วันสำคัญทางพระพุทธศาสนา
วันสำคัญทางพุทธศาสนา คือวันที่มีเหตุ การณ์สำคัญที่เกี่ยวข้องกับพระพุทธเจ้า
วันสำคัญทางพระพุทธ ศาสนา มี 4 วัน คือ
1. วันวิสาขบูชา
2. วันมาฆบูชา
3. วันอาสาฬหบูชา
4. วันอัฏฐมีบูชา
วันวิสาขบูชา
• ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6 มีเหตุการณ์สำคัญ 3 อย่างเกิดขึ้น คือ
1. เป็นวันประสูติของพระพุทธเจ้า
2. เป็นวันตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า
3. เป็นวันปรินิพพานของพระพุทธเจ้าบางครั้งเราเรียกวันนี้ว่า พระพุทธ
องค์กรสหประชาชาติรับรองให้เป็นวันนี้เป็นวันสำคัญสากลของโลก
วันมาฆบูชา
• ตรงกับวันขึ้น 15 เดือน 3 (มาฆมาส)มีเหตุการณ์สำคัญ 4 อย่าง เกิดขึ้น
1. เป็นวันเพ็ญเดือนมาฆะ
2. พระสงฆ์1,250รูปประชุมโดยไม่นัด
3. พระสงฆ์ล้วนเป็นพระอรหันต์
4. พระสงฆ์ล้วนบวชกับพระพุทธเจ้า ที่เรียกว่า เอหิภิกขุอุปสัมปทา
เรียกอีกอย่างว่า วันจาตุรงคสันนิบาต บางครั้งเราเรียกว่า วันพระธรรม
วันอาสาฬหบูชา
• ตรงกับวันขึ้น 15 เดือน 8 มีเหตุการณ์สำคัญ ๓ อย่าง เกิดขึ้น
1. พระพุทธเจ้าทรงแสดงปฐมเทศนา ชื่อ พระธัมมจักกัปปวัตนสูตร
2. พระสาวกองค์แรกเกิดขึ้นในโลก คือ พระอัญญาโกณทัญญะ
3. พระรัตนตรัยครบทั้ง 3 องค์ คือ พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์
บางครั้งเราเรียกวันนี้ว่า พระสงฆ์
วันอัฏฐมีบูชา
• ตรงกับวันแรม 8 ค่ำ เดือน 6 มีเหตุการณ์สำคัญเกิดขึ้นในวันนี้
คือหลังจากวันปรินิพพานของพระองค์ 7 วัน ก็เป็นวันถวายพระเพลิงพระบรมสรีระของพระพุทธเจ้า ที่มกุฏพันธเจดีย์ เมืองกุสินารา
แคล้นมัลละ
วันเข้าพรรษา
• ตรงกับวันแรม 1 ค่ำ เดือน 8มีเหตุการณ์สำคัญเกิดขึ้นในวันนี้
คือ พระพุทธเจ้าทรงอนุญาตให้พระสงฆ์จำพรรษาอยู่ที่วัดใดวัดหนึ่งไม่ให้ไปค้างพักที่อื่น 3 เดือนเนื่องจากมีพระหมู่หนึ่ง ชื่อ ภัททวัคคีย์จาริกไปเหยียบนาข้าว สัตว์เล็กสัตว์น้อยตายในฤดูฝน
วันออกพรรษา
• ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 11เรียกอีกอย่างว่า วันมหาปวารณามีเหตุการณ์สำคัญเกิดขึ้นในวันนี้ คือ
พระพุทธเจ้าทรงอนุญาตให้พระสงฆ์ไปจำวัดค้างแรมที่อื่นได้ เป็นวันที่พระพุทธเจ้าทรงลงจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์หลังจากทรงจำพรรษาที่นั่นเพื่อแสดงธรรมแก่พุทธมารดาตลอด 3 เดือน
วันธรรมสวนะ
• วันธรรมสวนะ ตรงกับวัน ขึ้น 8 ค่ำ ขึ้น 15 ค่ำ แรม 8 ค่ำ แรม 15 ค่ำ หรือ 14 ค่ำ
คือ วันกำหนดประชุมฟังธรรมและรักษาศีล 5-8 เรียกอีกอย่างว่า วันพระ
การปฏิบัติตนในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา
• ทำบุญตักบาตรแล้วกรวดน้ำแผ่ส่วนบุญให้แกผู้ล่วงลับ
• ฟังธรรมเทศนาที่วัด หรือทางวิทยุโทรทัศน์
• รักษาศีล 5 หรือศีล 8 เว้นจากการทำบาป ทำแต่ความดี ทำใจให้บริสุทธิ์
• แผ่เมตตาให้แก่สัตว์
• นำดอกไม้ ธูปเทียน ไปเวียนเทียนที่วัดเป็นพุทธบูชา
วันสำคัญทางพระพุทธศาสนา
• วันสำคัญทางพระพุทธศาสนา เป็นวันที่มีเหตุการณ์สำคัญเกี่ยวกับพระพุทธศาสนาเกิดขึ้น เมื่อถึงวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา พุทธศาสนิกชนจะไปทำบุญตักบาตร ฟังเทศน์ เวียนเทียนที่วัด และทำจิตใจให้สงบ
วันสำคัญทางพระพุทธศาสนาได้แก่ วันมาฆบูชา
• ตรงกับวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๓ มีเหตุการณ์สำคัญ คือ เป็นวันที่ระลึกถึง การเกิดเหตุการณ์สำคัญ ๔ ประการ ที่เรียกว่า “จาตุรงคสันนิบาต” ได้แก่
๑. พระสงฆ์สาวกจำนวน ๑,๒๕๐ รูป มาประชุมพร้อมกันโดยมิได้นัดหมาย
๒. พระสงฆ์เหล่านั้นล้วนเป็นพระสงฆ์ที่ได้รับการอุปสมบทจากพระพุทธเจ้าโดยตรง
๓. พระสงฆ์เหล่านั้นล้วนเป็นพระอรหันต์ทั้งสิ้น และได้อภิญญา ๖
๔. พระพุทธเจ้าทรงแสดงโอวาทปาฏิโมกข์
• พระพุทธเจ้าทรงแสดงพระธรรมเทศนา ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของพระพุทธศาสนา คือ โอวาทปาฏิโมกข์ ซึ่งมีใจความสำคัญว่า ไม่ทำความชั่วทั้งปวง ทำความดีให้ถึงพร้อม และทำจิตใจให้ผ่องใส ในวันนี้พุทธศาสนิกชนจะไปทำบุญตักบาตร ฟังพระธรรมเทศนา ไปเวียนเทียนที่วัด เป็นต้น
• ตอนเช้า ไปทำบุญตักบาตร และฟังเทศน์ที่วัด ตอนกลางวัน บำเพ็ญประโยชน์ เช่น พัฒนาวัด บริจาคทาน เป็นต้น ตอนค่ำ นำดอกไม้ ธูปเทียนไปเวียนเทียนที่วัดเพื่อระลึกถึงคุณพระรัตนตรัย
วันวิสาขบูชา
• ตรงกับวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๖ มีเหตุการณ์สำคัญ คือ เป็น วันคล้ายวันประสูติ (เกิด) ตรัสรู้ (รู้แจ้ง) และปรินิพพาน (ตาย) ของพระพุทธเจ้า วันนี้จึงถือเป็นวันบูชาที่ยิ่งใหญ่ของพุทธศาสนิกชน ตอนเช้า ไปทำบุตรตักบาตร ฟังเทศน์ที่วัด ตอนกลางวัน ถือศีล ปฏิบัติธรรม บริจาคทาน พัฒนาวัด ตอนค่ำ ไปเวียนเทียนที่วัด
วันอัฏฐมีบูชา
• ตรงกับวันแรม ๘ ค่ำ เดือน ๖ มีเหตุการณ์สำคัญ คือ เป็นวันถวายพระเพลิงพระพุทธสรีระ หลังจากที่พระพุทธเจ้าปรินิพพานได้ ๘วัน พระอนุรุทธะ พระอานนท์ และเหล่ามัลลกษัตริย์ พร้อมทั้งพระสงฆ์ ประชาชนทั่วไป รวมกันถวายพระเพลิง ณ มกุฏพันธนเจดีย์ในพระนครกุสินารา วันนี้จึงเป็นวันที่ประชาชนชาวไทยควรระลึกถึงพระพุทธเจ้าผู้เป็นที่เคารพสักการะของชาวไทย
