źródło: http://www.google.pl/imgres?um=1&rlz=1G1FTSFCPLPL501&hl=pl&authuser=0&biw=910&bih=439&tbm=isch&tbnid=s2AiwulqOBJB2M:&imgrefurl=http://patrz.pl/zdjecia/zdjecie-rtg-2&docid=1E2WLmbsTjRruM&imgurl=http://t.patrz.pl/t/2_190_710092.jpg&w=190&h=120&ei=elWmUeL1EcKzhAfmEw&zoom=1&ved=1t:3588,r:21,s:0,i:150&iact=rc&dur=2027&page=3&tbnh=96&tbnw=141&start=13&ndsp=15&tx=85&ty=39
Najważniejsze aspekty oceny ryzyka zawodowego http://archiwum.ciop.pl/26239
Zagrożenie - stan środowiska pracy mogący spowodować wypadek lub chorobę; sytuacja, w której może ulec osłabieniu lub uszkodzeniu zdrowie człowieka, np. zagrożenia mechaniczne, zagrożenia chemiczne, zagrożenia czynnikami biologicznymi, zagrożenia promieniowaniem.
Środowisko pracy - warunki środowiska materialnego (określonego czynnikami fizycznymi, chemicznymi i biologicznymi), w którym odbywa się proces pracy.
Czynniki szkodliwe w środowisku pracy - to czynniki, których oddziaływanie na pracownika prowadzi lub może prowadzić do powstania choroby zawodowej lub innego schorzenia związanego z wykonywaną pracą.
Czynniki uciążliwe w środowisku pracy - to czynniki, których oddziaływanie na pracownika może być przyczyną złego samopoczucie lub nadmiernego zmęczenia, które nie prowadzi jednak do trwałego pogorszenia stanu zdrowia. Mogą one jednak prowadzić do dłuższej nieobecności pracownika z powodu choroby i obniżenia wydajności.
Ryzyko zawodowe – możliwość (prawdopodobieństwo) wystąpienia niepożądanych, związanych z wykonywaną pracą zdarzeń powodujących straty, w szczególności niekorzystnych skutków zdrowotnych będących wynikiem zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub związanych ze sposobem wykonywania pracy.
Teren zakładu pracy - przestrzeń wraz z obiektami budowlanymi, będącą w dyspozycji pracodawcy, w której pracodawca organizuje miejsca pracy.
Miejse pracy - miejsce wyznaczone przez pracodawcę, do którego pracownik ma dostęp w związku z wykonywaniem pracy.
Stanowisko pracy - przestrzeń pracy, wraz z wyposażeniem w środki i przedmioty pracy, w której pracownik lub zespół pracowników wykonuje pracę.
Stanowisko - Rodzaj umówionej pracy - może być określony w umowie o pracę za pomocą stanowiska, które pracownik ma zajmować, funkcji, zawodu czy specjalności pracownika.
Podział czynników środowiska pracy:
1. Czynniki fizyczne
- hałas (ustalony i nieustalony, hałas infradźwiękowy, hałas, ultradźwiękowy),
- mikroklimat,
- promieniowanie optyczne (widzialne, podczerwone i ultrafioletowe),
- promieniowanie jonizujące,
- promieniowanie laserowe,
- pole elektromagnetyczne (niskiej i wysokiej częstotliwości),
- pole elektrostatyczne,
- pyły przemysłowe,
- wibracja (ogólna i oddziałująca na organizm człowieka przez kończyny górne).
2. Czynniki chemiczne
a) podział w zależności od działania na organizm ludzki
- substancje toksyczne,
- substancje drażniące,
- substancje uczulające,
- substancje rakotwórcze,
- substancje mutagenne,
- substancje upośledzające układ rozrodczy,
b) odział w zależności od rodzajów działania na organizm człowieka:
- przez drogi oddechowe,
- przez skórę i błony śluzowe,
- przez przewód pokarmowy.
