มาตรฐานการเรียนรู้
มาตรฐาน ว 4.2 เข้าใจและใช้แนวคิดเชิงคำนวณในการแก้ปัญหาที่พบในชีวิตจริงอย่างเป็นขั้นตอน และเป็นระบบ ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารในการเรียนรู้ การทำงาน และการแก้ปัญหาได้อย่างมีประสิทธิภาพ รู้เท่าทัน และมีจริยธรรม
ตัวชี้วัด
ว 4.2 ป.3/1 แสดงอัลกอริทึมในการทำงานหรือการแก้ปัญหาอย่างง่ายโดยใช้ภาพ สัญลักษณ์ หรือข้อความ
การแสดงอัลกอริทึม
อัลกอริทึม (Algorithm)
-> เป็นขั้นตอนที่ใช้ในการแก้ปัญหา ประกอบด้วย วิธีการเป็นขั้น ๆ จนกระทั่งแก้ปัญหาได้สำเร็จ การแสดงอัลกอริทึมทำได้หลายวิธี เช่น การเขียนอธิบาย วาดภาพ หรือใช้สัญลักษณ์
การแสดงอัลกอริทึมด้วยข้อความหรือเขียนบอกเล่า
การแสดงอัลกอริทึมด้วยข้อความ คือการใช้ข้อความแสดงขั้น
ตอนการทำงาน ประกอบด้วย 2 ส่วน ได้แก่ลำดับและขั้นตอน
การทำงาน
ตัวอย่างที่ 1
การเดินทางของตัวละครเป็นขั้นตอน
เริ่มต้น
1. เดินหน้า
2. หันขวา
3. เดินหน้า
4. หันซ้าย
5. เดินหน้า
6. เดินหน้า
7. หันซ้าย
8. เดินหน้า
9. เดินหน้า
10. หันขวา
11. เดินหน้า
12. เดินหน้า
13. หันขวา
14. เดินหน้า
15. เดินหน้า
16. เดินหน้า
17. หันขวา
18. เดินหน้า
จบ
ตัวอย่างที่ 2
ขั้นตอนการทำความสะอาดห้องเรียน
1. ลบกระดาน
2. จัดโต๊ะเก้าอี้
3. กวาดพื้น
4. ถูพื้น
5. ทิ้งขยะ
การแสดงอัลกอริทึมด้วยรหัสลำลอง
การแสดงอัลกอริทึมด้วยรหัสลำลอง เป็นการอธิบายด้วยรหัส
หรือสัญลักษณ์ โดยสามารถกำหนดจำลองขึ้นเองได้ เช่น
ลูกศร แทนการเดินไปทิศทางต่าง ๆ
อธิบายขั้นตอนการแก้ปัญหาโดยใช้สัญลักษณ์ลูกศร
อัลกอริทึม -> เป็นขั้นตอนที่ใช้ในการแก้ปัญหา ประกอบด้วย วิธีการเป็นลำดับและขั้นตอน จนกระทั่งแก้ปัญหาได้สำเร็จ การแสดงอัลกอริทึมทำได้หลายวิธี เช่น การเขียนอธิบาย วาดภาพ หรือใช้สัญลักษณ์
การแสดงอัลกอริทึมด้วยข้อความ คือการใช้ข้อความแสดงขั้นตอนการทำงาน ประกอบด้วย 2 ส่วน ได้แก่ลำดับและขั้นตอนการทำงาน
การแสดงอัลกอริทึมด้วยรหัสลำลอง เป็นการอธิบายด้วยรหัสหรือสัญลักษณ์ โดยสามารถกำหนดจำลองขึ้นเองได้ เช่น ลูกศร แทนการเดินไปทิศทางต่าง ๆ
สรุปได้ว่า นักเรียนมักพบกับสถานการณ์หรือเหตุการณ์ต่างๆ ที่เป็นปัญหาในชีวิตประจำวัน ซึ่งจะสามารถแก้ปัญหา โดยการนำขั้นตอนและวิธีการต่าง ๆ มาใช้เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ตามที่ต้องการ
การแก้ปัญหา ประกอบด้วย 4 ขั้นตอน ดังนี้
1. การพิจารณา และกำหนดรายละเอียดของปัญหา
2. การวางแผน และออกแบบขั้นตอนวิธีการแก้ปัญหา
- การแสดงขั้นตอนการแก้ปัญหาวิธี การวาดภาพ - ทำให้เห็นภาพขั้นตอนการทำงานที่ชัดเจนที่สุด
- การแสดงขั้นตอนการแก้ปัญหาวิธี การเขียนบอกเล่า - ใช้ในการอธิบายการแก้ปัญหา ได้รวดเร็วและสะดวกที่สุด
- การแสดงขั้นตอนการแก้ปัญหาวิธี การเขียนผังงาน - เป็นการใช้สัญลักษณ์แสดงลำดับขั้นตอนในการแก้ปัญหา
3. การลงมือแก้ปัญหาตามแผนที่วางไว้
4. การตรวจสอบ ผลการแก้ปัญหา
ตัวอย่าง การแก้ปัญหาการเลือกซื้อสินค้าที่ถูกต้อง
1. การพิจารณา และกำหนดรายละเอียดของปัญหา - เลือกสินค้า
2. การวางแผน และออกแบบขั้นตอนวิธีการแก้ปัญหา - ตรวจสอบสินค้่า
3. การลงมือแก้ปัญหาตามแผนที่วางไว้ - จ่ายเงิน
4. การตรวจสอบ ผลการแก้ปัญหา - รับสินค้า
ประโยชน์ของการใช้หลักการแก้ปัญหา
1. ฝึกการคิดอย่างเป็นระบบ
2. ฝึกการหาคำตอบอย่างมีเหตุผล
3. ทำให้เห็นแนวทางการแก้ปัญหาได้อย่างชัดเจน
สรุป
1. ในการดำรงชีวิตจะต้องพบกับปัญหาต่าง ๆ มากมาย โดยปัญหาแต่ละปัญหามีความซับซ้อนไม่เท่ากัน ซึ่งจะต้องใช้เหตุผล เงื่อนไข กฎเกณฑ์ และวิธีการที่เหมาะสม เพื่อแก้ปัญหานั้นให้สำเร็จ
2. อัลกอริทึมหรือผังงานเป็นการเขียนขั้นตอนการแก้ปัญหา โดยแสดงให้เห็นแนวทางการแก้ปัญหา ผู้แก้ปัญหาจะต้องทำความเข้าใจกับปัญหา แล้วเลือกวิธีการที่เหมาะสมซึ่งอาจมีหลายวิธี
3. เกมการแก้ปัญหาเป็นการฝึกแก้ปัญหาอย่างเป็นระบบ และช่วยเสริมสร้างพัฒนาการด้านสติปัญญา รวมถึงให้ความสนุกสนานเพลิดเพลิน