Χρήμα, Εξουσία καί η Γουόλ Στριτ

[παράγωγα, συνθετικά παράγωγα, ΣΑΚΑ, CDS, πολιτικοί μαριονέτες, κατάργηση τών ρυθμιστικών αρχών καί νόμων, τράπεζες μέ $35 τρισεκατομμύρια, Σίτυ Λονδίνου, Γερμανικές τράπεζες, FED, AIG, JP Morgan, Wells Fargo, υψηλού κινδύνου ενεχυροποιημένες υποχρεώσεις χρέους, Exxon Valez ]

            …………………………………………………………………………….

Money, Power & Wall Street – PBS - Part 1

Εκφων. δελ.ειδ. = Εκφωνητής / παρουσιαστής δελτίου ειδήσεων (newscaster)

J. Ackermann = Josef Ackermann, διευθύνων σύμβουλος τής Deutsche Bank

F. Alexander, Νομικά = F. Alexander, Νομική Σχολή τού Παν. Emory (Atlanta, GA.)

S. Bachus, Γερουσ. = Spencer Bachus (R-AL), Επιτροπή Χρηματοπιστωτικών Υπηρεσιών

S. Barlett = Steve Bartlett, Pres, Οικονομικές Υπηρεσίες (Financial Services) Roundtable

R. Barnes, Κυβερν. = Roy Barnes, (Δ) Κυβερνήτης τής Georgia, 1999-03

L. Blankfein, Goldman Sachs = Lloyd Blankfein, Διευθύνων Σύμβουλος & Πρόεδρος (Chairman) τής                                                                                                                            Goldman Sachs

B. Born = Brooksley Born, Εξεταστική Επιτροπή Οικονομικής Κρίσης

M. Brickell, JP Morgan = Mark Brickell, JP Morgan, 1976-01

S. Das, Συγγρ. = Satyajit Das, πρώην Διαπραγματευτής Παραγώγων, Συγγραφέας : Έμποροι, όπλα                                                                                                                          καί χρήματα.

J. Dimon, JP Morgan = Jamie Dimon, Πρόεδρος καί Διευθύνων Σύμβουλος τής JP Morgan

B. Dorgan, Γερουσ. = Byron Dorgan, Γερουσιαστής (D-ND), 1981-11

T. Duhon, JP Morgan = Terri Duhon, JP Morgan, 1994-02 · B & B Structured Finance, 2004-σήμερα

D. Fixler, JP Morgan = Desiree Fixler, JP Morgan, 2001-04

V. Fort, Γερουσ = Vincent Fort, πολιτειακός γερουσιαστής, Georgia

B. Georgiou = Byron Georgiou, Εξεταστική Επιτροπή Οικονομικής Κρίσης

Ph. Gramm, Γερουσ.  = Phil Gramm, Γερουσιαστής (R), Τέξας

A. Greenspan, FED = Alan Greenspan, πρόεδρος τής Federal Reserve, 1987-2006

S. Johnson, Οικ. MIT = Simon Johnson, οικονομολόγος, MIT (Ινστιτούτο Τεχνολογίας τής                                                                                                                                 Μασσαχουσέττης)

D. Kelleher, Σύμβ. = Dennis Kelleher, Διευθύνων Σύμβουλος τού γερουσιαστή Dorgan, 2006-10

D. Kovacevich, Wells Fargo = Dick Kovacevich, Διευθύνων Σύμβουλος τής Wells Fargo, 1998-07

C. Levin, Γερουσ. = Carl Levin, Γερουσιαστής (D-MI), Μόνιμη Υποεπιτροπή Ερευνών

J. Mack, Morgan Stanley = John Mack, Διευθύνων Σύμβουλος καί Πρόεδρος τής Morgan Stanley

B. Masters, JP Morgan = Blythe Masters, επικεφαλής τής Global Commodities τής JP Morgan,                                                                                                                                                             1991-

J. McCain, Γερουσ.  = John McCain, Γερουσιαστής (R-Ω), Μόνιμη Υποεπιτροπή Ερευνών

F. Partnoy, Συγγρ. = Frank Partnoy, Morgan Stanley, 1994-95, Συγγραφέας : Λοιμωδών Απληστία

Ch. Schumer, Γερουσ. = Charles Schumer, Γερουσιαστής (Δ), Νέα Υόρκη

M. Smith = Martin Smith, Δημοσιογράφος

D. Tarullo, FED, FED = Daniel K. Tarullo, FED, Federal Reserve Board Governor

G. Tett, Συγγρ. = Gillian Tett, Δημοσιογράφος, Συγγραφέας, ‘’Ο Χρυσός τού Ανόητου’’

Chr. Whalen = Christopher Whalen, Τραπεζίτης Επενδύσεων, Tangent Partners Capital

D. Wessel, WSJ, WSJ = David Wessel, WSJ, The Wall Street Journal

B. Winters, JP Morgan = Bill Winters, JP Morgan, 1983-09

            ……………………………………………………………………………………..

Εδώ είμαστε, τρία χρόνια μετά τήν οικονομική κρίση καί πολύ λίγα έχουν αλλάξει. Η Wall Street διεσώθη αλλά όχι καί η Main Street (ο απλός λαός).

Αφηγητής : Κάθε μέρα, δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενοι καταφθάνουν στήν Wall Street. Εργάζονται γιά τίς τράπεζες, χρηματιστηριακές εταιρείες, hedge funds, ασφαλιστικές εταιρείες καί τούς δανειστές υποθηκών. Είναι ο μεγαλύτερος τομέας τής αμερικανικής οικονομίας, μία βιομηχανία που είναι σχεδόν διπλάσια σέ μέγεθος από αυτό τού βιομηχανικού τομέα τής Αμερικής – ήτοι, μία επιχείρηση μέ τεράστια δύναμη καί παγκόσμια εμβέλεια.

Είναι ο κλάδος που οδήγησε τήν Αμερική καί τόν κόσμο στήν χειρότερη οικονομική κρίση του μετά

τήν Μεγάλη Ύφεση.

Οι τράπεζες λένε ότι υπάρχουν γιά νά δημιουργούν πλούτο, κρατώντας τόν μας πλούτο ένεκα

τής εμπιστοσύνη μας σέ αυτές, υποσχόμενες νά επενδύσουν τά τρισεκατομμύρια δολάρια που ρέουν από τίς επιχειρήσεις, τά συνταξιοδοτικά ταμεία καί τούς λογαριασμούς ταμιευτηρίων που ανήκουν σέ όλους μας.

Αφηγητής : Μερικοί διαδηλωτές ζητούσαν νά διωχθούν οι τραπεζίτες.

Dennis Kelleher, Διευθύνων Σύμβουλος τού γερουσιαστή Dorgan, 2006- : Είναι αρκετά σαφές, στήν πραγματικότητα, ότι υπήρχε μαζική παρανομία. Καί άν κάποιος μέ δικαστική εξουσία είχε τήν αποφασιστικότητα  νά τούς ασκήσει δίωξη, δέν νομίζω ότι υπάρχει πραγματικά αμφιβολία ότι θά ήταν αρκετά επιτυχής στίς ποινικές διώξεις.

Διαδηλωτές :  Είμαστε τό 99%! Είμαστε τό 99%!

Αφηγητής : Σε λίγες εβδομάδες, οι διαδηλώσεις τού κινήματος Occupy εξαπλώθηκαν σέ δεκάδες πόλεις σέ ολόκληρη τήν Αμερική καί τόν κόσμο, ζητώντας ριζικές αλλαγές στό τραπεζικό σύστημα. Οι τραπεζίτες αντέδρασαν λέγοντας ότι η λύση βρίσκεται εις τό νά κοιτάξουμε μπροστά καί νά στρωθούμε στήν δουλειά.

[ Τό όνειρο τών δολοφόνων, τών ληστών, τών βιαστών, τών δοσιλόγων πολιτικών,… είναι νά διαγραφεί τό παρελθόν – ήτοι, ατιμωρησία – καί εμείς, ο λαός, νά δουλέψουμε ακόμη πιό σκληρά γιά νά μεγεθύνουμε τόν πλούτο τους. Βλέπουμε ότι αυτοί οι πολιτικοί καί τραπεζίτες που εξυπηρετούν τά συμφέροντα τών αφεντικών τους – τής ελίτ – μοιράζονται τήν ίδια ιδεολογία, δηλαδή, δέν είναι χαρακτηριστικό μόνο τών δικών μας… στήν πουλημένη χώρα μας.]

L. Blankfein, Goldman Sachs :  Ένα CDO είναι μία ομάδα περιουσιακών στοιχείων, τά οποία συγκεντρώνονται μαζί καί στήν συνέχεια μπορούν νά τεμαχίζονται. Σε ένα συνθετικό, βάζουμε μαζί τά χρεόγραφα / τίς αξίες αναφοράς (reference securities) που είναι σέ συνάρτηση μέ τίς συγκεκριμένες περισσότερες ομάδες τών ενυπόθηκων δανείων.

 [ Δηλαδή, γιά νά μήν νομίζει ότι μάς εντυπωσίασε ο ψυχοπαθής, έφτιαχναν πακέτα που περιείχαν 60-80% σκουπίδια χρεόγραφα, παράγωγα, … Ενώ, ένα CDO (collaterizeddebt obligation) πρέπει, εξ ορισμού του, νά είναι εγγυημένο, φερέγγυο – νά εγγυείται από πραγματικά περιουσιακά στοιχεία.]