3. Czynniki biologiczne
- mikroorganizmy roślinne i zwierzęce (bakterie, wirusy, grzyby, pierwotniaki)
i wytwarzane przez nie toksyny i alergeny,
- makroorganizmy roślinne i zwierzęce.
4. Czynniki psychofizyczne
- obciążenie fizyczne (statyczne i dynamiczne),
- obciążenie psychonerwowe.
----------------------------------------------------------------------------------------------
informacje podstawowe:
http://osha.europa.eu/pl/topics/riskassessment/index_html
Przegląd metod oceny szacowania ryzyka zawodowego
"Ogólne wytyczne dotyczące zasad i metod oceny ryzyka zawodowego stanowią polskie normy, m.in.
najczęściej cytowana jest
norma PN-N-18002:2000, która zawiera ogólne zasady i kryteria oceny ryzyka, podaje dwie metody oceny ryzyka - ilościową i jakościową.
Noma PN-EN 1050:1999 określa zasady oceny ryzyka w bezpieczeństwie maszyn, przedstawia metody analizy ryzyka, np. PHA, WI, FMEA, FTA, a
norma PN-IEC 60300-3-9:1999 zawiera zasady analizy ryzyka w systemach technicznych, podaje metody analizy ryzyka, np. HAZOP, FMEA, FTA, ETA, PHA, HRA."
źródło: http://www.woiz.polsl.pl/znwoiz/z59/M.%20Krause.pdf
------------------------------------------------------------------------------------------------------
ogólne przepisy bhp:
§ 39a. 1. Pracodawca ocenia ryzyko zawodowe występujące przy wykonywanych pracach, w szczególności przy doborze wyposażenia stanowisk i miejsc pracy, stosowanych substancji i preparatów chemicznych, biologicznych, rakotwórczych lub mutagennych oraz zmianie organizacji pracy. Podczas oceny ryzyka zawodowego uwzględnia się wszystkie czynniki środowiska pracy występujące przy wykonywanych pracach oraz sposoby wykonywania prac.
2. Stosowane w następstwie oceny ryzyka zawodowego środki profilaktyczne, metody oraz organizacja pracy powinny:
1) zapewniać zwiększenie poziomu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników;
2) być zintegrowane z działalnością prowadzoną przez pracodawcę na wszystkich poziomach struktury organizacyjnej zakładu pracy.
3. Pracodawca prowadzi dokumentację oceny ryzyka zawodowego oraz zastosowanych niezbędnych środków profilaktycznych. Dokument potwierdzający dokonanie oceny ryzyka zawodowego powinien uwzględniać w szczególności:
1) opis ocenianego stanowiska pracy, w tym wyszczególnienie:
a) stosowanych maszyn, narzędzi i materiałów,
b) wykonywanych zadań,
c) występujących na stanowisku niebezpiecznych, szkodliwych i uciążliwych czynników środowiska pracy,
d) stosowanych środków ochrony zbiorowej i indywidualnej,
e) osób pracujących na tym stanowisku;
2) wyniki przeprowadzonej oceny ryzyka zawodowego dla każdego z czynników środowiska pracy oraz niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko;
3) datę przeprowadzonej oceny oraz osoby dokonujące oceny.
§ 39c. Pracodawca informuje pracowników o istniejących zagrożeniach, w szczególności o zagrożeniach, przed którymi chronić ich będą środki ochrony indywidualnej oraz przekazuje informacje o tych środkach i zasadach ich stosowania. Szczegółowe zasady stosowania środków ochrony indywidualnej określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.
§ 40. 1. Pracodawca jest obowiązany zapewnić systematyczne kontrole stanu bezpieczeństwa i higieny pracy ze szczególnym uwzględnieniem organizacji procesów pracy, stanu technicznego maszyn i innych urządzeń technicznych oraz ustalić sposoby rejestracji nieprawidłowości i metody ich usuwania.
