Các Nhân Vật Đặc Biệt Trong Thánh Kinh

A-đam

Mặc dầu mỗi ngày hồn mình thông-giao với Chân Thần và ăn mọi trái cây ngon ngọt ngoại trừ trái của cây có kiến thức thiện và ác, A-đam rất cô đơn vì là người đầu tiên và độc nhất trên trái đất. Ông không cha mẹ phần xác thịt, không anh chị em, không bà con láng giềng, không bạn bè.

Chân Thần biết rõ nỗi cô đơn của ông và đem đến cho ông một người nữ để giúp-đỡ ông. Ông gọi bà là Ê–va. Hai người là một, ngây thơ vô tội, không có sự xấu-hổ gì. Một trong những đàm-thoại với người bạn đời hẳn là qui-luật không được ăn trái của cây có kiến thức thiện và ác.

Ê–va biết rõ điều này khi Xa-tan đến đàm-thoại, nhưng bà đã ăn, lại đưa cho chồng mình cùng ăn. A-đam chẳng ngần-ngại ăn! Cái bất tuân đó đã làm xa cách loài người khỏi Chân Thần.

Chân Thần đã có một chương-trình đối-phó với sự bất tuân của loài người. Toàn bộ Thánh Kinh nói đến thể-thức Chân Thần cho chương-trình đó được thực-hiện từng thời-điểm qua việc chính Ngài làm Con Trai Loài Người, Giê-su Đấng Cờ-rít. Cuộc đời vô tội và cái chết của Ngài làm cho Ngài có thể tha-thứ tội kẻ tin-nhận Ngài làm Cứu-Chúa. Hành-động nhỏ lớn phạm tội của chúng ta chứng tỏ chúng ta là dòng-giống của A-đam. Chỉ có một cách là tin-nhận Chúa Cứu-thế Giê-su làm Cứu-Chúa của mình để Ngài cất đi tội lỗi của mình thì chúng ta mới trở thành con của Chân Thần.

Ưu điểm và các thành quả:

· Nhà động-vật-học đầu tiên đặt tên mọi thú-vật

· Kiến-trúc-viên đầu tiên coi vườn cây

· Cha của loài người

· Người đầu tiên được Chân Thần tạo-dựng theo hình-ảnh của Ngài, và là người đầu tiên có mối liên-hệ cá-nhân thân-mật với Ngài

Khuyết điểm và lỗi lầm:

· Tránh trách-nhiệm, trốn, đổ thừa trách nhiệm cho người khác

· Họp với Ê-va đem tội vào thế gian

Các bài học từ cách sống của ông:

· Là dòng-giống A-đam chúng ta có hình ảnh của Chân Thần

· Chân Thần muốn con người không chọn làm điều sai lầm nhưng chọn thương yêu Ngài

· Chúng ta chớ đổ thừa người khác điều mình làm

· Chúng ta không thể trốn tránh Chân Thần

Chi-tiết đời sống của ông:

· Ở vườn Ê-đen, coi giữ vườn, nông phu

· Vợ: Ê-va; con: Ca-in, A-bên, Sết, và các con khác

· Câu gốc: St 3.12. A-đam được nói đến trong St 1.26-5.5; 1Sk 1.1; Gp 31.33; Lc 3.38; Rm 5.14; 1Cr 15.22, 45; 1Ti 2.13, 14

Áp-ra-ham

Mỗi hành động đều có hậu quả. Áp-ra-ham đã hành động theo tiếng gọi của Chân Thần: đi đến một nơi Chân Thần bảo đến. Kết quả là có một dân tộc từ đó Chân Thần nhập thể nhập thế cứu chuộc nhiều người tin nhận Ngài, Đấng Cờ-rít Giê-su, Đấng Tạo Hóa duy nhất.

Ưu-điểm và các thành-quả:

· Đức tin của ông làm Chân Thần vui lòng

· Trở thành người sáng lập một dân tộc

Khuyết điểm và các lỗi lầm:

· Dưới áp lực, bóp méo sự thật

Các bài học từ cách sống của ông:

· Chân Thần muốn sự tùy thuộc, trông cậy, và đức tin nơi Ngài (không có đức tin không làm Chân Thần vui lòng)

· Kế hoạch từ ban đầu Chân Thần là tự bày tỏ Ngài cho mọi người biết Ngài

Chi-tiết đời sống của ông:

· Sinh ở Ua của người Ca-sơ-đi, nhưng hầu như suốt đời ở Cơ-na-an

· Ông chủ giàu, có nhiều gia súc

· Anh em: Na-kho; Cha: Te-rắc; Vợ: Xa-ra; Cháu: Lót; Các con trai: Dích-ma-ên và Dít-xơ-khắc

· Đồng thời với A-bi-mơ-léc, Man-ki-xe-đéc

Câu gốc: "Thế thì Áp-ram tin Đức GIA-VÊ; Ngài bèn kể sự đó cho ông là sự công-chính.” (St 15.6)

Chuyện Áp-ra-ham được ghi trong St 11–25, Xh 2.24, Cv 7.2-8, Rm 4, Glt 4, Ipr 2,6,7,11

Á-ha-rôn

Một toán họp nhất làm việc cho nhiều kết-quả, mỗi hội-viên đóng góp ưu-điểm của mình. Áp-ha-rôn họp với Mô-se thành một toán dưới quyền chỉ dẫn của Chân Thần, đem năng-khiếu nói trước công-chúng giúp Mô-se.

Ưu-điểm và các thành-quả:

· Truyền-thông hữu-hiệu

· Thầy tế-lễ thượng-phẩm đầu tiên

Khuyết-điểm và lỗi lầm của Á-ha-rôn:

· Cá tính dễ bị nghiên ngã; chìu theo yêu cầu của dân chúng làm thành con bò vàng

· Họp với Mô-se trong việc không vâng lệnh Chân Thần về tảng đá cho ra nước

· Họp với người chị Ma-ri-am trong việc than phiền chống lại Mô-se

Các bài học từ cách sống của ông:

Chân Thần ban cho mọi cá nhân các năng khiếu đặc biệt giúp toàn đội mà Ngài sử dụng

Chi-tiết đời sống của ông :

· Ở trong Ai-cập và bán đảo Xi-na-i

· Phụ-tá Mô-se

· Em trai là Mô-se; chị là Ma-ri-am; các con trai: Na-đáp, A-bi-hu, Ê-la-dác, và I-tha-mác

Câu gốc: Xh 4.14,1. Ông được nhắc đến trong Xh, trong BgMs 10.6, và trong Ipr 7.11.

A-xa

Khi gần bại trận, A-xa nhờ Chân Thần. Sau chiến thắng, A-xa và dân tuân-phục Chân Thần, có đời sống đúng-đắn trong nhiều năm. Khi Ba-sa vua Dích-ra-ên xây một cái đồn hăm-dọa an-ninh và kinh-tế Giu-đa, A-xa hối-lộ vua A-ram để phá-vỡ sự liên-kết của A-ram và Ba-sa. Khi bị đấng tiên-tri Kha-na-ni của Chân Thần cật vấn, A-xa nổi giận, không nhận lỗi mình, bỏ tù đấng tiên-tri, không theo ý Chân Thần. A-xa cứng đầu không chịu hối-cải cho đến có cái chết.

Ưu-điểm và các thành-quả:

· Tuân-phục Chân Thần 10 năm đầu, truất-phế người mẹ thờ hình-tượng

· Thắng quân-đội Cu-sơ

Khuyết-điểm và các lỗi-lầm:

· Nổi giận khi bị hỏi về lỗi mình làm

· Liên-kết với dân-tộc gian-ác, không sợ Chân Thần

Các bài học từ cách sống của ông:

· Chân Thần không chỉ củng-cố điều thiện, mà cũng đương đầu với điều ác

· Cố-gắng theo chương-trình và luật-lệ của Chân Thần sẽ đem đến thành-quả tốt đẹp

· Vô ích cho kế-hoạch có vẻ tốt đẹp nhưng không theo đúng ý của Chân Thần

Chi-tiết đời sống của ông:

· Ở tại Giê-ru-xa-lem, cha: A-bi-gia, mẹ: Ma-a-ca; con trai: Gie-hô-sa-phát; đồng thời với: Kha-na-ni, Ben-ha-đát, A-dác-gia, Ba-sa

Câu gốc: 2Sk16.9. Chuyện ghi trong 1V 15.8-24, 2Sk 14-16; Dmg 41.9; Mtd 1.7

Bô-à

Bô-à là người làm điều phải đúng lúc. Ông đối-xử một cách tử -tế và nhạy cảm nhu-cầu của người khác. Khi biết Rút là ai, ông tìm cách giúp cô, bởi vì lòng trung-thành của cô đối với người bà con của mình là Nơ-ô-mi. Khi Nơ-ô-mi cố-vấn Rút yêu-cầu ông giúp-đỡ, ông sẵn-sàng cưới cô nếu thuận-lợi giải-quyết theo đúng phong-tục. Ông đã chỉ hành-động đúng lúc mà không biết rằng đứa con của ông và Rút sẽ là tổ-phụ của vua Đa-vít, từ đó Đấng Được-xức-dầu giáng-sinh.

