(Helsinki 1879 - 1945 Amsterdam)
verzendkosten (NL): EUR 6,95
ISBN 978-90-831031-8-1 (softcover)
Elfde deel in de Karel van Mander Academy Reeks voor Visueel Erfgoed in Nederland
Nelly Honig, dochter van een Zaanse houthandelaar, verhuisde als kind vijf keer voordat haar familie zich in 1903 in Amsterdam vestigde. Ze schilderde portretten van haar ouders en muzikale zusters, kopieerde vijf historische portretten van haar voorouders en drie van de voorouders van schilderes Tine Honig (Koog aan de Zaan 1894-1957 Haarlem).
Tijdens haar opleiding van 1903 tot 1906 aan de Rijksakademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam leerde Nelly lithograferen naar schilderijen en voor boekillustratie. In 1908 won ze een premie van de Willink van Collenprijs bij Arti et Amicitiae in Amsterdam. Haar docent professor August Allebé portretteerde haar ten minste vijf keer en bracht haar in contact met opdrachtgevers. In april 1945 overleed ze in Amsterdam aan hongeroedeem.
Een deel van Nelly’s oeuvre wordt beheerd door de Stichting Archief Honig in Zaandijk. Acht voorouderportretten in bezit van de Zaanlandsche Oudheidkundige Verzameling (ZOV) worden bewaard in het Zaans Museum en het gemeentearchief Zaanstad in Zaandam. Haar kopie van een portret van haar overgrootmoeder Maartje Houttuyn (linksmidden) is op posterformaat opgenomen in de atlas van het Gemeentearchief Zaanstad. Het Rijksmuseum Amsterdam bezit twee litho’s en een brief van Nelly’s hand.
Karel van Mander Academy Reeks voor Visueel Erfgoed in Nederland, 11
Paperback, 100 pagina’s (ISBN 978-90-831031-8-1)
Het boek is te koop voor € 19,95 en is te bestellen via uitgeverijCASAE@gmail.com.
verzendkosten (NL): EUR 6,95
Tine Honig (1894-1957) had als kind tekenles en ging als 22-jarige in 1917 naar de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten in Amsterdam waar ze stilleven als onderwerp koos. Ze kwam uit een doopsgezinde familie met vier kinderen, waarvan de zoon en jongste dochter een gezin stichtten, maar Tine en haar zus, apothekeres Ada, bleven ongetrouwd en kozen zelfstandige beroepen.
In 1919 werd ze penningmeester van de in dat jaar opgerichte kunstenaarsvereniging “De Zaankanters” waarmee ze twee tentoonstellingen organiseerde voordat ze in 1921 afstudeerde en met haar familie naar Amsterdam verhuisde.
Daar werd ze in 1928 lid van kunstenaarsvereniging St. Lucas waarmee ze drie keer in het Stedelijk Museum exposeerde. In 1930 werd ze uitgenodigd voor een tentoonstelling in Haarlem met drie Amsterdamse Joffers, schilderessen wier optreden vanaf eind negentiende eeuw bijdroeg aan de acceptatie van en waardering voor vrouwen in de kunst. Tine woonde en werkte vervolgens in Haarlem en Bloemendaal.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog weigerde Tine deel te nemen aan exposities onder toezicht van de Kultuurkamer. Hiervoor werd haar na de oorlog in het Rijksmuseum de Gerrit van der Veenpenning toegekend. Ze nam gedurende 37 jaar deel aan ten minste 47 exposities en creëerde honderden schilderijen, aquarellen, krijt- en potloodtekeningen tot ze in 1956 met een solotentoonstelling afscheid nam.
Karel van Mander Academy Reeks voor Visueel Erfgoed in Nederland, 10
Paperback, 100 pagina’s (ISBN 978-90-831031-7-4)
Het boek is te koop voor € 19,95 en is te bestellen via uitgeverijCASAE@gmail.com.
verzendkosten (NL): EUR 6,95
De Nederlandse gameontwikkelaar Davilex Games bracht spellen uit als RedCat, A2 Racer en AmsterDoom, waaraan menig gamer nog met nostalgie terugdenkt. Toch was de gamepers zelden echt positief over deze spellen ten tijde van de release. Hoe valt deze opmerkelijke tegenstelling te verklaren? Dit boekje belicht deze mythe van Davilex Games op toegankelijke wijze.