§ 42. Zmiany w procesie technologicznym, zmiany konstrukcyjne urządzeń technicznych oraz zmiany w sposobie użytkowania pomieszczeń powinny być poprzedzone oceną pod względem bezpieczeństwa i higieny pracy, w trybie ustalonym przez pracodawcę.
źródło: http://www.gdansk.oip.pl/64.html -
ocena ryzyka związanego z czynnikami mierzalnymi:
- Dz.U. z 2011 r. nr 33; poz. 166 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy
- Identyfikacja zagrożeń: MIĘDZYNARODOWE KARTY CHARAKTERYSTYKI ZAGROŻEŃ ZAWODOWYCH: http://www.ciop.pl/10862.html
- grupy czynników szkodliwych: http://www.ciop.pl/1289.html
- rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. Nr 217, poz. 1833 ze zmianami oraz z 2010 r. Nr 141, poz 950)
-> kryteria oceny:
----- czynniki chemiczne i pyły, hałas, drgania: NDN, NDS (NDSCH, NDSP),
----- mikroklimat: PMV,WBGT, IREQ
----- promieniowanie optyczne: MDE,
----- pola i promieniowanie elektromagnetyczne: E(f), H(f), DdH(f).
ocena ryzyka związanego z mikroklimatem:
PN 15265
oświetlenie
ocena ryzyka związanego z promieniowaniem optycznym:
rozporządzenie Ministra Pracy I Polityki Społecznej z dnia 27 maja 2010 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z ekspozycją na promieniowanie optyczne (Dz.U. Nr 100, poz. 643)
-> kryteria oceny:
----- promieniowanie optyczne: MDE,
Ocena ryzyka związanego z hałasem:
poradnik dotyczący hałasu: http://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=4388&langId=pl
rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 5 sierpnia 2005 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z narażeniem na hałas lub drgania mechaniczne (Dz. U. Nr 157, poz. 1318)
-> Kryteria oceny: Pracodawca ocenia ryzyko zawodowe związane z narażeniem pracowników na hałas lub drgania mechaniczne, wynikające z cech miejsca pracy oraz ze stosowanych w konkretnych warunkach środków lub procesów pracy, ze szczególnym uwzględnieniem:
1) poziomu i rodzaju narażenia, włącznie z narażeniem na hałas impulsowy lub drgania mechaniczne przerywane i powtarzające się wstrząsy;
2) czasu trwania narażenia, w tym czasu pracy w godzinach nadliczbowych, oraz obowiązujących u pracodawcy systemów i rozkładów czasu pracy;
3) wartości NDN oraz wartości progów działania dla hałasu lub drgań mechanicznych;
4) skutków dla zdrowia i bezpieczeństwa pracowników, w tym należących do grup szczególnego ryzyka;
5) skutków dla zdrowia i bezpieczeństwa pracowników wynikających z interakcji pomiędzy hałasem i drganiami mechanicznymi;
6) informacji dotyczących poziomu emisji hałasu lub drgań mechanicznych, dostarczanych przez producenta środków pracy;
7) istnienia alternatywnych środków pracy, zaprojektowanych do ograniczenia emisji hałasu lub drgań mechanicznych;
8) informacji uzyskanych w wyniku profilaktycznych badań lekarskich pracowników;
9) pośrednich skutków dla zdrowia i bezpieczeństwa pracownika, wynikających z interakcji pomiędzy hałasem i sygnałami bezpieczeństwa lub innymi dźwiękami, które pracownik powinien obserwować w celu ograniczenia ryzyka wypadku przy pracy;
10) skutków dla zdrowia i bezpieczeństwa pracownika, wynikających z interakcji pomiędzy hałasem i substancjami chemicznymi o działaniu szkodliwym na narząd słuchu (substancjami ototoksycznymi), jeżeli umożliwia to stan wiedzy technicznej i medycznej;
11) dostępności środków ochrony indywidualnej przed hałasem lub drganiami mechanicznymi o odpowiedniej charakterystyce tłumienia;
12) pośrednich skutków dla zdrowia i bezpieczeństwa pracownika, wynikających z oddziaływań drgań mechanicznych na środki pracy lub miejsce pracy, takich jak zakłócenia stabilności konstrukcji lub złączy, utrudnione operowanie elementami sterowniczymi, nieprawidłowości w odczytach wskazań aparatury kontrolno-pomiarowej;
13) wpływu niskich temperatur i zwiększonej wilgotności na pracowników narażonych na działanie drgań mechanicznych, a szczególnie drgań miejscowych.
ocena ryzyka związanego z czynnikami chemicznymi:
rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 grudnia 2004 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005 r. Nr 11, poz. 86 oraz z 2008 r. Nr 203, poz.1275)
Praca z udziałem czynnika chemicznego to każda praca, w której stosuje się lub zamierza się stosować czynnik chemiczny, w jakimkolwiek procesie, łącznie z jego wytwarzaniem, wszelkimi manipulacjami, przechowywaniem, transportem oraz usuwaniem w postaci odpadów i procesami przeróbki odpadów, a także wszelką działalność, która wynika z takiej pracy.
Czynnik chemiczny to każdy pierwiastek lub związek chemiczny, w postaci własnej lub w mieszaninie, w stanie, w jakim występuje w przyrodzie, lub w stanie, w jakim jest wytwarzany, stosowany lub uwalniany w środowisku pracy, w tym podczas usuwania go w postaci odpadów, w trakcie każdej pracy, niezależnie od faktu, czy jest albo nie jest wytwarzany celowo lub jest albo nie jest wprowadzany do obrotu.
Czynnik chemiczny stwarzający zagrożenie :
a) czynnik chemiczny, który zgodnie z kryteriami, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych (Dz. U. Nr 11, poz. 84, z późn. zm.4)), zwanej dalej "ustawą", jest klasyfikowany jako substancja niebezpieczna lub preparat niebezpieczny, z wyjątkiem niebezpiecznych wyłącznie dla środowiska, niezależnie od faktu, czy wymaga klasyfikacji zgodnie z tymi przepisami,
b) czynnik chemiczny, który zgodnie z kryteriami, o których mowa w przepisach ustawy, nie jest niebezpieczny, ale który z uwagi na swoje właściwości fizykochemiczne lub oddziaływanie na człowieka oraz sposób, w jaki jest stosowany lub obecny w miejscu pracy, może stwarzać ryzyko dla bezpieczeństwa lub zdrowia pracowników; przez pojęcie to należy rozumieć także każdy czynnik chemiczny oraz pył, dla którego zgodnie z odrębnymi przepisami ustalono wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń.
-> kryteria oceny:
----- czynniki chemiczne: NDS lub inne wynikające z klasyfikacji substancji niebezpiecznych.
ocena ryzyka związanego z czynnikami rakotwórczymi i mutagennymi:
rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 1 grudnia 2004 r. w sprawie substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy (Dz. U. Nr 280, poz. 2771, ze zmianami z 2005 r. Nr 160, poz. 1356)
-> kryteria oceny:
----- Kategoria rakotwórczości / mutagenności
----- Noty dotyczące klasyfikacji substancji jako rakotwórczej
----- Stężenie graniczne substancji w preparacie
lub
----- NDS
lub
----- graniczne dawki promieniowania http://www.ciop.pl/14621.html
ocena ryzyka związanego z czynnikami biologicznymi:
- informacje ogólne: http://www.ciop.pl/1304.html
rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki (Dz. U. Nr 81, poz. 716 ze zmianami z 2008 r. Nr 48, poz. 288)
Wykaz prac przy których konieczna jest ocena ryzyka związanego z zagrożeniami biologicznymi:
-1-Praca w zakładach produkujących żywność
-2-Praca w rolnictwie
-3-Praca, podczas której dochodzi do kontaktu ze zwierzętami lub produktami pochodzenia zwierzęcego
-4-Praca w jednostkach ochrony zdrowia
-5-Praca w laboratoriach klinicznych, weterynaryjnych lub diagnostycznych
-6-Praca w zakładach gospodarki odpadami
-7-Praca przy oczyszczaniu ścieków
-8-Praca w innych okolicznościach niż wymienione w lp. 1-7, podczas której jest potwierdzone narażenie na działanie czynników biologicznych
-> Kryteria oceny:
-----Klasyfikacja szkodliwych czynników biologicznych do odpowiedniej grupy:
-------- Grupa 1 zagrożenia: Czynniki, przez które wywołanie chorób u ludzi jest mało prawdopodobne.