G. Tett, Συγγρ. : Άρχισαν νά αναζητούν τρόπους νά επιτρέψουν στά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα νά περνούν τούς κινδύνους μεταξύ τους. Ένας τρόπος γιά νά γίνει αυτό ήταν νά πωλούν δάνεια. Ένας άλλος τρόπος, όμως, ήταν νά διαχωριστεί ο κίνδυνος ενός δανείου που ‘’χαλάει’’ από τό ίδιο τό δάνειο. Καί από αυτό προήλθε τό κίνητρο νά αναπτύξουν τά ‘’σύμβαση αντιστάθμισης πιστωτικού κινδύνου’’ CDS.

[ Μέ απλά λόγια : Η, π.χ., Goldman Sachs πουλάει ένα πακέτο παραγώγων που ξέρει ότι τό 60-80% τών χρεογράφων του είναι σκουπίδια. Αγοράζει ασφάλιστρα από τήν AIG – η οποία όμως δέν διέθετε τά απαραίτητα κεφάλαια…, αποτέλεσμα : η οικονομική κρίση.]

Αφηγητής : Τά credit default swaps, CDS, ένα είδος παραγώγων που εξασφαλίζει ένα δάνειο έναντι αθέτησης. Αυτή ήταν μία εξαιρετικά νέα σύλληψη. Παραδοσιακά, τά παράγωγα ήταν ένα μέσο γιά νά στοιχηματίσετε γιά τήν μελλοντική αξία τών μετοχών, αγαθών κτλ.. Γιά εκατοντάδες χρόνια, οι αγρότες έχουν διαπραγματευτεί παράγωγα γιά νά προστατευτούν από τίς διακυμάνσεις τών τιμών τών καλλιεργειών τους. Είναι αυτό τό είδος τού παραγώγου που έχει αποτελέσει αντικείμενο συναλλαγής στό Χρηματιστήριο Εμπορευμάτων στό Σικάγο, μαζί μέ τά futures* τών καυσίμων, τών νομισμάτων καί πολυτίμων μετάλλων. *( Συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης. Προθεσμιακές πράξεις χρηματιστηρίου, αγαθά αγοραζόμενα με προθεσμία. Ακριβώς, τό μέσο μέ τό οποίο χειραγωγούν τίς τιμές τών αγαθών πρός τά πάνων – Δές : Κερδοσκόποι τροφίμων)

Στό Boca Raton, η ομάδα τής JP Morgan συνειδητοποίησε ότι θά μπορούσαν νά χρησιμοποιήσουν τά πιστωτικά παράγωγα (credit derivatives) νά συναλλαχθούν τούς κινδύνους τών δανείων τους.

G. Tett, Συγγρ. : Οι τραπεζίτες δανείστηκαν ένα σύνολο ιδεών που είχε αναπτυχθεί στήν αγορά εμπορευμάτων καί τίς εφάρμοσαν στά δάνεια γιά πρώτη φορά. Η ιδέα αυτή ουσιαστικά δημιουργήθηκε υπό τήν σημαία τού νά καταστήσουν τό χρηματοπιστωτικό σύστημα πιό ασφαλές.

Αφηγητής : Τό πρώτο μεγάλο CDS κατασκευάστηκε από τήν Blythe Masters καί αφορούσε τήν Exxon.

B. Masters, JP Morgan :  Η Exxon ήταν πελάτης τής τράπεζας, καί είχαμε πιστωτικό κίνδυνο που συνδεόταν μέ αυτή τήν σχέση.

Εκφωνητής δελ. ειδ. :  Η Exxon Valdez σκόρπισε σχεδόν 11 εκατομμύρια γαλόνια πετρελαίου στό Prince William Sound, [ Αλάσκα, καταστρέφοντας 1300 μίλια αιγιαλίτιδας ζώνης, τήν 1η Απρ., 1989.]

Αφηγητής : Στόν απόηχο τής διαρροής πετρελαίου τής Exxon Valdez καί ένα ξέσπασμα από αγωγές, η Exxon συνήψε μία πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων πιστωτική επιστολή/ ενέγγυο μέ τήν JP Morgan. [ Διαφορετικά, η μετοχή της θά έπιανε πάτο. ]

B. Masters, JP Morgan :

 Μία πιστωτική επιστολή/ ενέγγυο δημιουργεί πιστωτικό κίνδυνο. Άν η Exxon δέν εκπλήρωνε τίς υποχρεώσεις της, τότε η JP Morgan θά όφειλε νά παρέμβει καί νά καλύψει

αυτές τίς υποχρεώσεις γιά λογαριασμό της. Υπήρξε μία μεγάλη ποσότητα έκθεσης κινδύνου που συνδέετο μέ αυτό.

Αφηγητής : Καί ένας τέτοιος κίνδυνος συνιστά μία ‘’αιμορραγία’’ σέ μία τράπεζα.

[ Κατ’ αρχάς, εδώ έχουμε απόδειξη ότι μία από τίς μεγάλες τράπεζες, όπως η JP Morgan, διαθέτει τόσα πολλά περισσότερα κεφάλαια από μία από τίς μεγαλύτερες πετρελαϊκές εταιρείες ώστε νά δύναται νά τήν ασφαλίζει ακόμη καί όταν αυτή απειλείται μέ αποζημιώσεις πολλών δισεκατομμυρίων δολλαρίων.

Υπάρχει όμως ένα εύλογο ερώτημα : γιατί τήν ασφάλισε υπό αυτές τίς συνθήκες ; Διότι γνώριζε ότι οι άνθρωποι τους στόν Λευκό Οίκο δέν θά υποχρέωναν τήν Exxon Valdez νά εκπληρώσει τίς υποχρεώσεις της. Πλήρωσε μερικά εκατομμύρια ως αποζημίωση, αλλά καί σήμερα, 20 χρόνια μετά,  ένα σημαντικό μέρος τής εν λόγω θαλάσσιας περιοχής είναι μία άκρως τοξική, νεκρή θάλασσα. ]

[ Δηλαδή, μάς λέει, πολλά σωστά, ότι οι τράπεζες γράφουν τούς νόμους στά παλιά τους τά παπούτσια δημιουργώντας άκρως επικίνδυνη υψηλή μόχλευση, ή πουλώντας παράγωγα-σκουπίδια.]

M. Smith :   Γιατί τότε μπορείτε νά δανείζετε πιό ελεύθερα; Μπορείτε νά αναλάβετε περισσότερο χρέος;

D. Kelleher, Σύμβ. :  Σωστά.

Αφηγητής : Έτσι, η Masters άρχισε νά ψάχνει τό ποιός θά μπορούσε νά αναλάβει τόν κίνδυνο τών δανείων της καί ν' απελευθερώσει τά κεφάλαια τής JP Morgan. Βρήκε έναν αποδέκτη στό Λονδίνο, τήν Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης καί Ανάπτυξης, τήν ΕΤΑΑ.

[ Νά ένας από τούς λόγους που χώρες της ΕΕ – κυρίως όπως η Ελλάδα, η Πορτογαλία, … - δέν πρόκειται ν’ αναπτυχθούν όσο παραμένουν στό ευρώ. Τούς τραπεζίτες τούς ενδιαφέρει τό γρήγορο, υψηλό κέρδος καί τά κράτη-μέλη νά είναι υπερχρεωμένα ώστε νά μπορούν νά αγοράζουν τόν εθνικό τους πλούτο γιά ψίχουλα.]

B. Masters, JP Morgan :  Η ΕΤΑΑ θά λάμβανε αποζημίωση από τήν JP Morgan γιά τήν ανάληψη τού πιστωτικού κινδύνου, καί θεώρησαν ότι αυτό ήταν μία καλή πρόταση ανταμοιβής κινδύνου. Καί έτσι ουσιαστικά ο κίνδυνος διασπείρετο. Καί γιατί τό έκανε η JP Morgan; Επειδή θέλαμε νά απελευθερώσουμε τήν ικανότητά μας νά κάνουμε περισσότερες δουλειές..

Αφηγητής : Αυτή ήταν μία σημαντική χρηματοοικονομική καινοτομία. Τά πιστωτικά παράγωγα επέτρεψαν σέ μία τράπεζα νά παρακάμπτει τίς κεφαλαιακές απαιτήσεις.

S. Das, Συγγρ. :  Καί αυτό που συνέβη, στήν πραγματικότητα, είναι ότι τό ποσό τού κεφαλαίου που οι τράπεζες έπρεπε νά αποταμιεύουν λιγόστεψε. Καί έτσι οι τράπεζες βρέθηκαν στήν θέση νά δημιουργούν όλο καί περισσότερη πίστωση. Μπορούσαν νά δανείζουν περισσότερα.

M. Brickell, JP Morgan :  Τό καινοτόμο στοιχείο τών ανταλλαγών (swaps) είναι ότι επιτρέπουν στίς εταιρείες, στά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, στίς κυβερνήσεις, νά εξαλείψουν τούς κινδύνους που δέν θέλουν νά αναλάβουν, καί ν' αναλάβουν τούς κινδύνους στούς οποίους θά προτιμούσαν νά εκτεθούν.

Αφηγητής : Η συμφωνία τής Exxon ήταν μόνο η αρχή, αποδεικνύοντας ότι ο κίνδυνος θά μπορούσε νά εκφορτωθεί καί τό κεφάλαιο νά απελευθερωθεί. H JP Morgan είχε χτυπήσει χρυσό. Τό 1998, αποφάσισαν ν' αυξήσουν τήν λειτουργία τής πίστωσης παραγώγων. Εκείνη τήν χρονιά, ένας άλλος νεαρός τραπεζίτης προσχώρησε στήν ομάδα, η Terri Duhon.

