ΜΕΛΗΣ
Σ.˙. Στ.˙. ΜΕΛΗΣ υπ΄αριθ. 76
Eν Ανατ:. Αθηνών
Σύντομο ιστορικό
Η Σ.˙. Στ.˙. Μέλης ιδρύθηκε αρχικά εν Αν.˙. Σμύρνης εις τας 23/7/1867 ευρισκομένη υπό την αιγίδα της Μεγ.˙. Αν.˙. της Γαλλίας. Επίλεκτα μέλη της Σμυρναϊκής κοινωνίας, Έλληνες και Γάλλοι απετέλεσαν μέλη της.
Η Στοά ειργάσθη κανονικά έως του 1892 οπότε ο Σουλτάνος Αβδούλ Χαμίτ την έθεσε εν ύπνω. Λόγος, η προσφορά της Στοάς δια των μελών της, υπέρ των δικαίων του Ελληνισμού και της Δημοκρατίας. Το 1908 με την αλλαγή καταστάσεως εις Τουρκίαν και την εφαρμογήν του νέου Συντάγματος των Νεοτούρκων, άρχισεν πάλιν η λειτουργία Στοών εις Τουρκίαν.
Το 1912 ο αδ.˙. Σημιτόπουλος, βάσει των ευρεθέντων ιδρυτικών της Στοάς, την αφύπνισε και πάλιν μέλη της, επιφανείς της Σμύρνης μεταξύ των οποίων και ο Εθνομάρτυρ Μητροπολίτης Σμύρνης, σημερινός Άγιος της Ορθοδόξου Ελληνικής Εκκλησίας, Χρυσόστομος Καλαφάτης.
Το 1919 μέλη της Σ.˙. Στ.˙. Μέλης ίδρυσαν δύο νέες Στοές, την Σ.˙. Στ.˙. Όμηρος υπό την αιγίδα της Μεγ.˙. Αν.˙. της Γαλλίας και την Σ.˙. Στ.˙. Ιωνία υπ’ αριθ. 54 υπό την Μεγ.˙. Αν.˙. της Ελλάδος.
Το 1922 η Σ.˙. Στ.˙. Μέλης λόγω της καταστροφής της Σμύρνης υπό των Τούρκων, αναγκάστηκε να μεταφερθεί εις Αθήνας. Εγκατεστάθη για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα εις Πειραιά, συνεδριάζουσα εις το κτίριον της Σ.˙. Στ.˙. Μιαούλης. Λόγω όμως του ότι βάσει των νόμων της διεθνούς Τεκτονικής νομιμότητας ήτο αδύνατον να εργάζεται ως Γαλλική Στοά, η Μεγ.˙. Αν.˙. της Ελλάδος ίδρυσε την Σ.˙. Στ.˙. Όμηρος υπ’ αριθ. 61 το 1923 από μέλη της Σ.˙. Στ.˙. Μέλης. Το 1925 ο Σεβάσμιος της Στοάς Ηλίας Σημιτόπουλος διαφωνίσας με την Μεγ.˙. Αν.˙. της Ελλάδος σε θέματα αφορόντα το προσφυγικόν, απεχώρησε της Μεγ.˙. Αν.˙. και ξανααφύπνισε την Σ.˙. Στ.˙. Μέλης υπό την Μεγ.˙. Αν.˙. της Γαλλίας. Τέλη του 1927 κατόπιν συνεννοήσεων των Μεγ.˙. Αν.˙. Γαλλίας και Ελλάδος απεφασίσθη η επανένταξις της Στοάς εις την Μεγ.˙. Αν.˙. της Ελλάδος. Έτσι το 1928 η Σ.˙. Στ.˙. Μέλης υιοθετηθείσα εις την Μεγ.˙. Αν.˙. της Ελλάδος συνέχισε τις εργασίες της.
