คำว่า “สังคายนา” หมายถึง การประชุมสงฆ์เพื่อซักซ้อมความเข้าใจให้ตรงกันเกี่ยวกับหลักคำสอนของพุทธศาสนา ให้มีแนวทางปฏิบัติเป็นไปในแนวเดียวกัน และเพื่อความมั่นคงตั้งอยู่ได้นานของพระพุทธศาสนา
สาเหตุของการสังคายนา
สาเหตุสำคัญที่นำไปสู่การทำสังคายนาพระไตรปิฎก ก็เนื่องมาจากความคลาดเคลื่อนของพระพุทธวจนะ เพราะมีการศึกษาและตีความหมายไปแง่มุมต่าง ๆ อันเป็นสาเหตุให้มีข้อวัตรปฏิบัติแตกต่างกัน จึงเป็นเหตุให้พุทธบริษัทผู้ปรารถนาให้พระสัทธรรมบริสุทธิ์ถูกต้องตามคำสอนเดิมตามพระพุทธวจนะ จึงร่วมกันจัดทำสังคายนาขึ้น เพื่อตรวจสอบถึงความถูกต้องและจัดหมวดหมู่พระธรรมวินัย ในชั้นต้นกระทำโดยมุขปาฐะ (ถ่ายทอดโดยใช้คำพูด) ในภายหลังจึงได้จารึกเป็นลายลักษณ์อักษร โดยใช้ภาษาบาลีหรือมคธ การทำสังคายนานั้น กระทำกันหลายครั้ง แต่การทำอันเป็นที่ยอมรับกันโดยกว้างขวางนั้นมีเพียง 5 ครั้ง โดยจัดทำในประเทศอินเดีย 4 ครั้ง และในศรีลังกา 1 ครั้ง ซึ่งสังคายนาแต่ละครั้งมีรายละเอียดดังต่อไปนี้