B. Winters, JP Morgan :  Διαφορετικοί επενδυτές ήθελαν διαφορετικά επίπεδα κινδύνου. Υπήρχαν ορισμένοι επενδυτές που ήθελαν νά κερδίσουν μία μεγάλη απόδοση από πραγματικά επικίνδυνα πράγματα, καί υπήρχαν ορισμένοι επενδυτές που ήθελαν νά κερδίσουν μία μικρή επιστροφή από πράγματα που δέν ήταν καθόλου επικίνδυνα.

Αφηγητής : Από εκεί καί πέρα, η τράπεζα φαινόταν νά επεκτείνει τίς δραστηριότητές της ακόμη περισσότερο.

B. Masters, JP Morgan :  Έτσι, γεννιέται η επόμενη ιδέα. Τι θά συνέβαινε άν μπορούσαμε νά δημιουργήσουμε μία αγορά όπου οι άνθρωποι ήταν σέ θέση νά αγοράζουν καί νά πωλούν ελεύθερα (ανεξάρτητα από τίς ίδιες τίς εταιρείες) τόν κίνδυνο που συνδέεται μέ τόν δανεισμό σέ αυτές τίς εταιρείες;

Αφηγητής : Καί έτσι άρχισαν νά πωλούν τά παράγωγα που ήταν απλώς στοιχήματα σέ οποιοδήποτε καί σ' όλα τά χαρτοφυλάκια, ασχέτως τού άν η τράπεζα ήταν ιδιοκτήτρια αυτών ή όχι. Τά προϊόντα αυτά κατέληξε νά είναι γνωστά ως συνθετικές ενεχυροποιημένες υποχρεώσεις χρέους – synthetic collateralized debt obligations, synthetic CDOs.

[ Εάν ένας ξένος Χ μπορούσε ν’ αγοράσει – όπως συνέβαινε στό παρελθόν – ένα συμβόλαιο ασφάλειας ζωής τού Ω καί μέ δικαιούχο τόν Χ, τότε σίγουρα ο Χ θά παρακαλούσε νά πεθάνει ο Ω γιά

νά εισπράξει τήν ‘’αποζημίωση’’. Γιά τόν ίδιο λόγο, όσοι έχουν αγοράσει τά CDSs που στοιχηματίζουν ότι η Ελλάδα θά χρεοκοπήσει, παρακαλούν νά συμβεί αυτό διότι, απλούστατα, τό $1 που έχουν επενδύσει θά τούς αποδώσει περί τά $23.

Η δέ μεγάλες τράπεζες γνώριζαν ότι συγκεκριμένα από τά CDSs τους θά τούς απέφεραν υψηλά κέρδη διότι, απλούστατα τά παράγωγα που ασφάλιζαν μέσω τών CDSs ήταν σκουπίδια – δηλαδή, δάνεια που δέν επρόκειτο νά αποπληρωθούν.

Τώρα, εάν γνωρίζω ποία από αυτά τά παράγωγα (π.χ., τής Goldman Sachs) είναι σκουπίδια, τότε, καί ας μήν είμαι ο ιδιοκτήτης τών συγκεκριμένων CDSs, μπορώ νά στοιχηματίσω επί αυτών – δηλαδή, στοίχημα επί τού στοιχήματος = synthetic. Θυμόσαστε στήν ΔΟΜΗ που σάς είχα μιλήσει μεταφορικώς γιά τόν τρίτο όροφο ενός καζίνου – εκεί που παίζονται τά πολύ χοντρά χρήματα καί που τό παιχνίδι είναι στημένο; Αυτό ακριβώς έχουμε εδώ μέ τά CDSs, synthetic CDOs, κ.τλ. ]

T. Duhon, JP Morgan :  Υπήρχαν επενδυτές, οι οποίοι είχαν τήν δυνατότητα νά επενδύσουν σέ ορισμένες οντότητες στίς οποίες δέν είχαν πρόσβαση στό παρελθόν.

M. Smith :   Μέ τήν αγορά ενός CDS

T. Duhon, JP Morgan :  Μέ τήν επένδυση σέ ένα CDS επειδή ήταν ένα όνομα στό οποίο δέν είχαν προηγουμένως πρόσβαση. Έτσι, υπήρχε πολλή, πολλή εξαιρετικά υψηλά θετική ενίσχυση τής αγοράς. Καί απλώς αναπτύχθηκε. Φυσικά, αυξήθηκε ιδιαίτερα. Μόλις ο σπόρος φυτεύτηκε, καμία δύναμη δέν μπόρεσε νά σταματήσει τήν ανάπτυξη του.

Αφηγητής : Ήταν η αρχή ενός απρόσκοπτου γενναίου νέου κόσμου τών τραπεζών.

M. Smith :   Πρόκειται γιά αρκετά νέα πράγματα.

T. Duhon, JP Morgan :  Αυτά ήταν [γέλια], αυτά ήταν εξαιρετικά νέα πράγματα. Ήταν καταπληκτικό. Ήταν σαφώς ένα προϊόν που είχαμε ανάγκη. Είχαμε εντοπίσει μία αναγκαιότητα.

Αφηγητής : Τά περισσότερα από τά μέλη τής παγκόσμιας ομάδας παραγώγων τής JP Morgan ήταν πάνω κάτω 25ριδες, συμπεριλαμβανομένων τών Masters καί Duhon. Αλλά μέ τήν δημιουργία τής αγοράς τών CDS , είχαν γράψει τραπεζική ιστορία.

B. Masters, JP Morgan :  Τό τι, μακροπρόθεσμα, σήμαινε αυτό ήταν ότι η πίστωση, η οποία είναι ένα ζωτικό μέρος τής κινητήριας δύναμης οποιασδήποτε οικονομίας, τής παγκόσμιας οικονομίας, έγινε πιό εύκολα ένα διαθέσιμο περιουσιακό στοιχείο. Καί η σκέψη ήταν ότι αυτό θά ήταν ένα αναμφίβολα θετικό στοιχείο. Η πίστωση τροφοδοτεί τήν κίνηση τής ανάπτυξη, βοηθά τίς επιχειρήσεις νά αναπτύσσουν κεφάλαιο, βοηθά τήν απασχόληση, κ.λπ.. Δέν ήταν πιά απλώς μία ιδέα σέ ένα δωμάτιο στήν Φλόριντα, ήταν η δημιουργία μίας ολόκληρης αγοράς.

[ ανάπτυξη, επιχειρήσεις, απασχόληση !!! Μόνο που οι μεγάλες τράπεζες χρησιμοποιούν τό 95% τών κεφαλαίων τους γιά κερδοσκοπικούς λόγους καί μόνο τό 5% γιά τήν δημιουργία θέσεων εργασίας (επιχειρήσεις, βιομηχανίες, τομέας παραγωγικότητας…]

-- θά μπορούσε νά είναι τεράστια. [ Εύκολο χρήμα, οπότε γιατί νά δανείσουν επιχειρήσεις…; ]

M. Smith :   Πόσο έβγαζαν αυτά τά πράγματα γιά τούς τραπεζίτες που τά πωλούσαν;

Chr. Whalen, Τραπεζ. : Τά spreads τών παραγώγων είναι πολλαπλάσια από ό,τι σέ μετρητά συγκρίσιμων χρεογράφων, σάν ένα γενικό κανόνα. Καί γι’ αυτό οι τράπεζες τά συναλλάσσονται.

M. Smith :   Δεδομένου ότι τά cahs securities είναι αυτά που είναι -

Chr. Whalen, Τραπεζ. :  Equities (κοινές μετοχές), ομόλογα,

M. Smith :   Λοιπόν, ζωγράφισε μας κάποια εικόνα του καί τό ύψος τών χρημάτων που έβγαζαν.

Chr. Whalen, Τραπεζ. :  Η καλύτερη αναφορά που θά μπορούσε κάποιος νά δώσει είναι ότι άν δει κανείς, γιά παράδειγμα, τό spread που μία τράπεζα θά μπορούσε νά κερδίσει κάνοντας μία δημόσια εγγραφή γιά τό Facebook, πρόκειται νά κάνει ίσως 1% γιά νά αναδείξει τήν δημόσια εγγραφή, ένα πολύ καυτό IPO. Εάν έκαναν τό ίδιο μέγεθος σέ μία εμπορική συμφωνία ενός παραγώγου χρεογράφου (derivative security), μπορεί νά εισπράξει 10 φορές περισσότερα ως τέλος.

S. Das, Συγγρ. :  Καί η βασική επιχείρηση που δημιούργησαν ήταν πάρα πολύ κερδοφόρα. Αλλά υπάρχει ένα πρόβλημα μέ όλα αυτά. Οι περισσότεροι άνθρωποι στήν χρηματοδότηση υποθέτουν ότι ο κίνδυνος μπορεί νά εξαλειφθεί, αλλά τό μόνο που μπορείτε νά κάνετε είναι νά τό μετακινήσετε γύρω από τόν έναν συμβαλλόμενο στόν άλλον.

Αφηγητής :

Υπήρξε αυξανόμενη ανησυχία στήν Ουάσιγκτον.

D. Kelleher, Διευθύνων Σύμβουλος τού γερουσιαστή Dorgan, 2006-10 : H Brooksley Born είχε απόλυτο δίκιο, γιατί αυτό που είπε είναι ότι άν δέν έχετε διαφάνεια καί ρύθμιση τών παραγώγων, ο κίνδυνος θά συσσωρευτεί καί θά οδηγήσει σέ μία οικονομική κρίση που θά προκαλέσει μαζικές διασώσεις από τούς φορολογουμένους. [ Γι’ αυτό καί τήν απέλυσαν.]