Η προσφορά των μελών της Στοάς μεγίστη, κατά την εν Τουρκία ζωή της ειργάσθη δια την ένωσιν Μακεδονίας, Κρήτης, Θεσσαλίας με την μητέρα πατρίδα Ελλάδα. Όταν το 1922 τα μέλη της πρόσφυγες εγκατεστάθησαν εις Ελλάδα ειργάσθησαν δια την αποκατάστασιν των προσφύγων στις νέες πατρίδες.
Το 1935 ίδρυσεν τις αναμορφωτικές Σχολές ΜΕΛΗΣ υπό τον μετέπειτα Μεγ.˙. Διδ.˙. Αλέξ. Τζατζόπουλον, πάνω από 17 Σχολές συντηρούμενες δι’ ιδίων εξόδων. Το 1957 συμμετείχον στην ίδρυσιν της Ε.Α.Ε. ( Αντικαρκινική Εταιρεία).
Τα μέλη της ίδρυσαν πολλές Στοές: Ιονία, Όμηρος εις Σμύρνη, Όμηρος, Αδελφοποίησις, Ελευσίς, Πλειάς, Αρχιμήδης, Σπ. Νάγος, Παρθενών, Όσιρις εις Αθήνας.
https://www.grandlodge.gr/melis-w-53137.html
«Ἀπό τό 1820 κι ἀργότερα διάφορες τεκτονικές στοές ὠργανώθηκαν στήν Τουρκική αὐτοκρατορία καί εἰδικώτερα στήν Πόλη, Μακεδονία, Θράκη, Κιλικία κ.ἄ. Καί στή Σμύρνη ἱδρύονται στοές ἀπό Ἕλληνες, Ἰσραηλῖτες καί ξένους. Δυό ἀπ' αὐτές, ἡ ἑλληνική “Ἰωνία” καί ἡ ἰσραηλιτική “Μπενζεζέν” ἦσαν, ὅπως ἀναφέρεται, «ἄτακτα ἐργαστήρια». Καί ἡ Μεγάλη Στοά τῆς Τουρκίας, πού τήν εἶχαν ἀπαρτίσει τά δυό παραπάνω ἐργαστήρια, καθώς καί ἡ “Ὀριεντάλ” τῆς Πόλης, ἦσαν “ἄτακτα σώματα”. Κατά τά μέσα τοῦ περασμένου αἰῶνα λειτουργοῦσαν στή Σμύρνη ἕξη τακτικές στοές ἤ “σκηνώματα”, ὅπως τά ὠνόμαζαν ἐκεῖ. Ἐπίσης μιά στοά εἶχε ἱδρυθεί στήν Ἔφεσο καί ἄλλη στήν Πόλη.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Καμιά άλλη μνεία σε Στοά της Σμύρνης δεν εμφανίζεται στα αρχεία πριν από τα έτη 1818-1820.
»Ἡ πρώτη καί παλαιότερη ἀπό τίς σμυρναϊκές στοές, μέ τίτλο “Ὅμηρος”, ἱδρύθηκε στά 1860 ἀπό Ἄγγλους, ἀλλ' ἦταν ἑλληνόφωνη, Δευτέρα ἑλληνική ἦταν ἡ “Νίκη”, πού ἱδρύθηκε στά 1862, τρίτη ἑλληνική ὁ “Ἅγιος Γεώργιος”, πού ἱδρύθηκε τόν Ἀπρίλη τοῦ 1864. Τά ἐγκαίνιά της ἔγιναν τήν 2α Μαΐου τοῦ 1865 καί προσχώρησαν σ' αὐτήν ἀμέσως οἱ Ἕλληνες τέκτονες τῆς ἰταλικῆς δικαιοδοσίας. Τήν ἴδια περίπου ἐποχή ἱδρύθηκαν ἡ ἑλληνική “Ἰωνικός Ἀστήρ”, ἡ ἀγγλική “Ἅγιος Ἰωάννης”, ἡ ἀρμενική “Δικράν” καί ἡ ἰσραηλιτική “Σιών”. Ἀργότερα ἱδρύθηκαν οἱ ἑλληνικές “Φοίνιξ”, “Μέλη”, κ.ἄ. Ὅλες οἱ στοές συνεδρίαζαν στό τεκτονικό οἴκημα, πού βρισκόταν στό Φραγκομαχαλᾶ. Μόνο ὁ “Ὅμηρος” συνεδρίαζε, γιά ἕνα μεγάλο χρονικό διάστημα, σέ οἴκημα τῆς Ἀγγλικῆς Λέσχης, πού βρισκόταν στήν ὁδό Μετζητιέ...».
