Trần Xuân An - CẢM NGHĨ VỀ LỊCH SỬ VÀ NHÀ YÊU NƯỚC QUỐC GIA CHỦ NGHĨA: PHAN CHÂU TRINH

CẢM NGHĨ VỀ LỊCH SỬ VÀ NHÀ YÊU NƯỚC QUỐC GIA CHỦ NGHĨA

(SAU BUỔI DỰ CUỘC HỌP MẶT CỰU HỌC SINH TRƯỜNG TRUNG HỌC PHAN CHÂU TRINH – ĐÀ NẴNG, TẠI TP.HCM, 24-03-2016)

Trần Xuân An

II. Nghĩ về lịch sử và nhà cách mạng chủ hoà nhưng kiên quyết và trong sạch:

1) Thời Pháp xâm lược nước ta (1858), triều Tự Đức ban đầu chiến đấu chống lại rất quyết liệt, nhưng rồi sau trận thắng ở Đà Nẵng, ta thua hết trận này đến trận khác, buộc phải kí hết cưỡng ước này đến cưỡng ước khác. Triều Tự Đức đành phải có chủ trương giống như Phan Châu Trinh (1872-1926) về sau. Nguyễn Trường Tộ cũng vậy, nhưng ông Tộ lại còn cộng thêm vào yếu tố Thiên Chúa giáo (dựa Vatican và Pháp, rồi dựa Anh, khi Pháp thua Đức, 1871). Thậm chí, trong phái này, có thể kể cả Phạm Quỳnh (1892-1945)… Nhưng rồi đều thất bại. Trong những người chủ trương như Phan Châu Trinh, thì chỉ Phan Châu Trinh và một vài vị như Trần Quý Cáp là không làm tay sai hay làm lợi cho Pháp (chỉ làm quan nhỏ dưới triều Thành Thái, – triều do Pháp lập nên, giai đoạn sau 1885 –, một thời gian rất ngắn), nghĩa là không hưởng lợi chút nào từ chủ trương hoà với Pháp.

2) Phái chủ chiến như Trương Định, Nguyễn Văn Tường – Tôn Thất Thuyết, Phan Bội Châu, Nguyễn Thái Học, Hồ Chí Minh thì nói chung đều chủ trương đánh Pháp bằng vũ trang, nhưng mỗi nhóm trong các giai đoạn khác nhau lại có nét khác nhau. Trương Định chiến đấu trong tuyệt vọng,“kiến nghĩa bất vi vô dõng dã” (thấy việc nghĩa mà không làm là không phải trai tráng…). Nguyễn Văn Tường – Tôn Thất Thuyết chiến đấu bằng cách phát động phong trào Cần vương, để làm áp lực với Pháp và Thiên Chúa giáo, nhằm mục đích có giới hạn là thực dân Pháp, các cố đạo Pháp không lấn hiếp mỗi lúc mỗi nhiều hơn, chứ cũng tự biết chưa thể toàn thắng. Phan Bội Châu dựa vào Nhật, rồi cũng bị bỏ rơi (Pháp bắt tay với Nhật). Nguyễn Thái Học cũng chiến đấu trong tuyệt vọng, “không thành công cũng thành nhân”. Hồ Chí Minh chiến đấu với sách lược Hàn Tín, Câu Tiễn (chịu nhục với Nga Sô, Trung cộng để mưu việc lớn)… Con đường của Hồ Chí Minh tuy thành công nhưng dẫn đất nước rơi vào chiến tranh Hai Khối — chiến tranh ý thức hệ — và chống ngoại xâm ngược chiều nhau: Quốc gia Việt Nam – Việt Nam cộng hoà và cả Việt Nam dân chủ cộng hoà, đối địch về ý thức hệ, đều chống ngoại xâm phía sau lưng nhau!

