Υπάρχουν 2 βασικά είδη στατιστικών δοκιμασιών. Οι παραμετρικές και η μη παραμετρικές.
Οι Παραμετρικές δοκιμασίες εφαρμόζονται επί ποσοτικών χαρακτηριστικών με κανονική κατανομή (t test, pearson κλπ). Απαιτείται ο υπολογισμός παραμέτρων (median sd μεταβλητότης).
Οι μη παραμετρικές δοκιμασίες εφαρμόζονται:
· σε ποιοτικά χαρακτηριστικά (x2)
· διατάξιμα χαρακτηριστικά-εμφανίζουν ιεραρχική διάταξη (δοκιμασίες σειράς και x2)
· ποσοτικά χαρακτηριστικά όταν δεν υπάρχει κανονική κατανομή ή η κατανομή είναι άγνωστη και σε αυτή την περίπτωση προτιμόνται οι δοκιμασίες σειράς
Πληθυσμός μελέτης: είναι ένα σύνολο ατόμων που ενδιαφερόμαστε να μελετήσουμε
Προκειμένου να εξαχθεί συμπέρασμα για ένα πληθυσμό χρειάζεται ένα δείγμα που αποτελεί υποσύνολο του πληθυσμού.
Το δείγμα πρέπει να είναι αντιπροσωπευτικό και τυχαίο.
Τυχαίο δείγμα είναι όταν κάθε μέλος του πληθυσμού έχει ίση πιθανότητα να συμπεριληφθεί.
Το δείγμα επίσης πρέπει να έχει ίδιες αναλογίες ως προς το φύλο την ηλικία κλπ με τον γενικότερο πληθυσμό.
Μηδενική υπόθεση: είναι η υπόθεση που αμφισβητείται και με στατιστικές δοκιμασίες εξετάζουμε σε ένα τυχαίο δείγμα αν υπάρχει βάση για την απόρριψή της.
Ως εκ' τούτου υπάρχει πιθανότητα να προκύψουν 2 λάθη. Το error1 που είναι η λανθασμένη απόρριψη και το error 2 που σχετίζεται με την λανθασμένη αποδοχή.
P: μας δείχνει την πιθανότητα της ψευδούς σχέσης των μεταβλητών στο δείγμα. Οταν p=0,05 σημαίνει ότι η πιθανότητα της σχέσης των μεταβλητών που βρίσκονται στο δείγμα να είναι ψευδής είναι 5%.
Επιπολασμός:αριθμός ατόμων που πάσχουν/σύνολο πληθυσμού
Επίπτωση: αριθμός νέων κρουσμάτων /αριθμό πληθυσμού που βρίσκεται σε κίνδυνο
Θνησιμότητα: αναλογία θανάτων προς το σύνολο του πληθυσμού
Θνητότητα: αναλογία θανάτων από μια νόσο προς το σύνολο των πασχόντων από αυτή
Μέση τιμή: το αλγεβρικό άθροισμα των μετρήσεων προς τον αριθμό των αναφερόμενων μετρήσεων. Δείχνει το κέντρο βάρους μιας κατανομής και υπερτερεί από περιγραφικής απόψεως.
Διάμεση τιμή μιας σειράς μετρήσεων είναι η τιμή που είναι μεγαλύτερη του ημίσεως των μετρήσεων και ταυτόχρονα μικρότερη του έτερου ημίσεως αυτών. Είναι πιο αντιπροσωπευτική από την μέση τιμή και σε κωδωνοειδείς κατανομές συμπίπτουν.
Λόγος πιθανοφάνειας LR: Κάθε εξέταση έχει τον δικό της LR που κωδικοποιεί την πληροφορία πόσες φορές ένα άτομο που πάσχει έχει πιθανότητα να έχει θετική αυτή την εξέταση σε σχέση με ένα άτομο που δεν πάσχει.
Σε περίπτωση που η εξέταση έχει και αρνητικό αποτέλεσμα ένας LR αρνητικός δείχνει την πιθανότητα ένα άτομο που πάσχει να έχει αρνητικό αποτέλεσμα σε σχέση με ένα που δεν πάσχει.
Θετικό LR=1 χωρίς αξία
Pretest probability: σχετίζεται με τον επιπολασμό μιας νόσου
Αν γνωρίζουμε και τον LR μιας δοκιμασίας σχετικής θα μπορούσαμε να υπολογίσουμε το post-test probability. Διότι pre-test*LR =post-test. Για την διευκόλυνση αυτής της διαδικασίας έχει δημιουργηθεί το νορμόγραμμα του fagan.
Ευαισθησία μιας εξέτασης: ποσοστό ατόμων με διαταραχή στόχο που έχουν θετική την εξέταση
Μια εξέταση με υψηλή ευασθησία όταν βγαίνει αρνητική αποκλείει την νόσο (μνημοτεχνικός ευα όχι)
Ειδικότητα μιας εξέτασης: ποσοστό ατόμων χωρίς διαταραχή στόχο που έχουν αρνητική την εξέταση
Μια εξέταση με υψηλή ειδικότητα που βγαίνει θετική θέτει την διάγνωση (ειθε ναι)
SD σταθερά απόκλιση: To μέτρο διασποράς ενός συνόλου δεδομένων από το μέσο όρο του. Αποτελεί μέτρο βαθμού διασποράς αλλά όχι του τρόπου.