Στο πρώτο χρονικό της Στοάς “Μέλης” (Ανατολή Σμύρνης 1867–1922) το οποίο συνέγραψε o Φίλιππος Φάλμπος, σεβάσμιος της στοάς “Μέλης” και δραστήριος τέκτονας, διαβάζουμε:
«Τό 1922 λοιπόν, οἱ Ἕλληνες τέκτονες τῆς Σμύρνης, τῆς γεραρᾶς Στοᾶς “Μέλης” καί τῆς τριετοῦς τότε Στοᾶς “Ἰωνία”, σάρξ ἐκ τῆς σαρκός τοῦ Ἑλληνισμοῦ τῆς Ἰωνίας, ἐγκατέλειψαν μέ βίαια μέσα τήν κατεστραμμένη πατρίδα τους καί μαζί μέ τούς νεκρούς τους -πρῶτον καί καλλίτερο τόν ἀπαράμιλλο ἀγωνιστή Δεσπότη τους, τόν γίγαντα τέκτονα Χρυσόστομο Καλαφάτη- ἄφησαν τά ὅσια καί τά ἱερά γιά νά προσφύγουν, ματωμένοι ψυχικά καί σωματικά στό ἱερό ἔδαφος τῆς ἐλεύθερης Πατρίδας.
Ὁ τότε Σεβάσμιος τῆς Στοᾶς “Μέλης” ἀδελφός Ἠλίας Σιμιτόπουλος, φέρει τόν ἱδρυτικό τίτλο τῆς Στοᾶς μας, ὑπό τήν αἰγίδα τῆς Γαληνοτάτης Ἀνατολῆς τῆς Γαλλίας, ἐνῷ οἱ ἀδελφοί τῆς Στοᾶς “Ἰωνία”στεγάζονται καί συνεχίζουν τάς ἐργασίας των ἀμέσως στό τεκτονικόν Μέγαρον τῆς ὁδοῦ Βουλῆς 32, ἐν Ἀνατολῇ Ἀθηνῶν καί ὑπό τήν αἰγίδα τῆς Γαληνοτάτης τότε Μεγάλης Ἀνατολῆς τῆς Ἑλλάδος. Ἡ Στοά “Μέλης” γιά λόγους τυπικούς, λόγῳ τῆς γαλλικῆς, ἄς ποῦμε, ὑπηκοότητός της, «φιλοξενεῖται» καί στεγάζεται στό ἴδιο Μέγαρον. Ὁ Ἑλληνικός Ἐλευθεροτεκτονισμός (ἡ Μεγάλη Ἀνατολή καί τό Ὕπατον Συμβούλιον) ἀγκαλιάζει τούς πρόσφυγες ἀδελφούς τῆς Στοᾶς “Μέλης” καί τούς παρέχει στέγη καί ἄσυλον...» .
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Άγιος Χρυσόστομος Σμύρνης.
Μέλος των μασονικών στοών της Σμύρνης ήταν σημαντικές προσωπικότητες μεταξύ των οποίων και ο Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος.