Karel van Mander Academy Reeks voor Visueel Erfgoed in Nederland, 9
Paperback, 80 pagina’s (ISBN 978-90-9037226-6)
Het boek is te koop voor € 5,99 en is te bestellen via karelvanmanderacademy@outlook.com.
door Tom Lenting
Inleiding
Onderzoeksvragen
I. De ‘katholieke’ Adriaen van de Velde
Inleiding
Biografie
Schoonfamilie
Omgangsoecumene
Huwelijk
Testamenten
Kinderen
Schoonfamilie en voogdij
Huiskerken
Resumerend
Petrus Parmentier en ‘het Hart’
II. Adriaen van de Velde en zijn Passieserie voor ‘het Hart’
1. Jezus in Gethsemane
2. Geseling
3. Doornenkroning en bespotting
4. Kruisdraging
5. Bewening
De geheimen van het lijden
Mis en eucharistie
Van lijdensgeheimen tot Kruisweg
Lichtval en lichtwerking
Stijl en compositie
Visuele bronnen
Van de Veldes werkwijze
• Doornenkroning en bespotting te Vigo
Waardering en staat
Beïnvloeding door prenten
Invloed van schilderijen
Haastwerk?
Prijsvorming
Vriendenprijs
Resumerend
Adriaen van de Velde
De Passieserie uit 1664
Robert Schillemans
Vanaf 1664 hing er in de Amsterdamse zolderkerk ‘het Hart’ een serie van vijf Passieschilderijen van Adriaen van de Velde. De geestelijke dochter Sybilla Fonteijn betaalde er 250 gulden voor en doneerde de cyclus aan pater Parmentier. Dit drietal ontmoette elkaar regelmatig in deze kerk. Parmentier celebreerde er de mis, Sybilla assisteerde daarbij en deed aan liefdadigheid en Van der Velde liet er drie van zijn dochters dopen. In 1670 verdween Van de Veldes Passieserie uit ‘het Hart’. Maar nu, na ruim drie eeuwen, zijn de schilderijen opnieuw te zien in de zolderkerk, inmiddels onderdeel van Museum Ons’ Lieve Heer op Solder.
De terugkeer van de Passieserie was de aanleiding voor nader onderzoek. Wie van het drietal bepaalde de stijl, het kleurgebruik en de afwerking van de schilderijen? Was het een ‘katholieke haastklus’ of speelde de in 1664 heersende pest een rol? In dit boek worden deze kwesties vanuit verschillende invalshoeken belicht.
Hardcover, 132 pp. (ISBN 978-90-9036361-5)
HET BOEK IS TE BESTELLEN VOOR € 29,50 BIJ
Verzendkosten (NL): € 4,50
Robert Schillemans (1954) was conservator van Museum Ons’ Lieve Heer op Solder. Na zijn pensionering voltooide hij deze publicatie over een serie schilderijen die hem jarenlang fascineerde.
III. Van de Veldes religieuze oeuvre Oeuvre
Grote religieuze schilderijen
• Kruisiging, 1660
• Uittocht van Jacob, 1663
• Allegorie op de Onschuld, 1663
Collega-schilders
‘Heldere stijl’ en figuurstudie
• Jezus in Gethsemane, 1665
• Annunciatie, 1667
De Lairesse
• Vlucht naar Egypte, 1669
• Een afneming van ’t Kruis
Conclusie
IV. De inventor en het programma van de Passieserie
Inleiding
Petrus Parmentier
Parmentier in Gent
Afwerking
Conclusie
Bijlage 1. Geestelijke dochters
Inleiding
Transcriptie
Samenvatting
Bijlage 2. Zeventiende-eeuwse altaarstukken in ‘het Hart’
• Kruisiging
• De Liefde van Augustinus tot God
• Alle geslachten zullen mij zalig prijzen
• Kroning van Maria door de Drie-eenheid
Bijlage 3. Jan Inneveldt
Literatuur
Noten
DE WINNAAR DIE HET SPEL VERLOOR
Het enerverende leven en de raadselachtige dood van Martinus van der Hut, scenarioschrijver van de eerste Nederlandse geluidsfilm “Zijn Belooning” en het succesvolle toneelstuk “De winnaar die het spel verloor”.