Ưu-điểm và các thành-quả :

· Người làm theo lời đã nói, nhạy cảm nhu-cầu người khác, chú ý săn-sóc người làm công mình

· Ý-thức trách-nhiệm và trung-trực

· Là một nhà kinh-doanh thành-công, linh-lợi

Các bài học từ cách sống của ông :

· Làm điều phải làm, làm đúng và đúng cách

· Chân Thần dùng các quyết-định để thực-hiện kế-hoạch vĩ-đại của Ngài

Chi-tiết đời sống của ông:

· Ở Bết-le-khem; nông-gia giàu

· Họ hàng: Ê-li-me-léc, Nơ-ô-mi, Rút

· Lấy Rút, người Mô-áp, là đàn bà goá, dâu cũ của Nơ-ô-mi

· Là ông cố của vua Đa-vít

Câu gốc: Rút 4.10. Chuyện Bô-à được ghi trong sách Rút nầy, Mt 1.5 có ghi tên của Bô-à.

Ca-lếp

Tiếng nói thiểu-số như Ca-lếp thường không được nghe, nhưng lẽ thật không đo bằng con số. Lẽ thật không đổi, vì được bản-tính Chân Thần bảo-đảm. Lời Ngài không đổi. Khi cần quyết-định, chúng ta nên hỏi: "Thánh-Kinh nói gì?" rồi tuân-hành, dù đa-số không theo lời Chúa.

Ưu-điểm và các thành-quả:

· Một trong các thám-tử đã dọ-thám đất Cơ-na-an và nói ý-kiến theo đức-tin đặt nơi lời hứa của Chân Thần

· Một trong chỉ 2 người lớn rời Ai-cập được vào đất hứa

Các bài học từ cách sống của ông:

· Ý-kiến đa-số không là số đo chính-xác và đúng hay sai

· Can-đảm tin vào sự thành-tín của Chân Thần và tuân-hành là thích-đáng

Chi-tiết đời sống của ông:

· Sống từ Ai-cập, sa-mạc Xi-na-i, đến đất hứa

· Làm thám-tử, chiến-sĩ, và nghề chăn chiên

Câu gốc: Ds 14.24

Chuyện Ca-lếp được kể trong Ds 13; 14; Gs 15; Pq 1; và 1Sk 4.15

Các phán-quan

Ốt-ni-ên (40 năm, Pq 3.7-11): Con trai Cơ-nà, em của Ca-lếp. Ông lấy một thành-phố kiên-cố của dân Cơ-na-an.

Ê-khút (80 năm, Pq 3.12-30): Ông thuộc chi tộc Ben-gia-min, thuận tay trái, giết vua Éc-lan và đánh bại dân Mô-áp.

Sam-gác (không ghi số năm, Pq 3.31): Ông giết 600 người Pơ-lích-ti bằng gậy nhọn để thúc bò.

Đơ-bô-ra (40 năm, Pq 4 và 5): Dùng Ba-ắc, bà thắng đại-tướng Xi-xơ-ra và dân Cơ-na-an.

Ghi-đôn (40 năm, Pq 6-8): Ông hủy-diệt hình-tượng trong nhà, thử xem ý Chúa, thắng dân Mít-gian với 300 người thay vì 10.000 người, từ chối làm vua.

Tô-la (23 năm, Pq 10.1,2): Người chi tôc Dích-xa-các, ông xét-xử 23 năm.

Gia-ia (22 năm, Pq 10.3-5): Ông có 30 con trai.

Díp-tắc (6 năm, Pq 10.6-12.7): Ông thề ẩu, con của một gái điếm. Ông tấn công chị tộc Ép-ra-dim.

Íp-xan (7 năm, Pq 12.8-10): Ông có 30 trai 30 gái, gả cho người ngoại. Ông ở tại Bết-le-khem.

Ê-lôn (10 năm, Pq 12.11,12): Người Dơ-bu-lôn.

Áp-đôn (8 năm, Pq 12.13-15): Ông có 40 trai, 30 cháu trai.

Sim-sôn (20 năm, Pq 13-16): Xuất thân từ chi tộc Đan. Ông là gười Na-dia, giết sư-tử bằng tay không, giết 1.000 người Pơ-lích-ti bằng hầm lửa và cả ngàn với sức mạnh sau cùng. Ông lấy vợ ngoại, và ăn nằm với gái điếm. Ông thất bại vì nghe lời đàn-bà.

Dít-xơ-khắc

Ông là kết quả của lời-hứa của Chân Thần. Trong cuộc sống, từ nhỏ, ông là người luôn luôn tuân-phục đến độ vẫn chịu cho cha trói để hiến-sinh. Lớn lên, chấp-nhận người vợ cha sai đầy-tớ trung-tín đem về từ quê cha cho mình. Dù có khuyết điểm như cha, ông vẫn luôn luôn trông-cậy Chân Thần. Chân Thần luôn luôn giữ lời hứa của Ngài tạo-dựng một dân-tộc mà Ngài dung để ban phước cho các dân-tộc khác.

Ưu-điểm và các thành-quả:

· Ông có một kiên-nhẫn lớn lao

· Ông là người chồng người cha hiền-hòa và kiên-định

Khuyết-điểm và lỗi-lầm:

· Dưới áp-lực cũng bóp méo sự thật

· Khi gặp khó-khăn tránh tranh-chấp

Các bài học từ cách sống:

· Kiên-nhẫn đem đến kết quả tốt

· Yêu con không đồng đều khiến gia-đình ly tán

Chi tiết đời sống:

· Ở trong vùng miền Nam Pơ-lích-ti

· Chủ nhà giàu có nhiều gia-súc

Cha mẹ: Áp-ra-ham và Xa-ra, anh cùng cha: Dích-ma-ên, vợ: Ríp-ca, hai con trai: Gia-cóp và Ê-xau

Câu gốc: St 28.15. Chuyện Dít-xơ-khắc được kể trong St 17.15-35.29; Rm 9.7-8; Ipr 11.17-20; Gcb 2.2

Đa-vít

Khi chúng ta nghĩ đến Đa-vít, chúng ta nghĩ đến: người chăn chiên, người giết người khổng-lồ, một vì vua vĩ-đại, người viết Thánh-Thi, người trong dòng-dõi Chúa chọn để nhập-thể. Mặt khác, chúng ta cũng nghĩ đến: kẻ ngoại-tình và sát-nhân. Thánh-Kinh ghi lại mọi dữ-kiện tốt và xấu trong đời sống của Đa-vít. Đặc-biệt hồn linh của Đa-vít có một niềm tin không hề thay đổi nơi bản-thể hay thứ-tha và thành-tín của Chân Thần. Đa-vít là người đã sống với tâm-lòng chân- thành sốt-sắng. Ông đã phạm nhiều tội, nhưng nhanh chóng thành-thật ăn-năn thú-nhận tội mình và không phạm một thứ tội đó nữa.

Đa-vít đã từng trải niềm vui được Chúa tha-thứ tội-lỗi, đồng thời ông cũng chấp-nhận việc gánh chịu hậu-quả của tội mình đã làm.

Đa-vít đã hoàn-toàn trông-cậy Chân Thần. Thánh-Kinh ghi lại lời Chân Thần phán rằng Đa-vít là một người đàn-ông theo tâm mình.

Ưu-điểm và các thành-quả:

· Vì vua vĩ-đại nhất của Dích-ra-ên

· Trong dòng-dõi Giê-su Đấng Cơ-rít giáng-sinh

· Có tên trong Ípr11 danh-sánh anh-hùng đức-tin

· Chính Chân Thần nói ông là một người theo tâm Ngài (1Sm 13.14)

Khuyết-điểm và các lỗi-lầm:

· Phạm tội ngoại-tình với Bát-Se-ba

· Sắp xếp để giết U-ri-gia, chồng của Bát-se-ba

· Không vâng lời Chúa trong việc đếm dân-số

· Không kỷ-luật các đứa con phạm tội trắng trợn

Các bài học từ cách sống của ông:

· Sẵn lòng thành-thật nhận tội mình đã phạm

· Được tha tội nhưng vẫn phải chịu hậu-quả tội

· Chân Thần muốn chúng ta hoàn-toàn trông cậy Ngài và thờ-phượng Ngài

Chi-tiết đời sống của Đa-vít:

· Ở Bét-le-khem, Giê-ru-xa-lem

· Nghề: chăn chiên, nhạc-sĩ, thi-sĩ, quân-sĩ, vua

· Cha: Di-sa-i; các người vợ gồm có: Mơ-can (công chúa, con gái của Sa-ún), A-khi-nô-am, A-bi-ga-din, Ma-a-ca, Khắc-ghít), A-bi-tán, Éc-la, Bát-se-ba, ...; các con trai gồm có: Am-nôn (trưởng nam, hãm hiếp em gái của Áp-sa-lôm là Ta-mác, bị Áp-sa-lôm giết), Ki-láp, Áp-sa-lôm (nổi loạn chiếm ngôi vua, bị tướng Giô-áp của Đa-vít giết), A-đô-ni-gia (con của Khắc-ghít, muốn chiếm ngôi vua, bị xử tử) , Sơ-phát-gia, Dít-re-am, Sơ-lô-mô (con của Bát-se-ba),...

