Lịch Sử Giáo Xứ Tùng Nghĩa

Lược sử Giáo xứ Tùng Nghĩa

GIÁO XỨ TÙNG NGHĨA NẰM TRONG THỊ TRẤN LIÊN NGHĨA, HUYỆN ĐỨC TRỌNG, TỈNH LÂM ĐỒNG, THUỘC GIÁO PHẬN ĐÀ LẠT, CÁCH THÀNH PHỐ ĐÀ LẠT 33 KM. TÊN GỌI TÙNG NGHĨA ĐƯỢC ÔNG TÔN THẤT HỘI, LÚC BẤY GIỜ LÀ TỈNH TRƯỞNG THIẾT LẬP VÀ ĐẶT TÊN VÀO THÁNG 11 NĂM 1955. CƯ DÂN ĐA SỐ LÀ NHỮNG NGƯỜI TÀU, THỔ, NÙNG, THÁI TRẮNG, THÁI ĐEN, HOA, MÁN, MÈO, NHẮNG VÀ MỘT SỐ ÍT NGƯỜI VIỆT DI CƯ TỪ MIỀN BẮC VÀO.

Vài Nét Về Môi Trường

Nhà thờ Giáo xứ tọa lạc trên địa bàn thị trấn Liên Nghĩa, huyện Đức Trọng, tỉnh Lâm Đồng. Trên bản đồ của Giáo phận, Giáo xứ Tùng Nghĩa được xác định như sau : phía Đông giáp giáo xứ Liên Khương, phía Tây Bắc giáp giáo xứ Nghĩa Lâm, phía Tây giáp giáo xứ Tam Bố, phía Tây Nam giáp giáo xứ Ninh Loan.

Dân chúng sinh sống tại đây với đủ mọi ngành nghề như : buôn bán, tiểu thủ công, làm nông, làm thuê, công nhân.

Ngay từ đầu có nhiều sắc dân như người Hoa, người Thổ, Nùng, Thái trắng, Thái đen, Nhắng, dần dần cư dân ở khắp nơi về làm ăn sinh sống từ các tỉnh Bắc, Nam, Trung nên nền văn hóa đa dạng và có nhiều pha trộn phức tạp, vì mỗi sắc dân, mỗi vùng có phong tục, tập quán khác nhau.

Sơ Lược Lịch Sử - Hình Thành Phát Triển

Vào ngày 24.06.1955, cha Vincent Dreyer-Dufer (lấy tên Việt nam là Vinh sơn Đỗ Minh Tân) thuộc tỉnh dòng Đaminh, chi Lyon đã tập hợp một số người di cư mà Ngài đã phục vụ từ năm l949 đến năm 1955 tại Cao Bằng, Lạng sơn, Bắc cạn vào định cư tại đây. Như vậy, ngay từ đầu chỉ có 4 gia đình công giáo và 3 dì dòng Đaminh thuộc giáo phận Lạng sơn đã hình thành nên giáo xứ Tùng Nghĩa. Đầu tiên, Cha và các Dì phải ở nhờ nhà một giáo dân là ông Nguyễn Thái Tĩnh (hiện bàTĩnh còn sống tại Saigon). Khoảng 3 tháng sau, Cha mới làm được một căn nhà lá ba gian, hai gian để ở, một gian để tạm làm nhà nguyện cho giáo xứ vừa hình thành.

Cuối năm 1955, Đức Cha Simon Hòa Nguyễn Văn Hiền cùng với Đức Khâm sứ Tòa Thánh Caprio viếng thăm giáo xứ và các Cha. Vào ngày lễ Chúa Giáng sinh, Ngài làm phép nhà thờ với tước hiệu Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội, tước hiệu này được giữ cho đến ngày nay.

Cha Vinh sơn Đỗ Minh Tân (Dreyer Dufer) là cha quản xứ tiên khởi năm 1955. Tháng 03.1959, cha Henri Nerdeux (cha Lý), bị trục xuất từ Lạng Sơn, về Tùng Nghĩa để giúp cha Tân. Sau đó, Ngài có dạy học tại giáo xứ Thanh Bình, sang giúp giáo xứ An Hòa. Vào tháng 09.1959, cha Jérome Guibert, bị trục xuất từ Thất Khê thuộc giáo phận Lạng sơn, cũng về Tùng Nghĩa và nhận phụ trách giáo xứ An Hòa. Tháng 10.1959, Đức Cha Jacq bị trục xuất khỏi Lạng sơn, cũng về ở tại Tùng Nghĩa. Nhờ Ngài, mà ngôi nhà thờ mới được xây dựng với vách ghép ván, mái tôn. Nhà thờ được khánh thành và làm phép vào ngày 06.07.1960 với chiều dài là 24 m, chiều rộng 12 m.

