Agave xanh là linh hồn tạo nên rượu Tequila. Không giống như những loại cây công nghiệp phát triển nhanh, agave xanh cần từ bảy đến mười năm để trưởng thành và tích lũy đủ lượng đường cho quá trình sản xuất. Chính vòng đời dài và điều kiện sinh trưởng đặc biệt của nó là lý do Tequila luôn nằm trong nhóm rượu mạnh có giá trị cao và chịu nhiều biến động theo mùa vụ.
Bài viết dưới đây của QKAWine sẽ giải thích vì sao cây agave xanh lại cần thời gian lâu như vậy để phát triển, những yếu tố sinh học đằng sau quá trình này và cách nó ảnh hưởng trực tiếp đến giá của một chai Tequila.
Agave xanh Weber là giống cây duy nhất được phép dùng để sản xuất Tequila. Đây là loài thực vật thuộc họ thùa, có lá dày, giàu nước và chứa lượng lớn carbohydrate. Cây agave xanh có quá trình quang hợp đặc biệt thuộc nhóm CAM, hấp thụ khí vào ban đêm và đóng khí khổng vào ban ngày để giảm mất nước.
Quá trình này giúp cây tồn tại trong môi trường khô nóng nhưng đồng thời khiến tốc độ sinh trưởng chậm hơn so với nhiều loại cây khác. Chính sự phát triển chậm rãi này cho phép agave tích lũy lượng đường ổn định, tạo nền tảng hương vị cho Tequila.
Có ba yếu tố chính quyết định thời gian trưởng thành của agave xanh.
Thứ nhất, cây cần nhiều năm để tích lũy inulin. Đây là dạng đường phức mà chỉ khi nấu lên mới chuyển thành đường đơn để lên men. Lượng inulin càng cao thì rượu càng thơm và ngọt tự nhiên.
Thứ hai, cây chọn thời điểm trổ hoa. Nếu cây trổ bông quá sớm, nguồn đường tập trung vào cuống hoa và lượng đường trong piña giảm mạnh. Vì vậy nông dân jimador phải theo dõi nhiều năm để ngắt mầm hoa đúng lúc, giữ lại lượng đường trong thân.
Thứ ba, vòng đời của agave xanh phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên. Khí hậu Jalisco có ngày nắng mạnh và đêm lạnh giúp cây phát triển chậm nhưng đậm chất hơn. Để đạt độ chín hoàn hảo, cây phải trải qua đủ chu kỳ khí hậu để hương vị hình thành đầy đủ.
Một piña trưởng thành có thể nặng từ hai mươi lăm đến bảy mươi ki lô gam. Với những cây được trồng ở vùng cao, piña thường nhỏ hơn nhưng hàm lượng đường lại cao và tinh khiết. Vùng thấp cho cây lớn nhanh hơn nhưng hương sẽ đất và mạnh hơn.
Nhiều nhà sản xuất Tequila cao cấp chỉ thu hoạch khi piña đạt độ chín tối đa, có khi lên tới mười hai năm. Điều này đồng nghĩa chi phí chăm sóc và rủi ro thời tiết tăng cao, dẫn đến giá thành rượu cũng cao hơn.
Thời gian trồng lâu khiến người nông dân chịu chi phí duy trì kéo dài. Một hecta agave trồng mới chỉ mang lại thu hoạch sau nhiều năm, trong khi vẫn phải chăm sóc, tưới tiêu và bảo vệ khỏi sâu bệnh. Điều này khiến chi phí đầu vào của nông trại tăng đáng kể.
Khi nhu cầu Tequila tăng cao, nông dân không thể trồng thêm để đáp ứng ngay lập tức vì cây cần thời gian dài để trưởng thành. Sự mất cân bằng cung cầu này khiến giá agave có thể tăng gấp hai đến ba lần trong những giai đoạn khan hiếm. Từ đó, giá Tequila trên thị trường cũng biến động mạnh theo.
Agave xanh là cây rất nhạy cảm. Nếu bị nấm hoặc thối rễ, cả cánh đồng có thể thiệt hại trong thời gian ngắn. Vì cây cần nhiều năm để phát triển, người trồng không thể tái canh nhanh. Những rủi ro này được tính vào giá nguyên liệu, khiến Tequila có chi phí sản xuất cao hơn so với nhiều loại rượu mạnh khác như vodka hoặc gin vốn dùng nguyên liệu có thể thu hoạch hằng năm.
Ngoài ra, biến đổi khí hậu với nắng nóng kéo dài hoặc mưa bất thường cũng làm cây phát triển chậm hoặc không đạt độ ngọt cần thiết. Điều này buộc nhà sản xuất phải chọn lọc nguyên liệu kỹ hơn, tiếp tục đẩy chi phí lên cao.
Nhiều thương hiệu Tequila cao cấp chỉ dùng agave từ tám đến mười năm tuổi trở lên để đảm bảo lượng đường và hương vị đạt chuẩn.
Agave càng lâu năm thì piña càng dày, nhiều inulin và tạo ra rượu có chiều sâu hơn. Vì vậy các dòng Añejo và Extra Añejo thường có giá cao không chỉ vì thời gian ủ thùng mà còn vì nguyên liệu đã mất gần một thập kỷ mới có thể thu hoạch.
Vòng đời agave dài, nhu cầu toàn cầu tăng mạnh và sự chuyển dịch sang các dòng 100 phần trăm agave khiến nguồn nguyên liệu ngày càng chịu áp lực.
Ngay cả khi nông dân tăng diện tích trồng, kết quả sẽ chỉ xuất hiện sau nhiều năm. Do đó, giá nguyên liệu và giá Tequila khó có khả năng giảm, đặc biệt trong phân khúc cao cấp.
Xu hướng sưu tầm và tăng tiêu thụ tại Mỹ và Nhật Bản cũng khiến các dòng Tequila chất lượng cao ngày càng được săn đón, giữ giá ổn định ở mức cao.
Tham khảo thêm bài viết tại: https://qkawine.com/tag/cam-nang-tequila/
Tìm thêm các sản phẩm rượu Tequila tại: https://qkawine.com/tequila/