3) Phái chủ hoà, dựa vào Pháp để canh tân, mưu việc giành độc lập về sau, còn gọi là phái Nhu đạo cũng như phái chủ chiến, chủ trương vũ trang đánh Pháp, sát tả đạo, còn gọi là phái Cương đạo: Cả hai đều yêu nước, căm thù giặc Pháp xâm lược. Trong phái chủ hoà, cụ Phan Châu Trinh được nhân dân ca ngợi vì cụ còn có tinh thần dân chủ, dân quyền, óc duy tân, trọng khoa học kĩ thuật, chống hư văn, nhất là, – xin nhấn mạnh điều này –, cụ không hưởng lợi cá nhân từ chủ trương ấy, mà trọn đời bị tù đày, biệt xứ, làm dân đen, mặc dù cụ đã đỗ phó bảng (phó tiến sĩ).

4) Vấn đề là hiện nay, trước tình hình Biển Đông, bị Trung Quốc xâm chiếm biển đảo thuộc chủ quyền nước ta, kinh tế bị Trung Quốc lũng đoạn, khống chế, thực dân mới, ta không thể cứ mãi chịu nhục là chư hầu Nga Sô (một khi Liên Xô đã sụp đổ, 1991), thể hiện trong Hiến pháp 2013…

T.X.A.

25-03-2016

______________________

(*) Có một dị bản như sau: “Vô bạo động, bạo động tắc tử; vô vọng ngoại, vọng ngoại tắc ngu. Dư hữu nhất ngôn dĩ cáo ngô đồng bào. Viết: Bất như Học” (“Không nên bạo động, bạo động thì chết. Không nên trông người ngoài, trông người ngoài là ngu. Tôi chỉ có một lời để nói với đồng bào, không gì bằng học”).

Ảnh 1

I. Phương châm chiến lược của Phan Châu Trinh (1872-1926):

“Bất bạo động, bạo động giả tắc tử. Bất vọng ngoại, vọng ngoại giả tắc ngu. Dự hữu nhất ngôn dĩ cáo ngô đồng bào. Viết: Bất như học”: Đừng bạo động, bạo động thì chết. Đừng trông mong nước ngoài, trông mong nước ngoài là ngu. Sẵn có câu này để bố cáo cùng đồng bào ta. Ấy là, không gì bằng học hỏi! (*).

Đó là chủ trương của cụ Phan Châu Trinh. Chúng ta có thể hiểu:

1) Không nên bạo động, vì bạo động như phong trào Cần vương, ta sẽ bị dìm trong biển máu, do ta kém về vũ khí, bọn Pháp lại có liên minh quân sự với các nước thực dân Phương Tây;

2) Đừng cầu viện trợ nước ngoài, vì bằng cách này hay cách nọ chúng cũng thống trị nước ta (như phát xít Nhật, như Nga Sô…);

3) Phải khuyến khích toàn dân, nhất là thanh thiếu niên học hỏi văn minh, khoa học kĩ thuật, với tinh thần thực nghiệp là kinh doanh, sản xuất, không phải hư văn (khai dân trí), và tự bồi dưỡng ý chí độc lập, tự do, rồi sẽ đuổi được Pháp (chấn dân khí), dân tộc ta sẽ ấm no, hạnh phúc, tự làm chủ vận mệnh dân tộc, chủ quyền Đất nước (hậu dân sinh)…

---------- >>>>

_______________

Xem thêm ảnh chụp trong cuộc họp mặt cựu học sinh Trường Trung học Phan Châu Trinh - Đà Nẵng tại TP.HCM., 24-03-2016 (HB16):

https://www.facebook.com/tranxuanan.writer/posts/1683562781917666

https://www.facebook.com/tranxuanan.writer/posts/1683568698583741

Ảnh 2

Đã đăng ở Facebook, 25-03-2016 (HB16)

http://www.tranxuanan-writer.net

http://www.txawriter.wordpress.com ( cauyhe.net )

http://www.facebook.com/tranxuanan.writer

.