Culturele Informatiewetenschap
Periode: 2009-2012
Niveau: Master
Onderwijsinstelling: Universiteit van Amsterdam
Modules:
Wetenschapsfilosofie
Schakelprogramma
De module Wetenschapsfilosofie bestond uit:
Algemene hoorcolleges bedoeld voor alle studenten Geesteswetenschappen
Werkcolleges met een opleidingsspecifieke component
Leerdoelen:
Inzicht verwerven in vraagstukken en standpunten over de eenheid en verscheidenheid van de methodologie, aard, structuur en ontwikkeling van de wetenschappen, in het bijzonder de geesteswetenschappen
Inzicht verwerven in de culturele plaats van de verschillende wetenschappen en de manier waarop zij georganiseerd worden
Inzicht verwerven in specifieke methodologische kwesties binnen de eigen opleiding
Opdrachten en tentamens:
Tussententamen Hoorcolleges Wetenschapsfilosofie
Mid term paper 'Relatie kennismanagement en informatiewetenschap'
Eindtentamen Werkcolleges Wetenschapfilosofie
Eindtentamen Hoorcolleges Wetenschapsfilosofie
Punt: 7,5/10
Representatie en retrieval
Schakelprogramma
Het centrale thema van deze module is het bijeen brengen van informatie en gebruikers door het toegankelijk maken of ‘ontsluiten’ van de oorspronkelijke informatie. Dit thema wordt van twee kanten bekeken: vanuit de zoeker (gebruiker) en vanuit de aanbieder. Aandacht wordt besteed aan het zoeken op het Internet. Ook het zoeken naar niet-digitale informatie zoals bijvoorbeeld opgeslagen in bibliotheken, archieven en musea wordt behandeld. Representatie en surrogate records krijgen ruime aandacht, evenals de hierbij gebruikte beschrijvingsregels en informatietalen (classificaties, thesauri en andere vocabulaires). In dit kader komen ook mark-up talen (bijv. XML) en record formats (bijv. MARC) aan de orde. Praktische oefeningen vormen een belangrijk onderdeel van deze module.
Leerdoel:
Het verkrijgen van inzicht in en praktische ervaring met information storage en retrieval
Opdrachten:
Opdracht 1 Eigen documenten (individuele opdracht)
Opdracht 2 Informatietaal (groepsopdracht)
Tussentamen Representatie en retrieval
Opdracht 3 Welgevormde XML en DTD (groepsopdracht)
Opdracht 4 XML presentatie met CSS (groepsopdracht)
Opdracht 5 Zoeken in XML met XSLT (groepsopdracht)
Eindopdracht (groepsopdracht)
Punt: 7,8/10
Informatie in organisaties
Schakelprogramma
Een organisatie zonder informatie-infrastructuur, hoe rudimentair dan ook, is niet voor te stellen. In veel gevallen is informatie voor een bedrijfsproces zowel de trigger als het eindproduct. Informatie speelt in menig bedrijfsproces de rol van input, throughput en output. De behoefte aan structuur van de informatievoorziening, het informatiebeheer, is van alle tijden. De technologische en maatschappelijke ontwikkelingen leiden ertoe dat het op efficiënte en effectieve wijze hebben van toegang tot informatie steeds complexer wordt. Goed informatiebeheer binnen een organisatie behelst zowel interne als externe informatiestromen; van A(rchief), B(ibliotheek) tot D(ocumentatie), van G(egevens) tot W(ijsheid) en van A(naloog) tot D(igitaal). De module probeert de verbinding tussen organisatie en informatie duidelijk te maken op twee manieren. De eerste is door het maken van een analyse van de informatiesituatie van een organisatie in de culturele erfgoedsector, aan de hand van een casus. Ook wordt er een informatieplan opgesteld. Daarnaast worden de wetenschappelijke invalshoeken bestudeert aan de hand van een monografie.
Eindtermen: De student is na afronding van de module in staat de informatie-infrastructuur van een organisatie te analyseren en te beoordelen, en voorstellen voor verbetering te doen aan de hand van kwaliteitsbehoeften en –normen, gebruikerseisen en -wensen, technologische, maatschappelijke en juridische randvoorwaarden. Hij/zij kan:
Het geheel aan informatiestromen beschrijven;
Het doel, de functie en de positionering van de informatie voor een gegeven organisatie analyseren en beschrijven;
de samenhang beschrijven tussen bedrijfsprocessen en de informatie-infrastructuur;
kwaliteitsbehoeften en –normen, gebruikerseisen en -wensen, technologische, maatschappelijke en juridische rand- voorwaarden voor goed informatiebeheer in kaart brengen.
Opdrachten:
Paper 'Find the Expert' (+ bijbehorende presentatie)
Punt: 7,9/10
Evaluatie van de informatievoorziening
Om te zorgen dat mensen de informatie krijgen die zij nodig hebben moeten de voorzieningen zo goed mogelijk zijn afgestemd op behoeften en gewoonten van de gebruiker. De module Evaluatie van de informatievoorziening is erop gericht te onderzoeken in hoeverre dat het geval is. In de eerste helft van de module staat de gebruiker centraal. Aandacht wordt besteed aan informatie(zoek)gedrag en de meer specifieke onderwerpen klanttevredenheid en usability studies. De tweede helft is vooral gewijd aan evaluatie van diverse producten, diensten en voorzieningen. Onder meer wordt ingegaan op de beoordeling van elektronische tijdschriften, analyse van web logfiles en effecten van onderwerpsontsluiting. De module probeert je aan de hand van deze onderzoeksterreinen vertrouwd te maken met evaluatief onderzoek op het vakgebied. Op elk van de onderdelen lees je een aantal artikelen om kennis te maken met verschillende opvattingen en invalshoeken. Je bevindingen leg je vast in een viertal werkstukken.
