Obszar 3 – praca z ideami/pomysłami (I)

Zawody związane z IDEAMI/POMYSŁAMI to zawody, których cel pracy zorientowany jest na tworzenie nowych, kreatywnych rozwiązań w nauce i sztuce.

Przedmiotem pracy są wytwory ludzkiej myśli w postaci różnych projektów oraz wdrażanie ich do praktyki. Osoby preferujące czynności związane z IDEAMI/POMYSŁAMI cechuje aktywność twórcza przejawiająca się w działaniach wymagających inicjatywy, ambicji, kreatywności, chęci tworzenia czegoś nowego, nastawionych na tworzenie nowych idei i pomysłów naukowych lub artystycznych, których stosowanie wymaga zaangażowania wg koncepcji typów psychologicznych C. G. Junga przede wszystkim takiej funkcji psychicznej jak intuicja.

Wg Gardnera osoby z takimi cechami przejawiają inteligencję wizualno-przestrzenną oraz muzyczną bądź innych zdolności artystyczne, np. plastyczne, umiejętności wmyślania nowych rozwiązań. Wg modelu dyspozycji zawodowych M. Suchara, ważną kompetencją, jest autonomia – chęć samodzielnego działania i dążenie do niezależności.

W pracy z IDEAMI/POMYSŁAMI pracownicy zaspokajają wg koncepcji motywacji S. Reissa pragnienia/potrzeby i cenią takie wartości, jak:

- niezależność,

- zmienność zadań/różnorodność,

- uznanie przez innych ludzi, prestiż,

- wykorzystywanie swoich zdolności.

Osoby preferujące zawody z obszaru IDEE/POMYSŁY posiadają m.in. cechy osobowości wynikające z wymienionej kompetencji i potrzeb oraz cenionych wartości, takie jak:

- niezależność,

- emocjonalność,

- ekspresyjność,

- entuzjazm,

- oryginalność,

- impulsywność,

- wrażliwość,

- krytycyzm,

- dociekliwość,

- samodzielność.

Cechuje je w przypadku zdolności artystycznych: uczuciowość, poczucie estetyki, analizowanie swoich myśli i uczuć, wrażliwość na kolory, formę i dźwięki. W przypadku zdolności naukowych mocną stroną są: zdolność do abstrakcyjnego myślenia i twórczego rozwiązywania problemów, zdolności intelektualne, umiejętność korzystania z zasobów informacji. Charakterystyka ta odpowiada w jakimś stopniu cechom osobowości artystycznej i badawczej i odpowiadających im środowiskom wg typologii typów osobowości i środowisk zawodowych J.D. Hollanda oraz zawodom człowiek-działalność artystyczna wg koncepcji podziału zawodów B.A. Klimowa.

Różne są rodzaje zawodów związanych z IDEAMI/POMYSŁAMI, różne są warunki pracy, inny sposób codziennej pracy. Ale istnieją wymagania psychofizyczne wspólne, takie jak:

- kreatywność,

- wyobraźnia przestrzenna,

- dyscyplina wewnętrzna oraz umiejętność organizacji pracy własnej nawet w czasie wolnym,

- wyjątkowa sprawność i odporność fizyczna i psychiczna,

- umiejętność koncentracji w pracy badawczej oraz przed występem, w czasie którego artysta ma bezpośredni kontakt z publicznością.

Życie w zawodach, gdzie tworzy się coś nowego, to sukcesy i porażki, podziw i krytyka, to praca w nieokreślonych godzinach, wyczerpująca fizycznie i psychicznie. Wymagane są w tych zawodach:

- dobry wzrok,

- dobry słuch,

- brak wad wymowy,

- chorób gardła i krtani,

- brak zaburzeń równowagi,

Kandydaci do tych zawodów powinni posiadać wyższe osiągnięcia szkolne w takich przedmiotach jak: muzyka, plastyka, taniec, aktorstwo – gdy są zainteresowania artystyczne, przedmioty matematyczno-przyrodnicze – gdy występują zainteresowania naukowe, przedmioty humanistyczne – gdy są zainteresowania społeczne.

Wymienione cechy osobowości, osiągnięcia i potrzeby wyrażają się w preferowaniu zajęć związanych z tworzeniem nowych rozwiązań w dziedzinach artystycznych i naukowych.

W obszarze idee/pomysły zadania zawodowe zorientowane są na takie dziedziny zawodowe, jak:

- nauki i technologie medyczne,

- nauki inżynieryjne, techniczne i rolnicze,

- nauki przyrodnicze i ścisłe,

- nauki humanistyczne i społeczne,

- sztuka i kultura.

Przykładem takich zawodów są: architekt, artysta malarz, inżynier elektronik, biotechnolog, genetyk, nauczyciel akademicki, dziennikarz, socjolog, reżyser filmowy, fotoedytor.