Αφηγητής : Οι τράπεζες πίεσαν σκληρά ώστε νά μήν επιβληθεί κάποια ρύθμιση στά παράγωγα.

F. Partnoy, Συγγρ. : Οι τράπεζες δέν ήθελαν κάποιος νά γνωρίζει τό πόσο κίνδυνο αναλάμβαναν. Δέν ήθελαν νά τόν ποσοτηκοποιούν στόν ισολογισμό τους. Ήθελαν νά είναι σέ θέση νά τόν αποκρύψουν. Καί αυτός ήταν ο λόγος που πίεσαν τόσο σκληρά ώστε νά σιγουρευτούν ότι οι ανταλλαγές καί τά παράγωγα θά αντιμετωπίζονται διαφορετικά από τά άλλα είδη χρηματοπιστωτικών προϊόντων.

Αφηγητής : Άλλοι ήθελαν νά ρυθμίζονται όπως η ασφάλιση.

D. Kelleher, Σύμβ. :  Ένα από τά πιό έντονα ρυθμιζόμενα προϊόντα στήν χώρα είναι τά ασφαλιστικά προϊόντα, γιά όλους τούς προφανείς λόγους. Άν πρόκειται νά γράψετε ασφάλιση, θά πρέπει νά έχετε αρκετά χρήματα γιά νά τήν αποπληρωμή τής ασφάλισης.

M. Smith :   Αλλά άν γράψετε μία σύμβαση αντιστάθμισης πιστωτικού κινδύνου, δέν χρειάζεται νά διαθέτετε τό ίδιο ποσό χρημάτων .

D. Kelleher, Σύμβ. :  Ή οτιδήποτε άλλο, συμπεριλαμβανομένης, κυρίως, τήν κοινοποίηση.

M. Smith :   Δηλαδή λέτε ότι είναι ένα είδος κάτω από τό τραπέζι συμφωνία ασφάλισης που αποφεύγει τήν ρύθμιση.

Charles Schumer, γερουσιαστής (Δ), Νέα Υόρκη : [1999] Τό μέλλον τής κυριαρχίας τής Αμερικής ως τό οικονομικό κέντρο τού κόσμου βρίσκεται σέ κίνδυνο.

[ Δέν επέτρεψαν στήν Brooksley Born νά ρυθμίσει αυτού τού είδους τά παράγωγα, καί τώρα θέλουν νά καταργήσουν τόν νόμο Glass-Steagall, ο οποίος ξεχώριζε τίς εμπορικές τράπεζες από τίς επενδυτικές – δηλαδή, μία εμπορική τράπεζα δέν μπορούσε νά πάρει τίς καταθέσεις σου καί ‘’στοιχηματίσει’’ ότι τό παράγωγο σκουπίδι που σού πούλησε θά χρεοκοπήσει.]

Αφηγητής : Πρίν από αυτούς υπήρχε νομοθεσία γιά τήν άρση τών περιορισμών σχετικά μέ τό πως οι τράπεζες θά μπορούσαν νά κάνουν τίς συναλλακτικές τους δραστηριότητες.

Αφηγητής : Οι τράπεζες είχαν κερδίσει τήν μάχη. Συμβόλαια ανταλλαγής πιστωτικής αθέτησης θά εισαγόντουσαν στίς νέες αγορές.

B. Masters, JP Morgan :  Η επόμενη εφαρμογή αυτής τής τεχνολογίας ήταν στά χαρτοφυλάκια πιστωτικού κινδύνου τών καταναλωτών, καί ιδίως. στά στεγαστικά δάνεια που σχετίζονται μέ τόν πιστωτικό κίνδυνο.

Αφηγητής : Καί όσο υψηλότερος είναι ο κίνδυνος, τόσο τό καλύτερο.

F. Partnoy, Συγγρ. : Αυτό που ο καθένας προσπαθεί νά δημιουργήσει είναι κάτι που έχει μία υψηλή βαθμολόγηση καί υψηλή απόδοση. Αυτό είναι τό άγιο δισκοπότηρο, αυτός είναι ο στόχος, είναι νά αναμίξετε μαζί περιουσιακά στοιχεία με κάποιον τρόπο, έτσι ώστε νά πάρεις ΑΑΑ, καί μία μεγάλη επιστροφή. (ΑΑΑ = μηδέν κίνδυνος αθέτησης)

Αφηγητής : Καί έτσι η Wall Street ανακάλυψε τά οφέλη τής χρηματοδότησης τού αμερικανικού ονείρου. Ακριβώς όπως είχαν ομαδοποιήσει επιχειρηματικά δάνεια, τώρα οι τραπεζίτες ομαδοποιούν υποθήκες.

Paul LeBlanc, Morgan Stanley : Αγόραζες αυτές τίς μεγάλες πισίνες (πακέτα) τών στεγαστικών δανείων, καί οι συμβάσεις αντιστάθμισης πιστωτικού κινδύνου σού έδιναν τήν δυνατότητα νά τά συνδυάσεις , νά τά ετοιμάσεις γιά νά τά βάλεις μέσα στό μηχάνημα παραγωγής λήψης αποφάσεων λουκάνικων καί νά δημιουργήσεις αυτά τά securities (παράγωγα, χρεόγραφα, κινητές αξίες) .

Αφηγητής : Οι τραπεζίτες εξάπλωσα τά επενδυτικά τους δολάριά σέ όλη τήν χώρα, αλλά ειδικά σέ πολιτείες που απολάμβαναν ιστορικά επίπεδα αύξησης τού πληθυσμού τους, μέρη όπως η Φλόριντα, Νεβάδα, Καλιφόρνια, καί εδώ, στήν Γεωργία.

[ Ακολουθούν μερικές φωτογραφίες ακίνητης περιουσίας στίς ΗΠΑ γιά νά δείτε που πήγαν μέρος τών χρημάτων τού κόσμου – τού Αμερικάνου, τού Κινέζου,… , τού Έλληνα.]

Νεβάδα

Καλιφόρνια

Εκφωνητής δελ. ειδ. :  Τά subprime δάνεια στήν Ατλάντα αυξήθηκαν κατά περισσότερο από 500% κατά τήν διάρκεια τής πενταετούς περιόδου.

R. Barnes, Κυβερν. :  Αυτό που πραγματικά άλλαξε τήν όρεξη γιά υψηλού κινδύνου (subprime) στεγαστικά δάνεια ήταν ότι μπορούσες νά τά ασφαλίσεις. Καί μπορούσες νά τά πουλήσεις στήν Wall Street. Τό κάνουν σέ φέτες, σέ δόσεις δανείου, καί στήν συνέχεια τά μαγειρεύουν έτσι ώστε νά μπορούν νά συσκευάζονται καί νά έχουν μία συνολική υψηλότερη απόδοση.

Εκφωνητής δελ. ειδ. :  Σχεδόν οι μισές από όλες τίς νέες μονοκατοικίες είναι στό νότο, τώρα περισσότερες από 50.000 τό μήνα.

R. Barnes, Κυβερν. :  Καί φυσικά, ο οίκος Moody τά αξιολογούσε μέ ΑΑΑ. Γι 'αυτό ήταν απλά ένας παροξυσμός σίτισης. Θέλω νά πω, ότι ήταν απλώς ένας απόλυτος παροξυσμός σίτισης γιά στεγαστικά δάνεια υψηλού κινδύνου.

[ Οι τράπεζες είναι δικές τους, γράφουν τούς νόμους, καί έχουν καί τά ΜΜΕ καί τούς οίκους αξιολόγησης γιά νά μάς πουλάνε ότι σκουπίδι θέλουν σέ όποια τιμή θέλουν. Δηλαδή, είμαστε περιουσιακό τους στοιχείο, μάς έχουν δέσει τά αχαμνά μας καί μολύνει τόν εγκέφαλο μας μέ αντικοινωνικά σκουπίδια…]

Εκφωνητής δελ. ειδ. :  Μέ τήν οικονομία ισχυρή, οι αγοραστές κατοικιών είναι πρόθυμοι καί ικανοί νά ξοδεύουν διπλά απ' ό,τι έκαναν μόλις πρίν από δύο δεκαετίες.

R. Barnes, Κυβερν. :  Καί μπορούσες απλά νά πάς σέ μία τράπεζα, καί θά σού έκριναν ένα δάνειο

μέσα σέ χρόνο ρεκόρ. Γινόταν πολύ χαλαρά. Γινόταν πολύ χαλαρά.

Αφηγητής : Αλλά αυτό που οι μεγάλες τράπεζες στήν Wall Street δέν έκαναν ή δέν έβλεπαν ήταν αυτό που συνέβαινε στίς πηγές τής αγοράς τών ΗΠΑ, ένα κύμα καταχρήσεων δανεισμού.

[ Λές νά μήν τό ήξεραν; Δές : Οι υπεράνω τού νόμου (ελεγκτής/αντασφαλιστής οφειλόμενης επιμέλειας)]

Εκφωνητής δελ. ειδ. :  Είναι μία φράση που είναι πιθανό νά ακούσετε στό μέλλον : επιθετικός δανεισμός -

1η Γυναίκα : Εμπιστευτήκαμε τίς εταιρείες ενυπόθηκων δανείων -

2η Γυναίκα : Εμείς λέμε ότι μάς εξαπάτησαν.

3η Γυναίκα : Η κατάσταση μέ εξανάγκασε νά δηλώσω πτώχευση.

4η Γυναίκα :  Αυτό είναι που λέμε ‘’ληστεύουν χωρίς ούτε ένα όπλο’’!

F. Alexander, Νομικά : Η τής Άγριας Δύσης εμπειρία σέ υποθήκες κατοικιών είχε ξεκινήσει γιά τά καλά.

Εκφωνητής δελ. ειδ. :  Η σαράντα ενός έτους Hessiemay Hector, μητέρα τριών παιδιών, συμφώνησε γιά μία δεύτερη υποθήκη μέ τόκο 27,5%.

F. Alexander, Νομικά : Δημιουργούσαμε υποθήκες που δέν είχαμε δει ποτέ πρίν. Καί δημιουργούνταν όλο καί πιό γρήγορα.

Άνδρας :  Τό επιτόκιο αυτών τών δανείων έφτανε καί ως τό 42%.

F. Alexander, Νομικά : Είδαμε δανειολήπτες νά λαμβάνουν δάνεια που ήταν μεγαλύτερα από τήν αξία τού σπιτιού τους. Εγχώριοι αγοραστές είχαν πάρει δάνεια ενώ δέν είχαν κανένα εισόδημα. Οι δανειολήπτες, ιδιαίτερα οι ηλικιωμένοι καί αυτοί μέ χαμηλά εισοδήματα, δέν είχαν καμία ιδέα γιά τό τι υπέγραψαν. Υπήρξε μία τεράστια αύξηση τών στεγαστικών δανείων που ξέραμε ότι οικονομικώς δέν είχαν καμία λογική βάση.

V. Fort, Γερουσ. : Όταν έχετε ένα υψηλό επιτόκιο, τότε έχετε υψηλά σημεία. Στήν συνέχεια, έχετε κυρώσεις προ-πληρωμής, όταν έχετε πληρωμή μπαλόνι*, όταν έχετε κυμαινόμενο στεγαστικό επιτόκιο καί όταν συνδυάζεις αυτές τίς κακές πρακτικές μ’ έναν υψηλό επιτόκιο, τότε μιλάμε γιά επιχειρήσεις τών αρπακτικών. *(μετά 1 ή 2… χρόνια θά πρέπει νά καταβάλεις ένα σημαντικό χρηματικό ποσό.)

Εκφωνητής δελ. ειδ. :  Μαύροι ιδιοκτήτες κατοικιών στήν Ατλάντα έχουν γίνει τόσο συχνοί στόχοι τών αδίστακτων δανειστών που σύμβουλοι τακτικά παρευρίσκονται στίς συναντήσεις τής κοινότητας τους γιά νά τούς ενημερώνουν καί νά τούς προειδοποιούν.

Γυναίκα : - μηνιαίες πληρωμές που δέν μπορείτε νά αντέξετε οικονομικά.

V. Fort, Γερουσ. : Καί γιατί τά πωλούσαν σέ ανθρώπους που δέν ήταν σέ θέση νά τά καλύψουν οικονομικά; Τό έκαναν γιατί μπορούσαν.

Γυναίκα στήν συνεδρίαση τής κοινότητας : Πρέπει νά πολεμήσουμε, νά πολεμήσουμε, νά πολεμήσουμε, νά πολεμήσουμε.

Αφηγητής : Οι

Υποστηρικτές Στέγασης σέ όλη τήν χώρα τά έβαλαν μέ τούς δανειστές αρπακτικά. Όμως, μία από τίς πιό σκληρές μάχες ήταν εδώ στήν Γεωργία, μέ βάση αυτό που ονομάστηκε Νόμος τής Georgia περί Θεμιτού Δανεισμού.

V. Fort, Γερουσ. : Αλλά δέν χρειαζόμαστε ρητορική, πρέπει νά δράσουμε τώρα!

Αφηγητής : Τό νομοσχέδιο ήταν χορηγία από τόν πολιτειακό γερουσιαστή Vincent Fort καί υποστηρίζεται από τόν κυβερνήτη Roy Barnes.

F. Alexander, καθηγητής Δικαίου, Πανεπιστήμιο Emory : Υπήρχαν απειλές ότι οι κάτοικοι στήν Γεωργία δέν θά μπορούσαν πλέον νά πάρουν δάνεια επειδή οι επενδυτές δέν θά αγόραζαν τά ενυπόθηκα δάνεια στήν Γεωργία. Καί άν αυτό ήταν αλήθεια, καμία τράπεζα δέν θά μπορούσε νά δημιουργήσει ενυπόθηκα δάνεια στήν Γεωργία.

Αφηγητής : Παρά τίς προσπάθειες τών λόμπι τών ενδιαφερομένων τραπεζικών, ο Barnes καί ο Fort κατάφεραν νά ψηφιστεί τό νομοσχέδιο τόν Απρίλιο τού 2002.

Εκφωνητής δελ. ειδ. :  Η Georgia έχει πλέον τόν δυσκολότερο νόμο σ’ όλο τό έθνος γιά τούς δανειστές αρπακτικά -

Αφηγητής : Τό λόμπι στεγαστικών δανείων φοβόταν ότι παρόμοια νομοθεσία θά μπορούσε νά περάσει σέ άλλες αγορές, όπως τής Καλιφόρνιας. Πολέμησαν τήν επανεκλογή τού Barnes, χρηματοδότησαν τόν αντίπαλο του, καί συσπειρώθηκαν μέ στόχο νά ακυρώσουν τόν νόμο.

F. Alexander, Νομικά : Αμέσως μετά τήν ήττα τού κυβερνήτη Barnes, τόν Νοέμβριο, μία από τίς κορυφαίες νομοθετικές προτεραιότητες γιά τόν νέο κυβερνήτη καί τό νέο νομοθετικό σώμα ήταν νά ξεκοιλιάσουν τόν νόμο τής Georgia περί Θεμιτού Δανεισμού. Νομίζω ότι ήταν περίπου δύο εβδομάδες από τήν έναρξη τής νέας νομοθετικής περιόδου, ​​καί τόν είχαν ξεπαστρέψει τελείως.

Αφηγητής : Αλλά γιά μία περίοδο επτά μηνών, ο αρπακτικός δανεισμός στήν Γεωργία μειώθηκε. Ίσως αυτή νά ήταν η τελευταία ευκαιρία νά επιβραδυνθεί η ανεξέλεγκτη αύξηση στόν δανεισμό στέγασης

R. Barnes, Κυβερν. :  Θά ήθελα νά κάθομαι εδώ καί νά σάς λέω ότι ήμουν σάν τόν Νοστράδαμο, ότι είδα ότι ο κόσμος θά έφτανε στό τέλος του λόγω όλων αυτών. Αλλά δέν θά μπορούσα ποτέ νά είχα προβλέψει τήν δυσκολία που υπήρχε, δέν θά μπορούσα νά είχα τό είχα προβλέψει.

F. Alexander, Νομικά : Νομίζω ότι ακόμα θά είχαμε δει μία μή ρεαλιστική φούσκα, αλλά δέν θά είχε ανέβει τόσο γρήγορα καί δέν θά είχε καταρρεύσει τόσο γρήγορα. Δέν θά βρισκόμασταν τόσο βαθιά σέ μία τρύπα όσο είμαστε σήμερα άν δέν είχαμε αυτά τά αστεία προϊόντα τών στεγαστικών δανείων.

M. Smith :    Καί μέ τόν τρόπο αυτό, θά βελτιώσεις τό προφίλ τού CDO σου, ώστε νά μπορείς νά τό πουλήσεις καλύτερα.

Chr. Whalen, Τραπεζ. :  Αυτό είναι σωστό. Καί μπορώ νά πάω νά πάρω μία αξιολόγηση γιά αυτό, επίσης. Θά μπορούσα νά πάω στήν Moody's καί νά πω, ‘’Κοίτα, έχω ξεφορτωθεί τό 2% τού κινδύνου απ’ αυτό τό χαρτοφυλάκιο. Δέν θά έπρεπε νά πάρω μία καλύτερη αξιολόγηση από ό,τι άν πωλούσα μόνο από τήν πισίνα όπως ήταν; "

M. Smith :   Έτσι παίρνεις πολλά σκουπίδια -

Chr. Whalen, Τραπεζ. :  Αυτό είναι σωστό.

M. Smith :  - πολλά δάνεια που

Chr. Whalen, Τραπεζ. :  φρικτά σκουπίδια. [γέλια]

[ Βλέπετε, οι άνθρωποι αυτοί είναι ψυχοπαθείς – καταστρέφουν ζωές καί γελάνε.]

M. Smith :  - οι άνθρωποι δέν πρόκειται νά τ’ αποπληρώσουν , σωστά. Εντάξει. Αλλά νά τά ασφαλίσεις, καί ο οργανισμός πιστωτικών νά λέει, "Έ, αυτό είναι καλή ιδέα."

Chr. Whalen, Τραπεζ. :  Ναί. Ναί.

G. Tett, Financial Times : Καί φαίνεται ότι στήν αγορά κατοικίας, πολλοί επενδυτές στήν πραγματικότητα άρχισαν νά παίρνουν περισσότερα ρίσκα ακριβώς επειδή πίστευαν ότι είχαν αγοράσει προστασία μέ τά CDS.

Εκφωνητής δελ. ειδ. :  Οι πωλήσεις νέων κατοικιών αυξήθηκαν πάνω από %13 πρίν από ένα χρόνο, ενώ οι πωλήσεις υφιστάμενων κατοικιών αυξήθηκαν 4,5%, θέτοντας ένα νέο ρεκόρ -

Αφηγητής : Η ομάδα τής JP Morgan επίσης ψευτο-ανακατεύονταν μέ τά στεγαστικά δάνεια, αλλά δέν ήταν σίγουροι ότι ήτανε καί τόσο συνετό.

T. Duhon, JP Morgan, 1994-02 : Διαπραγματευτήκαμε υποθήκες. Είχαμε κάποιες υποθήκες στά βιβλία μας. Κατανοούσαμε σίγουρα τήν αγορά τών υποστηριζομένων από ασφάλεια υποθηκών. Αλλά ακόμη μάς ήταν δύσκολο νά αισθανθούμε άνετα μέ αυτόν τόν κίνδυνο.

Η μεγάλη μας αναστολή ήταν τά δεδομένα. Είχαμε τά ιστορικά στοιχεία πολλών ετών γιά τό πώς τά νομικά πρόσωπα απέδωσαν κατά τήν διάρκεια επιχειρησιακών κύκλων. Αλλά δέν είχαμε τόσα πολλά δεδομένα σχετικά μέ τό πως η λιανική πώληση υποθηκών τά πήγε κατά τήν διάρκεια διαφορετικών επιχειρησιακών κύκλων.

B. Winters, JP Morgan : Ξέραμε πόσα χρήματα έλεγαν ότι κέρδιζαν. Είδαμε ότι η UBS καί η Merrill Lynch είχαν κέρδη τιτλοποιημένων προϊόντων που αυξάνονταν ταχύτερα από ό,τι τά δικά μας. Καί αναρωτηθήκαμε, ‘’Τι κάνουμε λάθος; Τι μας λείπει; Μήπως δέν έχουμε βρει τόν τρόπο νά ξεφορτωθούμε μέρος αυτού τού κινδύνου;’’

Καί ειλικρινά, δέν μπορούσαμε νά τό διαλευκάνουμε. Αυτό που ποτέ δέν φανταστήκαμε ήταν ότι αυτές οι άλλες επιχειρήσεις δέν έκαναν απολύτως τίποτα. Απλώς, φορτωνόντουσαν τόν κίνδυνο καί περίμεναν.

Εκφωνητής δελ. ειδ. :  Οι πωλήσεις νέων μονοκατοικιών εκτοξεύτηκαν -

G. Tett, Συγγρ. : Τό πρώτο κύμα τραπεζιτών τής JP Morgan, οι οποίοι είχαν αναπτύξει αυτές τίς πρωτότυπες ιδέες στήν δεκαετίας τού 1990, όταν είδαν τι είχε αρχίσει νά συμβαίνει – στήν ουσία, άλλες τράπεζες έπαιρναν αυτές τίς ιδέες καί τίς εφάρμοζαν μέ τρόπους που ποτέ δέν περίμεναν – μερικοί από αυτούς άρχισαν νά ανησυχούν.

T. Duhon, JP Morgan :  Ήμασταν ακριβώς στό σημείο ολοκλήρωσης μίας συναλλαγής. Είχαμε μία υπεραστική τηλεφωνική συνδιάσκεψη, καί συζητούσαμε τόν κίνδυνο που ήμασταν έτοιμοι νά αναλάβουμε, καί είχαμε συζητήσει ξανά καί ξανά καί ξανά επί αυτού. Καί τελικά, κάποιος δήλωσε, ‘’Αισθάνομαι ανήσυχος."

Εκφωνητής δελ. ειδ. :  … πολλοί αγοραστές κατοικιών παίρνουν ρυθμιζόμενες υποθήκες -

                                          - μία τεράστια αύξηση στίς πωλήσεις νέων κατοικιών.

T. Duhon, JP Morgan : Είχαμε σχεδόν σταματήσει νά σκεπτόμαστε καί σταματήσαμε τήν επαναξιολόγηση τού κινδύνου, καθώς ακολουθούσαμε τό ρεύμα. Καί ξαφνικά, βρεθήκαμε μέ ένα προϊόν που ήταν πολύ διαφορετικό απ' αυτό που είχαμε ξεκινήσει. Καί μέ κάθε μικρό τσίμπημα στήν πορεία, όλοι μας λέγαμε, ‘’Ω, αυτό είναι εντάξει. Αυτό είναι ΟΚ. Αυτό είναι εντάξει,’’ μέχρι που ξαφνικά, όλοι μας κοιτάξαμε τά πραγματικά στοιχεία καί είπαμε : ‘’Περίμενε, δέν είναι εντάξει.’’

Εκφωνητής δελ. ειδ. :  Ο κόσμος εξακολουθεί νά ζει μέ πολλά μεγάλα άλυτα προβλήματα – σύννεφα καταιγίδας  στόν ορίζοντα -

Αφηγητής : Άλλες τράπεζες δέν ήταν τόσο επιφυλακτικές. Απλώς, πωλούσαν επιθετικά τά subprime CDOs* σέ πελάτες σέ όλο τόν κόσμο. Τό Λονδίνο έγινε ένα δεύτερο προγεφύρωμα γιά τίς συναλλαγές καί πωλήσεις. *( υψηλού κινδύνου ενεχυροποιημένες υποχρεώσεις χρέους )

Εκφωνητής δελ. ειδ. :  Η χρηματιστηριακή αγορά είναι σέ άνοδο καί οι οικονομικές στατιστικές -

Chr. Whalen, Τραπεζ. :  Τό City τού Λονδίνου προσέφερε πραγματικά πολύτιμες υπηρεσίες Yeomen στήν δημιουργία ορισμένων από τίς πιό απαίσιες διαρθρώσεις. Έκαναν αυτό μέσω τών υπεράκτιων τραπεζών. Αυτές οι συναλλαγές δέν μπορούσαν νά ελεγχθούν από τήν SEC. Αυτές ήταν όλες ιδιωτικές τοποθετήσεις. Έτσι εκμεταλλεύονταν τούς πάντες μέσω τών νομικών κενών.

Αφηγητής : Τράπεζες συσκεύασαν όλο καί περισσότερο CDOs. Θεωρητικά, δέν υπήρχε όριο. Ένας επενδυτής δέν χρειαζόταν νά κατέχει οποιεσδήποτε πραγματικές υποθήκες. Τά λεγόμενα συνθετικά CDOs επέτρεψαν στούς επενδυτές νά ποντάρουν πολλές φορές στό χαρτοφυλάκιο χρέους κάποιου άλλου.

B. Winters, JP Morgan :  Επέτρεψε στούς συμμετέχοντες – είτε εάν αγόραζαν είτε πωλούσαν, έτσι καί στίς δύο πλευρές τής αγοράς – νά παίρνουν τίς θέσεις τους χωρίς νά περιορίζονται από τό μέγεθος τής υποκείμενης αγοράς.

F. Partnoy, Συγγρ. : Στά συνθετικά CDOs, τό μόνο που είχες νά κάνεις ήταν νά στοιχηματίσεις μέ βάση τό τι θά συμβεί σέ αυτή τήν ομάδα υποθηκών καί νά έχεις αυτό ως τήν βάση τού CDO. Τό γεγονός ότι κάποιος τό είχε κάνει μία φορά δέν θά σάς εμπόδιζε νά τό κάνετε εσείς αυτό ξανά καί ξανά καί ξανά.

M. Smith :   Πώς, λοιπόν, είναι αυτό διαφορετικό από τό νά στοιχηματίζει κάποιος στό αποτέλεσμα τού τελικού ποδοσφαίρου;

D. Kelleher, Σύμβ. :  Ή στίς ιπποδρομίες ή στά ζάρια. Δέν υπάρχει καμία. Είναι απλά ένα καθαρό στοίχημα από κάποιον που δέν έχει οικονομικό ενδιαφέρον* σέ τι (βιομηχανίες, χρεόγραφα) στοιχηματίζει (υπέρ ή κατά – μόνο νά κερδίσει τό στοίχημα του καί ας χρεοκοπήσει όλος ο κόσμος.) Θά στοιχηματίζουν στήν έκβαση τού τελικού ποδοσφαίρου, θά στοιχηματίζουν στήν έκβαση ενός αγώνα αλόγου, ή στά ζάρια… 

Καί τουλάχιστον μέ βάση τήν εμπειρία μου καί τήν κατανόησή μου γιά τό τι έχει συμβεί στήν αγορά παραγώγων, είναι τό δεύτερο στρατόπεδο.

Terri Duhon, B & B Structured Finance, 2004-σήμερα : ήμουν κατάπληκτη μέ τό ενδιαφέρον από τήν πλευρά τών επενδυτών νά επενδύσουν σέ ένα προϊόν τό οποίο ήταν εξαιρετικά πολύπλοκο καί συνάμα πολύ επικίνδυνο.

M. Smith :   Επίτρεψε μου λοιπόν νά τό ξεκαθαρίσουμε. Ήσουνα από τούς πρώτους στό γλέντι. Ανάπτυξες αυτά τά πακέτα τμηματοποίησης -

T. Duhon, JP Morgan :  Αυτό είναι σωστό.

M. Smith :  - καί συνάμα έγραφες καί συμβάσεις αντιστάθμισης πιστωτικού κινδύνου γι’ αυτά τά πακέτα. Τώρα, όμως, όλοι οι άλλοι έχουν πηδήξει στό παιχνίδι.

T. Duhon, JP Morgan :  Όλοι θέλουν νά συμμετέχουν.

M. Smith :   Αλλά η ομάδα σου αποφάσισε νά σταματήσει. Γιατί τόσοι άλλοι συνεχίζουν, βαδίζοντας πρός τόν γκρεμό;

T. Duhon, JP Morgan :  Η - Θέλω νά πω, υπάρχει -  εγώ - κοίτα, πολύ απλά, υπάρχουν σίγουρα κάποιοι - ορισμένοι επενδυτές, ορισμένες τράπεζες, κάποιοι οφειλέτες που είναι λίγο πιό άπληστοι από ό,τι θά έπρεπε.

Εκφωνητής δελ. ειδ. :  Ο Lloyd Blankfein τής Goldman Sachs θά πάρει σπίτι $53 εκατομμυρίων   - τσεπώνει κατ 'εκτίμηση %40 εκατ. -

Αφηγητής : Κανείς δέν ήθελε τό γλέντι νά τελειώσει. Οι περισσότερες τράπεζες πίστευαν ότι οι τιμές τών κατοικιών δέν θά έπεφταν, πόσο μάλλον νά καταρρεύσουν.

B. Masters, επικεφαλής τής Global Commodities, JP Morgan : Γιά νά φανταστούμε απώλειες αυτής τής βαρύτητας απαιτούνταν πολύ σημαντικές παραδοχές γιά τήν πορεία τής οικονομίας, οι οποίες όμως δέν απασχολούσαν τό μυαλό τους… εφόσον ποτέ οι τιμές τών κατοικιών δέν υποχωρούσαν…

Εκφωνητής δελ. ειδ. :  Καθώς τά επιτόκια αυξήθηκαν στίς αρχές τού τρέχοντος έτους, οι πωλήσεις κατοικιών επιβραδύνθηκαν. Καί μετά από χρόνια ανατίμησης ρεκόρ -

Εκφωνητής δελ. ειδ. :  … καί τό κόστος δανεισμού ανεβαίνει.

Αφηγητής : Τό ξήλωμα άρχισε στά τέλη τού 2006.

Εκφωνητής δελ. ειδ. :  Μεγάλο πρόβλημα γιά τά εκατομμύρια τών Αμερικανών ιδιοκτητών κατοικιών  -

Αφηγητής : Όταν οι τιμές τών κατοικιών άρχισαν νά μειώνονται, μόνο πολύ λίγοι τραπεζίτες μπορούσαν νά δούν τήν φούσκα στήν οποίαν είχαν παγιδευτεί.

Εκφωνητής δελ. ειδ. :  Η αγορά κατοικίας έχει μετατρέψει κάποιες υποθήκες σέ ωρολογιακές βόμβες.

S. Das, Συγγρ. : Μέχρι τό 2007-8, όλο τό έξυπνο χρήμα ήξερε ότι τό παιχνίδι είχε τελειώσει, καί όλες οι τράπεζες προσπάθησαν νά επανασυσκευάσουν αποτελεσματικά, όσο τό δυνατόν γρηγορότερα, αυτό στό οποίο είχαν κολλήσει καί νά τό εξαλείψουν από τά βιβλία τους. Αλλά υπήρχε δεύτερη παράλληλη κίνηση η οποία ήταν σέ εξέλιξη, η οποία προσανατολιζόταν στό, ‘’Πώς μπορούμε νά επωφεληθούν από αυτό;’’ (όπως έκανε η Goldman Sachs)

Εκφωνητής δελ. ειδ. :  Ο μέσος όρος τού Dow Jones φάνηκε σέ ελεύθερη πτώση, καί λήγει τήν ημέρα μέ απώλειες-

Αφηγητής : Σε διακανονισμό μέ τήν Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, η Goldman παραδέχθηκε ότι ορισμένα από τά υλικά τής εμπορίας της δέν αποκάλυπταν σημαντικές πληροφορίες, αλλά ισχυρίστηκε ότι οι επενδυτές της ήταν εξαιρετικά προηγμένα ιδρύματα.

Εκφωνητής δελ. ειδ. :  Τριάντα τέσσερεις εταιρείες subprime στεγαστικών δανείων έχουν χρεωκοπήσει –

Αφηγητής : Ένας πελάτης ήταν η γερμανική Landesbank, IKB.

Εκφωνητής δελ. ειδ. :  Οι αναλυτές λένε ότι ο οιοσδήποτε που σχετίζεται μέ τήν αγορά ενυπόθηκων δανείων υψηλού κινδύνου θά πληρώσει τό τίμημα.

D. Fixler, JP Morgan : Ακόμα καί όταν υπήρχε μία κάμψη στίς αγορές, συνέχιζαν ακόμα ν' αγοράζουν. Θέλω νά πώ, η αγορά τούς τό φωνάζει. Είναι στήν οθόνη. Υπάρχουν πρωτοσέλιδα παντού, ‘’Κίνδυνος’’. Αλλά ακόμα ήθελαν νά τά αγοράζουν.

M. Smith :   Ένοιωθες ότι υπήρχε υποχρέωση εκ μέρους σου γιά νά τούς πει ότι, ‘’Κοιτάξτε, ξυπνήστε, οι αγορές πηγαίνουν πρός τά κάτω. Ίσως θά πρέπει νά σταματήσετε νά αγοράζετε αυτά τά σκουπίδια;’’

Εκφωνητής δελ. ειδ. :  Αυτή ήταν η πιό ενεργά συναλλασσόμενη μετοχή μέ μεγάλη διαφορά -

Αφηγητής : Στήν Νέα Υόρκη, οι τράπεζες προσπαθούσαν νά ξεφορτωθούν ό,τι μπορούσαν. Αλλά υπήρχε σύγχυση. Στήν Citigroup, έτρεχαν σέ κύκλους.

F. Partnoy, Συγγρ. : Ένα από τά απίστευτα πράγματα γιά τήν Citigroup, ξέρουμε τώρα, παρά τό γεγονός ότι τίναζε αυτούς τούς κινδύνους εκτός ισολογισμού της, ήταν ότι οι κίνδυνοι αυτοί επέστρεφαν αμέσως πίσω σέ αυτήν, σχεδόν όπως ένα μπούμερανγκ. Χωρίς νά τό γνωρίζουν, είχαν δημιουργήσει μία συναλλαχτική δραστηριότητα γιά νά απαλλαγούν από τόν κίνδυνο, καί στήν συνέχεια αντέστρεψαν αυτήν τήν επιχειρηματικότητα, λαμβάνοντας αυτούς τούς κινδύνους πίσω στόν ισολογισμό της.

D. Tarullo, FED : Ήταν αρκετά σαφές γιά μένα ότι ένας αριθμός πραγματικά πολύ μεγάλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων δέν είχαν τό είδος τών συστημάτων διαχείρισης τών πληροφοριών που θά τούς επέτρεπε νά γνωρίζουν τι ήταν όλοι οι κίνδυνοι τους.

M. Smith :   Αυτό ήταν εκπληκτικό γιά σένα.

D. Tarullo, FED : Ήταν εκπληκτικό γιά μένα.

Εκφωνητής δελ. ειδ. :  Τό είδος τής προέλευσης αυτών τών subprime δανείων, η δημιουργία τών CDOs – αυτό τό είδος επιχειρηματικής συναλλαγής έχει εξαφανιστεί.

Εκφωνητής δελ. ειδ. :  Καί ο λόγος είναι όλα αυτά τά swaps πιστωτικής αθέτησης -

Αφηγητής : Όλα τώρα εξαρτιόντουσαν από τά CDS (συμβάσεις αντιστάθμισης πιστωτικού κινδύνου). Θά αποπλήρωναν όπως είχαν τήν υποχρέωση νά κάνουν;

D. Wessel, WSJ : Γνωρίζουμε εδώ καί γενιές ότι οι τράπεζες είναι επιρρεπείς στίς μαζικές αναλήψεις πανικού. Οι τράπεζες δέν μπορούν νά λειτουργήσουν άν όλοι έρθουν καί ζητήσουν τά χρήματά τους τήν ίδια στιγμή.

[ Δηλαδή, αυτό ήταν τό πρόβλημα; Εάν δέν είχαν πάει νά ζητήσουν τά χρήματα τους, όλα αυτά τά εκατοντάδες τρισεκατομμύρια σέ παράγωγα θά είχαν αποπληρωθεί σιγά-σιγά;

Οι αρθογράφοι στά μεγάλα περιοδικά καί εφημερίδες τής άρχουσας τάξης, προσπαθούν νά δικαιολογήσουν όλες τίς παρανομίες τών αφεντικών τους – ακόμη καί μέ επιχειρήματα που προσβάλουν ακόμη καί τήν νοημοσύνη τού αδαή.]

Εκφωνητής δελ. ειδ. : - η Merrill Lynch επλήγη από τίς απώλειες -

Εκφωνητής δελ. ειδ. :  Η κατάρρευση τής Lehman Brothers καί η πυροσβεστική τακτική πώλησης τής Merrill Lynch -

Εκφωνητής δελ. ειδ. :  Πρέπει νά σταθεροποιηθεί αυτός ο κλάδος. Μπορεί νά εξαπλωθεί σέ όλη τήν οικονομία. Θά μπορούσε νά είναι μία πολύ, πολύ επικίνδυνη -

S. Bartlett, Pres, Financial Services Roundtable : Στίς 18 Σεπτεμβρίου τού 2008, έχω μία διάσκεψη τών CEOs μου, καί οι CEOs μου παραδοσιακά δέν διαβάζουν τά Blackberries τους κατά τήν διάρκεια τών συνεδριάσεων. Αλλά ρίχνοντας μία ματιά παρατήρησα ότι ένας αριθμός από αυτούς τά διάβαζε. Καί γι 'αυτό στράφηκε πρός έναν απ’ αυτούς. Κάναμε διακοπή. Καί είπα, «Φαινόσουνα σάν νά είχε έλθει τό τέλος τού κόσμου.» Καί είπε, «Θεωρώ ότι έχει έλθει.»