Het duizelingwekkende levensverhaal van de alleskunner Martinus van der Hut (1899-1937) begint en eindigt met de door hem geschreven column ‘Moeders Zorgen’. Zoals gewoonlijk schreef de jonge huisvader als redacteur van het katholieke dagblad De Tijd op 26 juli 1937 zijn column bij hem thuis om deze daarna voor te lezen aan zijn vrouw bij wijze van proefpubliek. Ditmaal viel zijn “cursiefje” bij haar echter in barslechte aarde, wat niet mag verbazen. Zijn column, die anders zo luchtig van toon was, ging over een moeder die na de plotsklapse dood van haar man met hun vier jonge dochters achterblijft. De volgende dag zou Martinus zelf op noodlottige wijze aan zijn einde komen bij – wat heette – een verkeersongeluk. Wat te zeggen over dit mysterie van een aangekondigde dood?
Hardcover, 48 pp. (ISBN 98-90-831031-6-7)
ORDER | BESTEL € 19,95
Verzendkosten (NL): € 4,10
In 2022 verlaat smederij de “Drie Gekroonde Hamers” de Hogendijk in Zaandam, als laatste van de talloze scheepssmederijen die in de zeventiende en achttiende eeuw waren gevestigd langs de Zaan waar tientallen scheepswerven lagen.
Het deurkalf boven de steeg naar de smederij getuigt ervan dat het pand hier in 1676 werd gebouwd. Dit boek bevat het antwoord op de vraag wie vanaf 1676 de eigenaren van deze smederij waren en biedt een impressie van de negentiende-eeuwse Hogendijk als toeristische trekpleister, aangejaagd door het “Czaar Peterhuisje” op het erachter gelegen pad ’t Krimp. Tegen deze achtergrond wordt een kroniek gepresenteerd van het leven en werken van vier generaties van de smedenfamilie Kaaijk in de periode 1890-2018 en een historisch overzicht geboden van het smids- en smeedwerk van de afgelopen 345 jaar.
Hardcover, 120 pp. (ISBN 978-90-831031-4-3)
ORDER | BESTEL € 29,95
Verzendkosten (NL): € 4,10
Margreet van der Hut
Petronella de la Court (Leiden, 1624 – Amsterdam, 1707) woonde vanaf 1657 in brouwerij de Swaen in Amsterdam waar ze het woonhuis inrichtte en met haar poppenhuis en verzamelingen een geïnteresseerd publiek trok. Behalve schilderijen, tekeningen en prenten, kabinetsculptuur, porselein en rariteiten bezat ze ook atlassen en stedenboeken aan de hand waarvan ze de herkomst van de door haar verzamelde artefacten kon herleiden.
Dit boek bevat een reconstructie van haar schilderijencollectie, sculptuurkabinet en schelpenverzameling en een inventarisatie van haar porseleincollectie. Deze verzamelingen vertonen een complexe samenhang die bewijst dat Petronella een ware collectionneuse was, die zich kon meten met andere bekende verzamelaars van haar tijd.
Hardcover, 140 pagina's (ISBN 978-90-831031-3-6)
Het boek is te koop voor € 39,95 en is te bestellen via
INHOUDSOPGAVE
Hoofdstuk 1 De bruiloft
Hoofdstuk 2 Verzamelen in De Swaen
Hoofdstuk 3 Nalatenschap
Hoofdstuk 4 Nageslacht
Bijlage I Veilingcatalogus schilderijen
Bijlage II Inventarisatie porseleinverzameling
Bijlage III Reconstructie schilderijencollectie
Bijlage IV Reconstructie schelpencollectie
Namenregister
Jan van Mieris was the eldest son and pupil of the renowned Dutch fijnschilder Frans van Mieris I (1635-1681), who in turn had studied under Gerard Dou (1613-1675) and Abraham van den Tempel (1622-1672). Jan and his younger brother Willem (1662-1747) followed in their father’s footsteps by continuing the Leiden fijnschilder tradition. As a consequence distinguishing between their work – and that of other illustrious relatives – can be a challenge. Virtually every painting in the catalog was once attributed to Frans I, or Willem, or even to Willem’s son Frans II (1689-1763). Jan van Mieris, who was also a gifted poet, not only wrote a small oeuvre of poems but also several partially rhymed versions of the pastoral play Aminta by Torquato Tasso (1544-1595) in Dutch. They are preserved in a manuscript in Leiden University Library.
