ΔΕΠ-Υ ή ανωριμότητα;

Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ) [διεθνώς είναι γνωστή ως Attention Deficit Hyperactivity Disorder – AD/HD] χαρακτηρίζει τα άτομα που εμφανίζουν υψηλότερα επίπεδα ελλειμματικής προσοχής, παρορμητικότητας ή υπερκινητικότητας σε σχέση με το αναπτυξιακό και ηλικιακό τους στάδιο. Συνήθως, διαπιστώνεται στα πρώτα σχολικά χρόνια του ατόμου ή κατά τη νηπιακή ηλικία.

Πώς ξεχωρίζουμε ένα υπερκινητικό από ένα ζωηρό - ανώριμο παιδί;

Μια από τις κυριότερες διαφορές ενός παιδιού με υπερκινητικότητα από ένα ζωηρό παιδί είναι η ικανότητά του να μπορεί να ελέγξει την κινητικότητά του σε διάφορες περιστάσεις. Ένα ζωηρό παιδί μπορεί να ελέγξει την επιθυμία του για κίνηση σε καταστάσεις όπου δεν ενδείκνυται η κίνηση (π.χ. την ώρα του μαθήματος στη σχολική τάξη). Αντίθετα, το υπερκινητικό παιδί δεν μπορεί να κατευνάσει την κινητικότητά του και τη παρορμητικότητά του σε οποιαδήποτε περίσταση. Για παράδειγμα, ένα παιδί με στοιχεία ΔΕΠ-Υ θα διακόπτει συνεχώς τη δασκάλα για διάφορα θέματα, θα μιλάει ακατάπαυστα επαναλαμβάνοντας συχνά φράσεις ή λέξεις, θα προκαλεί διαρκώς τη προσοχή των άλλων.Η συνεχής διέγερση του υπερκινητικού παιδιού είναι βασικό χαρακτηριστικό του. Το παιδί αυτό αντιμετωπίζει δυσκολίες σε δραστηριότητες λεπτής κινητικότητας και πολλές φορές είναι αδέξιο, ενώ το ζωηρό παιδί μπορεί να είναι μάλιστα ιδιαίτερα επιδέξιο.

Πώς επηρεάζεται ο λόγος και η ομιλία των παιδιών με ΔΕΠ-Υ;

Πολλά παιδιά με ΔΕΠ-Υ παρουσιάζουν καθυστέρηση και δυσκολίες λόγου. Αυτό έχει αρνητικό αντίκτυπο και στους τρεις τομείς του γλωσσικού συστήματος, οι οποίοι είναι ο πραγματολογικός, ο συντακτικός και ο φωνολογικός τομέας. Η δυσκολία στο λόγο και την ομιλία είναι μια ένδειξη που μπορεί να δείξει ήδη από την πρώιμη ηλικία την ύπαρξη της ΔΕΠ-Υ.

Πώς επηρεάζεται το παιδί με ΔΕΠ-Υ στη συγκέντρωση και την προσοχή του;

Ένα παιδί με ΔΕΠ-Υ παρουσιάζει ελλείμματα στην προσοχή και τη συγκέντρωση, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει πως υστερεί εξ ολοκλήρου σε αυτές. Η επιβράβευση και το υψηλό κίνητρο βοηθούν στην επίτευξη της συγκέντρωσης του παιδιού.

Πώς επηρεάζεται το παιδί με ΔΕΠ-Υ στον ύπνο και τις κοινωνικές επαφές;

Ο ύπνος των παιδιών αυτών χαρακτηρίζεται ως μη ποιοτικός καθώς παρατηρούνται συχνά αϋπνίες, διακοπές και είναι μικρή η διάρκεια αυτού. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τα παιδιά να παρουσιάζουν υπνηλία και υπερβολική κόπωση κατά τη διάρκεια της ημέρας, να οδηγούνται σε υπερφαγία και χαμηλή σχολική απόδοση λόγω αδυναμίας συγκέντρωσης.

Η κοινωνικοποίηση των παιδιών με ΔΕΠ-Υ επίσης περιλαμβάνει μεγάλες δυσκολίες. Δυσκολεύονται να συνάψουν φιλίες με συνομιλήκους με αποτέλεσμα να εντείνεται το αίσθημα της μοναξιάς, της ματαίωσης και ίσως και η επιθετικότητα στη συμπεριφορά τους.

Συνοψίζοντας, θα λέγαμε πως τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ ή στοιχεία ΔΕΠ-Υ  χαρακτηρίζονται από παρορμητικότητα και συχνά φαίνονται ανυπάκουα, άτακτα και ανώριμα. Αυτό δικαιολογείται από το γεγονός πως το παιδί με ΔΕΠ-Υ ενεργεί χωρίς να σκέφτεται. Η παρορμητικότητα και η φαινομενική έλλειψη φόβου μπορεί να οδηγήσει το παιδί σε ριψοκίνδυνη για τον εαυτό του και τους άλλους συμπεριφορά. Σε αυτό το σημείο, είναι ιδιαίτερα σημαντική η στάση των γονέων, η συνεπής τήρηση ορίων και προγράμματος εντός και εκτός σπιτιού, καθώς και η παροχή συμβουλευτικής για την αποτελεσματικότερη παρέμβαση.

Χριστοπούλου Θεώνη

ΠΕ 70.50