Mẹ & Con Trai

Mẹ & Con Trai

Có hai vợ chồng kia, sau ba năm chung sống, phải đi gặp một vị tư vấn hôn nhân vì gia đình họ có quá nhiều nan đề. Cô vợ trẻ tâm sự như sau: "Gia đình mới của chúng tôi có nhiều nan đề vì chồng tôi quá gần với mẹ anh ấy. Anh giống như một đứa bé bị cột vào áo mẹ, không sao rời ra được. Khi chúng tôi mới cưới nhau về, tôi cố gắng hết sức để làm vừa lòng mẹ chồng nhưng bà không hề có thiện cảm với tôi. Thậm chí có lần bà nói thẳng với tôi rằng tôi không xứng với con bà và sẽ chẳng bao giờ xứng đáng cả. Bà cụ chỉ có một người con trai nên bà chiều chuộng quá đáng, làm cho anh ấy trở thành nhu nhược, lười biếng. Lúc nào bà cũng chờ để hầu hạ con, làm cho con vui và thoải mái. Bà cụ là người nội trợ giỏi. Niềm vui của bà không gì khác hơn là nấu ăn cho gia đình, chăm sóc quần áo cho chồng con, giữ nhà cửa sạch sẽ, ngăn nắp và cung ứng nhu cầu cho mọi người trong nhà. Trong gia đình bà là người lo liệu hết mọi việc. Trong khi đó bố chồng tôi lúc nào cũng đi vắng và hầu như chẳng biết đến chuyện gì trong nhà.

Tôi là người thuộc thế hệ mới, tôi có một ngành nghề chuyên môn và bận rộn với nhiều điều khác nên không thể quán xuyến công việc nhà như bà. Bà hay đến nhà chúng tôi dọn dẹp, sắp đặt lại tủ sách, tủ chén cho chúng tôi, nhưng bà làm một cách bực bội, hàm ý bảo là tôi không biết tổ chức việc nhà. Nhiều lần tôi nói với bà: "Thưa mẹ, con biết nhà của con không được ngăn nắp như nhà của mẹ, nhưng con bận nhiều việc, con không làm như mẹ được. Hơn nữa, đây là nhà của vợ chồng con, mẹ không phải bận tâm." Nhưng dù tôi nói gì, bà cũng làm ngơ và cứ tự động đến làm mọi việc như là nhà của bà vậy.

Tuy nhiên điều làm tôi buồn hơn cả là chồng tôi không có cùng một suy nghĩ như tôi. Anh không thấy rằng việc gia đình chúng tôi có người thứ ba chen vào là không nên, vì thế anh chẳng nói gì với bà cụ. Tôi có thể chấp nhận anh về nhà thăm mẹ một tuần năm, sáu lần nhưng không thể chấp nhận anh để mẹ làm chủ gia đình mới của chúng tôi. Anh chẳng bao giờ nói với bà một lời nào để bênh vực tôi, cũng không nói lời an ủi tôi. Bà cụ không những xen vào việc gia đình chúng tôi mà cũng nắm giữ tình cảm của chồng tôi nữa. Từ ngày bố anh mất, bà buộc anh phải chăm sóc bà nhiều hơn và phải ghé thăm bà mỗi ngày, dù bà sống với con gái chứ không phải sống một mình, và bà chỉ muốn một mình anh đến thăm mà thôi. Điều này làm tôi rất buồn vì hầu như bà không cho tôi một cơ hội nào đến gần bà, để tạo một quan hệ tốt đẹp với bà. Tôi biết mẹ chồng tôi rất cô đơn, tôi thương bà và muốn đến gần bà nhưng bà không thương tôi và không chấp nhận tôi. Chồng tôi đã tự lập, đã có gia đình riêng nhưng anh không thể nào tách rời khỏi mẹ. Chính vì thế mà vợ chồng chúng tôi gặp bao nhiêu là nan đề.