• วันนี้ชาวพุทธจะไปทำบุญที่วัด เพื่อเป็นการระลึกถึงคุณของพระพุทธเจ้า และคุณของพระรัตนตรัย
วันอาสาฬหบูชา
• ตรงกับวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๘ มีเหตุการณ์สำคัญ คือ เป็นวันที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงปฐมเทศนา พระธรรมที่ทรงแสดงครั้งแรกนี้เรียกว่า “ธัมมจักกัปปวัตนสูตร” และได้มีพระสงฆ์องค์แรกเกิดขึ้น คือ พระอัญญาโกณฑัญญะ จึงนับว่า เป็นวันที่พระพุทธศาสนามีพระรัตนตรัยครบ ๓ ประการ คือ พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์
• ในวันนี้พุทธศาสนิกชนจะไปทำบุญ ฟังเทศน์ และเวียนเทียนที่วัด
การจัดโต๊ะหมู่บูชา
โต๊ะหมู่บูชา คือ กลุ่มหรือชุดของโต๊ะที่ใช้ตั้งพระพุทธรูป หรือ สิ่งอันเป็นที่เคารพสักการะ เช่น พระบรมฉายาลักษณ์ พระบรมสาทิสลักษณ์ หรือพระบรมรูปหล่อของ
พระมหากษัตริย์ พระฉายาลักษณ์ หรือพระสาทิสลักษณ์ของพระบรมวงศานุวงศ์ หรือรูปของบรรพบุรุษ โดยประกอบด้วยเครื่องบูชา อันเป็นการแสดงออกซึ่งความเคารพอย่างสูงของ
ผู้ที่สักการะ และเป็นการแสดงถึงความกตัญญูที่พึงมีต่อผู้มีอุปการคุณซึ่งเป็นวัฒนธรรมอันดีงาม ที่มีคุณค่ายิ่งของสังคมไทย
นอกจากนี้โต๊ะหมู่บูชาตามความหมายในพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พุทธศักราช ๒๕๔๒ ว่า โต๊ะหมู่บูชาเป็นที่ตั้งเครื่องบูชาประกอบด้วยม้า ๔ ขา หลายตัวคุ้มกัน
เป็นหมู่ มี หมู่ ๓ หมู่ ๔ หมู่ ๕ หมู่ ๗ หมู่ ๙ และหมู่ ๑๑ เดิมเรียกว่า “ม้าหมู่บูชา” โดยควรวางเครื่องสักการะบูชาที่คู่ควรเป็นสง่างาม เป็นจุดเด่นของบ้านหรือสถานที่ ดังนั้นจึงควร
จัดโต๊ะหมู่บูชาให้เหมาะสมสวยงาม
ภาพจากเว็บไซต์
http://www.homedec.in.th/โต๊ะหมู่บูชา
ข้อมูลภาพ ณ วันที่ 25-4-59
หลักในการจัดโต๊ะหมู่บูชา
๑. การบูชา หมายถึง การแสดงความยกย่อง เคารพ สักการะแก่ผู้ที่เคารพนับถือ มี ๒ ประเภท
๑.๑ อามิสบูชา การบูชาด้วยวัตถุสิ่งของ เช่น ดอกไม้ ธูป เทียน หรือสิ่งที่เหมาะสมอื่น ๆ
๑.๒ ปฏิบัติบูชา การบูชาด้วยการประพฤติปฏิบัติตน ในคุณความดี ตามธรรมคำสอนทางศาสนา พระพุทธเจ้าทรงยกย่องการปฏิบัติบูชาว่าเป็นการบูชาที่ประเสริฐสุด
๒. เครื่องบูชาหลักที่ใช้ประกอบการจัดโต๊ะหมู่บูชา ได้แก่ ธูป เทียน และดอกไม้ เหมือนการจัดเครื่องสักการะบูชาทั่วไป แต่สำหรับโต๊ะหมู่บูชา มีการกำหนดแบบมาตรฐาน
สำหรับโต๊ะหมู่บูชาแต่ละประเภทไว้โดยเฉพาะ