· Là cháu kêu Bô-à và Ru-tơ bằng cố

· Bạn rất thân với Giô-na-than (con vua Sa-ún)

Câu gốc: 2Sm 7.28,29. Chuyện trong: 1Sm 16-1V 2;Am6.5; Mtd 1.1;22.43-45; Lc 1.32; Cv13.22; Rm 1.3

Ét-ra

Khoảng 80 năm sau việc Dơ-rúp-ba-ben xây lại đền-thờ, Ét-ra trở về Giu-đa với 2.000 người đàn-ông cùng gia-đình họ. Ngoài lá thư của vua Ác-tắc-sa-sơ-ta, ông đã được Chân Thần huấn-luyện: làm thầy thông-giáo (ông cẩn-thận nghiên-cứu lời Chúa), ông chăm-chú áp-dụng với cá-nhân mình tuân-hành lệnh Chúa mà ông đã biết trong lời Chúa, ông được phó-thác việc dạy người khác lời Chúa và những áp-dụng trong cuộc sống. Bởi vậy khi đến Giơ-ru-sa-lem, thấy dân đã không vâng lời Chúa mà phạm tội đã lấy đàn-bà ngoại-bang, ông liền nói chỉ rõ tội-lỗi đó cùng án-phạt của Chân Thần. Thú-nhận tội-lỗi, ăn-năn hối-cải, và hành-động đúng theo lời Chúa là các điều phải làm. Dân-chúng nhận tội mình và nghĩ ra một phương-cách để giải-quyết vấn-đề. Cố-gắng sơ khởi này của Ét-ra là giai-đoạn đầu của cái gì sau này Nơ-khem-gia sẽ hoàn-tất. Ét-ra tiếp-tục nhiệm-vụ mình dưới quyền Nơ-khem-gia, và cả hai được Chân Thần kể phát-khởi cuộc phấn-hưng thuộc linh khắp xứ theo sau việc tái-thiết Giơ-ru-sa-lem.

Ét-ra hoàn-thành các việc lớn, có ảnh-hưởng đáng kể bởi vì đã có điều đúng cho hành-động và đời sống của mình: có lời của Chân Thần; ông nghiêm-chỉnh học tập và trung-tín áp-dụng lời Chúa. Ông dạy người khác điều gì ông đã học tập.

Ưu-điểm và các thành-quả:

· phó mình học-tập, áp-dụng, và dạy lời Chúa

· dẫn nhóm bị lưu-đày thứ hai về Giơ-ru-sa-lem, lập nên giáo-dục, đem phúc-trình về cho vua

· cùng làm việc với Nơ-khem-gia trong cuộc phục-hưng thuộc linh chót trong Cựu Ước

· có thể đã viết các sách 1 và 2 Sử-ký

Các bài học từ cách sống của ông:

· sự sẳn lòng muốn biết và thực-hành lời Chúa sẽ có ảnh-hưởng trực-tiếp trên cách thức Chúa dùng cuộc đời của người đó

Chi-tiết đời sống của ông:

· ở Ba-ben và Giơ-ru-sa-lem

· làm thầy thông-giáo ở giữa vòng những người bị lưu-đày, được làm sứ-giả của vua

· cha: Xơ-ra-gia; đồng thời: Nơ-khem-gia

Câu gốc: Ếct 7.10. Chuyện ghi trong Ếct 7.1-10.16 và Nkg 8.1- 12.36

Ê-la-đác

Đóng vai phụ phải hoàn-toàn biết vai chánh và sẵn-sàng thay-thế. Ê-la-đác là thầy tế-lễ đã thế hai anh mình bị chết đau-thương vì đã không kinh-sợ Chân Thần. Sau nầy ông thế cha mình làm thầy tế-lễ thượng-phẩm, và cố-vấn của Giô-sua.

Ưu-điểm và các thành-quả:

· Hoàn-tất việc làm của cha mình cùng Giô-sua dẫn dân vào đất hứa

· Phát-ngôn-viên của Chân Thần cho dân biết

Các bài học từ cách sống của ông:

· Tập-trung vào thử-thách, trách-nhiệm hiện tại là tốt nhất theo chương-trình Chúa ban cho

Chi-tiết đời sống của Ê-la-đác:

· Sống trong vùng Xi-na-i vâ đất hứa

· Làm thầy tế-lễ, rồi thầy tế-lễ thượng-phẩm

· Cha: Á-ha-rôn; Anh: Na-đáp và A-bi-hu

Câu gốc: Ds 20.23-26

Chuyện Gia-cóp được kể trong Xh 6.23; Lv 10.16-20; Ds 3.1-4; 4.16; 16.36-40; 20.25-29; 26.1-3,63; 27.2,15-23; 32.2; 34.17; BgMs 10.6; Gs 14.1; 17.4; 24.33

Ê-li-gia

Ê-li-gia chuyên-tâm phó mệnh cho Chân Thần sai đi một mình đương đầu với kẻ chống Chân Thần. Mối liên-hệ hồn linh ông với Chân Thần thật tỏ rõ.

Ưu-điểm và các thành-quả:

· Nói trước lúc bắt đầu và chấm dứt nạn hạn-hán

· Chúa dùng hồi-sinh đứa bé, đương đầu tà thần

· Hiện ra với Mô-se và Giê-su trong Tân Ước

Khuyết-điểm và các lỗi-lầm:

· Tưởng có một mình; sợ mà chạy trốn I-de-ben

Các bài học từ cách sống của ông:

· Chúa luôn ở cùng; Chúa nói lúc yên-tĩnh

Chi-tiết đời sống của ông:

· Ở Ghi-lát; đồng thời: A-kháp, A-khà-gia, Giê-hu

Câu gốc: 1V 18.36-38. Chuyện ghi trong 1V 17.1-2V2.11; 2Sk 21.12-15; cũng nói trong Mlk 4.5,6; Mtd 11.14;16.14;17.3- 13;27.47-49;

Lc 1.17; 4.25,26; Gnn 1.19-25; Rm 11.2-4; Gcb 5.17,18

Ê-li-sa

Ít có sự thay thế có hiệu-quả tức-thời như Ê-li-sa thay-thế Ê-li-gia. Ông sẵn lòng đi theo và học ở thầy mình cho đến giây phút cuối cùng để được quyền-năng làm việc Chúa giao-phó.

Ưu-điểm và các thành-quả:

· Có mục-vụ hơn 50 năm, làm nhiều phép lạ giúp người, ảnh-hưởng bốn quốc-gia: Dích-ra-ên, Giu-đa, Mô-áp, và A-ram

Các bài học từ cách sống của Ê-li-sa:

· Sẵn lòng phục-vụ người nghèo lẫn giàu; thay thế hữu-hiệu: học từ thầy và xây-dựng trên thành-quả của thầy Ê-li-gia

Chi-tiết đời sống cuả Ê-li-sa:

· Từ chi-tộc Dích-xa-các, cha: Sa-phát, tiên-tri miền bắc; đồng thời: Ê-li-gia, A-kháp, Giê-hu

Câu gốc: 2V 2.9. Chuyện ghi trong 1V 19.16-2V 13.20; có nói trong Lc 4.27

Ê-va

Chúng ta biết rất ít về Ê-va, người đàn bà đầu tiên trong thế gian, dầu bà là mẹ của tất cả chúng ta. Bà là bộ phận cuối cùng của sự sáng tạo lạ lùng của Chân Thần. Bấy giờ A-đam có một người khác để thông giao--người có cùng hình-ảnh của Chân Thần. Người giống đủ cho tình đồng đội, nhưng khác đủ cho quan hệ tình cảm và tình dục.

Xa-tan đã tới gần Ê-va trong vườn Ê-đen, chất vấn trạng thái mãn nguyên của bà. Làm thế nào bà mãn nguyện cho được khi bà không được ăn trái của cây nọ trong vườn? Xa-tan giúp bà chuyển mối quan tâm từ mọi vật thuộc Chân Thần đã sáng tạo và ban cho đến một vật thực mà Ngài đã giữ lại. Rồi Ê-va chấp nhận quan điểm của Xa-tan mà không kiểm-điểm lại với Chân Thần.

Ê-va là điển hình của chúng ta. Chúng ta là con cháu của bà: cứ lặp lại lỗi lầm của bà. Ý muốn của chúng ta dễ dàng bị lôi kéo. Chúng ta cần đặt lời Chân Thần trong mọi tiến trình quyết định hành động.

Ưu điểm và thành quả:

· Người vợ và mẹ đầu tiên

· Người nữ đầu tiên, có mối liên-hệ đặc biệt với Chân Thần, đồng trách nhiệm với A-đam trong việc sáng tạo và bày tỏ vài bản tính của Chân Thần.

Khuyết điểm và lỗi lầm:

· Cho phép trạng thái mãn nguyện của mình bị Xa-tan phá hoại ngầm

· Hành động hấp tấp chẳng nói gì với Chân Thần hay bạn đời của mình

· Không chỉ phạm tội mà con chia sẻ tội mình với A-đam

· Khi bị đối chất, đổ thừa kẻ khác

Các bài học từ cách sống của bà:

· Người nữ chia sẻ theo hình ảnh của Chân Thần

· Yếu tố cho hôn nhân lành mạnh: phó thác cho nhau, tình đồng đội, hoàn toàn hiệp một, không có sự xấu hổ (St 2.24, 25)

· Khuynh hướng loài người phạm tội khởi sự từ ban đầu của nhân loại

Chi tiết đời sống của bà:

· Ở trong vườn Ê-đen

· Vợ, người giúp đỡ, đồng đội, đồng quản trị Ê-đen

Câu gốc: "Đoạn Gia-vê Đức Chúa TRỜI phán: 'Ấy là không tốt cho ngườ nam ở một mình, TA sẽ làm cho nó một kẻ giúp đỡ tương xứngvới nó" (St 2.18).

