Ψηφιακές Βιβλιοθήκες

Διαλέξεις Ε.Κ.Δ.Δ.Α. Σαράντος Ψυχάρης

Α. Στο δικτυακό τόπο **www.europeana.eu**, οι ανά τον κόσμο χρήστες του Διαδικτύου μπορούν πλέον να έχουν πρόσβαση σε περισσότερα από δύο εκατομμύρια βιβλία, χάρτες, ηχογραφήσεις, φωτογραφίες, αρχειακά έγγραφα, πίνακες και ταινίες, προερχόμενα από τις εθνικές βιβλιοθήκες και τα πολιτιστικά ιδρύματα των 27 κρατών μελών της ΕΕ. Η Europeana ανοίγει νέους δρόμους εξερεύνησης του ευρωπαϊκού πολιτιστικού πλούτου: όλοι όσοι ενδιαφέρονται για τη λογοτεχνία, τις τέχνες, τις επιστήμες, την πολιτική, την ιστορία, την αρχιτεκτονική, τη μουσική ή τον κινηματογράφο θα έχουν δωρεάν και γρήγορη πρόσβαση στις σημαντικότερες συλλογές και τα αριστουργήματα της Ευρώπης, σε μια ενιαία εικονική βιβλιοθήκη μέσω μιας διαδικτυακής πύλης διαθέσιμης σε όλες τις γλώσσες της ΕΕ. Αλλά αυτό είναι μόνο η αρχή. Το 2010, η Europeana θα παρέχει πρόσβαση σε εκατομμύρια έργων, αντιπροσωπευτικών της μεγάλης πολιτιστικής ποικιλομορφίας της Ευρώπης, και θα περιλαμβάνει διαλογικές ζώνες όπως κοινότητες ειδικών ενδιαφερόντων. Στο διάστημα μεταξύ 2009 και 2011, από τον προϋπολογισμό της ΕΕ θα διατεθούν ετησίως περίπου 2 εκατομμύρια ευρώ για τον σκοπό αυτό. Η Επιτροπή σχεδιάζει επίσης να προσελκύσει τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στη μελλοντική επέκταση της ευρωπαϊκής ψηφιακής βιβλιοθήκης. Τον Σεπτέμβριο του 2007 η συντριπτική πλειοψηφία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου υποστήριξε με ψήφισμά της τη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής ψηφιακής βιβλιοθήκης.

Β. Στην διεύθυνση http://photodentro.edu.gr/jspui/ παρουσιάζεται η ψηφιακή βιβλιοθήκη Φωτόδεντρο . Το Φωτόδεντρο είναι το Πανελλήνιο Ψηφιακό Αποθετήριο Μαθησιακών Αντικειμένων[1] για την Πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Σχεδιάστηκε και αναπτύσσεται από το ΙΤΥΕ – ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ στο πλαίσιο του «Ψηφιακού Σχολείου» για να αποτελέσει το κεντρικό σημείο πρόσβασης στο ψηφιακό εκπαιδευτικό περιεχόμενο και είναι ανοιχτό σε όλους, μαθητές, δασκάλους, γονείς αλλά και κάθε ενδιαφερόμενο.

Το Φωτόδεντρο αποθηκεύει επαναχρησιμοποιήσιμα μαθησιακά αντικείμενα που είτε αναπτύσσονται από εκπαιδευτικούς στο πλαίσιο του εμπλουτισμού των σχολικών βιβλίων της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, είτε έχουν δημιουργηθεί στο πλαίσιο άλλων έργων που χρηματοδοτήθηκαν από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων (ΥΠΑΙΘ), είτε έχουν επιλεγεί από άλλες πηγές.

Το Φωτόδεντρο όμως είναι κάτι περισσότερο από ένα Αποθετήριο: αποτελεί τον Εθνικό Συσσωρευτή Εκπαιδευτικού Περιεχομένου (National Aggregator), συγκεντρώνοντας μεταδεδομένα από συλλογές ψηφιακών πόρων που βρίσκονται σε ψηφιακές βιβλιοθήκες και αποθετήρια άλλων φορέων (μουσείων, βιβλιοθηκών, οπτικοακουστικά αρχείων, Europeana κα) και τα οποία θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν στη διαδικασία μάθησης. Στοχεύει δε να αποτελέσει την υποδομή πάνω στην οποία διάφορων τύπων υπηρεσίες (όπως θεματικά ή γεωγραφικά portals) θα μπορούν να αναπτυχθούν με εύκολο και γρήγορο τρόπο.