Khi người vợ dứt lời, người chồng trẻ nói: "Vợ tôi là người hay ganh tị, nhất là ganh với mẹ tôi. Cô ấy trẻ trung, khỏe mạnh, đáng lẽ cô ấy phải thương mẹ tôi hay ít ra cũng cố gắng thông cảm với bà. Mẹ tôi chỉ có bố tôi và tôi mà bây giờ bà mất cả hai. Thật ra bà còn hai người chị của tôi nhưng bà thường không kể đến. Gia đình chúng tôi sẽ không có nan đề gì nếu vợ tôi chịu khó chiều ý mẹ tôi một chút. Không những thế, vợ tôi cũng không là người nội trợ giỏi, vì vậy mẹ tôi cứ phải đến giúp việc này việc kia. Cô ấy buồn là sao tôi không nói để bà cụ đừng đến quấy rầy nữa, nhưng làm sao tôi nói được khi bà cụ có ý tốt là muốn giúp con. Tôi đâu nỡ nào làm cho mẹ tôi buồn. Còn chuyện đi thăm bà cụ, bao giờ đi tôi cũng rủ nhưng cô ấy không muốn đi, tôi không ép được nên tôi đành đi thăm một mình, thỉnh thoảng tôi dẫn con theo. Thành thật mà nói, tôi biết mẹ tôi thương tôi nhưng bà cũng gây nhiều khó khăn cho tôi, từ khi tôi còn nhỏ cho đến bây giờ. Lý do là vì tôi là con trai một. Bà chỉ có một mình tôi là con trai nên tất cả tình thương, hy vọng, ước mơ của bà đặt nơi tôi. Tôi là niềm vui và lẽ sống của cuộc đời bà. Bà trông mong nơi tôi quá nhiều và bà mong tôi đối với bà cũng như vậy. Mẹ tôi muốn tôi cũng xem bà là niềm vui và lẽ sống của tôi, nhưng đó là điều tôi không thể làm được. Tôi cảm thấy có nhiều trách nhiệm đối với mẹ vì vắng mặt tôi là bà không vui. Vợ tôi không hiểu được hoàn cảnh của tôi. Mẹ cô ấy là người có tính tự lập, không bao giờ làm phiền đến con cái, còn mẹ tôi thì khác. Tôi khổ tâm lắm mà không biết làm sao! Vợ tôi muốn chúng tôi dọn đi xa, tôi cũng nghĩ như vậy có lẽ tốt hơn cho hạnh phúc gia đình chúng tôi, nhưng dọn đi xa tôi lại phải về thăm mẹ nhiều hơn và như vậy lại phải vắng nhà thường hơn. Tôi không muốn vợ tôi buồn mà cũng không thể để mẹ tôi sống trong cô đơn vì phải xa tôi, tôi là niềm vui duy nhất của cuộc đời bà."

Thưa quý vị, nếu là người cố vấn về hôn nhân, chúng ta sẽ khuyên gì với đôi vợ chồng trẻ và giúp ý kiến thế nào để giải quyến nan đề của gia đình này? Nguyên tắc đầu tiên là chúng ta cần làm theo lời dạy của Kinh Thánh, vì Kinh Thánh là mẫu mực của Đức Chúa Trời, Đấng đã tạo dựng chúng ta và đã thiết lập hôn nhân. Chỉ khi nào sống theo mẫu mực của Chúa chúng ta mới tìm được bình an và hạnh phúc cho đời sống. Theo lời Chúa dạy, chúng ta phải sống với nhau bằng tình yêu thương, chấp nhận nhau và thông cảm với nhau trong mọi hoàn cảnh. Về lòng yêu thương, Chúa dạy "Hãy yêu kẻ lân cận như mình," có nghĩa là chúng ta phải thương yêu những người gần bên chúng ta, những người thân trong gia đình như chính mình. Đừng nói hay làm điều gì khiến những người đó phải đau buồn. Chúa Giê-xu cũng dạy: "Hễ điều chi mà các ngươi muốn người ta làm cho mình, thì cũng hãy làm điều đó cho họ" (Ma-thi-ơ 7:12). Khi thương nhau chúng ta chỉ làm điều gì mà ta biết là người ta thương cần và mong muốn. Trong trường hợp này, nếu người mẹ thật sự thương con và nghĩ đến hạnh phúc của con, bà sẽ chỉ làm điều gì con cần và mong muốn chứ không phải là làm điều bà muốn. Người con dâu cũng thế, nếu thương mẹ chồng và biết rằng giúp con là niềm vui của bà thì sẽ bằng lòng để bà đến giúp mình, nhưng dĩ nhiên là đến một giới hạn nào thôi.