Chuyện Ê-va được kể từ St 2.19-4.26. Sụ qua đời của bà không được nói đến trong Thánh Kinh.

Gia-cóp

Gia-cóp là thế hệ thứ ba của một dân tộc mà Chân Thần dựng lên. Mỗi giai đoạn của đời Gia-cóp đều có sự hiện diện của Chân Thần. Đúng như tên mình, ông túm lấy quyền trưởng nam và lời chúc phước thuộc về Ê–xau, rồi chạy trốn. Chân Thần hiện ra, xác nhận phước ban cho ông, và cho ông một ý thức về Ngài. Nhờ đó, trong giai đoạn của đời mình, ông đã chịu đựng được sự lừa gạt của La-ban cho đến khi Chân Thần hiện ra bảo đi trở về nhà. Trên đường về, bên sông Giác-đan, ông túm lấy Chân Thần xin Ngài ban phước ban cho ông, ông luôn nhờ cậy Ngài; mối quan hệ giữa ông với Chân Thần là nồng cốt của đời ông, ông được đổi tên là Dích-ra-ên. Trong giai đoạn cuối đời mình, ông nhận lời mời của Giô-xép đi Ai-cập với sự chấp thuận của Chân Thần.

Ưu-điểm và các thành-quả:

· Quyết chí làm việc cực nhọc để được điều mình muốn

· Tổ phụ của 12 chi tộc

Khuyết-điểm và các lỗi-lầm:

· Khi gặp khó khăn, dựa vào tài sản mình, thay vì nhờ Chân Thần

· Muốn tích trử tài sản cho nhiều

Các bài học từ cách sống của ông:

· Sự an toàn không do có nhiều tài sản

· Hành động loài người tốt hay xấu, Chân Thần vẫn dệt vào chương trình đang tiến hành của Ngài

Chi-tiết đời sống của ông:

· Sinh ở Cơ-na-an; nhà giàu có nhiều gia súc

· Anh là Ê–xau. Cha mẹ: Dít-xơ-khắc và Ríp-ca. Cha vợ: La-ban. Các vợ: Ra-khên vàLê-a. Có 12 con trai và một con gái

Câu gốc: “15Và này, Ta ở với ngươi, và sẽ giữ ngươi bất cứ nơi nào ngươi đi, và sẽ đem ngươi về tới xứ này; vì Ta sẽ chẳng rời ngươi cho đến khi Ta đã làm xong điều Ta đã nói với ngươi.” (St 28.15)

Chuyện Gia-cóp được ghi trong St 25-50. Ông cũng được nói đến trong: Hs 12.2-5; Mtd 1.2,22,32; Cv 3.13;7.46; Rm 9.11-13,11.26; Ipr 11.9,20,21.

Gie-hô-sa-phát

Khi gặp khó-khăn, Gie-hô-sa-phát cầu-vấn Chân Thần rồi chọn quyết-định đúng. Tuy nhiên ông thường có các quyết-định không hỏi ý Chân Thần. Ông cho con trai mình cưới A-than-gia, con gái A-kháp và I-de-ben vua độc-ác Dích-ra-ên. Ông suýt chết vì liên- minh với A-kháp mà không hỏi ý Chân Thần. Ông cũng họp-tác đóng tàu không khôn-ngoan với con trai A-kháp. Ông biết cầu-vấn Chân Thần nhưng không làm theo ý Chúa.

Ưu-điểm và các thành-quả:

· can-đảm hỏi ý Chúa; thi-hành hệ-thống luật và tôn-giáo toàn quốc; có nhiểu chiến-thắng quân-sự

Khuyết-điểm và các lỗi-lầm của Gie-hô-sa-phát:

· không thấy kết-quả sau này của quyết-định mình

· không tuyệt-diệt hình-tượng trong xứ; liên-minh với vua độc-ác A-kháp; cho con cưới con gái A-kháp

Chi-tiết đời sống của ông:

· ở Giơ-ru-sa-lem, làm vua Giu-đa; cha:A-xa; mẹ: A-du-ba; con trai: Gie-hô-ram; con dâu: A-than-gia

· người đồng thời: A-kháp, I-de-ben, Mi-ca-hu, A-khà-gia, Giê-hu

Câu gốc: 2Sk 20.32,33. Chuyện ghi trong 1V 15.24-22.50; 2Sk 17.1-21.1; 2V 3.1-14; Gê3.2,12

Giu-đa

Giu-đa là đứa con thứ tư của Gia-cóp. Các quyết định của ông thường do áp lực của hoàn cảnh hơn là do ý muốn hợp tác với kế hoạch của Chân Thần. Một khi ông nhận biết lỗi lầm của mình, ông sẵn lòng nhận lỗi đó. Từng trải của ông với Ta-mác và sự đối-đầu với trường hợp của Giô-xép là bằng chứng Giu-đa sẵn lòng chịu trách nhiệm của mình. Đó là một trong những đức tính ông đã truyền lại cho cháu Đa-vít của ông.

Ưu-điểm và các thành-quả:

· Dám nhận trách nhiệm

· Suy nghĩ và hành động trong những trường hợp có nhiều áp lực

· Dám ra mặt đối-đầu với sự cố

· Con thứ tư trong 12 người con, nhưng là người mà Chân Thần dùng để đem đến vua Đa-vít và Đấng Cờ-rít Giê-su

Khuyết-điểm và lỗi-lầm:

· Không giữ lời hứa của mình với con dâu, Ta-mác

Các bài học từ cách sống của ông:

· Chân Thần chỉ đạo, vượt qua trường hợp hiện tại

· Sự trì hoãn thường làm vấn đề trở nên tệ hơn

Chi-tiết đời sống của ông:

· Sống ở Cơ-na-an và Ai-cập

· Người chăn chiên

· Cha: Gia-cóp, mẹ: Lê-a. Vợ: Su-a, Con dâu: Ta-mác.

Câu gốc: St 49.8-10. Chuyện Giu-đa ghi trong St 9.35-50.26. Ông cũng được nói đến trong 1Sk 2-4.

Ghi-đôn

Ai cũng muốn đó là ý của Chúa cho đời của mình, Lời chúa và các gương như Ghi-đôn trong Thánh-Kinh chỉ dẫn chúng ta. Ghi-đôn đã ngạc-nhiên khi nghe tiếng gọi của Chân Thần. Ông không muốn lao-đầu vào trách-nhiệm khi chưa chuẩn-bị. Vị Thiên-sứ phải trả lời ba lần thử-nghiệm trước khi Ghi-đôn hoàn-toàn phó-thác, rồi hết lòng nhanh-chóng tuân-lệnh của Chúa.

Ưu-điểm và các thành-quả:

· Quan-án, nhờ Chúa có chiến-thuật quân-sự xuất-chúng thắng quân-đội Mít-gian

· Anh-hùng đức-tin có tên trong Íp-ri 11

· Dù chậm tín-chắc nhưng làm ngay khi tín-chắc

Khuyết-điểm và lỗi-lầm:

· Sợ khả-năng hữu-hạn của mình cản-trở việc của Chúa

· Thu-thập vàng của dân Mít-gian, làm một biểu-tượng trở thành một hình-tượng để thờ-phượng

· Thất-bại thành-lập một quốc-gia theo phương-cách của Chúa

Các bài học từ cách sống của ông:

· Chúa gọi trao trách-nhiệm trong lúc chúng ta sống tuân-phục Chúa

· Chúa thêm sức và dùng khả-năng mà Ngài ban cho chúng ta

· Chúa dùng chúng ta dẫu có sự giới-hạn và thất bại của chúng ta

· Dẫu đã từng được Chúa xử-dụng và có thành-công vĩ-đại, chúng ta cũng có thể bị thất-bại nếu không kiên-định theo Ngài

Chi-tiết đời sống của ông:

· Ở Ớp-ra, làm: ruộng, chiến-binh và quan-án

· Cha: Giô-a-sơ, con trai: A-bi-mơ-léc

Câu gốc: Pq 6.15-16

Chuyện Ghi-đôn được kể trong Các Phán-quan 6,8 và Ípr 11.32

Gióp

Khi còn là con nít, chúng ta không bao giờ thấy chán trong việc cứ hỏi "Tại sao?" Những câu hỏi nầy gây cho chúng ta nhiều cay đắng khi chúng ta càng lớn tuổi. Trẻ con ngạc- nhiên về mọi sự; người lớn kinh-ngạc về việc đau-khổ. Chúng ta để ý rằng dường như trong thế-gian có một chuỗi biến-cố xảy ra do luật nhân quả, những cũng có vài việc xảy ra mà chúng ta không có thể tìm ra một nguyên-do minh-bạch, và vài nguyên-cớ lại không đưa đến kết-quả mình mong muốn. Sự mất mát và đau-đớn của Gióp thật hơn là điều chúng ta có thể chịu đựng được. Đối với những người vội hỏi "Tại sao?" họ coi sự trung-tín của Gióp là điều khó tin. Những ngay cả Gióp cũng có một vài điều để học. Chúng có thể học với ông.

