Door het winnen van een beurs via FOBID kreeg ik de kans om aan het IFLAcongres deel te nemen in de modestad van Italië, Milaan. Een unieke kans, want ik had nog nooit zo’n groot evenement meegemaakt.
Het IFLA-congres vond plaats van 23 tot en met 27 augustus. Voor de 75e keer alweer. Het thema dit jaar was Libraries create futures: building on cultural heritage.
Op de eerste ochtend stroomde het auditorium van het Fiera Milano Convention Centre vol met publiek. De openingsceremonie op zondag was onmiddellijk al indrukwekkend. Een vijfdelig verhaal vertelde over het Boek der Boeken: de ontwikkeling van het boek verstrengeld met de tradities van Italië en in het bijzonder Milaan. Professioneel toneelspel en interactieve videobeelden brachten dit in beeld.
Het spel begon in de tijd van de Romeinse keizers en bracht de toeschouwers via de Renaissance, de Commedia dell’arte, de opera en het Italiaanse design bij het ‘moderne’ en gedigitaliseerde boek.
IFLA-presidente, Claudia Lux, gaf in haar welkomsttoespraak aan dat digitale bibliotheken en web 2.0-diensten de klassieke bibliotheek hebben veranderd in een virtuele ruggengraat voor ontwikkeling. Bibliotheken hebben daardoor − vandaag meer dan ooit tevoren − de verplichting om unieke, innovatieve en gebruikersgerichte informatie en diensten te leveren die ten goede komen aan de gehele samenleving. Ze voorspelde dat wij, de deelnemers aan het IFLA-congres, veel zouden leren van de rijke ervaring van de bibliothecarissen in Italië en dat we veel ideeën zouden opdoen tijdens de presentaties op het congres. Ze kreeg gelijk!
Mobiel is de toekomst
Verschillende sessies konden we bijwonen. De keuze was groot. De thema’s waar ik me op heb gericht waren de digitale bibliotheek en kennismanagement. Tijdens mijn eerste sessie kwamen
een aantal toekomstvisies voor de bibliotheek aan bod. Alle sprekers waren het met elkaar eens: mobiel is de toekomst!
Maar ook het 3D-web (Second Life) en nieuwe interfaces zijn nieuwe trends, aldus Klaus Ceynowa van de Bavarian State Library (Duitsland). Het internet is de marktplaats voor bibliotheken, benadrukte hij. “Don’t try to adapt the user workflow to the digital library, but do adapt the digital library to the user workflow.” Wees dus daar waar de gebruiker is.
Hij refereerde hierbij naar de web scale van Chris Anderson. Integreer en centraliseer je bronnen, want er is te veel informatie en te weinig tijd. WorldCat is volgens hem web scale en dé plaats voor het zoeken en ontdekken van bibliotheekmaterialen op het web.
Eppo van Nispen tot Sevenaer van DOK Delft (Nederland) vroeg zich op zijn beurt af hoe we als bibliotheek kunnen inspelen op de digitale toekomst. Hier volgen enkele elementen uit zijn betoog: “Richt je op zoekmachines, op jonge én oude gebruikers, digitaal is niet tweedehands, olie en bibliotheken zullen verdwijnen, het medium van informatie verandert (van papier naar iPhone), kinderen hebben geen boeksentiment, mensen zijn de collectie van de bibliotheek, niet boeken, flexibiliteit is de toekomst, zintuigen zijn belangrijk, gebruik technologie en innoveer!”
Hoe gaan we in deze veranderende bibliotheekwereld om met het generatieverschil bij het bibliotheekpersoneel? Dat was het thema van mijn tweede sessie op het congres. E-learning, communicatie en het vormen van een community werden als oplossingen aangedragen. In de universiteitsbibliotheek van Triëst (Italië) probeerden ze door het toepassen van blended learning een community of practice te vormen. Dit was gelukt. De betrokkenheid bij het programma was groot, en het delen van gemeenschappelijke interesses tijdens dit programma werkte samenwerken in de hand!
Het inzetten van sociale netwerktools binnen bibliotheken loont de moeite, zo bleek uit de derde sessie. Tal van succesvolle projecten passeerden de revue. De wereldwijde organisatie Khulisa Management Services gebruikt het opensource-contentmanagementsysteem Drupal als basis voor hun intranet, Delicious voor het uitwisselen van links, Scribd voor het uitwisselen van documenten, Flickr voor het uitwisselen van foto’s en LinkedIn voor het uitwisselen van persoonsgegevens. “Choose the right tool for the job”, zo luidt het advies van Khulisa.
Voorbeelden van mobiele bibliotheektoepassingen vinden we in de bibliotheek van de Ryerson Universiteit in Toronto (Canada). Gebruikers kunnen online een werkplek in de bibliotheek reserveren, de catalogus raadplegen, praktische informatie over de bibliotheek vinden en hebben mobiel toegang tot gidsen waarbij informatie gerelateerd aan de faculteit of aan een cursus bij elkaar is gebracht. Hun location based and contex awareness services bieden relevante informatie op basis van de locatie en het profiel van de student.