Σύμφωνα πάντως με τις μαρτυρίες των μασόνων ὁ Χρυσόστομος Καλαφάτης οδήγησε πολλούς στις μασονικές στοές. Μεταφέρουμε ένα απόσπασμα από το δελτίο της εκατονταετηρίδας της Μασονικής στοάς «ΜΕΛΗΣ» :
Από τα μέσα του 19ου αιώνα μέχρι τα πρώτα έτη του 20ού λειτούργησαν στη Σμύρνη τουλάχιστον πέντε στοές ευρωπαϊκής προέλευσης:
1. η Στοά Meles, παράρτημα της γαλλικής στοάς στην Ανατολή, η οποία χρησιμοποιούσε την ελληνική γλώσσα γιατί η πλειονότητα των μελών της ήταν Ελληνορθόδοξοι Οθωμανοί υπήκοοι ή Έλληνες υπήκοοι και λειτούργησε από το 1867 ως το 1870·
2. η Στοά Homère, και αυτή παράρτημα της γαλλικής στοάς, η οποία αδιαφιλονίκητα έπαιξε τον σημαντικότερο ρόλο και αριθμούσε τα περισσότερα μέλη: απαρτιζόταν από Ευρωπαίους αλλά και Οθωμανούς κάθε θρησκεύματος (συμμετείχαν μάλιστα και μουσουλμάνοι προύχοντες της Σμύρνης)·
3. η στοά Mille, παράρτημα ιταλικής στοάς, που ιδρύθηκε το 1913·
4. η στοά Unione, και αυτή παράρτημα ιταλικής στοάς, που ιδρύθηκε επίσης το 1913 και έπαψε να λειτουργεί το 1914, με την έναρξη του Α΄ Παγκόσμιου Πoλέμου, και
5. μια άλλη Στοά, παράρτημα αυστροουγγρικής, με το όνομα Zoroaster.
6. η Στοά Guneche (Güneş), που λειτουργούσε από το 1917 ως παράρτημα τουρκικής στοάς η οποία είχε ιδρυθεί το 1909. Η Στοά Guneche έπαψε να λειτουργεί τον Μάιο του 1919, όταν τα ελληνικά στρατεύματα έφτασαν στη Σμύρνη.
Η ποικιλία των στοών και των παραρτημάτων τους μαρτυρεί τη σημασία που είχαν για τις ελίτ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας αυτές οι νέες μορφές κοινωνικότητας που είχαν έρθει από τη Δύση. Οι στοές αυτές διαδραμάτισαν, η καθεμιά με τον τρόπο της, σημαντικό ρόλο στη Σμύρνη, κυρίως στο πεδίο της φιλανθρωπίας και της εκπαίδευσης. Έτσι, η Στοά Homère διοργάνωνε για τα μέλη της ομιλίες με φιλοσοφικά θέματα ή για ζητήματα της επικαιρότητας και παράλληλα προσπαθούσε να χρηματοδοτήσει φιλανθρωπικά έργα και να συμβάλει τρόπον τινά στην αρμονική συνύπαρξη των διαφορετικών στοιχείων του πληθυσμού της Σμύρνης. Μέσα σε μια τέτοια προοπτική, στο διάστημα 1913-1914 επεξεργάζεται ένα σχέδιο ίδρυσης επαγγελματικής σχολής στην Κωνσταντινούπολη: η σχολή θα πρόσφερε ειδική εκπαίδευση σε τρεις κλάδους (γεωργία, εμπόριο και βιομηχανία) και θα δεχόταν μαθητές από διάφορες ομάδες και κοινότητες, ώστε, όπως γράφει ο αρχηγός της Στοάς, «να αμβλυνθεί ο ανταγωνισμός των φυλών και των δογμάτων, καθώς οι μαθητές από όλα τα κοινωνικά περιβάλλοντα θα αναγκάζονται στα θρανία της σχολής να γίνουν συμμαθητές και φίλοι». Το σχέδιο δεν πραγματοποιήθηκε επειδή ξέσπασε ο πόλεμος.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
«Σμυρναϊκά σημειώματα» του Χρ. Σολομωνίδη
Αρχείο Χρυσοστόμου
http://tektonismos.blogspot.gr/2012/07/blog-post_11.html