Friese architectuur

In de bouwstijlen heeft men bij de klassieke architectuur wel de horizontale band tussen het architraaf en de kroonlijst, het onderdeel van een hoofdgestel, de Fries, ook wel Fresco genoemd. In algemene zin wordt hiermee de horizontale band genomen onder het dak aan de voorzijde die dient ter afsluiting of geleding van bijvoorbeeld een gebouw of interieur. Hoewel de fries nog altijd op gebouwen voorkomt, is een relatie met de Friese kunst of herkomst nooit echt duidelijk geworden, maar een Grieks-Latijnse origine is niet ondenkbaar. De fresco (Italiaans voor "vers en fris") is meestal een muur- of plafondschildering. Bij de Friese stijlkunst heeft men het voornamelijk over de traditionele volksschilderkunst. De Makkummer en Hindelooper schilderkunst is wereldwijd beroemd. Het aardewerk, evenals de bedstede, tafels, stoelen, kastjes, kisten en de miniaturen, zijn vrolijk beschilderd, ook in de kenmerkende Hindelooper kleuren en motieven. De krullen, bloemen en bladeren in het blauw, wit, rood en groen, werden in Hindeloopen verwerkt tot de eigen stijl. In Makkum maakt men bij de firma Tichelaar van oudsher het bekende aardewerk dat over de hele wereld gebruikt en uitgestald wordt, vergelijkbaar met het Delfts Blauw, maar dan met meer kleuren, tegen lagere prijzen verkrijgbaar. Tot slot kent men in het naburige Molkwerum nog de specifieke friese zuiderzee-bouwstijl. Dit unieke dorp heeft wel 27 bruggen over de kleine, slingerende waterlopen, zodat men het doolhof daarom wel 'het Venetië van noorden' noemt. De grootschippers uit die plaats lieten de zeeschepen uit Amsterdam in de winter aan de zeedijk overwinteren, zodat men er allemaal goed op kon letten. Tot de belangrijkste friese schilderkunstenaars rekent men onder meer: Aede Lutzens, Egnatius Ydema, Jan Mankes, Maurits Esscher, Ids Wiersma en Jopie Huisman.

© 2017 F.N. Heinsius