Eindtermen:
Het verkrijgen van inzicht in de stand van zaken van het onderzoek op diverse deelgebieden van de culturele informatiewetenschap
Ontwikkeling van het vermogen de onderzoeksliteratuur kritisch te lezen
Het verwerven van vaardigheden om zelfstandig onderzoek te verrichten op het gebied van de culturele informatiewetenschap
Het bevorderen van een onderzoeksattitude
Opdrachten:
Opdracht 1: Maak een uitgewerkte opzet voor een onderzoek naar het informatiegedrag van studenten en docenten verbonden aan de UvA.
Opdracht 2: Ontwerp een usability study voor de website van de bibliotheek van de Haagse Hogeschool.
Opdracht 3: Maak een uitgewerkte opzet voor een onderzoek naar het gebruik van e-books.
Opdracht 3 e-Books (+ bijbehorende presentatie)
Opdracht 4: Maak een opzet voor een onderzoek naar de meerwaarde van (LibraryThing for Libraries) tags ten opzichte van titelwoorden en / of trefwoorden.
Punt: 8/10
Informatielogistiek
Leerdoelen:
Zelfstandig inzicht te verwerven in de interne informatie-organisatie van instellingen in de (culturele) informatiesector, met een accent op twee thema’s:
1. auteursrecht
2. samenwerking tussen erfgoedinstellingen
Een voor de module relevante onderzoeksvraag op te stellen en deze op wetenschappelijk verantwoorde wijze te beantwoorden
De gebruikte bronnen kritisch te gebruiken
Het werk van anderen kritisch te evalueren.
Opdrachten:
Recensies:
Digitaal erfgoed en auteursrecht (recensie van een paper geschreven door een UvA student tijdens het vak informatielogistiek in het jaar 2009/2010)
Social tagging en de bibliotheekcatalogus (recensie van een paper geschreven door een UvA student tijdens het vak informatielogistiek in het jaar 2009/2010)
The case study crisis: some answers (recensie van het artikel van R.K. Yin uit 1981)
The influence of culture on information logistics (recensie van een paper geschreven door een UvA student tijdens het vak informatielogistiek in het jaar 2009/2010)
Speciale collecties in de wetenschappelijke informatie infrastructuur (recensie van een paper geschreven door een UvA student tijdens het vak informatielogistiek in het jaar 2009/2010)
Information Science (recensie van het artikel van T. Saracevic uit 2009)
Punt: 8/10
Integratiemodule Culturele Informatiewetenschap
Leerdoelen:
De verschillende aspecten van de culturele informatiewetenschap kunnen toepassen in de context van een wetenschappelijke vraagstelling
Inzicht hebben in de samenhang van de in de opleiding aangeboden onderdelen.
Inhoud:
Aan de hand van een complexe wetenschappelijke vraagstelling wordt nagegaan welke informatiewetenschappelijke invalshoeken relevant zijn, en welke methoden en technieken zinvol kunnen worden toegepast. Op basis daarvan wordt een gezamenlijk onderzoeksproject uitgevoerd. Een en ander mondt uit in reflectie over de aard en interdisciplinariteit van het vakgebied.
Onderzoeksproject: „Wat doen studenten in de bibliotheken van het hoger onderwijs?‟ Eindrapport
De overbodige bibliotheek (aanleiding onderzoek)
Docent John Mackenzie Owen hamert op feiten (artikel InformatieProfessional over de colleges)
Het moet wel ergens over gaan (afscheid John Mackenzie Owen met presentatie over ons onderzoek)
Wat doen studenten nu echt in de bibliotheek? (artikel InformatieProfessional over de resultaten van ons onderzoek)
Punt: 8/10
Information retrieval
Leerdoel:
Information retrieval gaat over het bij elkaar brengen van de informatiebehoeften van gebruikers, en de documenten en informatie beschikbaar in een collectie. Het doel is om, gegeven een gebruikers zoekvraag, precies de relevante informatie of documenten terug te geven. De voornaamste uitgangspunten zijn zowel de (technische) ontwikkelingen in de moderne information retrieval, als inzichten in de gebruikers van moderne informatiesystemen. De module relateert de moderne information retrieval aan de klassieke benaderingen, maar de nadruk ligt op automatische onsluitingstechnieken. Er wordt verder ingegaan op diverse recente ontwikkelingen, zoals het zoeken op het Internet. Ook is er veel aandacht voor gebruikersstudies, experimenten, en evaluaties van information retrieval systemen.
Gastcolleges:
Project en tentamen:
Onderzoek zoeksystemen (Office.365 van Microsoft en Google Docs)
Tentamen Information Retrieval
Punt: 7,3/10
Masterscriptie Culturele Informatiewetenschap
Onderzoeksvraag: “Welke tools en strategieën hanteren studenten voor het bewaren, beheren en organiseren van hun studiegerelateerde informatie?”
Bijlagen: