Winicjusz Łachaciński

Winicjusz Łachaciński urodził się w 1920 r. w Pabianicach. Gdy miał siedem lat, jego rodzice postanowili wyemigrować za chlebem do Francji. Osiedli w Amiens, gdzie mieszkał stryj Winicjusza. Rodzice zostali zatrudnieni w fabryce włókienniczej, on zaś zaczął uczęszczać na kurs językowy. Po roku znalazł się w grupie najzdolniejszych, których przyjęto do szkoły francuskiej. Potrafił już wówczas swobodnie czytać po francusku, zaś pierwszą książką, jaka trafiła do jego rąk, był Piętnastoletni kapitan Juliusza Verne’a. Nie wiedział wówczas jeszcze, że codziennie w drodze do szkoły przechodzi obok domu tego pisarza, który to w przyszłości zawładnie jego wyobraźnią.

Po Piętnastoletnim kapitanie mały Winicjusz przeczytał jeszcze Tajemniczą wyspę, potem Dzieci kapitana Granta. Nie był to jednak jeszcze początek prawdziwej fascynacji Verne’em. Tymczasem w 1935 r. powrócił wraz z rodzicami do Polski.

Prawdziwy rozkwit zainteresowania życiem i twórczością autora 20 000 mil podmorskiej żeglugi nastąpił na początku lat 80., kiedy to dawni znajomi z Amiens, członkowie Société Jules Verne (Towarzystwa Juliusza Verne’a), skontaktowali go z SJV, które wówczas nie wiedziało właściwie nic o ilości wydawanych w Polsce książek Verne’a oraz o skali zainteresowania pisarzem w kraju nad Wisłą. Natchnęło go to do opracowania bibliografii wydanych w Polsce książek Verne’a. Żmudna i wymagająca niezwykłej cierpliwości oraz dokładności praca trwała pięć lat. Winicjusz Łachaciński kontaktował się wówczas z wieloma bibliotekami, sięgał do wszelkich dostępnych źródeł. Efektem tego było wydane w 1986 r., wspólnie z Andrzejem Kempą, wicedyrektorem Miejskiej Biblioteki Publicznej w Łodzi, opracowanie Juliusz Verne w Polsce. Bibliografia dzieł Juliusza Verne’a wydanych w Polsce w latach 1863-1985. Dzięki niemu Société Jules Verne i cały świat dowiedział się, jakim ogromnym zainteresowaniem cieszył się od początku swej drogi twórczej Juliusz Verne w Polsce, czego dowodem ogromna liczba wydań jego książek. Te pierwsze ukazywały się w Polsce już w kilka miesięcy po francuskiej premierze.

Dzięki swej bibliografii Winicjusz Łachaciński zyskał uznanie Société Jules Verne i stał się jego członkiem (legitymacja nr 647). Od tego czasu rozpoczęła się też jego niezmordowana działalność popularyzatorska. Świetnie władając francuskim, tłumaczył na ten język wiele materiałów i informacji dotyczących polskiej recepcji Verne’a i przesyłał to do SJV. Jednocześnie upowszechniał wiedzę o autorze Tajemniczej wyspy w Polsce. Jeszcze zanim ukończył pracę nad swą bibliografią, bo już w roku 1982, powołał do życia polski oddział Société Jules Verne przy Miejskiej Bibliotece Publicznej w Łodzi. Zainteresowanie towarzystwem przerosło wszelkie oczekiwania. Z całego kraju nadchodziły dziesiątki listów, brakowało jednak chętnych osób do konkretnej pracy. Winicjusz Łachaciński, na zmianę z Florianem Wojtczakiem, miłośnikiem Verne’a z pobliskiego Konstantynowa Łódzkiego, dyżurował przez rok w bibliotece, a później w Domu Kultury „Lutnia” na Bałutach, organizował spotkania i pokazy filmowe, praca ta była jednak ponad jego siły i możliwości, musiał więc z niej zrezygnować.

Jednakże w roku 1987 razem z gazetą „Świat Młodych” i Telewizją Dziewcząt i Chłopców zorganizował akcję „Wakacje z Verne’em”, której uwieńczeniem było utworzenie Klubu Miłośników Juliusza Verne’a. I ta organizacja nie miała jednak szczęścia. Ani „Świat Młodych”, ani telewizja nie postarała się o poprowadzenie klubu, który umarł śmiercią naturalną. Winicjusz Łachaciński był jednak niezmordowany i już w 1988 r. powołał do życia Klub Miłośników Juliusza Verne’a przy Szkole Podstawowej nr 16 w Pabianicach. Program cotygodniowych spotkań był bardzo ambitny. Nie ograniczał się tylko do życia i twórczości Czarodzieja z Nantes, ale obejmował także kulturę i język francuski.

Z biegiem czasu zadanie prowadzenia klubu stało się zbytnim obciążeniem dla posuwającego się w latach i coraz bardziej schorowanego człowieka, Winicjusz Łachaciński zaprzestał więc działalności na tym polu. Cały czas jednak utrzymywał kontakt z Société Jules Verne oraz polskimi miłośnikami Verne’a. W 2000 r. otrzymał legitymację członkowską nr 1 oraz tytuł Honorowego Prezesa nowo założonego Polskiego Towarzystwa Juliusza Verne’a.

Winicjusz Łachaciński zmarł 6 stycznia 2001 r. w Pabianicach. Pochowany został na miejscowym cmentarzu ewangelickim.

Opracował Krzysztof Czubaszek

Rozmowa z Winicjuszem Łachacińskim opublikowana w 1987 r. w „Świecie Młodych”

Pożegnanie Winicjusza Łachacińskiego opublikowane 14 lutego 2001 r. w „Gazecie Stołecznej”

Wspomnienie o Winicjuszu Łachacińskim opublikowane 4 stycznia 2021 r. w „Życiu Pabianic”

Wspomnienie o Winicjuszu Łachacińskim opublikowane 14 stycznia 2021 r. na portalu ZyciePabianic.pl