wanna iran tamaziɣt yisin tirra nes, yara-sars, isawl sars...
llan kuẓ n ismawn inufaγ (issurten) :
1 - Ism n umsekar:
Iga ism n umsekar yan sg yismawn issurtn sg umyag (am ism n tigawt d yism n udɣar d yism n yimis). da immal yism n umsekar wenna ittegn taɣawsa. da t issurut sg umyag s "am". maca, ig illa usekkil "yah" niɣ "yam" g umyag, da nessenfal "am" s "an".
Imdyatn:
zdeɣ ===> amzdaɣ
krez ===> amkraz
ks ===> amksa
gmer ===> angmar
bedd ===> anbdad
smed ===> ansmad
2- ism n tigawt:
llan sin wanawn n yismawn :
ismawn idaslann, am "agru", "akal", "adrar", "tamurt", "tamazirt",... d yismawn issurtn, zund "afrag", "ufuɣ", "amekraz", "anbdad", "asergl", "akʷi",... yismawn ad imeggura, ssurtn sg umyag:
- afrag sg freg
- ufuɣ sg ffeɣ
- takreza seg krez
- anbdad seg bedd
- asregl seg rgel
- askʷi seg akʷi
llan kuz n yismawn issurten:
- ism n tigawt
- ism n umsekar
- ism n udɣar
- ism n yimis.
da nettini ism n tigawt i yism issurten sg umyag.
ism n tigawt, dars mennaw n wanawn n talɣiwin.
imdyaten:
3 - addad amaruz n yism
ism g waddad amaruz:
g ugnes n twinas, llan sin waddadn vur yism: " addad ilelli" niɣ "addad amaruz".
da yettili yism g waddad amaruz kudna iga amaggay iḍfaṛn amyag, niɣ adday t tzwar tnezɣt (am "n", "s", "ɣr", "dar", "xf" ,"sg"...).
g idɣarn yaḍnin, da yettili yism g waddad ilelli.
imdyaten:
addad amaruz n yism
Ilugnn:
1 - ismawn akʷ issentin s teɣri «a » deg umalay/ umay (asuf neγ amagut); teḍfer it id yiwet tergalt, ad n senfel "a " s "u"
Imdyatn:
Maca; amagut nsen da yetγimma ur ittusnfal tawila "i"
Amedya: Imaziγen; Imezruyen; Imudaγ
Tawtmant nsen da ttili s uγelluy n teγri "i"
Amedya: Tamaziγt ===> abrid n tmaziγt
2 - Ismawn akʷ isentin s teγri "a" deg umay asuf; ḍefṛent id snat tergalin ,"a" ad yuγal "we"
"i" da yettuγal "ye" g umagut nsen
Imdyatn:
* Da tγima twila n twtmant nsen ur da ttusnfal.
tuccent ===> tella tuccent deg tagant ===> llant tugt n tuccanin deg tezgi
4 - Ismawn akʷ issentin s umagrad neγ s teγri "a" , awtman asuf d umagut ad a sen nernu azgen aγri "w"
Imdyatn:
* tamawt:
Ismawn akʷ n wesget issentin s umagrad neγ s teγri "a" ad a sn nernu aγri azgen "w"
allen ===> wallen
Aman ===> waman
5 - Ismawn akʷ issentin s umagrad neγ s teγri "i" awtman asuf; ig t id teḍfer yiwet tergal ; "i" a sen nernu azgen aγri "y"
Imdyatn:
Addad ilelli asuf Addad amaruz asuf
izi yizi
iγil yiγil
iri yiri
ilf yilf
Addad ilelli asegt Addad amaruz asegt
izan yizan
* amedya n tewtmant nsen:
Tileft tileft
6 - Ismawn akʷ issentin s umagarad neγ s teγri "i" awtman asuf; ig t id teḍfer snat tergalin "i" ad yaγul "ye"
imdyatn:
Addad ilelli Addad amaruz ula d asuget nsen kif kif
Itbir yetbir
itri yetri
iṛẓi yeṛẓi
7 - Tasureft
Deg wetman amiyiwn n ismawn issentin s umagrad neγ s teγri "i" ; g myugdant tergalin d teγra , ma llant uggar n kraṭ teγra "i" ad yeqqim d "i" (ur da ittusnfal).
inisi ===> inisi
ilili ===> ilili