สหกิจศึกษา (Co-operative Education - Co-op) และการฝึกงาน (Internship) เป็นการเรียนรู้จากการปฏิบัติงานจริงทั้งคู่ แต่มีความแตกต่างกันในด้านโครงสร้าง ข้อกำหนด และความคาดหวัง โดยมีรายละเอียดดังนี้:
สหกิจศึกษา (Co-op): คือระบบการศึกษาที่ ผสมผสานการเรียนเข้ากับการทำงาน โดยมหาวิทยาลัยได้ทำ ข้อตกลงร่วมกัน (MOU) กับสถานประกอบการไว้แล้ว นักศึกษาจะทำงานในบริษัทที่ถูกคัดเลือกเป็นระยะเวลา 16 สัปดาห์ หรือเท่ากับ 1 ภาคการศึกษา (ประมาณ 3-4 เดือน) โดยงานที่ทำจะต้อง ตรงกับสาขาวิชา ที่นักศึกษาเรียนมา
การฝึกงาน (Internship): คือการที่นักศึกษา หาสถานที่ฝึกงานด้วยตัวเอง และสามารถเลือกได้ตามความสนใจ โดยบางครั้งอาจ ไม่จำเป็นต้องตรงกับสาขา ที่เรียนมาเสมอไป ช่วงเวลาของการฝึกงานจะอยู่ที่ประมาณ 200 ชั่วโมงเป็นอย่างต่ำ หรือ ไม่น้อยกว่า 25 วัน (ส่วนใหญ่นิยมฝึกในช่วงฤดูร้อน 1-2 เดือน)
🔸 ความเหมือนกัน: รูปแบบเอกสารที่ต้องส่ง (Required Documents)
ทั้งสหกิจศึกษาและฝึกงานต่างก็ต้องยื่นเอกสารสำคัญที่คล้ายกัน ได้แก่:
Resume และ Portfolio
สำเนาบัตรประชาชน/สำเนาบัตรนักศึกษา
เอกสารรับรองการขอฝึกงานจากมหาวิทยาลัย (ใบส่งตัว)
Transcript ตั้งแต่ปี 1 จนถึงเทอมล่าสุด
🔸 ความต่างกัน: คุณสมบัติ (Qualifications - GPA Requirement)
นี่คือจุดแตกต่างที่ชัดเจนในมุมมองของมหาวิทยาลัย:
สหกิจฯ: มหาวิทยาลัยหรือสาขาวิชามักจะ มีการกำหนดเกรดเฉลี่ย (GPA) ขั้นต่ำ (โดยปกติประมาณ 2.50-2.75) เพื่อเป็นเกณฑ์ในการคัดเลือกนักศึกษา หากเกรดไม่ถึงเกณฑ์ที่กำหนด จะไม่สามารถเข้าร่วมโครงการได้
ฝึกงาน: มักจะ ไม่ได้ระบุเกรดเฉลี่ย อย่างเป็นทางการ แต่นักศึกษาอาจต้องเลือกสถานที่ใหม่หากบริษัทที่สนใจต้องการดูเกรดเฉลี่ยและเห็นว่าไม่เหมาะสม
🔸 ความต่างกัน: ระยะเวลา (Duration)
สหกิจฯ: ระยะเวลานานกว่า โดยต้องฝึกทั้งหมด 16 สัปดาห์ หรือ 1 ภาคการศึกษา เป็นอย่างต่ำ และบางมหาวิทยาลัยอาจนานกว่านั้น
ฝึกงาน: ระยะเวลาสั้นกว่า โดยต้องฝึกทั้งหมด ไม่น้อยกว่า 200 ชั่วโมง หรือ ไม่น้อยกว่า 25 วัน และสามารถฝึกนานกว่านี้ได้
🔸 ความเหมือนกัน: สถานะของนักศึกษา (Student Status)
สถานะของทั้งคู่คือ "เด็กฝึกงาน" หรือ "นักศึกษาฝึกงาน" เหมือนกัน โดยหลายองค์กรอาจมองว่านักศึกษาฝึกงานคือคนมาทำงานคนหนึ่ง สถานะจึงเท่าเทียมกันในแง่ของการปฏิบัติงาน
🔸 ความต่างกัน: ลักษณะของงาน (Nature of Work)
สหกิจฯ: มีข้อตกลงที่เข้มงวดกว่า โดยงานจะต้อง ตรงกับสาขาวิชา ที่นักศึกษาเรียนมาเป็นหลัก
ฝึกงาน: มี อิสระในการเลือกฝึกงานได้มากกว่า ทั้งงานที่ตรงกับสาขา หรืองานที่ ไม่ตรงกับสาขา แต่ตรงกับความสนใจและความชอบส่วนตัว
🔸 ความต่างกัน: การส่งผลปฏิบัติงาน (Work Submission)
สหกิจฯ: นักศึกษาจะต้องทำเป็น รูปเล่มรายงานวิชาการ จำนวน 1 เล่ม ในหัวข้อและเนื้อหาที่ถูกกำหนดโดยบริษัทและอาจารย์ที่ปรึกษา
ฝึกงาน: นักศึกษาสามารถทำเพียง รายงานสรุปผลการปฏิบัติงาน ก็เพียงพอแล้ว
🔸 ความเหมือนกัน: การประเมินผล (Evaluation)
ทั้งสหกิจศึกษาและฝึกงานจะมีการประเมินผลเหมือนกัน โดยปกติจะถูกประเมินโดย อาจารย์ที่ปรึกษา และ พี่เลี้ยง/หัวหน้างาน ของนักศึกษาในสถานประกอบการ
ค่าตอบแทน: ส่วนใหญ่จะ ขึ้นอยู่กับนโยบายของแต่ละบริษัท ว่าจะมีการให้ค่าตอบแทนหรือไม่
การดูแล: ทั้งสองรูปแบบจะมี พี่เลี้ยง คอยดูแลอย่างใกล้ชิดในสถานประกอบการ
คุณสมบัติที่ไม่เป็นทางการ: มหาวิทยาลัยและบริษัทจะพิจารณาคุณสมบัติด้านอื่นๆ ควบคู่ไปด้วย เช่น ทัศนคติ (Attitude), ความสามารถ (Aptitude), และ ความมั่นใจ (Confidence) ของนักศึกษาทุกคน