Το Φωτόδεντρο πρόκειται να συνδεθεί με την Εκπαιδευτική Πλατφόρμα του «Ψηφιακού Σχολείου», διευκολύνοντας έτσι εκπαιδευτικούς και μαθητές στην εύρεση εκπαιδευτικού υλικού και στην ένταξη και αξιοποίησή του σε εκπαιδευτικά σενάρια και μαθήματα.

Γ. Μέσω του Ευρωπαϊκού Προγράμματος «PathwayforScienceEducation- http://www.pathway-project.eu/ - έχει δημιουργηθεί μια ψηφιακή πλατφόρμα –συσσωρευτής όπου υπάρχει το ψηφιακό υλικό και οι εκπαιδευτικές διαδρομές .

Δ. Στο αποθετήριο του έργου OpenScienceResources-OSR http://www.osrportal.eu/el/repository υπάρχουν πάρα πολλά ψηφιακά αντικείμενα και μαθησιακές διαδρομές ελεύθερες για χρήση αλλά και για τροποποίηση. Η Πύλη OSR περιέχει εκπαιδευτικό υλικό οργανωμένο σε δύο κατηγορίες: α) εκπαιδευτικό περιεχόμενο (φωτογραφίες, βίντεο, προσομοιώσεις, ασκήσεις, γραφικές παραστάσεις, συνδέσμους) και β) εκπαιδευτικές διαδρομές (δομημένα σχέδια μαθήματος οργανωμένα σύμφωνα με συγκεκριμένα παιδαγωγικά μοντέλα συμβατά με τις προδιαγραφές IMS). Οι χρήστες μπορούν να αναζητήσουν το εκπαιδευτικό υλικό στο τμήμα "Ανακαλύψτε το OSR", ή να ανεβάσουν το υλικό τους στο αποθετήριο του OSR χρησιμοποιώντας το τμήμα "Μοιραστείτε το περιεχόμενο σας".

[1]Ο όρος Μαθησιακό Αντικείμενο (LearningObject) χρησιμοποιείται για να περιγράψει επαναχρησιμοποιήσιμες μονάδες ψηφιακού υλικού που μπορούν να αξιοποιηθούν για τη διδασκαλία και τη μάθηση. Ένας από τους πιο δημοφιλείς ορισμούς του μαθησιακού αντικειμένου δόθηκε από τον David Wiley:«Οποιαδήποτε οντότητα, ψηφιακή ή μη, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί, επαναχρησιμοποιηθεί ή να αναφερθεί στο πλαίσιο τεχνολογικά υποστηριζόμενης μάθησης».

Δραστηριότητα: Καλές και Κακές Πρακτικές

Σήμερα επισκεφτήκατε τρία σχολεία της περιοχής ευθύνης σας και παρακολουθήσατε τρεις αντίστοιχα διδασκαλίες φιλολόγων στο μάθημα της λογοτεχνίας.

Και οι τρεις εκπαιδευτικοί διαπραγματεύτηκαν το ποίημα του Σεφέρη, «Άρνηση», αξιοποιώντας τις νέες τεχνολογίες στο μάθημα.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ 1

1. Από υπολογιστή με ηχεία, βάζει να ακουστεί από την ιστοσελίδα του σπουδαστηρίου Νέου ελληνισμού η απαγγελία του ποιήματος από τον ….

2. Στη συνέχεια με power point, δείχνει στους μαθητές χρήσιμες πληροφορίες για τη βιογραφία και την εργογραφία του ποιητή.

3. Επίσης αξιοποιώντας τον βιντεοπροβολέα, παρουσιάζει βίντεο από το youtube, στο οποίο αισθητοποιείται το συγκεκριμένο ποίημα με επιλεγμένες εικόνες αλλά και με μουσική υπόκρουση την μελοποίηση του Μ. Θεοδωράκη.