Thời-đại vội-vã nầy làm cho chúng ta không có khả-năng chờ đợi, chúng ta muốn có ngay kết-quả, muốn hết đau-khổ tức khắc. Dẫu chúng ta được lành, chúng ta vẫn sống trong một thế-gian có nhiều người khổ đau. Gióp kiên-nhẫn chịu đau khổ, song muốn biết ngay lý-do mình khổ đau. Khi Gióp bày-tỏ sự bực-bội của mình, các bạn Gióp sẵn-sàng có các câu trả lời. Họ tin luật nhân quả áp-dụng cho mọi người. Họ muốn Gióp công-nhận tội-lỗi nào đó. Cùng quan-niệm với họ, Gióp không hiểu tại sao mình bị khổ đau khi ông đã không có làm điều gì đáng bị hình-phạt khổ đau như vậy. Người bạn thứ tư. Ê-li-hu đưa ra một lý-do khác: có thể Chân Thần cho phép xảy ra như vậy để làm cho Gióp thuần-bạch. Lời giải-thích nầy có phần an-ủi Gióp. Nhưng khi Chân Thần phán, Ngài chẳng đưa ra câu trả lời cho câu hỏi của Gióp, nhưng Ngài đưa ra các dữ-kiện để cho Gióp biết rằng: biết chính Chân Thần là tốt hơn biết câu trả lời.

Ưu-điểm và các thành-quả:

· người có đức-tin, kiên-nhẫn, và chịu đựng

· được biết là người rộng-lượng, luôn giúp người

Khuyết-điểm và các lỗi-lầm:

· để ý muốn biết tại sao mình khổ đau đưa đến việc chất-vấn Chân Thần

Các bài học từ cách sống của ông:

· biết được Chúa là tốt hơn biết được câu trả lời

· đau khổ không hẳn là một hình-phạt

Chi-tiết đời sống của ông:

· ở xứ Út-xơ, giàu có nhiều đất và gia-súc

· tên vợ và tên 10 đứa con đầu không được ghi lại

· các người đồng thời: Ê-li-phà, Bin-đát, Xô-Phác, Ê-li-hu

Câu gốc: Gcb5.10,11.Chuyện ghi trong sách Gióp, cũng được đề-cập đến trong Gkk 14.14,20 và Gcb 5.11

Giô-na-than

Trung-thành là một trong các đức-tính quí nhất, một tình yêu không ích-kỷ. Người trung-thành sẵn lòng chịu khổ để giữ lời hứa. Khi lòng trung-thành của Giô-na-than không khó xử đối với cha và bạn Đa-vít, bởi vì lẽ thật đã soi-dẫn lòng trung- thành của ông. Lẽ thật nầy đến từ đức-tin Giô-na-than đặt nơi Chân Thần, Đấng đã chọn Đa-vít kế-vị cha mình; ông đã vui lòng chấp-nhận và luôn luôn giúp Đa-vít cho đến chết.

Ưu-điểm và các thành-quả:

· Can-đảm, trung-tín, xưng là một nhà lãnh-đạo

· Không đặt cá-nhân mình trên người mình yêu

· Tin và tuân-phục Chân-Thần

Các bài học từ cách sống của ông:

· Lòng trung thành là một trong các phần mạnh nhất của bản-tính can-đảm

· Lòng trung-tín với Chân Thần đặt tất cả các mối liên-hệ đúng vị-trí và đúng cách tình bằng-hữu đưa đến chịu đựng thiệt-thòi

Chi-tiết đời sống của ông:

Lãnh-tụ quân-sự; Cha: Sa-un, Mẹ: A-khi-nô-am, các em: A-bi-na-đáp và Man-ki-su-a, chị em: Mê-ráp và Mơ-can, con trai: Mơ-phi-bô-sét; bạn thân và là anh em kết-nghĩa của Đa-vít

Câu gốc: 2 Sm 1.26. Chuyẽn của Giô-na-than được kể trong 1 Sm 13-31; 2 Sm 9

Giơ-sa-gia

Giơ-sa-gia hoạt động làm một đấng tiên tri suốt thời gian trị vì của năm đời vua, mặc dầu ban đầu ông không khởi sự làm tiên tri mà là một thư ký hoàng gia đời vua Út-di-gia. Vào lúc vua Út-di-gia qua đời, Chân Thần gọi ông làm một đấng tiên tri trong 50 năm. Cuộc gặp gỡ Chân Thần ảnh hng bản tánh ông. Các sứ điệp của ông, có ngắn có dài, quá riêng biệt theo từng hoàn cảnh đến nỗi có người cho rằng của nhiều tác giả khác nhau. Chứng cớ chúng đều là của Giơ-sa-gia là các sứ điệp đến từ một Chân Thần độc nhất toàn hảo trong công lý và lòng khoan dung.

Ưu-điểm và các thành-quả:

· Được coi là đấng tiên tri lớn nhất trong Cựu Ước

· Được trích dẫn hơn 50 lần trong Tân Ước

· Có những sứ điệpmạnh mẽ về cả phán xét lẫn hy vọng

· Thi hành nhiệm vụ kiên trì dẫu có ít phản ứng tích cực suốt năm đời vua

Các bài học từ cách sống của ông:

· Sự giúp đỡ của Chân Thần là cần thiết đểđương đầu với tội lỗi

· Một kết quả của kinh nghiệm tha thứ là muốn chia sẻ sự tha thứ với người khác

· Chân Thần thánh, công bình, và yêu thương một cách thuần bạch và trọn vẹ

Chi-tiết đời sống của ông:

· Sống ở Giê-ru-xa-lem, làm thư ký hoàng gia, đấng tiên tri

· Cha: A-mốt-xơ. Con trai: Se-ác-gie-súp và Ma-he-sa-lan-kha-sơ-bà

· Những người đồng thời với ông: Út-di-gia, Giô-tham, A-khà, Khít-ki-gia, Mơ-na-se, Mi-ca

Câu gốc: Gsg 6.8. Chuyện Giơ-sa-gia ghi trong 2V 19.2–20.19. Ông cũng được nói đến trong 2Sk 26.22; 32.20,32; Mtd 3.3;8.17;12.17-21; Gnn 12.38; Rmd 10.16,20.

Giô-si-gia

Giô-si-gia không được biết ông nội Khít-ki-gia mình, nhưng giống ông nội: có mối liên-hệ gần gũi với Chân Thần, hết lòng cải-cách dẫn dân trở về với Chân Thần, tuân-phục Chân Thần. Ở tuổi thanh-xuân, ông tìm kiếm Chân Thần bằng cách dẹp bỏ những gì không thuộc về Ngài, nhờ đó lời Ngài được khám-phá. Ông bèn dẫn dân hướng đến sự thánh-khiết.

Ưu-điểm và các thành-quả:

· cải-cách tôn-giáo như ông nội đã làm

Khuyết-điểm và các lỗi-lầm:

· gây chiến dù đã được cảnh-cáo không nên

Các bài học từ cách sống của ông:

· Chân Thần luôn đáp lời kẻ hối-cải và khiêm-tốn

· không có bền cho cuộc cải-cách bề ngoài dù xâu rộng mà không có sự thay đổi đời sống nhân-dân

Chi-tiết đời sống của ông:

· ở Giê-ru-xa-lem; vua thứ 15 Giu-đa

· cha: A-môn,mẹ: Giơ-đi-đa, con trai: Giê-khô-a-khà

· đồng-thời: Giá-me-giá, Khun-đa, Khin-ki-gia, Xơ-phan-gia

Câu gốc: 2V 23.25. Chuyện ghi trong 2V 21.24-23.30; 2Sk 33.25-35.26; Gmg 1.1-3; 22.11,17

Giô-sua

Giô-sua là Phụ-tá của Mô-se; sau này Chân Thần lập ông để thế Mô-se dẫn dân vào đất hứa. Ông là vị Tướng của Quân-đội, người độc-nhất được phép theo Mô-se lên nửa chừng núi khi Mô-se nhận Luật của Chân Thần. Ông và Ca-lếp là hai trong 12 thám-tử kêu gọi tuân lệnh Chúa.

Ưu-điểm và các thành-quả:

· Một trong 2 người từng làm nô-lệ trong Ai-cặp, còn sống được vào đất hứa

· Có chiến-lược giỏi; dẫn dân vào đất hứa

· Thành-tín xin sự chỉ-dẫn của Chân Thần khi đối-diện thử-thách

Các bài học từ cách sống của Giô-sua:

· Lãnh-đạo hiệu quả do chuẩn-bị và can-đãm

· Giao-phó đời sống mình cho Chúa

Chi-tiết đời sống của ông:

· Sống ở: Ai-cặp, vùng Xi-na-i, và đất hứa

· Làm Phụ-tá của Mô-se, chiến-sĩ, và lãnh-đạo

· Cha: Nun

· Đồng thời với: Mô-se, Ca-lép, Mia-giam, Á-ha-rôn

Câu gốc: Ds 27.22, 23

Chuyện Giô-sua được kể trong Xh 17.9-14; 24.13; 32.17; 33.11; Ds 11.28; 13; 14; 26.65; 27.18-23; 32.12, 28; 34.17; BgMs 1.38; 3.21, 28; 31.3,7,14,23; 34.9; trọn sách Giô-sua; Pq 2.6-10; và 1V 16.34

Giô-xép

Là một thanh nam, Giô-xép quá tự tin. Lòng tự tin của ông được gia tăng vì là con trai ựu đãi của Gia-cóp và vì sự biết ý định của Chân Thần trong cuộc đời mình. Mựời ngựời anh của ông không chịu đựng nỗi tánh quá tự tin của ông đến nỗi hãm hại ông. Nhưng lòng tự tin nầy được những nỗi đau khổ uốn nắn, kèm theo kiến thức cá nhân về Chân Thần, đã giúp ông sống sót và thịnh vượng. Thêm trí khôn ngoan vào lòng tự tin, ông chiếm được lòng mọi người.