Điều thứ hai những người trong gia đình này cần làm là chấp nhận nhau. Trước hết, người mẹ cần chấp nhận người vợ của con trai mình. Dù đó không phải là người do chính bà chọn, có thể cũng không phải là mẫu người bà thích, nhưng nếu con bà đã yêu và đã chọn, bà nên chấp nhận sự chọn lựa của con. Nếu bà thật sự thương con, thấy con được hạnh phúc là đủ cho bà thỏa nguyện và cảm tạ Chúa. Hơn nữa, bà cần nhìn thấy rằng mỗi thế hệ có một lối sống khác nhau. Việc con dâu của bà không lo việc nội trợ giống như bà chưa hẳn là sai. Người phụ nữ ngày nay không chỉ lo việc nhà nhưng còn có thể làm nhiều công việc khác ngoài xã hội. Nàng con dâu cũng cần chấp nhận bà mẹ của chồng mình. Dù bà có quan niệm sống khác, cách làm việc và cư xử không đúng như nàng suy nghĩ hay trông mong, nhưng bà là người đã sinh ra chồng mình, đã nuôi dạy chồng mình nên người, công ơn đó nàng cũng phải nghĩ đến. Về việc chấp nhận nhau, Kinh Thánh dạy: "Vậy thì, anh em hãy tiếp lấy nhau, cũng như Chúa Cứu Thế đã tiếp anh em để Đức Chúa Trời được vinh hiển" (Rô-ma 15:7). Chữ "tiếp" trong câu này có nghĩa là tiếp nhận, đón nhận hay chấp nhận.

Không những chấp nhận những khác biệt của nhau, hai bên còn phải thông cảm với nhau. Điều có thể giúp giảm bớt sự căng thẳng giữa bà mẹ chồng và nàng dâu trong trường hợp này là hai người cần dành thì giờ trò chuyện, chia xẻ tâm tình với nhau để có thể hiểu nhau và từ đó thông cảm nhau hơn. Ngược lại, nếu hai người không chấp nhận nhau nhưng cứ ganh tị với nhau, cứ nghĩ rằng người kia đã cướp mất tình thương của người đàn ông quan trọng nhất trong đời mình thì hai người sẽ tiếp tục ghét nhau và gieo đau khổ cho nhau.

Về người chồng trẻ trong trường hợp này, anh có một trách nhiệm quan trọng đối với mẹ cũng như với vợ, và anh cần phân biệt hai trách nhiệm đó cách rõ ràng. Đối với mẹ anh là một người con, khi chưa đến tuổi thành nhân và còn sống trong sự bảo bọc của mẹ, anh phải vâng phục mẹ trong mọi sự. Khi đã trưởng thành và có gia đình riêng, theo lời Chúa dạy, anh phải có trách nhiệm với gia đình và phải làm chủ gia đình của mình. Khi cha anh không còn, mẹ anh có thể là chủ gia đình của bà nhưng bà không phải là chủ gia đình anh. Anh có bổn phận yêu thương và chăm sóc mẹ nhưng anh không thể vì chiều ý mẹ mà không trọn trách nhiệm với vợ con. Riêng về người mẹ, dù thương con và muốn con ở bên cạnh mình mãi mãi, bà cũng cần ý thức rằng con bà đã lớn và bà phải cho con tách rời khỏi bà để xây dựng hạnh phúc riêng. Trong Kinh Thánh, Đức Chúa Trời dạy rõ ràng như sau, "Bởi vậy cho nên, người nam sẽ lìa cha mẹ mà dính díu cùng vợ mình, và cả hai sẽ nên một thịt" (Sáng thế ký 2:24). Chúa biết điều khó cho cha mẹ khi đã lớn là để cho con tách rời khỏi cha mẹ để bắt đầu cuộc sống riêng, vì thế mạng lệnh quan trọng này được nhắc đi nhắc lại ba lần trong Kinh Thánh: Lần thứ nhất trong Sáng thế ký khi Đức Chúa Trời thiết lập hôn nhân. Lần thứ hai trong Phúc Âm Ma-thi-ơ, khi Chúa Giê-xu dạy về hôn nhân và lần thứ ba khi thánh Phao-lô dạy về bổn phận vợ chồng. Khi một người lập gia đình, chúng ta nói người đó đã ra riêng, có gia đình riêng. Nói như thế là đúng, vì gia đình của đôi vợ chồng mới là một đơn vị mới, riêng biệt. Theo lời Thánh Kinh dạy, đôi vợ chồng mới vẫn là con cái trong đại gia đình, vẫn giữ mối quan hệ thân thương với cha mẹ và bà con hai bên, nhưng người chồng trẻ là chủ gia đình mới và vợ là người phụ giúp chồng để xây dựng hạnh phúc. Cha mẹ chồng hay cha mẹ vợ không làm chủ gia đình của con. Khi nào người đàn ông chưa thể lìa cha mẹ để kết hợp làm một với vợ và thật sự làm chủ gia đình mới của mình thì gia đình đó sẽ còn gặp nhiều khó khăn.