Εκφωνητής δελ. ειδ. : - η τεράστια διάσταση τής κατάστασης, σάν ένα οικονομικό πυρηνικό ολοκαύτωμα. Περίπου $400 δισ. ανταλλαγής κινδύνου αθέτησης -

Εκφωνητής δελ. ειδ. : - ένα άλλο σχέδιο διάσωσης τής κυβέρνησης, η AIG εξασφαλίζει $85 δις. …

D. Tarullo, FED : Η AIG δέν θά μπορούσε νά εξοφλήσει όλα αυτά τά πιστωτικά παράγωγα, διότι είχε παρανοήσει τούς κινδύνους καί δέν είχε αυτό που θά αποκαλούσαμε ένα ισορροπημένο βιβλίο ή επαρκή κεφάλαια γιά νά υποστηρίξει τίς απώλειές τους.

[ Δηλαδή, όταν μία μεγάλη ασφαλιστική εταιρεία ασφαλίζει μέ χρήμα αέρα, αυτό εξηγείται ως ‘’παρανόηση κινδύνων’’. Όταν όμως ο απλός άνθρωπος δέν πληρώνει τίς υποχρεώσεις του – π.χ., πρός τήν εφορία – τόν κλείνουν στήν φυλακή.

Πολλές από τίς υποχρεώσεις μας στό καθεστώς δουλείας μας συντηρούνται χάρις στούς νόμους τους, άλλες χάρις στήν προπαγάνδα τους που συντηρεί τήν επίγνωστη τύφλωση μας · ο δέ καπιταλισμός μας, τόν οποίο μάς έχουν πουλήσει ως τό αξιοματικώς μόνο ορθό πολιτικο-οικονομικό σύστημα, αποτελεί έναν καλά καμουφλαρισμένο Φεουδαρχικό Καπιταλισμό – τά κέρδη δικά τους, οι απώλειες τους δικές μας.]

M. Smith :   Δέν γνωρίζαν όλοι ότι η AIG κρατούσε πολλά CDSs;

Chr. Whalen, Τραπεζ.  :  Όχι. Δέν υπήρξε καμία κοινολόγηση. Αυτό είναι τό όλο θέμα Δέν είχαν αναφέρει αυτό σέ κανέναν. Οι άλλοι έμποροι δέν είχαν ιδέα τι συμβαίνει. Οι άλλες τράπεζες δέν εγνώριζαν. Κανείς δέν ήξερε. Οι τράπεζες είχαν μετατρέψει αυτήν τήν αγορά σέ δικό τους ιδιωτικό παιχνίδι .

S. Das, Συγγρ. :  Ήταν, στήν πραγματικότητα, ένα οικονομικό παιχνίδι κέλυφος, όπου κατευθύναμε ανέντιμα τά τραπεζικά αποτελέσματα, μετακινώντας τόν κίνδυνο έξω από μία πόρτα, αλλά φέρνοντας τον πίσω στό τραπεζικό σύστημα από τήν άλλη πόρτα. Ο κίνδυνος δέν έφευγε από τό τραπεζικό σύστημα, καί όλοι στόν κόσμο συνδέοντο μέ αυτές τίς αλυσίδες τού κινδύνου. Καί εάν οποιοδήποτε μέρος αυτής τής αλυσίδας καταρρεύσει επειδή δέν μπορούν νά τιμήσουν τό συμβόλαιο, τό σύνολο τού συστήματος καταρρέει.

Αφηγητής : Η ιδέα που είχε ονειρευτεί από μία ομάδα νεαρών τραπεζιτών τής JP Morgan σέ ένα καταφύγιο Σαββατοκύριακου πρίν από πολλά χρόνια υποτίθεται ότι θά μείωνε τόν κίνδυνο.

G. Tett, Συγγρ. : Η αρχική ιδέα τους είχε συλληφθεί καί μετατράπηκε σέ ένα τέρας τού Φρανκενστάιν, που ποτέ δέν θά είχαν φανταστεί ότι θά γίνει τόσο μεγάλο καί ότι θά έφευγε εκτός ελέγχου σέ αυτόν τόν βαθμό.

B. Masters, JP Morgan :  Ήταν μία πολύ τρομακτική περίοδος. Ήμασταν σέ εντελώς νέο έδαφος. Καί η ιδέα ότι η Lehman Brothers θά μπορούσε νά κηρύξει πτώχευση καί η AIG θά μπορούσε νά διατρέχει τόν κίνδυνο τής ίδιας μοίρας ήταν απολύτως πρωτοφανές. Καί οι συνέπειες – αναλύοντας μέσα από τίς επιπτώσεις γιά τήν υγεία όχι μόνο τής αμερικανικής οικονομίας αλλά καί τού κόσμου – ήταν - θέλω νά πω, αυτό δέν ήταν - δέν ήταν πραγματικά κάτι τό οποίο μπορούσε νά διανοηθεί κάποιος . Δέν μπορούσε νά χωρέσει κάτι τέτοιο στό μυαλό μου…

T. Duhon, JP Morgan :  Εμείς ποτέ δέν θά μπορούσαμε νά είχαμε προβλέψει κάτι τέτοιο. Ποτέ δέν είδαμε ότι έρχεται. Καί ήμουν απογοητευμένη, εξαιρετικά απογοητευμένη. Θέλω νά πω, ήμουν μέρος μίας αγοράς που πίστευα ότι έπραττε τό σωστό. Καί ίσως ήμουν ιδεαλίστρια, ίσως ήμουν νέα, ίσως εγώ - εγώ δέν συνειδητοποίησα πλήρως πού πηγαίναμε, αλλά υπήρχε ένα ολόκληρο σύστημα σέ εξέλιξη, σέ όλη τήν διαδρομή, από τόν οφειλέτη τής υποθήκης, σέ όλη τήν διαδρομή, μέχρι τόν επενδυτή . Υπάρχει ένα ολόκληρο σύστημα από ανθρώπους που ίσως έκαναν τά στραβά μάτια, ίσως ήταν, ξέρετε, ακριβώς, δέν ξέρω. Είναι - είναι απογοητευτικό…

D. Kovacevich, Wells Fargo : Δέν έπρεπε νά συμβεί. Οι περισσότερες από τίς χρηματοπιστωτικές κρίσεις μας κατά τό παρελθόν οφείλονταν σέ κάποιο μακροοικονομικό γεγονός – μία διακοπή τού πετρελαίου, πόλεμος. Αυτό προκλήθηκε από λίγα ιδρύματα, περίπου 20, τά οποία, κατά τήν γνώμη μου, έχασαν κάθε αξιοπιστία σέ σχέση μέ τήν διαχείριση τού κινδύνου .

Καί τό λυπηρό είναι ότι δέν έπρεπε ποτέ νά είχε συμβεί. Η διαχείριση ώφειλε νά τό είχε σταματήσει πρίν φύγει εκτός ελέγχου. Καί οι άνθρωποι υποφέρουν γιά κάτι που δέν θά έπρεπε ποτέ νά είχε συμβεί.

Αφηγητής : Σήμερα, η ‘’ραδιενεργός τέφρα’’ είναι αισθητή κυρίως σέ περιοχές που είχαν δει τήν υψηλότερη ανάπτυξη, όπως η Γεωργία. Τό Σημείο Μηδέν, τό σημείο έκριξης τών subprime – στίς γειτονιές, στούς δρόμους τής πόλης.

F. Alexander, Νομικά : Πόλεις σέ όλες τίς Ηνωμένες Πολιτείες βλέπουν μία αύξηση τών κενών καί εγκαταλελειμμένων ακινήτων. Καί αυτό είναι που οι γείτονες τό αισθάνονται. Ως γείτονες, δέν ενδιαφερόμαστε τόσο μέ τήν πολυπλοκότητα τής αγοράς ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων καί παραγώγων. Αυτά τά πράγματα που μετά βίας θά μπορέσουμε κάποτε νά τά καταλάβουμε.

Αυτό που νιώθουμε στό δρόμο είναι τό γεγονός ότι τό σπίτι δίπλα μας είναι κενό, εγκαταλελειμμένο, μερικώς καμένο. Καί αναρωτιόμαστε πόσο καιρό πρόκειται νά είναι εκεί, πόσο καιρό θά πληρώσει τό τίμημα τής εν λόγω εγκατάλειψης. Μία γειτονιά δέν μπορεί νά επιβιώσει επί μακρόν, όταν έχει μία αυξανόμενη απογραφή κενών, εγκαταλελειμμένων ακινήτων.

Αφηγητής : Μερικές φορές, κανείς δέν ξέρει ακόμη ποιός είναι ο ιδιοκτήτης τών ακινήτων.

M. Youngblood, Ακτιβιστής Στέγασης, Ατλάντα, Γεωργία : Είναι δύσκολο νά γνωρίζουμε ποιός είναι ο ιδιοκτήτης ενός σπιτιού, γιατί έχει ήδη κοπεί σέ φέτες καί κύβους μέ τόσους πολλούς τρόπους από τούς επενδυτές ώστε θά μπορούσε νά είναι ο ιδιοκτήτης κάποιος στήν Ιρλανδία.

Υπάρχουν αυτές οι τιτλοποιημένες πισίνες (πακέτα), που οι επενδυτές κατέχουν τμήματα αυτών. Οι επενδυτές είναι απ' όλο τόν κόσμο, κυριολεκτικά, καί γι’ αυτό μιλάμε γιά ‘’γή αγνώστων φυλών’’ μόνο στήν γή τού μή-ατόμου. Είναι μία κενή ιδιοκτησία, καί ως επί τό πλείστον έχει υποστεί βανδαλισμούς, καί κάθεται ακριβώς εδώ καί δέν μπορούμε νά κάνουμε τίποτα γιά αυτό. Καί η πραγματικότητα είναι ότι αυτό κυριαρχεί σέ όλη αυτήν τήν γειτονιά εκατοντάδες φορές.