Dù bị các anh mình bỏ rơi, bị cám dỗ tình dục, bị tù tội vì hành động đúng, ở trong khám lâu ngày vì bị người mình giúp đỡ bỏ quên, ông luôn có thái độ tích cực, không phàn nàn, không than phiền, không hỏi tại sao. Nhưng người biết ông, đều biết Chân Thần ở với ông. Sự hiện diện của Chân Thần soi sáng ông trong mọi hoàn cảnh tối tăm.

Ưu-điểm và các thành-quả:

· Trổi lên có quyền từ cảnh nô lệ thành người cầm quyền Ai-cập

· Được biết rõ tính trung trực và chính trực

· Là người nhạy cảm thuộc linh

· Chuẩn bị một quốc gia sống sót nạn chết đói

Khuyết-điểm và các lỗi-lầm:

· Kiêu ngạo trong tuổi trẻ gây kháng cự của những người anh

Các bài học từ cách sống của ông:

· Bất cứ biến cố hay hoàn cảnh nào cũng không thành vấn đề, song cách đáp ứng mới là vấn đề

· Nhờ sự giúp đỡ của Chân Thần, mọi cảnh đều đến điểm tốt lành

Chi-tiết đời sống của ông:

· Sống ở Cơ-na-an và Ai-cập

· Người chăn chiên, làm nô lệ, tù nhân, nhà cai trị

· Cha: Gia-cóp, mẹ: Ra-khên. Vợ: A-xơ-nát, Hai con trai: Mơ-na-sơ-se và Ép-ra-dim

Câu gốc: St 41.38. Chuyện Giô-xép ghi trong St 30-50. Ông cũng được nói đến trong Ipr 11.22

I-de-ben

Thánh Kinh chân thật về đời sống của các vị anh hùng cũng như về những kẻ bác bỏ Chân Thần. Vài người tìm thấy điều Chân Thần có thể làm với sự thất bại khi họ quay trở lại cùng Ngài. Tuy nhiên nhiều người hoặc không chịu nhận sự thất bại của mình hay không chịu quay trở lại cùng Chân Thần.

I-de-ben là người đàn bà độc ác nhất trong Thánh Kinh. Thánh Kinh ngay cả cũng dùng tên của bà làm gương cho những người hoàn toàn bác bỏ Chân Thần (Kh 2.20,.21). Nhiều bà ngoại đạo gả vào Dích-ra-ên không thừa nhận Chân Thần mà chồng mình thờ phượng. Họ đem theo tôn giáo của họ. Nhưng không ai cương quyết như I-de-ben làm cho tất cả Dích-ra-ên thờ phượng những thần của bà. Đối với tiên tri Ê–li-gia, bà dường như thành công; ông cảm thấy là người độc nhất vẫn còn thờ phượng Chân Thần cho đến chừng Chân Thần bảo ông rằng vẫn còn có 7.000 tiên tri chẳng bỏ đức tin. Một thành công rực rở của I-de-ben là tạo thành cái sa sút cuối cùng của vương quốc miền bắc: thờ phượng hình tượng. Chân Thần phạt vương quốc miền bắc vì sự thờ phượng đó bằng việc lưu đày họ.

I-de-ben có quyền lực lớn lao. Bà không chỉ điều khiển chồng bà, vua A-kháp, mà còn có 800 thầy tế lễ ngoại giáo hỗn hợp dưới quyền của bà. Bà tận tụy với các thần của bà và muốn gì được nấy. Bà tin tưởng vua có quyền truất hữu, vua muốn cái gì thì cứ lấy. Khi Na-bốt từ chối bán vườn nho cho A-kháp, I-de-ben tàn nhẫn cho giết Na-bốt và lấy đất của Na-bốt giao cho vua. Kế hoạch của I-de-ben là hoàn toàn xóa bỏ việc thờ phượng Chân Thần trong Dích-ra-ên đã đưa đến các hậu quả đau đớn. Trước khi chết, I-de-ben chịu đau khổ trước cái chết của chồng bà trong chiến trận và của con trai bà trong tay Giê-hu, kẻ đoạt ngôi vua bằng vũ lực. Bà chết theo cách ngang ngạnh và đầy khinh bỉ giống như lúc bà đã sống.

Khi so sánh I-de-ben với Ê–li-gia, chúng ta phải ngưỡng mộ sức mạnh tận tụy của họ. Khác biệt lớn là với ai họ đã tận tụy. I-de-ben tận tụy với chính bà và với các thần của bà; Ê-li-gia hoàn toàn tận tụy với Chân Thần thật và độc nhất. Cuối cùng Chân Thần xác chứng Ê–li-gia đúng. Với gì và với ai quí vị tận tụy nhất?

Khuyết điểm và lỗi lầm:

· Trừ khử có hệ thống những đại diện của Chân Thần trong Dích-ra-ên

· Đẩy mạnh và xuất quỹ thờ phượng Bá-an

· Hăm dọa giết Ê–li-gia

· Tin rằng vua có quyền truất hữu và muốn cái gì thì cứ lấy

Các bài học từ cách sống của bà:

· Tận tụy và thành thật không đủ. Sự tận tụy của mình đặt nơi nào có sự khác biệt lớn lao

· Bác bỏ Chân Thần luôn luôn đưa đến thảm họa

Chi-tiết đời sống của bà:

· Ở Xi-đôn, Sô-mơ-rốn; hoàng hậu Dích-ra-ên

· Chồng: Vua A-kháp; con: Gie-hô-rám, A-khà-giá

Câu gốc:1V 21.25. Chuyện I-de-ben được nói đến trong 1V 16.31-2V 9.37. Tên I-de-ben được dùng đồng nghĩa với sự đại gian ác trong Kh 2.20.

Khan-na

Lời cầu-nguyện xin con của Khan-na tỏ cho chúng ta biết rằng tất cả chúng ta có và nhận được đều là do Chân Thần cho mượn. Khi Chân Thần trả lời, bà đã giữ lời hứa dâng Sơ-mu-ên cho việc phụng-sự Chân Thần.

Ưu-điểm và các thành-quả:

· Hết lòng thờ-phượng, cầu-nguyện hữu-hiệu

· Sẵn lòng giữ lời hứa

· Vật lộn với tự-ái không có con cái

Các bài học từ cách sống của bà:

· Chân Thần nghe và trả lời lời cầu-nguyện

· Con cái là quả của Chân Thần ban cho

Chi-tiết đời sống của bà:

· Ở Ép-ra-dim; chồng: En-ca-na; con trai: Sơ-mu ên, sau nầy có ba con trai khác và hai con gái

Câu gốc: l Sm 1.26-28. Chuyện của Khan-na được ghi trong 1Sm 1,2.

Khít-ki-gia

Khít-ki-gia là vị vua Giu-đa có mối liên-hệ gần gũi với Chân Thần;ông thừa-nhận hành-động quá-khứ và hiện-tại của Ngài. Ông mở cửa và thanh-tẩy đền thờ, hủy-diệt hình-tượng, bàn thờ và đền tà-thần, kể cả con rắn bằng đồng của Mô-se làm trong đồng vắng. Ông hồi-phục Lễ Vượt-qua làm quốc-lễ. Tuy nhiên ông đã sai-lầm cho người Ba-ben xem tất cả kho-tàng mình, và được Dơ-sa-gia cho biết hậu-quả vì ông không để ý đến tương lai vương-quốc mình.

