Liefde

Liefde in de Gouden Eeuw

Vooral tijdens het Twaalfjarig bestand (1609-1621) met de Spanjaarden is er tijd voor de liefde. Liefde speelde zich voornamelijk af in het gezin. Er was veel sociale controle door familie, kennissen en buren en als je de fout inging, kon je de hele gemeenschap tegen je krijgen. Er werd wel gevreeën voor en buiten het huwelijk, maar men was altijd erg bang voor ongewenste zwangerschappen. Een maatschappelijk verschijnsel waren de hoger geplaatste mannen die sliepen met lager geplaatste vrouwen, maar door hun status en macht niet verantwoordelijk werden gehouden voor de zorg van de vrouw als zij zwanger raakte. De huwelijkskansen van de ongehuwd zwangere vrouw waren dan verkeken. De zeventiende-eeuwer kende twee vormen van liefde: de liefde (hemelse liefde) en de min (de lusten).

Huwelijken werden vooral gesloten vanuit sociaal-economische overwegingen: daarmee vergrootte men het bezit. De jonge mannen en vrouwen hadden tijd genoeg om rond te kijken op de huwelijksmarkt, want de gemiddelde leeftijd om te huwen lag tussen de 25 en 28 jaar.

Vanzelfsprekend is liefde ook een thema in de literatuur van de zeventiende eeuw. Er ontstaat in die tijd naar voorbeeld van een Italiaanse dichter de stroming Petrarkisme. In gedichten werd een onbereikbare vrouw aanbeden. Met het protestantisme verandert ook de visie op het huwelijk. Jongeren moeten daarin opgevoed worden. Dat gebeurde o.a. aan de hand van de emblemata. Naast deze twee vaste vormen worden er in de Gouden Eeuw ook allerhande liefdesgedichten geschreven door menig dichter. In het onderdeel 'Liefdesgedichten' zoomen we in op het liefdesleven van P.C. Hooft en enkele gedichten die hij voor zijn geliefden geschreven heeft.

In dit filmpje wordt er een algemeen beeld geschetst van liefde in de Gouden Eeuw. Bekijk alleen de eerste zeven minuten. Beantwoord daarna de volgende vragen.