Τα λιπίδια του ανθρώπινου οργανισμού είναι η χοληστερόλη (χρησιμεύει για τη σύνθεση των κυτταρικών μεμβρανών, των ορμονών των επινεφριδίων και των γονάδων και αποτελεί συστατικό της χολής) και τα τριγλυκερίδια (χρησιμεύουν ως καύσιμη ύλη και ως αποθήκη ενέργειας στο λιπώδη ιστό).
Οι δυσλιπιδαιμίες είναι διαταραχές (ποσοτικές ή ποιοτικές) του μεταβολισμού των λιποπρωτεϊνικών σωματιδίων [χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνες (LDL), χυλομικρά, υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνες (HDL), πολύ χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνες (VLDL)] που μεταφέρουν τα λιπίδια στον οργανισμό.
Η θεραπευτική προσέγγιση της αυξημένης χοληστερόλης καθορίζεται από τις τιμές της ldl. Οι φυσιολογικές τιμές της ldl είναι διαφορετικές για κάθε άτομο και καθορίζονται απο την εκτίμηση του καρδιαγγειακού κινδύνου αυτού. Αυτός, με την σειρά του καθορίζεται από διάφορες παραμέτρους, όπως η ηλικία, οι υποκείμενες νόσοι πχ σακχαρώδης διαβήτης , στεφανιαία νόσος κ.λ.π.
Γενικός κανόνας είναι η LDL να βρίσκεται <115 για όλους. Το πόσο πιο κάτω όμως εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και είναι ζήτημα εξατομίκευσης από το θεράποντα ιατρό.
Για τα τριγλυκερίδια παλιά ίσχυε ότι πρέπει να είναι κάτω από 150. Τελευταία όμως δεδομένα έχουν θέσει την τιμή αυτή κάτω από 138. Αν τα τριγλυκερίδια είναι > 500 τότε εκτός του αυξημένου καρδιαγγειακού κινδύνου υπάρχει κίνδυνος για πρόκληση παγκρεατίτιδας.
Γιατί είναι σημαντικό να θεραπεύεται η αυξημένη χοληστερόλη?
Η υψηλή χοληστερόλη αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη καρδιαγγειακών παθήσεων, που περιλαμβάνουν:
Στεφανιαία νόσο: Η συσσώρευση πλάκας στις αρτηρίες στεφανιαίας αρτηρίας μπορεί να οδηγήσει σε στένωση ή απόφραξη, μειώνοντας τη ροή του αίματος στην καρδιά. Αυτό μπορεί να προκαλέσει στηθάγχη, καρδιακή προσβολή ή ακόμα και θάνατο.
Εγκεφαλικό επεισόδιο: Η πλάκα στις καρωτίδες αρτηρίες ή σε άλλα αγγεία στον εγκέφαλο μπορεί να σπάσει ή να εμποδίσει τη ροή του αίματος, οδηγώντας σε ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο ή παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο (ΠΙΣΧΕ).
Περιφερική αρτηριακή νόσο: Η συσσώρευση πλάκας στις αρτηρίες στα πόδια μπορεί να μειώσει τη ροή του αίματος, προκαλώντας πόνο, κράμπες και, σε σοβαρές περιπτώσεις, γάγγραινα.
Εκτός από τον αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, η υψηλή χοληστερόλη μπορεί επίσης να προκαλέσει:
Ξανθέλασμα: Κίτρινες εναποθέσεις λίπους στα βλέφαρα.
Ατομική δερματίτιδα: Μικρές, κίτρινες ή λευκές βλατίδες στο δέρμα, ιδιαίτερα γύρω από τα μάτια και τα χείλη.
Για τους ίδιους λόγους είναι σημαντική και η θεραπεία των υψηλών τριγλυκεριδίων. Για τα τριγλυκερίδια αναφέρονται σαν επιπλέον λόγοι και η Οξεία παγκρεατίτιδα: Μια σοβαρή φλεγμονή του παγκρέατος που μπορεί να απειλήσει τη ζωή, και η στεάτωση του ήπατος.
Η θεραπεία της υψηλής χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου για τις προαναφερθείσες επιπλοκές. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω αλλαγών στον τρόπο ζωής, όπως:
Υγιεινή διατροφή: Μείωση κορεσμένων και τρανς λιπαρών, χοληστερόλης και διαιτητικών ινών.
Τακτική άσκηση: Στόχος για τουλάχιστον 30 λεπτά μέτριας έντασης άσκησης τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας.
Διατήρηση υγιούς βάρους: Η απώλεια έστω και λίγων κιλών μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της χοληστερόλης.
Διακοπή καπνίσματος: Το κάπνισμα βλάπτει τα αιμοφόρα αγγεία και αυξάνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί επίσης να χρειαστεί φαρμακευτική αγωγή για τη μείωση της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων.
Οι συνήθεις ουσίες που χρησιμοποιούνται για την μείωση της χοληστερόλης ονομάζονται στατίνες και για τα τριγλυκερίδια, φιμπράτες. Όταν είναι εφικτό πρώτη γραμμής θεραπείας για τα τριγλυκερίδια είναι τα ιχθυέλαια (ω3 λιπαρά οξέα) και καλύτερα αυτά που περιέχουν EPA.