Ngoài công việc xây cất nhà Chúa, cha Tân còn quan tâm đến việc giáo dục con em giáo dân, năm 1955 đã cất một trường học bằng gỗ. Rồi đến năm 1965, Ngài đã xây dựng một trường học 3 gian và năm 1966, xây thêm một nhà khác 4 gian để thúc đẩy việc học hành của các em không kể lương giáo. Năm 1961, cha Lena (Đỗ Minh Lễ), từ Pháp trở lại Tùng Nghĩa, để cùng làm việc với cha Tân như là một cha phó xứ.

Năm 1967, cha Thiên Phong Bửu Dưỡng làm chánh xứ Tùng Nghĩa. Lúc này, cha Tân và cha Lễ bắt đầu công cuộc Truyền giáo cho các anh chị em dân tộc thiểu số gồm : Thái, Thổ, Nùng… Trong thời gian cha Bửu Dưỡng làm chánh xứ, nhà thờ lại được tu sửa một lần nữa, bỏ vách ván, xây lại tường, và xây thêm một gian với tháp chuông. Như vậy, nhà thờ được nối thêm với chiều dài 28m, rộng 12m, vẫn còn giữ cho đến hôm nay, chỉ sửa chữa và bảo quản. Năm 1970, khi cha Bửu Dưỡng đi nhận nhiệm vụ khác, cha Léna (Đỗ Minh Lễ) làm chính xứ cho đến năm 1975. Trong thời gian này, cha Lorry (cha Lộ) cũng thuộc tỉnh dòng Đaminh chi Lyon về giúp giáo xứ.

Vào ngày l4.09.1975, Đức Cha Bartôlômêo Nguyễn Sơn Lâm, Tân giám mục giáo phận đặt cha Phanxicô Xaviê Lã Thanh Lịch làm chánh xứ để tiếp tục công việc giáo xứ mà các Cha tiền nhiệm đã bao năm vất vả xây dựng, loan báo Tin Mừng trên mảnh đất hoang vu và nhiều sắc tộc này. Sau 16 năm với biết bao khó khăn vất vả, cha Phanxicô vì tuổi già xin nghỉ hưu.

- Ngày 21.04.1991, Đức Cha Bartôlômêô Nguyễn Sơn Lâm đã sai cha Giuse Trần Văn Định về làm chánh xứ thay thế cha già Phanxicô về nghỉ hưu.

- Tháng 07.1992, Đức Cha Bartôlômêo Nguyễn Sơn Lâm lại cho cha Vinh Sơn Đỗ Quang Dung về làm phó.

- Tháng 10.2005, Đức Cha Phêrô Nguyễn Văn Nhơn chuyển cha Vinh Sơn Đỗ Quang Dung làm Chánh xứ Lạc Sơn giáo hạt Đơn Dương.

- Ngày 29.10.2005, Đức Cha cử cha Vinh Sơn Phạm Quốc Cường về làm Cha phó.

- Ngày 01.12.2011, Đức Cha Antôn Vũ Huy Chương chuyển Vinh Sơn Phạm Quốc Cường làm Chánh xứ Nam Ban hạt Đức Trọng.

- Ngày 02.12.2011, Đức Cha Antôn Vũ Huy Chương cử cha Gioan B. Đỗ Hùng Tiến về làm Cha phó.

- Ngày 02.04.2014, Đức Cha Antôn Vũ Huy Chương chuyển cha Giuse Trần Văn Định làm Chánh xứ Chi Lăng hạt Đà Lạt.

- Ngày 04.04.2014, Đức Cha cử cha Vinh Sơn Phạm Quốc Cường về làm Cha xứ.

- Ngày 27.7.2014, Đức Cha Antôn Vũ Huy Chương cử thêm cha Giuse Nguyễn Thành Cao về làm Cha phó.