๒.๑ ธูป เป็นของหอม เป็นเครื่องบูชาพระพุทธเจ้า ปกติใช้จำนวน ๓ ดอก หมายถึง บูชาพระพุทธคุณของพระพุทธเจ้า ๓ ประการ คือ
• พระปัญญาคุณ ทรงมีพระปัญญาสูงสุด ประเสริฐสุดหาผู้เสมอมิได้
• พระกรุณาคุณ ทรงมีพระมหากรุณาธิคุณเสมอกันในมวลสัตว์โลกทุกหมู่เหล่า แม้แต่บุคคลที่มุ่งร้ายต่อพระองค์ ทรงหวังให้เกิดประโยชน์โดยสถานเดียว
• พระปริสุทธิคุณ ทรงมีพระทัยผ่องใสบริสุทธิ์จากอาสวกิเลสทั้งมวล
๒.๒ เทียน เป็นสิ่งให้แสงสว่าง ใช้บูชาพระธรรม ซึ่งให้แสงสว่าง คือ ปัญญาแก่ผู้นำไปปฏิบัติ โดยปกติใช้เทียน ๑ คู่ เพราะพระธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้า แบ่งเป็น ๒ ประเภท คือ พระธรรม และพระวินัย แต่ในการจัดโต๊ะหมู่บูชากำหนดให้ตั้งเทียนประดับตามที่กำหนดในแต่ละประเภทของโต๊ะหมู่ เช่น หมู่ ๕ ใช้เทียน ๔ คู่ หมู่ ๗ ใช้เทียน ๕ คู่ หมู่ ๙ ใช้เทียน ๖ คู่ แต่เมื่อบูชานิยมจุดเพียง ๑ คู่ ทึ่ตั้งอยู่ใกล้กับกระถางธูป
๒.๓ ดอกไม้ เป็นเครื่องหมายในการบูชาพระสงฆ์ ดอกไม้นานาพันธุ์ หากสีต่างชนิด เมื่อช่างดอกไม้ผู้เชี่ยวชาญการจัดดอกไม้นำมาร้อยเป็นพวงมาลัย ประดับในแจกันหรือภาชนะที่เหมาะสมย่อมดูสวยงาม เป็นที่ชื่นชมของผู้พบเห็น
๓. ประเภทการจัดโต๊ะหมู่บูชา สามารถแบ่งได้เป็น ดังต่อไปนี้
โต๊ะหมู่ ๔ ประกอบด้วยเครื่องบูชา ดังนี้
- กระถางธูป 1 กระถาง
- เชิงเทียน 1 คู่
- พานดอกไม้ 2 พาน
- แจกัน 2 แจกัน
โต๊ะหมู่ ๕ ประกอบด้วยเครื่องบูชา ดังนี้
- กระถางธูป 1 กระถาง
– เชิงเทียน 4 คู่
– พานดอกไม้ 5 พาน
– แจกัน 2 แจกัน
โต๊ะหมู่ ๗ ประกอบด้วยเครื่องบูชา ดังนี้
- กระถางธูป 1 กระถาง
- เชิงเทียน 5 คู่
- พานดอกไม้ 5 พาน
- แจกัน 2 แจกัน
โต๊ะหมู่ ๙ประกอบด้วยเครื่องบูชา ดังนี้
- กระถางธูป 1 กระถาง
– เชิงเทียน 6 คู่
– พานดอกไม้ 7 พาน
– แจกัน 3 แจกัน
การจัดโต๊ะหมู่บูชาดังกล่าว เป็นการจัดตามแบบโบราณ เพื่อเป็นการอนุรักษ์วัฒนธรรม ประเพณีการจัดโต๊ะหมู่บูชาให้คงอยู่สืบไป
หมายเหตุ :
๑. หากไม่มีโต๊ะหมู่ จะใช้ตั่งหรือโต๊ะอื่นๆ ที่พอเหมาะ ลักษณะไม่สูงไม่ต่ำและใหญ่เกินไปที่สะอาดแทนก็ได้
๒. นิยมตั้งโต๊ะหมู่หันหน้าไปทางทิศเหนือหรือทิศตะวันออก
๓. การตั้งเครื่องบูชานั้น ควรจัดให้เรียบร้อยงามตา อย่าให้มีสิ่งใดบังพระพุทธรูป ไม่ควรเอาเครื่องบูชาตั้งเสมอพระพุทธรูป
๔. ในกรณีที่โต๊ะหมู่บูชาที่ทาทองล่องชาด คือ มีสีทองด้านหนึ่งและสีแดงอีกด้านหนึ่ง ให้หันสีทองออกด้านหน้าสีแดงด้านหลัง บางรายรีบร้อนในการจัดวางสลับสีกันสีทอง