Proactieve bibliothecaris
In de sessie over de proactieve bibliothecaris werd het inzetten van gebruikers bij het herinrichten van de bibliotheekwebsite onder het voetlicht gebracht. De universiteitsbibliotheek van Växjö (Zweden) liet studenten door middel van kaartsorteren de content van hun nieuwe website bepalen.
Ze konden webcontent bij elkaar leggen, toevoegen of weggooien. Studenten willen niet lezen wat de bibliotheek doet, maar komen naar de website met een praktisch doel. Belangrijk is dat studenten de taak (dat praktische doel) waarvoor ze naar de website komen, op een eenvoudige en snelle manier kunnen uitvoeren. Op hun nieuwe website presenteert de bibliotheek dan ook de belangrijkste onderdelen − zoals databanken, catalogus, verlengen en reserveren − in het midden van hun homepage.
Een ander mooi voorbeeld van de digitale bibliotheek kreeg ik tijdens mijn bezoek aan de centrale bibliotheek van Bicocca, de jongste universiteit van Milaan. Zij gebruiken de Scout Portal Toolkit (open source) voor het verzamelen en ontsluiten van websites gerelateerd aan het onderwijs.
Het opdoen van inspirerende ideeën en het ontmoeten van collega’s uit heel de wereld maakte dit congres voor mij tot een rijke ervaring! Het IFLA-congres is één grote ‘analoge’ uitwisselings- en ontmoetingshappening waarbinnen de alsmaar groeiende ‘digitale’ bibliotheekwereld veel aandacht krijgt!
Dit artikel is verschenen in nummer 5 van de Digitale Bibliotheek.
Mijn weblogberichten over IFLA 2009
04-03-2009 BiebmiepLeen goed IFLA
08-04-2009 En de winnaars zijn ...
26-04-2009 Madurodamconferentie 2009
10-07-2009 Netwerken in Milaan
24-08-2009 De eerste indrukken
25-08-2009 De bibliotheken van de toekomst
26-08-2009 Een bibliotheek waarin alle generaties bibliothecarissen zich thuis voelen
03-09-2009 De proactieve bibliothecaris
11-11-2009 Laatste terugblik
Mijn twitterberichten over IFLA 2009
Aangekomen in Milaan! #IFLA2009
Gratis internet in hotel werkt prima! Ook al een kijkje genomen op congreslocatie: leuk! Wel ontzettend warm hier! #IFLA2009
Weer op het congres voor 1ste activiteit van #IFLA2009 de Dutch caucus! Wat is dat? Staat niet in de Van Dale!
http://twitpic.com/eytrl - De opening van #IFLA2009
Mauro Guerrini, president van de Italian National Commitee opent #IFLA2009! Hij vertelt dat er 3500 deelnemers zijn uit 136 landen!
http://twitpic.com/ezhtg - Leuke nieuwkomerssessie op #IFLA2009!
Na alle openingsactiviteiten gisteren beginnen vandaag de inhoudelijke sessies op #IFLA2009!
Aanwezig op sessie over de toekomst van bibliotheken met nu een presentatie van DOK Delft #IFLA2009
Vanmiddag een sessie over het creëeren van een uitdagende werkomgeving voor alle generaties bibliothecarissen op #IFLA2009!
Al een korte maar leuke ontmoeting achter de rug met Karolien Selhorst van @digbib op deze dinsdagochtend van #IFLA2009
Ben benieuwd naar haar presentatie in de sessie van vanmorgen over social tools for learning and knowledge sharing #IFLA2009!
De 1ste spreker Frank Cervone gaat er vanuit dat we Ning niet kennen! Dat geldt natuurlijk niet voor ons dankzij de Bibliotheek 2.0 Ning!#IFLA2009
Vanavond op het social event van #IFLA2009 een prachtig concert bijgewoond in de Duomo! Indrukwekkende kathedraal en prachtige muziek!
Vanmorgen op bezoek geweest bij de State University "Bicocca" LIbrary, een jonge universiteit (10 jaar) in een voorheen industrieel gebied! #IFLA2009
Vanmiddag geen #IFLA2009 maar de toerist uithangen en Milaan bekijken via een citytour (deels lopend en deels met de bus)!
Na een vroege sessie over kennismanagement in universiteitsbibliotheken nu naar een sessie over de proactieve bibliothecaris op #IFLA2009!
Flying home today! Gisteren nog genoten van het uitzicht op de Duomo en een gezellige avond met de andere prijswinnaars! #IFLA2009
Berichten in Punt over IFLA 2009
14-05-2009 Xplora medewerker wint reis en 500 euro
04-09-2009 Leren bij Milanese bibliotheek
Artikel in @avans over IFLA 2009
Oorkonde & certificaat