Có bao giờ quý vị đặt câu hỏi: Tại sao mối quan hệ giữa mẹ chồng và con dâu thường căng thẳng, khó chịu chứ không nhẹ nhàng thương yêu như giữa mẹ và con gái? Đáng lẽ hai người đàn bà này, vì cùng yêu thương lo tưởng đến một người thì sẽ thân nhau, thương nhau và giúp nhau mang hạnh phúc đến cho người mình thương. Hoặc lẽ ra các bà mẹ chồng, vì đã trải qua kinh nghiệm làm dâu sẽ thông cảm với con dâu và sẽ giúp thế nào để con có một kinh nghiệm dễ chịu hơn, tốt đẹp hơn. Đời sống sẽ nhẹ nhàng biết bao nếu mọi người đối xử với nhau bằng tình thương và lòng thông cảm như thế.

Sở dĩ mối quan hệ giữa bà mẹ chồng và người con dâu thường không tốt đẹp là vì có những tâm lý và yếu tố phức tạp trong đời sống của mỗi người. Nếu bà mẹ có một hôn nhân không hạnh phúc, không được chồng yêu thương, nhưng bị xem thường, hất hủi, hoặc bị chồng phụ bạc để đi theo người khác. Khi con trai có vợ và nếu con thương yêu và đối xử tốt với vợ, sẽ có hai trường hợp xảy ra: Nếu bà mẹ không thương con một cách ích kỷ, bà sẽ vui vì thấy con trai của mình không đối xử tệ bạc với vợ giống như cha. Bà cũng mừng cho con dâu vì đã lấy con trai của bà là một người tốt nên sẽ không phải khổ như bà. Trái lại, nếu bà mẹ này thương con cách ích kỷ, muốn nắm giữ con cho riêng mình hoặc có tính hay thương hại chính mình thì sẽ ganh với con dâu và không bằng lòng khi thấy con trai của bà cưng vợ, chiều vợ. Và vì không vui, bà sẽ nói hoặc làm thế nào để người con dâu không được hưởng cái hạnh phúc mà bà đã không có.

Có người vì ngày trước làm dâu quá khổ, gặp người mẹ chồng quá khó, đến khi làm mẹ chồng thì nghĩ rằng làm mẹ chồng là phải khó như thế, vì vậy họ khó với con dâu. Nhiều người khó với con dâu vì đó là cách cư xử duy nhất mà họ học biết, qua kinh nghiệm và qua người chung quanh. Nhưng cũng có những bà mẹ chồng khó với con dâu để chứng tỏ mình là người có quyền trong gia đình, hoặc để bù lại những đau khổ mình phải chịu ngày trước, hoặc là để dạy con dâu, để con dâu phải nể sợ. Cứ như thế, thế hệ đi trước tiếp tục gieo đau khổ cho thế hệ kế tiếp. Tuy ngày nay hầu hết các đôi vợ chồng trẻ đều ở riêng chứ không sống chung với cha mẹ chồng nên những thảm cảnh mẹ chồng nàng dâu không quá đáng như ngày xưa, nhưng chúng ta phải công nhận là sự căng thẳng giữa mẹ chồng và nàng dâu vẫn là một nan đề lớn trong nhiều gia đình.

