ΤΕΛΙΚΑ ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΕ ΤΑ ΝΕΡΑ ΣΤΗ ΣΑΛΑΜΙΝΑ;

Τον τελευταίο καιρό παρακολουθούμε ένα μπαράζ ανακοινώσεων που έχουν να κάνουν με την (α)καταληλότητα για κολύμβηση του θαλασσινού νερού στη Σαλαμίνα. Επειδή πολλά ακούγονται και γράφονται από υπεύθυνους και ανεύθυνους, ο ΠΕΡΙΒΟΣ θα ήθελε να καταθέσει κάποια στοιχεία.

Καταρχάς τη ρύπανση των θαλασσινών υδάτων την διαχωρίζουμε σε τρείς κατηγορίες:

• - φυσική

• - χημική

• - βιολογική

Η πρώτη αναφέρεται στην μεταβολή κάποιας φυσικής παραμέτρου του νερού π.χ θερμοκρασία, ιξώδες κ.α

Η δεύτερη στη μεταβολή της χημικής του σύστασης (διαλυμένες ουσίες, οργανικοί ρύποι, βαρέα μέταλλα, πετρελαιοειδή κ.α) και η

τρίτη στην τροποποίηση της χλωρίδας και πανίδας, δηλαδή των οργανισμών που ζουν σε αυτό.

Εδώ θα αναφέρουμε κάποια στοιχεία που θα βοηθήσουν τον αναγνώστη να διαμορφώσει άποψη και να κρίνει πιο αντικειμενικά:

• • Η εικόνα που δίνει η θάλασσα δεν είναι ανάλογη της ρύπανσης της.

  • Μια φαινομενικά βρώμικη θάλασσα μπορεί να είναι λιγότερο επικίνδυνη από μια διαυγή.

  • Η ρύπανση δε γνωρίζει όρια

  • Ανθρώπινες δράσεις είναι σχεδόν πάντα οι αιτίες για το όποιο πρόβλημα

  • Οι κύριες πηγές ρύπανσης είναι:

- τα αστικά απόβλητα (αποχετεύσεις),

- τα αγροτικά (φυτοφάρμακα, λιπάσματα) που απορρέουν με τη βοήθεια του νερού της βροχής και καταλήγουν στη θάλασσα και

- τα βιομηχανικά (χημική βιομηχανία, μεταλλουργίες, ραδιενεργά κατάλοιπα επεξεργασίας πετρελαίου, ναυπηγεία κ.α)

Οι μετρήσεις λοιπόν που έχουν δημοσιευτεί το τελευταίο διάστημα αναφέρονται στη βιολογική ρύπανση μόνο. Συγκεκριμένα γίνεται ανίχνευση και μέτρηση της συγκέντρωσης βακτηρίων (κυρίως E. coli, αλλά και άλλων κολοβακτηριδίων). Τα βακτήρια αυτά φυσιολογικά συμβιώνουν στον πεπτικό μας σωλήνα. Η παρουσία τους στη θάλασσα σε υψηλές συγκεντρώσεις όμως είναι απόλυτη ένδειξη ότι υπάρχει επιβάρυνση από αστικά απόβλητα. Αυτή η επιβάρυνση λοιπόν τόσο πρωτογενώς όσο και δευτερογενώς μπορεί να είναι υπαίτια για προβλήματα κυρίως λοιμώξεων για τους λουόμενους.

Οι κορώνες τώρα από διάφορες φωνές περί αναξιοπιστίας και σκοπιμότητας των μετρήσεων νομίζουμε ότι στερούνται κάθε επιστημονικότητας. Εξ άλλου είναι απόλυτα φυσιολογικό να έχουμε τέτοια αποτελέσματα όταν οι αποχετεύσεις δεν έχουν συνδεθεί στον κεντρικό αγωγό, οι βόθροι χύνονται στη θάλασσα ή ακόμα χειρότερα σε πηγάδια (καταστρέφοντας μη αναστρέψιμα τον υδροφόρο ορίζοντα). Η συμπεριφορά και η περιβαλλοντική μας αδιαφορία είναι η αιτία και όχι ότι φαντάζεται η όποια συνομοσιολογία.

Αξίζει να τονιστεί ότι αυτή η μορφή ρύπανσης δεν περνά μόνιμα στην τροφική αλυσίδα και ότι τα αποτελέσματα των μετρήσεων μπορεί να τροποποιούνται έντονα από δειγματοληψία σε δειγματοληψία, ακόμα και μετά από σύντομο χρονικό διάστημα.

Και κάτι άλλο.

Χειρότερη μορφή ρύπανσης για την υγεία είναι η χημική, για την οποία αξιόπιστα στοιχεία από την περιοχή δεν υπάρχουν. Αυτή μπορεί να είναι υπαίτια για μεταλλάξεις, καρκινογενέσεις, νόσους νευρικού συστήματος κ.α. Το πρόβλημα είναι σαφώς μεγαλύτερο αν γίνεται κατανάλωση ψαριών ή (πολύ χειρότερα) οστρακοειδών που ζουν σε επιβαρυμένα νερά. Η χημική ρύπανση εισέρχεται στην τροφική αλυσίδα με αποτέλεσμα η επιβάρυνση να μην είναι παροδική (όπως μπορεί να είναι στην βιολογική) αλλά μακροχρόνια και δυσκολότερο να αντιμετωπιστεί.

Οι μετρήσεις όμως εδώ απαιτούν εξειδικευμένο φορέα π.χ Πανεπιστήμιο ή κάποιο εξειδικευμένο Κέντρο και φυσικά διάθεση από κάποιον που πραγματικά ενδιαφέρεται για το φυσικό μας περιβάλλον και δεν αρκείται σε λαϊκισμούς και κουβέντες καφενείου.

Τόσο οι μακροσκοπικές ενδείξεις όσο και η ύπαρξη ανάλογων δραστηριοτήτων (ναυπηγεία, γειτνίαση με κόλπο Ελευσίνας και ζώνη Περάματος) επιβάλουν τη διενέργεια ανάλογων μετρήσεων ώστε να γίνει γνωστή η πραγματική κατάσταση χωρίς ωραιοποιήσεις ή σεναριολογίες και κυρίως για την προστασία της δημόσιας υγείας από αυτή τη μορφή ρύπανσης που και πιο επικίνδυνη είναι και πιο ύπουλη .