Η υψηλή αρτηριακή πίεση (ΑΠ) αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο καρδιαγγειακών επεισοδίων όπως το έμφραγμα μυοκαρδίου και το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Η προσεκτική μέτρηση της ΑΠ αποτελεί την βάση για την ορθή διάγνωση και θεραπεία της αρτηριακής υπέρτασης. Παράλληλα η ΑΠ παρουσιάζει μεταβλητότητα δηλ. διακύμανση των τιμών της έτσι ώστε μια μεμονωμένη μέτρηση να μην αρκεί για ακριβή συμπεράσματα. Η ΑΠ μπορεί να μετρηθεί στο ιατρείο αλλά και εκτός αυτού με τη χρήση 24ωρης καταγραφής ή με μετρήσεις ΑΠ στο σπίτι. Οι μετρήσεις εκτός ιατρείου θεωρούνται πιο αντιπροσωπευτικές, επιτρέπουν την ακριβή εκτίμηση της συμπεριφοράς της ΑΠ - κυρίως λόγω δυνατότητας πολλαπλών μετρήσεων στο σύνηθες περιβάλλον του εξεταζόμενου - και θεωρούνται πλεόν απαραίτητες για την αξιολόγηση της ΑΠ.
Για τη σωστή μέτρηση της ΑΠ χρησιμοποιούνται αξιόπιστες συσκευές οι οποίες έχουν πιστοποιηθεί για την ακρίβειά τους. Σε αντίθετη περίπτωση, οι μετρήσεις μπορεί να είναι παραπλανητικές. Πλέον, αυτόματες ηλεκτρονικές συσκευές με περιχειρίδα μπράτσου χρησιμοποιούνται ολοένα και περισσότερο για τις μετρήσεις στο ιατρείο και σχεδόν αποκλειστικά για τις μετρήσεις εκτός ιατρείου. Υπάρχουν επικαιροποιημένοι κατάλογοι πιστοποιημένων πιεσομέτρων σε διάφορους ιστοτόπους όπως πχ στο www.stridebp.org. Τα ηλεκτρονικά πιεσόμετρα έχουν δικές τους περιχειρίδες, οι οποίες δε μπορούν να αντικαθίστανται από περιχειρίδες άλλων συσκευών. Η επιλογή του κατάλληλου μεγέθους περιχειρίδας είναι μεγίστης σημασίας για την ακριβή μέτρηση της ΑΠ και για τις αυτόματες ηλεκτρονικές συσκευές γίνεται σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή (συνήθως το κατάλληλο μέγεθος αναγράφεται πάνω στην περιχειρίδα).
Όταν η ΑΠ αξιολογείται με μετρήσεις στο ιατρείο καθώς και εκτός ιατρείου (μετρήσεις στο σπίτι ή/και 24ωρη καταγραφή), οι εξεταζόμενοι ταξινομούνται σε 4 κατηγορίες: 1) Άτομα με φυσιολογική ΑΠ εντός και εκτός ιατρείου, 2) άτομα με σταθερή υπέρταση (αυξημένη ΑΠ εντός και εκτός ιατρείου), 3) άτομα με υπέρταση λευκής μπλούζας (αυξημένη ΑΠ στο ιατρείο αλλά όχι εκτός ιατρείου), 4) άτομα με συγκαλυμμένη υπέρταση (αυξημένη ΑΠ εκτός ιατρείου αλλά όχι στο ιατρείο).
Η μέτρηση ΑΠ στο ιατρείο παραμένει η μέθοδος που χρησιμοποιείται συχνότερα και αποτελεί την πιο καλά μελετημένη μέθοδο. Ο ιατρός επιβλέπει την διαδικασία και φροντίζει για την σχολαστικότητα και τήρηση των σωστών συνθηκών μέτρησης (ήσυχο περιβάλλον, σωστή θέση, αποφυγή ομιλίας, κτλ). Θα πρέπει να πραγματοποιούνται τουλάχιστον 2-3 μετρήσεις σε κάθε επίσκεψη στο ιατρείο, ιδανικά σε επανειλημμένες επισκέψεις.
Η 24ωρη καταγραφή ΑΠ γίνεται με μια μικρή φορητή συσκευή που συνδέεται με περιχειρίδα και πραγματοποιεί μετρήσεις σε τακτικά χρονικά διαστήματα, συνήθως κάθε 15-30 λεπτά για ένα 24ωρο. Παρέχει πολλαπλές μετρήσεις ΑΠ μακριά από το ιατρείο, στο οικείο περιβάλλον του κάθε ατόμου, όπως και κατά την διάρκεια των καθημερινών δραστηριοτήτων και κατά την διάρκεια του νυχτερινού ύπνου. Συνεπώς παρέχει μία πλήρη αξιολόγηση του 24ωρου προφίλ της ΑΠ. Συστήνεται από αρκετές κατευθυντήριες οδηγίες ως η καλύτερη μέθοδος διάγνωσης της αρτηριακής υπέρτασης.
Οι μετρήσεις ΑΠ στο σπίτι γίνονται με τη χρήση πιστοποιημένης αυτόματης συσκευής και τη συμπλήρωση ειδικής φόρμας καταγραφής των τιμών (http://www.kentroypertasis.gr/864) σε πρωινές και απογευματινές μετρήσεις για 1 εβδομάδα συνήθως προ της επίσκεψης στον ιατρό. Αποτελεί ευρέως χρησιμοποιούμενη μέθοδο μέτρησης της ΑΠ σε πολλές χώρες και συνιστάται ως η καταλληλότερη μέθοδος για την μακροπρόθεσμη παρακολούθηση ατόμων με υπέρταση υπό θεραπεία.
Συμπερασματικά, οι μετρήσεις στο ιατρείο είναι η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη μέθοδος και πολλές φορές η μόνη διαθέσιμη μέθοδος για τη διαχείριση της υπέρτασης. Ωστόσο οι μετρήσεις ΑΠ εκτός ιατρείου (24ωρη καταγραφή ή/και μετρήσεις στο σπίτι) είναι απαραίτητες για την αξιόπιστη αξιολόγηση πολλών ασθενών που είτε βρίσκονται υπό αγωγή είτε όχι. Πρόσφατα, η εντυπωσιακή αύξηση της χρήσης των κινητών τηλεφώνων έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη τεχνολογιών που αφορούν την υγεία (mHealth). Παρά τα αρχικά ενθαρρυντικά αποτελέσματα αυτών των εφαρμογών, δεν υπάρχει ακόμη τεκμηρίωση για την κλινική εφαρμογή, την αποτελεσματικότητα και το όφελος αυτών των στρατηγικών.
Πηγές