Ưu-điểm và các thành-quả:

· Với đời sống cầu-nguyện có mối liên-hệ trưởng-thành với Chân Thần; Cn 25.1 có ghi tên ông

· Hồi-phục và cải-cách tôn-giáo quốc-gia

Khuyết-điểm và các lỗi-lầm:

· cho người Ba-ben xem mọi kho-tàng mình có

Các bài học từ cách sống của ông:

· điều hồi-phục cải-cách không lâu dài khi không có sự khôn-ngoan bảo-vệ trong tương-lai

· vâng lời Chân Thần trong quá khứ không bảo-đảm có sự vâng lời trong tương-lai

· hoàn-toàn tuân-phục Chân Thần cho kết-quả

Chi-tiết đời sống của ông:

· ở Giơ-ru-sa-lem; vua thứ 15 Giu-đa

· cha: A-khà, mẹ: A-bi; con trai: Mơ-na-se; đồng thời với: Dơ-sa-gia, Hô-sê-a, Mi-ca, Xan-khê-ríp

Câu gốc: 2V 18.5,6. Chuyện ghi trong 2V 16.20-20.21; 2Sk 28.27-32.33; Dsg 36.1-39.8; Cn 25.1; Dsg 1.1; Dmg 15.4; 26.18,19; Hs 1.1;Mk 1.1

Man-ki-xế-đéch

Một người bí ẩn nhất trong Thánh Kinh là Man-ki-xế-đéch vua Xa-lém. Ông xuất hiện một ngày nọ trong đời của Áp-ra-ham (lúc đó còn là Áp-ram) và đã chẳng bao giờ được nghe đến nữa. Điều đã xảy ra trong ngày đó được nhớ đến suốt lịch sử và trở thành đề tài của một sách Tân Ước, sách Ip-ri. Việc gặp nhau giữa Áp-ram và Man-ki-xế-đéch là bất thường nhất. Mặc dù hai ông không quen biết nhau, song có cùng một đặc tính quan trọng nhất: cùng phụng sự Chân Thần, Đấng Tạo-hóa sáng tạo trời đất. Ngày đó là ngày chiến thắng lớn của Áp-ram: đánh bại một quân đội và giành lại tự do cho một số rất đông người bị chúng giam cầm. Man-ki-xế-đéch xác nhận cùng Áp-ram: “Đức Chúa Trời Chí Cao đã phó các kẻ thù ngươi vào tay ngươi” (TKTC St14.20). Áp-ram thừa nhận Man-ki-xế-đéch phụng sự cùng một Chân Thần với mình.

Man-ki-xế-đéch là một trong nhóm nhỏ những người cùng phụng sự Chân Thần đã tiếp xúc với dân Dích-ra-ên trong Cựu Ước mà chính họ không phải là người Dích-ra-ên. Điều nầy chứng tỏ rằng điều đòi hỏi để là người theo Chân Thần không thuộc di truyền, nhưng căn cứ vào lòng trung thành vâng lời dạy của Chân Thần và thừa nhận sự vĩ đại của Ngài.

Ưu-điểm và các thành-quả:

· Thầy tế lễ và vua đầu tiên trong Thánh Kinh – một lãnh tụ phụng sự Chân Thần

· Khéo léo khuyến khích người khác phụng sự Chân Thần hết lòng

· Người có bản tính phản ảnh lòng yêu thương của mình đối với Chân Thần

· Một người trong Cựu Ước lưu ý chúng ta về Chúa Giê-su và là người mà nhiều người tin là chính Chúa Giê-su

Các bài học từ cách sống của ông:

· Sống vì Chân Thần, quí vị có thể ở đúng chỗ vào đúng lúc. Cùng ai hay điều gì, lòng trung thành nhất của quí vị? Nếu cùng Chân Thần, thì quí vị đang sống với Ngài.

Chi-tiết đời sống của ông:

· Trị vì tại Xa-lém, địa điểm Giê-ru-xa-lem sau này

· Vua Xa-lém và thầy tế lễ của Chân Thần

Câu gốc: St 7.1,4. Chuyện Man-ki-xế-đéch được ghi trong St 14.17-20. Ông cũng được nói đến trong Tt 110.4, Ipr 5-7.

Mô-se

Có nhiều người không thể tránh rắc rối; khi có sự tranh chấp nào, họ luôn luôn đến gần. Phản ứng là hành động mà họ thích làm. Mô-se là như thế. Suốt đời ông, ông đáp ứng những sự tranh-chấp chung quanh ông. Chính kinh nghiệm bụi cây diễn-đạt được bản tính của ông. Thấy nó cháy mà không tàn, ông liền đến gần để xem-xét. Thấy một đồng-hương bị hiếp-đáp, hay hai đồng-hương tranh cãi nhau, ông có phản-ứng liền.

Tuy nhiên, qua dòng thời-gian, một việc kỳ-diệu đã xảy ra cho bản-tính của ông: ông không ngưng phản-ứng, nhưng phản-ứng đúng. Hành-đông tế-nhị đa dạng mỗi ngày dẫn hơn hai triệu người đi trong vùng hoang-vu cũng đủ chứng minh khả-năng phản-ứng tốt đẹp của ông do Chân Thần uốn nắn thành.

Ưu-điểm và các thành-quả:

· Có học-thức cao, được rèn luyện ở sa-mạc

· Nhà lãnh-đạo, đấng tiên-tri, người ra luật

· Ghi lại 10 điều-răn, viết Ngũ Kink

Khuyết-điểm và lỗi lầm:

· Không được vào đất hứa vì một lần không không tuân lệnh của Chân Thần

Các bài học từ cách sống của Mô-se:

· Chân Thần chuẩn-bị, rồi dùng theo hoạch-định của Ngài

· Chân Thần thực hiện việc Ngài qua người yếu ớt

Chi tiết đời sống của ông:

· Sống tại Ai-cập, Mít-gian, và sa-mạc Xi-na-i

· Chị: Mia-giam, Anh: Á-ra-hôn, Vợ: Xíp-pô-ra, Con trai: Ghê-sơ-rôn

Câu gốc: Ipr 11.24, 25

Chuyện Mô-se được kể từ các sách Xuất hành đến Bài giảng của Mô-se, trong Cv 7.22-37, Ipr 11.23-29.

Na-than

Đấng tiên tri này đã sống đúng ý nghĩa của tên mình, “Chân Thần đã ban cho.” Ông là món quà cần thiết và hữu dụng từ Chân Thần cho Đa-vít. Ông phục vụ làm phát ngôn viên của Chân Thần đối với Đa-vít và tỏ ra mình là một người bạn và cố vấn không sợ hãi, luôn luôn muốn nói sự thật, ngay cả khi biết có hậu quả đau thương.

Đương đầu với Đa-vít đầy tội lỗi về tham lam, trộm cướp, ngoại tình, và cố sát trong việc ngoại tình với Bết-se-ba, Na-than đã có thể giúp Đa-vít thấy việc làm sai của mình bằng việc chỉ rõ ra rằng chính Đa-vít không cho phép những hành-động như vậy của bất cứ ai xảy ra. Việc ăn-năn của Đa-vít đã cho phép Na-than an-ủi Đa-vít bằng việc Chân Thần tha thứ, đồng thời cũng lưu ý Đa-vít về hậu quả đau thương của tội lỗi của Đa-vít.

Ưu-điểm và các thành-quả:

· Một cố vấn đáng tin cho Đa-vít

· Một tiên tri của Chân Thần

· Người đương đầu không sợ hãi nhưng thận trọng

· Một trong những lực điều khiển của Chân Thần trong đời sống của Đa-vít

Khuyết-điểm và các lỗi-lầm:

· Lòng thiết tha của ông muốn thấy Đa-vít xây một đền thờ cho Chân Thần khiến ông nói không có chỉ thị của Chân Thần

Các bài học từ cách sống của ông:

· Chúng ta không nên sợ nói sự thật với những người mình quan tâm

· Người đồng hành đáng tin cậy là một trong những quà quí nhất của Chân Thần

· Chân Thần quan tâm tìm cách cho chúng ta biết khi chúng ta sai lầm

Chi-tiết đời sống của ông:

· Đấng tiên tri, cố vấn của nhà vua

· Những người đồng thời với ông: Đa-vít, Bết-se-ba, Sơ-lô-mô, Xa-đốc, A-đô-ni-gia

Câu gốc: 2Sm 7.17. Chuyện ghi trong 2Sm 7; 1V 1. Ông cũng được nói đến trong 1Sk 17.15; 2Sk 9.29; 29.25.

Nô-ắc

Thế giới thời Nô-ắc tràn ngập những điều độc ác và xấu xa. Số người nhớ đến Chân Thần-Đấng Sáng Tạo thu nhỏ lại còn một người duy nhất. Chân Thần cho nhân loại một cơ hội trong 120 năm; trong thời đoạn này, Nô-ắc dùng đời sống mình làm một tấm gương sinh động. Không một cái gì giống như chiếc tàu vĩ đại trên mặt đất khô để giải thích trọn vẹn cho sự vâng lời-đó là sự phó thác lâu dài cho một kế hoạch do Chân Thần chỉ định.

Nhiều người trong chúng ta có trở ngại theo đuổi bất cứ một kế hoạch nào cho dù nó được Chân Thần chỉ định. Kế hoạch 120 năm dài hơn cuộc đời chúng ta ngày nay, sống trong ân điển của Chân Thần, trọn đời tuân phục và biết ơn.

Ưu-điểm và các thành-quả:

· Là người duy nhất của thế hệ của ông theo Chân Thần

· Là người cha thứ hai của nhân loại

· Là người kiên-nhẫn, kiên-trì và vâng lời

Khuyết-điểm và lỗi lầm:

· Say rượu và làm mình xấu hổ trước mặt con mình

Các bài học từ cách sống của ông:

· Chân Thần thành tín với những kẻ vâng lời Ngài.

· Chân Thần luôn luôn bảo vệ chúng ta, chăm sóc chúng ta.

· Vâng lời là sự phó thác lâu dài.

· Một người có thể trung tín với Chân Thần nhưng bản thể tội lỗi vẫn luôn luôn theo người đó.

Chi tiết đời sống của ông:

· Chúng ta không biết chỗ ở của ông cách vườn Ê-đen bao xa.

· Ông là một nông gia, người đóng tàu, và là người giảng tin lành.