4. Στον διαδραστικό πίνακα παρουσιάζει ερμηνευτική προσέγγιση - ανάλυση του ποιήματος από εργασία της σχολικής Συμβούλου Φιλολόγων που έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα της Διεύθυνσης.

5. Ζητά από τους μαθητές να διατυπώσουν τις ερωτήσεις - απορίες τους και προχωρά στην εξομάλυνση του κειμένου δίνοντας τις απαραίτητες απαντήσεις - διευκρινήσεις.

6. Τέλος ζητά από τους μαθητές να συνθέσουν μια δική τους απόδοση του ποιήματος αξιοποιώντας τον επεξεργαστή κειμένου.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ 2

Η εκπαιδευτικός 2, εφαρμόζει και αυτή τα 3 πρώτα βήματα της εκπαιδευτικού 1.

Στη συνέχεια ζητά από τους μαθητές να χωριστούν σε ομάδες και να αναζητήσουν από επιλεγμένες σελίδες στο διαδίκτυο, πληροφορίες για συγκεκριμένα ζητούμενα που τους έχει δώσει σε φύλλα εργασίας.

Τέλος τους ζητά να συνεργαστούν στις ομάδες τους για την παραγωγή κειμένου σχετικά με ό,τι ζητήθηκε.

Για το κείμενο αξιοποιούν το word.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ 3

Η εκπαιδευτικός 3, αφού χωρίσει τα παιδιά σε ομάδες, εξηγεί τη διαδικασία και τους στόχους της διδασκαλίας.

Αναθέτει συγκεκριμένο ρόλο σε κάθε ομάδα μαθητών. (Η 1η ομάδα θα διερευνήσει μέσα από τους υπερσυνδέσμους που έχουν δοθεί σε ηλεκτρονικά φύλλα εργασίας, τα βιογραφικά στοιχεία του ποιητή και τις επιδράσεις του περιβάλλοντος του στην ποίηση του. Η 2η θα διερευνήσει το ιστορικό πλαίσιο, τις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες την εποχή που γράφεται το ποίημα. Η 3η θα εστιάσει στην ανάλυση συγκεκριμένων λέξεων -φράσεων μέσα από την αναζήτησή τους σε λεξικά και σώματα κειμένων και θα βγάλει συμπεράσματα για το πώς χρησιμοποιούνται σε σχέση με το κειμενικό είδος αλλά και το συγκείμενο.

Η 4η ομάδα θα συνθέσει πολυτροπικό κείμενο για τη ζωή και το έργο του ποιητή αξιοποιώντας μέσα από ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο εικόνες και ήχο.

διαβάζει η ίδια το ποίημα

Η 5η ομάδα θα προσεγγίσει αισθητικά το κείμενο, χρωματίζοντας τους στίχους και δικαιολογώντας τη χρωματική επιλογή . Θα ηχογραφήσει δική τη απαγγελία του ποιήματος.

Ζητά από τους μαθητές να ανακοινώσουν τις εργασίες τους στην τάξη και να ενσωματώσουν τυχόν παρατηρήσεις των συμμαθητών τους στο τελικό προϊόν.

Τους ζητά επίσης να αναρτήσουν τις εργασίες τους στο ιστολόγιο του σχολείου αφού προσαρμόσουν ανάλογα τα κείμενά τους.


Προσπαθήστε με βάση τους παρακάτω άξονες μιας υποθετικής ρούμπρικας να αξιολογήσετε τις 3 διδασκαλίες, πάντα σε σχέση με τον τρόπο ένταξης των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Μπορείτε να τροποποιήσετε ή να εμπλουτίσετε τους άξονες ή και τα κριτήρια αξιολόγησης:

1. Χρήση εκπαιδευτικών μέσων

2. Εκπαιδευτικές τεχνικές

3. Ενεργοποίηση μαθητών

4. Υποστηριζόμενες θεωρίες μάθησης

5. διδακτική μέθοδος

Δραστηριότητα

Ξεναγηθείτε στο Φωτόδενδρο και το Ψηφιακό σχολείο γενικότερα και εντοπίστε εκπαιδευτικό υλικό για να το χρησιμοποιήσετε για τη δημιουργία σχεδίου μαθήματος ή εκπαιδευτικού σεναρίου.