی با کس

Go to such a place where ears and eyes watch you;

برو آنجا که تو را منتظرند.

Go to such a place where they expect you.

قاصدک!

Dandelion!,

در دل من همه کورند و کرند.

Everything is blind and deaf in my heart,

دست بردار از این در وطن خویش غریب.

Stop lurking here where the self is a stranger to is soul;

قاصدک تجربه های همه تلخ،

You who have always brought bad news.

با دلم می گوید

I tell my heart:

که دروغی تو، دروغ

“You are false, o you are false,

که فریبی تو فریب.

You are a cheat, you are a cheat.

قاصدک! هان، ولی ... آخر ... ای وای!

Dandelion!, o, but … alas…,

راستی آیا رفتی با باد؟

Did you leave with the wind?

با توأم، آی! کجا رفتی؟ آی...!

I’m speaking to you! Where did you go? o

راستی آیا جایی خبری هست هنوز؟

Is really any news anywhere still?

مانده خاکستر گرمی، جایی؟

Has a warm ash still survived

در اجاقی- طمع شعله نمی بندم- خُردک شرری هست هنوز؟

In a hearth – I don’t covet a flame – but does a small still exist?

قاصدک!

Dandelion!

ابرهای همه عالم شب و روز

The clouds all over the world

در دلم می گریند.

Weep in my heart all the day and night.

*In Iran, especially in the Northeast, Dandelion is a bringer of good news.

poème Manuscrit de Mehdi Akhavan Salles