Hardcover, 182 pp. (ISBN 978-90-831031-1-2)
ORDER | BESTEL € 59,95
2021
In het Centraal Museum Utrecht prijkt het poppenhuis dat Petronella de la Court (1624-1707) samenstelde in de jaren zeventig van de zeventiende eeuw. Toen stond het in de grote voorkamer van het woonhuis van brouwerij De Swaen aan het Singel in Amsterdam: dit vertrek was tevens een kunstkamer en stond vol met kabinetten, porselein, allerlei rariteiten en verzamelingen. De kunstkamer in het poppenhuis is hiervan een afspiegeling in miniatuur. Bezoek in dit boek de elf kamers van Petronella’s pronkpoppenhuis, een tijdcapsule uit de zeventiende eeuw.
Karel van Mander Academy Reeks voor Visueel Erfgoed in Nederland, 3
Paperback, 88 pagina’s (ISBN 978-90-831031-0-5)
Het boek is te koop voor € 19,95 en is te bestellen via petronelladelacourt@gmail.com
auteur: Margreet van der Hut
Guerrilla Games uit Amsterdam, eigendom van Sony Computer Entertainment, is de grootste gameontwikkelaar uit Nederland ooit. In dit boek wordt gepoogd een chronologisch verhaal te vertellen over het ontstaan en het succes van Guerrilla Games. Een verhaal dat de lezer voert langs gameklassiekers als Jazz Jackrabbit, Grachten Racer, Killzone en Horizon Zero Dawn.
Karel van Mander Academy Reeks voor Visueel Erfgoed in Nederland, 2
Paperback, 99 pagina’s (ISBN 978-90-9032882-9)
Het boek is te koop voor € 9,99 en is te bestellen via karelvanmanderacademy@outlook.com.
door Tom Lenting
Tom Lenting, auteur van het boek, vertelt: “Er zijn verschillende degelijke overzichten van de internationale geschiedenis van videogames. In deze internationale overzichten ontbreekt echter aandacht voor games uit Nederland, begrijpelijk gezien de grote wereldmarkt van games en de dominantie van landen als Japan, de Verenigde Staten en Groot-Brittannië in de game-industrie. Een overzicht van de gamegeschiedenis van Nederland ontbrak en dit boek beoogt deze lacune in te vullen.”
Paperback, 106 pagina’s (ISBN 978-90-9031716-8)
Het boek is te koop voor € 19,99 en is te bestellen via karelvanmanderacademy@outlook.com.
Taal: Nederlands
Tom Lenting, author of the book, explains: “There are several substantial overviews of the international history of video games. However, these international surveys do not focus on games from the Netherlands, which is understandable given the large global market for games and the dominance of countries such as Japan, the United States and Great Britain in the game industry. An overview of the game history of the Netherlands was missing and this book aims to fill this gap.”
Paperback, 106 pages (ISBN 978-90-9031716-8)
The book is for sale for € 19.99 and can be ordered via karelvanmanderacademy@outlook.com.
Language: Dutch
To be portrayed in biblical, mythological or legendary roles was particularly popular in the Dutch Republic of the seventeenth century. Such portrait paintings are known as portraits historiés. In the Amsterdam City Archives there is a notarial deed of 15 October 1668 concerning a commission for such a portrait. More precisely, it describes a double portrait in which Gregorius van Kermt and his wife wished to be immortalized as the classic figures Scipio (Africanus) and Pallas (Athena; Minerva). The document gives a brief description of the requirements and thus information about how the painting should be made. This is an exceptional agreement between the painter Jan Andrea Lievens (1644-1680) - son and student of the famous Jan Lievens (1607-1674) - and his client "Sr. Gregorius van Kermt, living on 't Rockin', who was also his creditor. Although the portrait piece has not surfaced so far and there are no further indications that it was ever finished, it is nevertheless worthwhile to elaborate on this curious portrait commission. After all, this is the only assignment known to us of a seventeenth-century portrait historié that was recorded and fortunately preserved. The type of subject, exceptional in its kind, is indicative of the taste of the portrayed clients, who must be situated in the intellectual circle of Amsterdam book printers and publishers.
