Zeevaart

De indijking van de Zuiderzee is van groot belang geweest voor de teloorgang van Friesland als handelspartner. Tegenwoordig ligt de nadruk bij het Friese zeewezen vooral op het (Duitse) toerisme, in de Waddenzee, én de internationale wateren. De zeevaart kent aangename rendementen, maar de risico's zijn volop aanwezig. Men wapende zich altijd met deskundige stuurlieden en risicospreiding. De zeevaart gebruikt hoogwaardige kennis en technologie zoals zeekaarten, navigatie-, positie- en weerkundige instrumenten. Navigatie is de wetenschap om op zee te bepalen waar men zich begeeft. Het scheepskompas is een onmisbaar hulpmiddel. De wijzer van het kompas wijst naar de noordpool en zo kan men de relatieve koers aan boord in graden uitzetten. Op de waterkaarten staan kustlijnen, dieptelijnen, zandbanken, stromingen en bakens. Passers gebruikt men om vanaf de kaart afstanden te meten. Ook de getijden en waterstanden dient men te begrijpen. Met een verrekijker of telescoop kan men andere schepen, zeedieren en weersveranderingen waarnemen. Een sextant gebruikt men om de positie van het schip ten opzichte van de zon te bepalen. De navigator staat met zijn rug naar de zon en meet met de sextant de schaduw. Bij een octant heeft het navigatie-instrument een gradenboog van een achtste deel van een cirkel. De snelheid aan boord wordt gemeten in knopen door een blok hout aan een lang touw over boord te gooien en de knopen te tellen. Moderne meters meten met een kleine propeller onder het schip. Dit wentellog meet het aantal afgelegde zeemijlen. Vandaag de dag is GPS de elektronische navigatie apparatuur waarbij men met de satelliet de nauwkeurige positie kan bepalen. Alle gegevens noteert men in het logboek. Bij de koopvaart worden vandaag de dag nog altijd aantrekkelijke rendementen gerealiseerd. Af en aan vaart men uit Azië op Rotterdam. De rol van de Friezen op de grote vaart is vandaag de dag grotendeels overgenomen door Russen uit de Baltische staten. Het sterk gegroeide handelsvolume op de grote vaart, gaat gepaard met een laag volume in werkgelegenheid.

Zeevaartschool