Có khi bà mẹ chồng thấy khó có cảm tình với con dâu chính là vì người con trai của bà. Đây là trường hợp những người con trai được mẹ yêu thương nuôi nấng từ nhỏ đến lớn, hy sinh tất cả để con được đầy đủ sung sướng, nhưng không biểu lộ tình thương đối với mẹ, cũng không tỏ lòng biết ơn mẹ. Quá hời hợt, nhạt nhẽo trong tình cảm đối với mẹ. Không bao giờ hỏi thăm mẹ, chăm sóc mẹ hay làm một điều gì cho mẹ vui. Người con trai cư xử như là một người vụng về, khô khan, không có tình cảm hay cảm xúc gì với ai, nhưng đến khi có vợ, lại chiều chuộng chăm sóc vợ quá đáng, làm như trên đời chỉ có vợ là người đáng cho mình yêu thương chiều chuộng. Cách cư xử của người con trai sẽ khiến bà mẹ bị tổn thương nên bà cảm thấy ganh với con dâu và khó có thiện cảm với con dâu. Cũng có trường hợp bà mẹ chồng không có cảm tình với con dâu là vì lỗi của người con dâu. Đây là trường hợp những cô vợ trẻ còn non nớt, thiếu tế nhị trong cách ứng xử với người chung quanh. Các cô chỉ chú ý đến chồng, chỉ quan tâm chăm sóc chồng mà không nghĩ đến người đã sinh ra chồng mình. Có người không những không quan tâm, không yêu thương, không cố gắng để chinh phục tình cảm của mẹ chồng mà cũng không kính trọng, kể như người đó không có phần gì trong cuộc sống của gia đình mình. Đây là một thiếu sót, một lỗi lầm lớn mà các cô vợ trẻ cần chú ý để không vấp phải.

Sau đây, chúng tôi xin chia xẻ với quý vị một quan hệ mẹ chồng nàng dâu thật đặc biệt như sau: Một cô con dâu nọ kể cho bạn nghe về bà mẹ chồng của cô như vầy:

Chị ơi, khi nghe nhiều người than về bà mẹ chồng của họ, em thật ngạc nhiên không hiểu được, vì Chúa ban cho em một bà mẹ chồng thật tuyệt vời. Không phải vì em khôn ngoan, tài giỏi hay biết cách cư xử mà bà thương em; cũng không phải vì em đẹp, học giỏi hay mang lại ích lợi cho gia đình bà nhưng chỉ vì bà thương em với một tình yêu bao la, nhân từ. Năm 18 tuổi, em đã bỏ dở việc học để lập gia đình với người em yêu. Chồng em lúc đó cũng chỉ mới 20. Vợ chồng em thật quá dại, học hành chưa xong, tuổi còn quá trẻ mà muốn lập gia đình với nhau, nhưng bà mẹ chồng em không bàn ra một lời nào. Bà biết chúng em yêu nhau nên bà tán thành và giúp chúng em hết lòng. Vì chưa học xong đại học, hai vợ chồng em phải làm những công việc có đồng lương thấp, đời sống chật vật, thiếu thốn, nhưng bà không hề la mắng, trách móc hay đổ lỗi cho em. Việc nhà cửa cơm nước em cũng vụng về, vừa làm vừa học hỏi qua những vấp váp sai hỏng hằng ngày, mẹ chồng em biết nhưng bà chỉ cười và chỉ dạy em cách nhẹ nhàng.