Painted around 1628, possibly earlier, Rembrandt’s painting of Suffer little children to come unto me is currently in a conditional twilight zone, since it is halfway through a restoration, in which later overpaintings are to be completely removed. Although the present owners want to bring the painting back to its original state, it is highly questionable what will emerge under the paint layers: a complete painting or a non finito painting riddled with holes like an Emmental cheese. The striking attention given to the figure of St Paul, in the centre of the repainted composition could point to a work that was iconographically attuned to the preferences of Protestant buyers. The popularity of the subject in art proves that teaching the principles of faith to children as early as possible was considered extremely important, but also expresses fear that the smallest children would be excluded from salvation on the basis of the sola fide principle (faith as a condition for justification and sanctification) because they would not yet fully comprehend the rudiments of the Christian belief.
VAN KARMA STUDIOS NAAR REVIVAL STUDIOS
ARNHEM ALS PR-PLAATS VOOR GAMES: VERTIGO 6
GAMESTAD ARNHEM EN GAMEPACT GELDERLAND
ERECTUS. MAATA GAMES’ GROOTSE AMBITIES EN ONDERGANG
MEER SERIOUS GAMES UIT ARNHEM: YELLOW RIDERS,WEBER INTERACTIVE/AXA STUDIOS EN IPPO
DE GAME-INDUSTRIE IN ARNHEM
THE WHIZ KIDS
ART & MAGIC
APPEAL & OUTCAST
MIRACLE DESIGNS & ATARI KARTS
LARIAN STUDIOS & DIVINITY
VISUAL IMPACT
TALE OF TALES
CRAZY MONKEY STUDIOS, FISHING CACTUS, NEOPICA
CONCLUSIE
Inleiding — 5
Maniërisme en bella maniera — 10
Vakroutine – maniera als cattiva practica — 11
Maniera als maniëristisch Kunstwollen — 13
Historische herijking van de maniera — 15
Maniera bij Vasari – Zeuxis’ praxis — 17
Reconstructie van de klassieke canon — 19
Paragone – beeldhouw- versus schilderkunst — 21
Disegno als pratica – idea en giudizio — 23
Di fantasia – maniera als werken uit het hoofd — 26
Maniera als uso of werkwijze — 29
Maniera als ondefinieerbare sensibiliteit — 32
Criteria van een maniëristische crisis — 35
Lotto en het protomanierisme in Venetië — 38
Anti-aristoteliaanse esthetica — 39
Pordenone en Emiliaanse impulsen — 40
Artistieke relaties tussen Venetië en Midden-Italië — 46
Artistieke uitwisseling, puntsgewijs — 49
Andrea Schiavone alias Meldolla — 51
De receptie van Schiavones stijl — 52
Vasari over Schiavone en la macchia — 56
Boschini’s Carta del navegar pitoresco — 58
Boschini’s ombuiging – naturalisme als maniërisme — 60
Penseelvoering als maniera — 62
Schilderachtigheid als maniera — 64
Dolce over disegno en colorito bij Michelangelo en Titiaan — 68
Pordenone als Titiaans grootste concurrent — 73
Natuurnabootsing tussen disegno en colorito — 76
Disegno bij Titiaan en Pordenone — 81
Natura bij Titiaan en Pordenone —85
Vrije penseelvoering en optische correctie — 88
Titiaans stijlverandering – finesse en expressie — 91
Protomaniërisme in Titiaans Assunta en Averoldi-altaarstuk — 95
Toscanocentrisme in Titiaans Camerino-schilderijen — 98
Titiaan, Del Piombo en Pordenone — 102
Formele maniërismen in Titiaans Pesaro Madonna — 104
Maniëristische wedijver om Petrus de Martelaar — 107
Titiaans grootste rivaal: Pordenone — 110
De maniera all’antica bij Titiaan — 113
Maniëristische kenmerken van figuurschikking — 114
Maniëristische kenmerken van ruimte en volume — 116
Maniëristische kenmerken van modellering — 118
Kaïn in het verkort – scorti terribili di figure — 120
