Proefvaren

advies bij het proefvaren met toerkano’s

Als je aan de hand van de antwoorden op vraag 3 - 6 in de vraagbaak van deze website een idee hebt van wat voor kano je nodig hebt, kun je gaan proefvaren met de beschikbare kano’s die het meest aan jouw behoeften lijken te voldoen.

TIP: als je een peddel hebt waarmee je gewend bent te peddelen, gebruik die dan bij het proefvaren. Dan kun je namelijk veel beter ervaren hoe een kano vaart.

Comfort

Wanneer je met een proefvaart bezig bent, negeer dan in eerste instantie het zitcomfort tenzij dat bijzonder vervelend is. Vaak is dat namelijk een kwestie van wennen of dingen wat anders instellen.

Let er wel op dat de kano niet te breed voor je is en dat er geen scherpe uitsteeksels aan de buitenkant van je kano zitten waaraan je je handen lelijk kunt bezeren of je peddel beschadigen tijdens het peddelen!

Stabiliteit

Test de stabiliteit zowel met als zonder al je bagage aan boord, aangezien de stabiliteit afhankelijk is van de belading.

Te weinig stabiliteit merk je natuurlijk direct op, zeker als dat leidt tot een nat pak… Tenzij je een echte beginner bent, zal te weinig stabiliteit echter niet vaak voorkomen bij toerkano’s, aangezien die vaak stabieler zijn ontworpen dan nodig voor het varen op zich. Maar aangezien je op een tocht nog wel eens wat anders doet dan peddelen, zoals kaartlezen, fotograferen, eten, drinken, (regen)kleding aan- en uittrekken, (moeilijk) in- en uitstappen, et cetera, kan die stabiliteit wel van pas komen.
Te veel stabiliteit levert onnodig meer weerstand tegen vooruitgaan op en betekent ook dat de kano zich moeilijker laat hellen en daarmee een vervelend golfgedrag kan hebben.  Wanneer overeind blijven van (levens)belang is, is het een voordeel om in een kano te zitten met een stabiliteit die je helpt in moeilijke omstandigheden overeind te blijven. Dat is dus een kwestie van niet te weinig maar ook niet teveel stabiliteit en een gelijkmatig en voorspelbaar bewegen van de kano in golven. Het gaat bij stabiliteit dus vooral om kwaliteit naast kwantiteit; iets wat je dus uiteindelijk alleen maar zelf kunt bepalen door met de desbetreffende kano in de golven te varen. In de regel kun je dan als echte beginner wel iets kiezen waarvan je denkt dat het gaat, er vanuitgaande dat naarmate je bedrevener wordt in het peddelen, je minder stabiliteit nodig zult hebben? Ben je een ervaren peddelaar, dan moet je juist voorzichtig zijn met kano’s waarvan je denkt dat het gaat — want gaat het dan ook nog als het er op aankomt? Maar als je ervaring hebt met het peddelen in golven wist je dat al…

Wendbaarheid en koersvastheid

Test de wendbaarheid en koersvastheid met al het gewicht aan boord waarmee je van plan bent te gaan varen. Met zware belading kan de wendbaarheid namelijk aanzienlijk minder zijn en de koersvastheid (dus) veel groter dan wanneer je licht beladen vaart.

Denk ook om de juiste trim, dat wil zeggen zo veel mogelijk gelijklastig. In principe hebben kano’s namelijk hun beste stroomlijn voor de snelheid, wendbaarheid en droog varen wanneer ze ‘gelijklastig’ in het water liggen, dat wil zeggen voor en achter even diep. Die trim moet dan ook het uitgangspunt zijn bij het proefvaren, anders kun je een verkeerd beeld krijgen van de prestaties van een kano.

Mocht de koersvastheid van een kano met een gelijklastige trim net niet genoeg voor je zijn, probeer die kano dan toch wat heklastig. Behalve bij harde tegenwind waarbij je amper nog vooruitkomt, varen toerkano’s namelijk beter rechtuit met een iets heklastige trim. Als de loop van de kano echter beduidend slechter wordt met een heklastige trim, zoek dan verder naar een ander model dat van zichzelf koersvast genoeg voor jou is. Heklast maakt een kano namelijk niet alleen trager maar ook natter, minder wendbaar en gevoeliger voor afvallen, iets wat in de regel onhandiger is dan oploeven.

De ‘loop’

Net zoals je schoenen het beste kunt passen als je vermoeide voeten hebt, kun je de loop van een toerkano eigenlijk ook het beste beoordelen wanneer je al wat kilometers hebt gevaren. (Dat geldt overigens ook voor een toerpeddel!) Als je nog zo fris als een hoentje bent, is het interessant om te kijken hoe snel je met een toerkano vooruit kunt komen, maar dat zegt weinig over de loop bij je gemiddelde krachtsinspanning. Wil je met normale krachtsinspanningen efficient vooruitkomen, dan is het zaak een lichtlopend en gemakkelijk op koers te houden model te nemen.

Test als het even kan de loop van de kano ook met wind en golven. Sommige toerkano’s varen namelijk vlot en gemakkelijk zonder wind en golven, maar gaan veel lastiger vooruit met tegenwind en/of golven.

Droog varen

Het is van belang een kano te kiezen die droog genoeg vaart in de omstandigheden waar je normaal gesproken gaat varen. Ontwerpmethodes om een kano droog te maken, kunnen een kano echter ook trager in golven maken en windgevoeliger of minder ergonomisch voor de peddelaar. Een kano die heel droog vaart, is natuurlijk prachtig, maar als dat betekent dat je amper nog vooruit kunt komen met harde wind dan wel golven, heb je daar niet zo veel aan. Ook hier is een afgewogen compromis dus van belang.

Wisselwerking gebruiker en vaartuig

De geschiktheid van een kano is (dus) niet alleen afhankelijk van de vaareigenschappen, maar ook van de kundigheden en de instelling van de vaarders zelf. Kano’s zijn voor hun voortbeweging namelijk geheel afhankelijk van de vaarder die daarbij tegelijkertijd de stabiliteit en koers ervan bepaalt. Uiteindelijk blijft het kiezen van de juiste kano dan ook een vrij subjectief gebeuren, omdat het altijd gaat om een wisselwerking tussen de mogelijkheden van het vaartuig en de gebruiker ervan.