Hai năm sau, em sinh con trai đầu lòng. Dù em vụng về trong vai trò làm mẹ, không biết chăm sóc con, bà không hề chê hay nói bóng nói gió để chỉ trích em. Mỗi lần đến thăm, bà thường hỏi em cần giúp gì và bà giúp đúng điều em cần. Bà không bao giờ chê em với chồng em, không nói xấu em với người trong gia đình, cũng không than với ai là con dâu bà thế này thế kia. Nhờ bà mà người trong gia đình chồng rất thương yêu em. Mỗi lần sinh nhật của em hoặc kỷ niệm ngày cưới của hai vợ c hồng, bà gởi cho em những tấm thiệp với đầy những lời lẽ yêu thương. Bà cũng thường cầu nguyện cho vợ chồng em và khích lệ em những lúc mệt mỏi nản lòng. Chỉ tiếc là em ở gần mẹ chồng chỉ được 12 năm, sau đó vì công việc làm, vợ chồng em phải dời đi xa. Vài ba năm mới về thăm bà được một lần. Mỗi lần nghĩ đến bà em có một cảm xúc trìu mến, thương yêu thật lạ lùng. Em cảm tạ Chúa đã cho em có một bà mẹ chồng yêu thương em như con ruột. Bà thật là viên ngọc quý mà Chúa đã ban cho em để bù đắp tình mẫu tử mà em thiếu vắng từ khi còn ấu thơ. Mẹ chồng em đã dạy em rất nhiều điều quý giá. Bà không dạy bằng lời nói nhưng bằng chính đời sống và cách ứng xử cao đẹp của bà. Nhờ bà, em biết cách cư xử với người chung quanh, với người lớn tuổi và người trong gia đình chồng. Bà là tấm gương sáng cho em trong nhiều phương diện, nhưng đặc biệt là trong cách cư xử ở đời. Giá mà mọi người đều sống với nhau bằng tấm lòng quảng đại nhân từ như mẹ chồng em thì đời sống nhẹ nhàng biết bao nhiêu! Em luôn tự nhủ với mình rằng mai kia khi con trai em có vợ, em sẽ nhờ Chúa, làm một bà mẹ chồng yêu thương nhân từ, để làm gương cho con dâu và để cuộc đời này bớt đi khổ đau.

Chúng tôi tin chắc rằng chung quanh chúng ta cũng không thiếu những bà mẹ chồng nhân từ, yêu thương như trong câu chuyện chúng ta vừa nghe. Phúc Âm Lu-ca ghi lời Chúa Giê-xu dạy: "Hãy thương xót như Cha các ngươi hay thương xót. Đừng đoán xét, thì các ngươi khỏi bị đoán xét; đừng lên án ai, thì các ngươi khỏi bị lên án; hãy tha thứ, người sẽ tha thứ mình. Hãy cho, người sẽ cho mình, ... vì các ngươi đong bằng đấu nào thì họ cũng sẽ đong lại cho các ngươi bằng đấu ấy" (Lu-ca 6:36-38). Đây là những nguyên tắc cao đẹp chúng ta cần áp dụng trong đời sống hằng ngày. Giữa mẹ chồng và con dâu vốn không có tình yêu thương tự nhiên như giữa mẹ và con gái, vì thế nếu đôi bên muốn có tình thương cho nhau, chúng ta phải chủ tâm cố gắng gây dựng. Chúng ta cần đến với nhau bằng tình thương, nhưng con dâu thương mẹ chồng trước hay mẹ chồng phải thương con dâu trước? Chúng tôi thiển nghĩ người lớn tuổi, người có quyền và có nhiều kinh nghiệm ở đời là người cần ban tình thương trước. Tương tự như Chúa đối với chúng ta, như chồng đối với vợ, cha mẹ đối với con cái, các bà mẹ chồng nên ban tình thương cho con dâu trước. Như lời Chúa dạy, chúng ta đong cho người bằng đấu nào thì người sẽ đong lại cho chúng ta bằng đấu đó. Nếu chúng ta lấy tình thương, lòng nhân từ đong cho người chung quanh thì họ sẽ đong lại cho chúng ta bằng tình thương và nhân từ. Nếu mẹ chồng lấy tình thương đối xử với con dâu thì con dâu sẽ đáp lại bằng tình thương. Nếu người con dâu nhận tình thương mà không hiểu và không đáp lại bằng tình thương, là lỗi của người đó, Chúa nhìn thấy tấm lòng của chúng ta và Ngài sẽ ban phước cho chúng ta. Ngược lại, nếu chúng ta lấy quyền làm cha mẹ, quyền làm mẹ chồng, đòi hỏi tình thương của con, trông mong con quan tâm đến mình, chúng ta sẽ chỉ đẩy con cái xa chúng ta hơn. Những người khó khăn với con cái, nay chỉ trích điều này, mai chê trách điều nọ có thể khiến con nể sợ nhưng con sẽ tránh xa chứ không dám đến gần và cũng khó có một tình cảm đậm đà với cha mẹ. Nguyện xin Chúa giúp chúng ta sống theo Lời Chúa dạy, yêu thương như Chúa đã yêu thương chúng ta.