Pordenones fresco’s voor Santo Stefano — 124
Paardengetrappel bij de Bekering van Paulus — 130
Protoypen voor Pordenones paarden — 137
Bonifazio Veronese als voorloper — 144
Portaal in maniëristisch perspectief — 147
Gekunstelde disegno en natuurlijke colorito — 153
De stijlcrisis overwonnen – macchia versus maniera — 155
BIBLIOGRAFIE — 160
VERFILMING VERSUS VERGAMING
EEN INTERACTIEF EN NIEUW NARRATIEF
PROBLEMEN MET INTERACTIVITEIT VAN EEN LITERAIR WERK
OPKOMST VAN LITERAIRE GAMES DANKZIJ CD-ROM
DE TOEKOMST VAN DE VERGAMING VAN LITERAIRE WERKEN
Rudie van Leeuwen
Download Chapters
1. Tussen portret en historiestuk 2. De kenmerking van het portret in het portrait historié3. De ontwikkeling van het portrait historié vanaf de oudheid tot de reformatie4. Het portrait historié als religieuze propaganda5. Het sacrale portrait historié in de katholieke kerk in de zeventiende eeuw6. Bijbelse familieportretten uit de dageraad van Gouden Eeuw 7. Portraits historiés met de Kinderzegening8. Bijbelse familie- en groepsportretten uit de glorietijd van de Gouden Eeuw9. Bijbelse beeldspraak: het Nederlands Israël en de Nadere Reformatie 10. Het portrait historié in het protestantse spiritualisme 11. Pastoraal en bijbels portrait historié12. Het portrait historié als narratieve betekenisdrager van moraliteit13. Religieuze portretkunst in context14. Summary 15. Semasiologie van het portrait historié na 1700 16. Inventarisatie van autonome bijbelse portraits historiés van Nederlandse kunstenaarsVanaf de middeleeuwen lieten vorsten en burgers zich portretteren in de gedaante van bekende bijbelfiguren. Denk bij deze bijbelse portraits historiés bijvoorbeeld aan portretten als de oudtestamentische koning David of als de herders bij de Aanbidding van het Christuskind. De Moderne Devotie stimuleerde de inleving in de bijbelse verhalenwereld. Portraits historiés in Passiescènes vormen de visuele weerslag hiervan. Men kroop in de huid van geloofshelden en geloofsgetuigen van het eerste uur, zoals de apostelen bij het Laatste Avondmaal. In de tijd van de Reformatie bleek de portretwijze een geschikt middel om de persoonlijke verbondenheid met een bepaalde geloofsgroep te verbeelden. De bekende bijbelse beeldtaal werd hierbij gebruikt voor stellingname in theologische debatten en om deze ingewikkelde materie begrijpelijk te maken. In de Noordelijke Nederlanden van de zeventiende eeuw ontwikkelde het bijbelse portrait historié zich tot een volwaardig subgenre van de historie- en portretschilderkunst.
Since the Middle Ages rulers and burghers had their portraits made in the guise of well-known biblical figures. In these portraits historiés individuals could, for example, be depicted as the Old Testament king David, or the shepherds adoring Christ. The Modern Devotion stimulated an intimate relationship with biblical figures, and portraits historiés in Passion scenes reflect such spiritual notions. Through biblical portraiture, believers could place themselves in the skin of heroes of faith, such as the Apostles at the Last Supper, and be part of the cloud of witnesses. In the Reformation era, the portrait historié proved a suitable means for propagating adherence to a certain denomination. The individuals portrayed used the well-known visual language of the bible to take a stance in theological debates and to make this complex matter intelligible.
Paperback sewn-glued with cover flaps, 908 pp.
Paperback genaaid gebrocheerd met binnenflappen, 908 pp.
(ISBN 978-94-9259-720-5)