Hoe leert je brein?

Breinkennis motiveert. Kennis over de werking van ons brein is een hot topic. Niet voor niets, want de laatste tien jaar hebben neurowetenschappers belangrijke inzichten verworven in het leerproces van mensen. Kennis van die ontdekkingen strekt zeker tot je voordeel.

Eén van de belangrijkste ontdekkingen is de rekbaarheid van onze hersenen. Onder invloed van je ervaringen, gedachten en emoties veranderen je hersenen voortdurend. Ons brein bevat ongeveer honderd miljard hersencellen, neuronen genaamd. Als een neuron een impuls doorgeeft aan een ander neuron noemt men dat vuren. Een gedachte is een specifiek patroon van duizenden simultaan vurende neuronen. Als een patroon van gelijktijdig vurende neuronen vaak herhaald wordt, maken de hersencellen steeds meer onderlinge verbindingen. Er ontstaat een neuraal netwerk: een herinnering, geleerd feit of overtuiging. Hoe sterker de verbinding tussen de hersencellen en hoe uitgebreider het verbindende neurale netwerk, des te makkelijker wordt de herinnering of overtuiging geactiveerd. Leren is dus het vormen van sterke en uitgebreide neurale netwerken.

Het betekent dat intelligentie geen vaststaand feit is. Men heeft namelijk ontdekt dat als jij meer weet over het functioneren van je brein tijdens het leren, dit je leermotivatie verhoogt en daardoor ook je leerresultaten. Kortom, kennis over het brein verhoogt het leerrendement.

Leren is het vormen van sterke en uitgebreide netwerken in je hersenen, maar om te kunnen leren moet je bovenal gemotiveerd zijn.

Nieuwe scantechnieken laten zien welke onderdelen van de hersenen actief zijn bij verschillende soorten activiteiten. Daardoor weten we nu beter hoe je succesvol kunt leren.

Kinderen hebben een radicaal andere leerstrategie dan jij als jong volwassene. Dit is te zien op fMRI-scans van de hersenen. Kinderen leren vooral van positieve feedback. Jij bent wellicht veel vertrouwder met negatieve feedback, hoewel positieve feedback ook voor volwassenen motiverender werkt.

Uit hersenonderzoek is gebleken dat leren het effectiefst verloopt als je:

  • nieuwsgierig bent en zin hebt om te leren. Dan maak je immers dopamine aan, een chemische stof in je hersenen die ervoor zorgt dat informatie beter wordt doorgegeven.
  • iets gaat leren dat nieuw is, maar vooral ook net iets moeilijker dan het gekende. Een beetje zoals bij het volgende niveau van een game.
  • niet al te zeer onder spanning staat. Een overdaad aan stress verlamt de hersenen, waardoor je geen nieuwe informatie kunt opslaan. Eerst ontspannen, al dan niet met behulp van anderen, is de boodschap in dergelijke situatie.