-------- Grupa 2 zagrożenia: Czynniki, które mogą wywoływać choroby u ludzi, mogą być niebezpieczne dla pracowników, ale rozprzestrzenienie ich w populacji ludzkiej jest mało prawdopodobne. Zazwyczaj istnieją w stosunku do nich skuteczne metody profilaktyki lub leczenia.
-------- Grupa 3 zagrożenia: Czynniki, które mogą wywoływać u ludzi ciężkie choroby, są niebezpieczne dla pracowników, a rozprzestrzenienie ich w populacji ludzkiej jest bardzo prawdopodobne. Zazwyczaj istnieją w stosunku do nich skuteczne metody profilaktyki lub leczenia.
-------- Grupa 4 zagrożenia: Czynniki, które wywołują u ludzi ciężkie choroby, są niebezpieczne dla pracowników, a rozprzestrzenienie czynników w populacji ludzkiej jest bardzo prawdopodobne. Zazwyczaj nie istnieją w stosunku do nich skuteczne metody profilaktyki lub leczenia.
ocena obciążenia pracą:
Na ogólną ocenę obciążenia fizycznego pracą składają się trzy rodzaje wysiłku fizjologicznego:
Wielkość wydatku energetycznego;
Wysiłek statyczny;
Obciążenie wywołane monotypowością ruchów.
-> kryteria oceny zgodne z przyjętą metodą:
Praca statyczna: http://ergonomia.ioz.pwr.wroc.pl/klasyczna--obciazenie_praca-praca_statyczna.php
Wykres OWAS:
Praca dynamiczna: http://ergonomia.ioz.pwr.wroc.pl/klasyczna--obciazenie_praca-praca_dynamiczna.php
metoda Lehmanna
Przykład oceny obciązenia prracą dla stanowiska kelnera : http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.baztech-article-BUS6-0035-0044/c/httpstudia_wszop_edu_plobrazkidrukizeszyty135-157.pdf
inne: Ciężkość pracy
http://nop.ciop.pl/m4-3/m4-3_3.htm
Powtarzalność wykonywanych czynności
ErgoEaser
Wykres OWAS
RULA
REBA
JSI (ręce)
PN-EN 1005-5:2005
Obciążenie rąk (lub nóg)
Niewygodna postawa ciała i/lub jego segmentów
Stres kontaktowy
Ręczne przemieszczanie ładunków (i ludzi)
ErgoEaser
KIM (w szczególności czynności pchania i ciągnięcia także z użyciem sprzętu pomocniczego)
MAC (w szczególności zespołowe czynności ręcznego przemieszczania ładunków)
PN-EN 1005-2:2005
OCRA – metoda oceny ryzyka wynikającego z wykonywania czynności powtarzalnych kończynami górnymi : http://www.ciop.pl/25609
- http://ergonomia.ioz.pwr.wroc.pl/download/niosh-skrocony_opis_metody.pdf
Interaktywny kalkulator- do oceny ryzyka przy ręcznym przenoszeniu ciężarów (angielski). =================================================================================
Szacowanie ryzyka zawodowego
w skali 5-stopniowej
dla czynników mierzalnych
gdzie:
· P max – wartość określona przez najwyższe dopuszczalne stężenie chwilowe (NDSCh[6]); najwyższe dopuszczalne stężenie pułapowe (NDSP[7]) lub szczytowy, albo maksymalny poziom natężenia czynnika (np. szczytowy poziom dźwięku C) – o ile wartość taka została określona.