· Ông nội: Mơ-thu-se-lắc, cha: Le-méc, các con trai: Ham, Sêm, Gie-phét

Câu gốc: "Như vậy Nô-ắc đã làm; theo tất cả mọi điều Đức Chúa TRỜIđã ra lịnh cho mình, thế là người làm." (St 6.22)

Chuyện Nô-ắc được ghi trong St 5.29-10.32. Ông cũng được nói đến trong 1Sk 1.4; Gsg 54.9; Gkk 14.14; Mtd 24.37, 38; Lc 3.36, 17.26, 17.27; Ipr 11.7; 1Pr 3.20.

Ra-kháp

Quán trọ của Ra-kháp ở trên vách thành Giơ-ri-khô, là nơi tự-nhiên cho các thám-tử Dích-ra-ên đến. Khác với mọi người trong thành, Ra-kháp đã nghe mà kinh sợ VịThần đã đưa Dích-ra-ên ra khỏi Ai-cập đến cánh đồng Mô-áp, hiện đang đóng quân bên bờ phía đông của sông Giác-đen. Bà tin đến nỗi, bất chấp hình phạt có thể đến với bà từ vua và dân trong thành, đã dám đổi lấy mạng sống của mình và gia đình để che giấu các thám-tử khỏi bị lộ.

Chân Thần làm việc qua những người có đức-tin tuyệt đối như Ra-kháp, để rồi sau đó, cho bà trở thành tổ-mẫu của vua Đa-vít.

Ưu-điểm và các thành-quả:

· Là một trong hai người nữ được nêu danh trong các anh-hùng anh thư trong chương 11 của sách Íp-ri

Khuyết-điểm và lỗi lầm:

· Đã là một gái điếm

Các bài học từ cách sống của bà:

· Không để sự khủng-bố từ người đời ảnh-hưởng lên đức-tin nơi quyền-năng của Chân Thần

Chi tiết đời sống của bà:

· Ở Giơ-ri-khô làm điếm, sau trở thành tổ-mẫu của vua Đa-vít

Câu gốc: Ipr 11.31. Chuyện Ra-kháp được kể trong Gs 2, 6; Mtd 1.5; Ipr 11.3; Gcb 2.25

Rút và Nơ-ô-mi

Chân Thần là trung-tâm điểm của tình mẹ chồng và con dâu nầy. Rút được biết Chân Thần nhờ Nơ-ô-mi. Bà già nầy đã cho phép Rút thấy, nghe, và cảm-xúc mọi nỗi vui buồn trong mối liên-hệ với Chân Thần chân-thật đến nỗi có mối liên-hệ thân-mật và sâu-đậm với cô dâu.

Ưu-điểm và các thành-quả:

· Một mối liên-hệ mà sự ràng buộc là cùng đức-tin nơi Chân Thần

· Một mối liên-hệ mà người nầy làm cho người kia điều tốt nhất

Các bài học từ cách sống của hai bà:

· Sự hiện-diện của Chân Thần trong mối liên-hệ giúp vượt qua mọi trở-ngại

Chi-tiết đời sống của hai bà:

· Ở Mô-áp, Giơ-ru-sa-lem; làm: vợ, bà góa

· Họ hàng: Ê-li-me-léc, Mắc-lôn, Kin-giôn, Ọt-pa, Bô-à

· Rút là dâu cũ của Nơ-ô-mi, tái giá với Bô-à, sinh con cho Bô-à, và là bà cố của vua Đa-vít

Câu gốc: Rút 1.16, 17. Chuyện Rút và Nơ-ô-mi ghi trong sách Rút nầy; Mt 1.5 có ghi tên của Rút.

Sa-un

Trong lúc trị-vì Sa-un đã thành-công khi vâng lời Chân Thần, và thất bại khi tự mình hành-động. Vẻ bề ngoài và hành-động can-đảm không làm cho Sa-un thành nhà lãnh-đạo tài-giỏi vì không giao các nhược-điểm của mình cho Chân Thần cai-quản.

Ưu-điểm và các thành-quả:

· Bề ngoài cao lớn; cá-tính can-đảm và độ-lượng

· Giải phóng Dích-ra-ên khỏi sự áp bức của dân Pơ-lích-ti

Khuyết-điểm và các lỗi-lầm:

· Vì ghen-tỵ, Sa-un cố-gắng giết Đa-vít

· Đặc-biệt không vâng lời Chúa vài lần

Các bài học từ cách sống của Sa-un:

· Chân Thần muốn sự vâng lời tự tấm lòng

· Vâng lời luôn luôn liên-kết với hi-sinh

· Chân Thần luôn dùng điểm mạnh và điểm yếu

Chi-tiết đời sống của Sa-un:

· Ở trong đất Ben-gia-min, được chọn làm vua; là vua đầu tiên của Dích-ra-ên

· Cha: Kích; con trai: Giô-na-than và Ích-bô-sét

· Vợ: A-khi-nô-am; con gái: Mê-ráp và Mơ-can

· Con rễ: vua Đa-vít

Câu gốc: 1 Sm 15.22,23. Chuyện ghi trong 1 Sm 9-31, cũng được nói đến trong Cv 13.21

Sơ-lô-mô

Sự khôn-ngoan chỉ hữu-hiệu khi được sử-dụng qua hành- động. Khi lên ngôi vua Sơ-lô-mô xin sự khôn-ngoan, nhưng vì lý-do chính-trị ông đã không dùng sự khôn-ngoan qua hành-động cưới con Pa-rô, rồi cưới hằng trăm vợ như vậy. Sơ-lô-mô đã không nghe lời dạy-dỗ của cha mình, và trực-tiếp chống lại lệnh truyền của Chân Thần.

Ưu-điểm và các thành-quả:

· Có khôn-ngoan; viết sách Giáo-huấn, Tình-ca, nhiều bài Châm-ngôn, vài bài Thánh-thi

· Xây đền-thờ Chân Thần tại Giê-ru-xa-lem

Khuyết-điểm và các lỗi-lầm:

· Cưới vợ không cùng đức-tin, rồi bị ảnh-hưởng

Các bài học từ cách sống của ông:

· Vô ích khi biết điều phải làm mà không làm

Chi tiết đời sống của ông:

· Con của Đa-vít và Bát-se-ba

Câu gốc: Nkg 13.26. Chuyện ghi trong 2Sm 12.24; 1V 11.43; 1Sk 28; 29; 2Sk 1-10; Tt 72; Mt 6.29;12.42

Sơ-mu-ên

Ít khi chúng ta biết thuở ấu-nhi của các vĩ-nhân ngoại-trừ những vị đặc-biệt Chân Thần cho ghi lại. Ông Sơ-mu-ên là trả lời cho lời cầu-nguyện của mẹ ông, bà Khan-na. Như Mô-se, Sơ-mu-ên được giao-phó nhiều chức-vụ: quan-án, thầy tế-lễ, đấng tiên-tri, cố-vấn, và người đàn-ông của Chân Thần. Chân Thần đã làm việc qua Sơ-mu-ên vì ông chỉ muốn một việc: là tôi-tớ của Chân Thần.

Sơ-mu-ên là chứng-cớ của lẽ thật: các người Chân Thần thấy trung-tín trong các việc nhỏ, Ngái giao-phó thêm các việc lớn. Chân Thần dùng ông bởi vì ông chân-thành dâng đời mình cho Chúa sử-dụng. Ông tiến-bộ bởi vì ông luôn làm theo lời chỉ-dẫn của Chân Thần.

Ưu-điểm và các thành-quả của Sơ-mu-ên:

· Được Chân Thần dùng để xức dầu cho hai vị vua đầu tiên của dân Dích-ra-ên

· Là vị phán-quan sau cùng, và có tên trong Ípr 11

Khuyết-điểm và các lỗi-lầm:

· Không thể hướng-dẫn con mình có mối liên-hệ gần-gũi với Chân Thần

Các bài học từ cách sống của ông:

· Thành-quả có ý-nghĩa trong đời là kết-quả trực-tiếp của mối liên-hệ với Chân Thần

· Thuộc hạng loài người nào là quan-trọng bất cứ điều gì mình có thể làm

Chi-tiết đời sống của ông:

· Ở Ép-ra-dim

· Hành-sự: quan-án, đấng tiên-tri, thầy tế-lễ

· Họ hàng: Mẹ là Khan-na, Cha là En-ca-na, Các con trai: Giô-ên và A-bi-gia

· Các người đồng thời: Ê-li, Sa-un, Đa-vít

· Họ hàng: Mẹ là Khan-na, cha là En-ca-na, các con trai: Giô-ên và A-bi-gia

· Các người đồng thời: Ê-li, Sa-un, Đa-vít

Câu gốc: "Như vậy Sơ-mu-ên lớn lên, và Đức GIA-VÊ ở cùng người và chẳng để bất cứ một lời nào trong các lời của người rơi xuống đất. Và tất cả Dích-ra-ên từ Đan thậm chí đến Bơ-e-Se-ba đều biết rằng Sơ-mu-ên được xác-nhận là một đấng tiên-tri củaa Đức GIA-VÊ." (1 Sm 3.19-20)

Chuyện Sơ-mu-ên được ghi trong 1 Sm1-28. Ông cũng được nói đến trong: Tt 99.6; Dmg 15.1; Cv3. 24;13.20; Ípr 11.32

Còn đang cập nhật

N.T.T