- Ngày 29.08.2015, Đức Cha Antôn Vũ Huy Chương chuyển cha Gioan B. Đỗ Hùng Tiến làm quản nhiệm giáo họ Giuse - Giáo xứ Thanh Bình - Giáo hạt Đức Trọng.

- Ngày 03.07.2016, Đức Cha Antôn Vũ Huy Chương cử cha Đaminh K' Brìn làm quản nhiệm giáo họ Đăngsrôn - Giáo xứ Tùng Nghĩa - Giáo hạt Đức Trọng.

- Ngày 23.07.2017, Đức Cha Antôn Vũ Huy Chương cử thêm cha Vinh Sơn Hoàng Văn Tình về làm Cha phó.

- Ngày 29.07.2017, Đức Cha Antôn Vũ Huy Chương chuyển cha Giuse Nguyễn Thành Cao làm quản nhiệm giáo họ Tân Hội - Giáo xứ Tùng Nghĩa - Giáo hạt Đức Trọng.

Sức Sống Của Giáo Xứ

Giáo xứ được hình thành từ năm 1955, với biết bao vị chủ chăn đã từng phục vụ nơi đây và đã dần dần đưa giáo xứ không ngừng vươn lên. Bên cạnh đó, cũng không thể quên được sự đóng góp công sức của biết bao giáo dân để cộng tác với các Cha xứ để có được một giáo xứ Tùng Nghĩa như ngày hôm nay. Ngoài ra, giáo xứ cũng đã đóng góp cho giáo hội 9 Nữ tu thuộc các dòng Phan Sinh Thừa Sai và dòng Đaminh Lạng Sơn.

Sự nghiệp truyền giáo

Quá khứ : Giáo xứ Tùng Nghĩa được hình thành từ 4 gia đình, nên việc truyền giáo có ngay từ đầu. Việc truyền giáo trước tiên nhắm tới những người Thổ, Nùng, Tày, Thái đen, Thái trắng, người Hoa, và cả những người Kinh ở khắp nơi đến Tùng Nghĩa làm ăn sinh sống. Cũng ngay từ đầu, các cha đã giao tiếp với những anh em dân tộc Thượng tại các làng Chirong Tămbor, Chirong Kră, Giapá, Công - tách - đạ. Riêng tại làng Chirong Tămbor, các Cha có làm một ngôi nhà nguyện nhỏ vách ván lợp tôn, sinh hoạt cho đến năm 1978, tuy đã xuống cấp trầm trọng, nhưng vẫn được gìn giữ đến nay.

Hiện tại : Giáo dân của giáo xứ là 1643 người. Ngoài ra, giáo xứ còn phụ trách giáo dân tại các vùng kinh tế và các làng dân tộc Thượng : Làng Công - tách - đạ, Làng Giapá, Làng Chirong Kră, Làng Chirong Tămbor, Làng Preh Yong, Đăngsrôn.

Ngoài ra, Giáo xứ Tùng Nghĩa cũng phụ trách mục vụ cho các anh chị em Công giáo người Kinh đi vùng kinh tế ở rải rác trong các xã Ninh Gia (thôn Hiệp Thuận, thôn Thiện chí), xã Tân Thành, xã Tân Hội, xã Phú Hội như: Tân Hội và Tân Thành, Đăngsrôn.

Tương lai : Trong tương lai, công việc truyền giáo của giáo xứ vẫn là một sứ mạng lớn và đầy thách đố, vì dân số tại thị trấn Liên Nghĩa hiện nay là khoảng 40.000 dân, trong khi người Công giáo chưa tới 2.000. Còn trong các điểm và các làng dân tộc vừa nêu trên, người Công giáo sống rải rác trong diện tích khoảng 30 Km2 gồm các Xã Phú Hội, Xã Tân Thành, Xã Tân Hội, Xã Ninh Gia mà mới chỉ có một nhà thờ Tùng Nghĩa.

Giáo xứ có một tủ thuốc tình thương, mỗi Chúa nhật đều phát thuốc cho anh chị em dân tộc từ các làng ra dâng lễ. Hằng năm, Đức Giám Mục Giáo phận và nhiều ân nhân xa gần cũng có hỗ trợ thêm cho giáo xứ về mặt y tế.

Bên cạnh các Cha thì ngay từ ngày thành lập giáo xứ, các nữ tu dòng Đaminh Lạng sơn đã có mặt để phục vụ giáo xứ và cộng tác với các Cha cho đến ngày nay.