· P dop – wartość określająca najwyższe dopuszczalne stężenie (NDS[8]) lub natężenie (NDN[9]), albo inna wartość dopuszczalna określona metodą, normą lub Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. Nr 217, poz. 1833 ze zmianami oraz z 2010 r. Nr 141, poz 950).
Szacowanie ryzyka zawodowego w skali 5-stopniowej dla obciążenia pracą.
Pozycja wymuszona (1) lub niewymuszona (2)
Pozycja wymuszona (2)
Pozycja wymuszona (3) lub (4)
>70%
>50%
>30%
Pozycja niewymuszona (1)
Pozycja wymuszona (1) lub niewymuszona (2)
Pozycja wymuszona (2)
Pozycja niewymuszona (1)
Pozycja niewymuszona (2)
≤70%
≤50%
≤30%
≤50%
≤30%
większy niż 3030 kJ dla mężczyzn i 2300 kJ dla kobiet[14].
Praca lekka
Małe (2)
Bardzo małe (1)
Nie występują pozycje wymuszone
Szacowanie ryzyka zawodowego w skali 5-stopniowej dla oświetlenia miejsc pracy.
Ocena obciążenia psychicznego:
http://www.bhp.abc.com.pl/czytaj/-/artykul/obciazenia-psychofizyczne-na-stanowisku-pracy
-> kryteria oceny zgodne z przyjętą metodą.
Szacowanie ryzyka zawodowego w skali 5-stopniowej dla obciążenia psychicznego.
Ocena skutków uwolnień substancji niebezpiecznych: http://manhaz.cyf.gov.pl/manhaz/szkola/pdf/S5/Metody%20oszac%20ryzyk_Seveso/Przewodnik/Rozdzial_7.pdf
Ocena dla czynników niemierzalnych
dla skali 5- stopniowej
Analiza bezpieczeństwa pracy JSA
Założenia metody
Analiza bezpieczeństwa pracy (JSA – ang.: Job Safety Analysis) jest matrycową metodą indukcyjną, pozwalającą na jakościowe oszacowanie ryzyka, w której ryzyko zawodowe jest funkcją konsekwencji zdarzenia i prawdopodobieństwa zdarzenia.
Podczas oceny ryzyka za pomocą metody JSA zakłada się możliwość powstania wypadku oraz jakościowo szacuje możliwe jego skutki oraz możliwą utratę zdrowia.
Oszacowanie ryzyka wymaga określenia możliwych strat poprzez określenie klasy konsekwencji C i prawdopodobieństwa konsekwencji P.
W metodzie JSA określane w definicji ryzyka prawdopodobieństwo konsekwencji (skutków) zdarzenia jest uszczegółowione i przedstawione przez trzy parametry ryzyka, tj. częstotliwość występowania zagrożeń, możliwość uniknięcia lub ograniczenia szkody i prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia.
Prawdopodobieństwo konsekwencji P określone jest zależnością:
P = F + O + A
gdzie:
F – częstotliwość występowania zagrożeń,
O – prawdopodobieństwo zdarzenia,
A – możliwość uniknięcia lub ograniczenia szkody.
Parametry oceny ryzyka:
Wartości parametru F: częstotliwość występowania zagrożenia
Wartości parametru O: prawdopodobieństwo zdarzenia
Wartości parametru A: możliwość uniknięcia lub ograniczenia szkody
Wartości parametru C: konsekwencje zdarzenia
Matryca wartościowania ryzyka:
------------------------------------------------------
Ogólne zasady
wyznaczenia dopuszczalności ryzyka
dla skali 5- stopniowej
[1] / Czas pracy na stanowisku dłuższy od czasu dopuszczalnego.
[2] / Konieczność zapewnienia napoi zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz.U. Nr 60 poz.279).
[3] / Dla niektórych czynników należy przyjmować inne wartości graniczne zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. Nr 33, poz. 166).
[4] / Dla niektórych czynników należy przyjmować inne wartości graniczne zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy(Dz. U. Nr 33, poz. 166).
[5] / Dla niektórych czynników należy przyjmować inne wartości graniczne zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy(Dz. U. Nr 33, poz. 166).
[6] / Wartość średnia stężenia, które nie powinno spowodować ujemnych zmian w stanie zdrowia pracownika, jeżeli występuje w środowisku pracy nie dłużej niż 15 minut i nie częściej niż 2 razy w czasie zmiany roboczej, w odstępie czasu nie krótszym niż 1 godzina.
[7] / Wartość stężenia, która ze względu na zagrożenie zdrowia lub życia pracownika nie może być w środowisku pracy przekroczona w żadnym momencie.
[8] / Wartość średnia ważona stężenia, którego oddziaływanie na pracownika w ciągu 8-godzinnego dobowego i przeciętnego tygodniowego wymiaru czasu pracy, określonego w Kodeksie pracy, przez okres jego aktywności zawodowej nie powinno spowodować ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń.
[9] / Ustalone jako wartość średnia natężenia, którego oddziaływanie na pracownika w ciągu 8-godzinnego dobowego i przeciętnego tygodniowego wymiaru czasu pracy, określonego w Kodeksie pracy, przez okres jego aktywności zawodowej nie powinno spowodować ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń.
[10] / Prace w wymuszonej pozycji ciała, wymagające znacznego pochylenia i/lub skręcenia pleców przy jednoczesnym wywieraniu siły powyżej 10 kG dla mężczyzn i 5 kG dla kobiet (wg metody OWAS pozycja kategorii 4
[11] / Nie dotyczy kobiet w ciąży i młodocianych.
[12] / Praca wymagająca wydawania posiłków profilaktycznych zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz.U. Nr 60 poz.279).
[13] / Praca wymagająca wydawania napojów zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz.U. Nr 60 poz.279).
[14] / Prace dozwolone młodocianym zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac (Dz. U. Nr 200, poz. 2047, ze zmianami).
-------------------------------------------------------------
Last Minute Risk Analysis
http://www.przyjacielprzypracy.com.pl/artykuly/index.php?id=273
-------------------------------------------------------------
Programy wspomagające ocenę ryzyka zawodowego:
internetowy program do oceny ryzyka zawodowego CIOP:
inne polecane programy:
-------------------------------------------------------------
Inne materiały:
- książka: http://rcre.nazwa.pl/pliki/zarzadzanie%20ryzykiem%20zawodowym.pdf
- ocena systemów informacyjnycji - oprogramowania (obciążenie psychiczne): http://www.zie.pg.gda.pl/~msik/materialy/ravden-lista.pdf
- ergonomiczna ocena warunków pracy (NETTO): http://www.google.pl/url?sa=t&source=web&cd=2&ved=0CB8QFjAB&url=http%3A%2F%2Fwww.interkas.pronet.lublin.pl%2Fi21%2Forgstan.pdf&ei=xSCOTdilKZDAswbUtvCDCg&usg=AFQjCNGz5115s_qLRUKVUtUV_pxfvAFwlw&sig2=GA2MeUOW9a-xgWhrp1Wt1g
- Zagrożenie człowieka w środowisku pracy
Józef Gierasimiuk - Ryzyko zawodowe i zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy
Hubert Karski - Energia elektryczna i elektryczność statyczna
Wiesława Ł. Nowacka - Czynniki, chemiczne, biologiczne, pyły
Wiesława Ł. Nowacka - Metody i środki ochrony człowieka w środowisku pracy
przykładowa lista do identyfikacji zagrożeń