Rond de Kesterheide en het Lombergbos liggen zeer diverse landschappen. Kleine bosjes wisselen af met akkers, bebouwing, trage wegen, houtkanten, … Dit diverse landschap levert de perfecte leefomgeving voor tal van dier- en plantensoorten. Niet alleen gewone soorten die we overal kunnen aantreffen, maar ook bijzondere en zeldzame soorten die slecht door dit kleinschalige landschap kunnen overleven.
In feite moeten we een onderscheid maken tussen de beide kanten van de Ninoofse steenweg. Aan de zuidelijke kant van de steenweg vinden we de Kesterheide, de getuigenheuvel met de ijzeren man en de legerbasis. Dit is een voornamelijk beboste heuvel met een zandige ondergrond. Open plekken zijn te vinden in tuinen, akkers en weilanden en niet te vergeten het motocrossterrein bovenop de getuigenheuvel. Aan de noordkant van de steenweg is het landschap iets opener en nog kleinschaliger. Hier vinden we kleine bosjes, akkers met landschapselementen, hoogstamboomgaarden, oude boerderijtjes, …
De Kesterheide
Enkele decennia geleden stond op de Kesterheide nog echte heide. Schapenbegrazing zorgde ervoor dat deze in stand bleef en de natuur was er rijk en divers. In de loop van de tijd verdwenen de oude landbouwtechnieken en verdween tezamen ook de heide uit de streek. Alleen de naam verwijst nu nog naar de vroegere begroeiing. Hier en daar vind je wel nog restanten van de heide van weleer. De fel geelbloeiende bremstruiken bijvoorbeeld die het motocross-terrein in het voorjaar kleuren. Ook minder opvallende soorten herinneren nog aan de vroegere plantenrijkdom. Plantensoorten zoals vogelpootje en akkerandoorn.
Tevens vermeldenswaard zijn de paddenstoelenrijke graslanden op de Kesterheide. Hoewel de meeste soorten in het bos voorkomen zijn er toch enkele bijzondere soorten die de voorkeur geven aan schrale, voedselarme graslanden. Het zijn in onze sterk bemest cultuurlandschap in veel gevallen vrij zeldzame verschijningen die op de Kesterheide op enkele plaatsen kunnen overleven. We denken hierbij in de eerste plaats aan de zeer kleine maar bijzonder kleurrijke ‘wasplaten’, een groep paddenstoelen die omwille van hun felle kleuren ook wel de orchideeën onder de paddenstoelen worden genoemd. We vinden ook nog enkele andere zeldzame soorten in deze graslanden. Gewone weidewasplaat, Gele wasplaat, Bleke sikkelkoraalzwam, Gele knotszwam, … om er enkele te vernoemen.
Bleke sikkelkoraalzwam
Lombergbos en de Paddenbroek
Aan de andere kant van de Ninoofse steenweg bevinden we ons plots in een veel vochtiger landschap. De zeer zandrijke ondergrond heeft plaats geruimd voor veel vochtigere en vooral vruchtbaardere leem en zandleem. Op diverse plaatsen borrelen kleine bronnetjes op vanuit de diepte. Het zuivere bronwater zorgt dan weer voor een bijzondere leefomgeving waar ook weer een hele waslijst aan soorten van profiteren. Centraal in het gebied ligt een mooi aaneengesloten bos, het Lombergbos. Dwars doorheen het bos kronkelt de oude trambedding. Een oude tramverbinding die nu dienst doet als wandelweg. Van hieruit kunnen we da natuur in al zijn facetten bewonderen. In het voorjaar bloeien aan de rand van de weg honderden heerlijk geurende, witte bloempjes van de Daslook. Een streling voor het oog. Wat verderop komen we aan de bosrand en wordt het landschap opener. Hier ligt ook het educatieve centrum ‘de Paddenbroek’. Oude fruitrassen worden er geteeld, er is plaats voor een jonge maar prachtige hoogstamboomgaard, een poel, hagen en houtkanten, een moestuin, een bijenhal, … Zeker een bezoekje waard!
Poel en boomgaard aan de Paddenbroek
In het kleinschalige landschap rond de Paddenbroek vinden we een landbouwlandschap doorsneden met houtkanten, knotwilgen, graften en trage wegen. Het is in dit landschap dat de Geelgors, de parel van Gooik, zich thuis voelt. In het voorjaar weerklinkt zijn herkenbare roep, die wordt vergeleken met de klank van de zin ‘geef-mij-een-pintje-bieeeeeeeer’. Eens je de zang hebt gehoord vergeet je hem nooit meer. Jammer genoeg wordt deze akkervogel steeds zeldzamer en de vraag is maar of akkervogels als de Geelgors de moderne landbouw, de veranderingen in hun biotoop en de nakende ruilverkaveling zullen overleven.
Trage wegen, kleinschalige akkers, oude boerderijen, moerasbosjes, hellingweides, … Het spreekt voor zich dat zeer veel soorten zich hier bijzonder thuis voelen. Enkele van de opvallende bewoners zijn roofvogels als de Buizerd, de Kerkuil en de Steenuil en minder opvallend maar daarom niet minder spectaculaire soorten als de Hermelijn en de Eikelmuis. De insecten vallen voor de doorsnee bezoeker ongetwijfeld weinig of niet op. Nochtans leven er in dit gevarieerde landschap enkele zeer bijzondere soorten. Google maar eens op de Sleedoornpage of de Iepenpage, de Loofhoutsapzweefvlieg of de Gouden tor. Een kleine selectie van de waslijst aan speciale dieren die zich verscholen houden in het landschap.
Hermelijn in wintervacht
Voor iedereen die de omgeving zou gaan ontdekken raad ik aan al je zintuigen de kost te geven. Kijk niet alleen naar voor maar ook naar onder er naar boven. Ruik aan de bloemen en kijk eens hoeveel insecten hier rond vliegen. Misschien zitten er wel zeldzame soorten tussen? Misschien kom je op je toch wel een Wezel tegen die net over de weg huppelt of zie je een vos net de bosrand in springen. Misschien geniet je van de roep van een Koekoek of droom je weg bij de geur van een bloeiende Meidoornstruik.
Meer info: