Το εκπαιδευτικό σενάριο «Ανακαλύπτοντας τις Ευρωπαϊκές Αξίες μέσα από το Wing by DEMOS: Καλλιεργώντας κριτική σκέψη και δημοκρατικές δεξιότητες» είναι ειδικά διαμορφωμένο για την εφαρμογή σε σχολικές μονάδες και ενσωματώνει τη χρήση του ψηφιακού παιχνιδιού «Wing by DEMOS», ενώ συνδέεται με τις Ευρωπαϊκές Αξίες και το Σχολικό Εγχειρίδιο.
Το προτεινόμενο σενάριο περιλαμβάνει τα εξής μέρη:
1. Εισαγωγή στις έννοιες του ατόμου, της κοινωνίας, της ΕΕ και των Ευρωπαϊκών Αξιών·
2. Επαφή των μαθητών/τριών με το ψηφιακό παιχνίδι «Wing by DEMOS» και Πραγματοποίηση από τους μαθητές/τριες ενός παιχνιδιού ρόλων·
3. Σύνδεση του παιχνιδιού με τις αξίες της ΕΕ, τις αξίες που διέπουν την σχολική κοινότητα και την ελληνική κοινωνία και Ανοιχτή συζήτηση και
4. Αξιολόγηση και Αναστοχασμός.
Προτείνεται για μαθητές ηλικίας από 14 ετών και άνω και έχει διάρκεια 3 διδακτικές ώρες.
Το σενάριο αυτό δύναται να συνδεθεί με τις ακόλουθες ενότητες και κεφάλαια των σχολικών εγχειριδίων της Γ΄ Γυμνασίου, Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή και της Α΄ Λυκείου, Πολιτική Παιδεία.
Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή | Γ΄ Γυμνασίου
Κεφάλαιο 6: Κοινωνικά Προβλήματα
6.1. Προσδιορισμός και Συνέπειες
6.2. Αίτια και Αντιμετώπιση
6.3. Φτώχεια, ανεργία
Κεφάλαιο 12: Δικαιώματα και Υποχρεώσεις
12.2. Προστασία των Δικαιωμάτων
12.3. Ατομικά Δικαιώματα
12.4. Δημοκρατικές αρχές για την κοινωνική συμβίωση
12.5. Κοινωνικά Δικαιώματα
Κεφάλαιο 14: Η διεθνής κοινότητα
Πολιτική Παιδεία | Α΄ Λυκείου
Κεφάλαιο 3: Θεσμοί και Αξίες της Ελληνικής Κοινωνίας
3.4. Ελευθερία, δημοκρατία, ειρήνη
Κεφάλαιο 6: Κοινωνικοποίηση και Πολιτικοποίηση
6.1. Κοινωνικοποίηση και Πολιτικοποίηση
6.2. Φορείς Κοινωνικοποίησης και Πολιτικοποίησης
Κεφάλαιο 9: Φυσικό Περιβάλλον και Άνθρωπος
9.1. Φυσικό Περιβάλλον και Άνθρωπος
Κεφάλαιο 13: Κοινωνικά Προβλήματα
13.1. Κοινωνικά Προβλήματα
13.2. Φτώχεια και Ανεργία
13.3. Το πρόβλημα της βίας
Το συγκεκριμένο εκπαιδευτικό σενάριο στοχεύει στην απλοποίηση των Ευρωπαϊκών αξιών και στη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ θεωρητικής γνώσης και εμπειρίας σε ό,τι αφορά την πολιτειότητα και τα ανθρώπινα δικαιώματα, την καλλιέργεια της συμμετοχής και της αίσθησης κοινωνικής ευθύνης. Η αντίληψη των συμμετεχόντων/ουσών πως οι εμπειρίες που βασίζονται σε παιχνίδια εικονικών και ψηφιακών περιβαλλόντων μπορούν αποτελεσματικά να εκπαιδεύσουν, να δυναμώσουν και να κινητοποιήσουν τα άτομα να συμμετέχουν πιο ενεργά στις κοινότητές τους, διαμορφώνοντας έτσι μια γενιά κοινωνικά συνειδητοποιημένων και ενεργών πολιτών.
Γνώσεις
1. Να κατανοήσουν τις ευρωπαϊκές αξίες και τη σημασία τους για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης και την διασφάλιση των δημοκρατικών διαδικασιών για τη λήψη συλλογικών αποφάσεων.
2. Να κατανοήσουν τις έννοιες της δημοκρατίας, των ψευδών ειδήσεων και του ρόλου του ενημερωμένου πολίτη.
3. Να γνωρίζουν τον τρόπο με τον οποίο οι ψευδείς ειδήσεις υπονομεύουν την εμπιστοσύνη στους δημοκρατικούς θεσμούς και στις αρχές της ισότητας και της ελευθερίας.
4. Να αναγνωρίζουν τον ρόλο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου στη διασφάλιση της δικαιοσύνης κατά την διάδοση και την κατανάλωση πληροφοριών.
Δεξιότητες
5. Να αναπτύξουν κριτική σκέψη και αλφαβητισμό σχετικά με τα μέσα ενημέρωσης και την παρουσίαση των ειδήσεων για την αξιολόγηση της αξιοπιστίας των πηγών πληροφόρησης και τον εντοπισμό ψευδών ειδήσεων.
6. Να ενισχυθούν οι δεξιότητες συνεργατικής επίλυσης προβλημάτων με τον σχεδιασμό σχεδίων δράσης για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων των ψευδών ειδήσεων.
7. Να εξασκηθούν στην αποτελεσματική επικοινωνία και την υποστήριξη διαφορετικών θέσεων με την παρουσίαση των πορισμάτων της κάθε ομάδας και των σχεδίων δράσεών της.
8. Να ενισχυθούν οι δεξιότητες της αναπαράστασης ρόλων και της διαπραγμάτευσης για την εκπροσώπηση διαφορετικών θέσεων και συμφερόντων κατά την διάρκεια ομαδικών δραστηριοτήτων.
Στάσεις
9. Να καλλιεργηθεί ένα αίσθημα ευθύνης για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης και την προάσπιση των δημοκρατικών αξιών σε πραγματικές συνθήκες.
10. Να προωθηθεί η ενσυναίσθηση με την εξέταση των διαφορετικών οπτικών και θέσεων και της συνάφειάς τους με τα κοινωνικά ζητήματα.
11. Να οικοδομηθεί ένα περιβάλλον δέσμευσης για την προώθηση των ευρωπαϊκών αξιών μέσω της λήψης τεκμηριωμένων αποφάσεων.
12. Να ενθαρρυνθεί η ενεργός συμμετοχή στις δημοκρατικές διαδικασίες και την υπεράσπιση της σωστής πληροφόρησης.
Το εκπαιδευτικό σενάριο «Ανακαλύπτοντας τις Ευρωπαϊκές Αξίες μέσα από το Wing by DEMOS: Καλλιεργώντας κριτική σκέψη και δημοκρατικές δεξιότητες» μπορεί να συνδεθεί και να ενισχυθεί με αναφορές στα παρακάτω άρθρα του Συντάγματος της Ελλάδας, του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.
Άρθρο 2
Άρθρο 7 παράγραφος 2
Άρθρο 21
Άρθρο 106 παράγραφος 2
Άρθρο 1 Χ.Θ.Δ. ‘Ανθρώπινη Αξιοπρέπεια’
Άρθρο 2 Χ.Θ.Δ. ‘Δικαίωμα στην ζωή’
Άρθρο 3 Χ.Θ.Δ. ‘Δικαίωμα στην ακεραιότητα του προσώπου’
Άρθρο 4 Χ.Θ.Δ. Απαγόρευση των βασανιστηρίων και των απάνθρωπων εξευτελιστικών ποινών ή μεταχείρισης’
Άρθρο 5 Χ.Θ.Δ. ‘Απαγόρευση της δουλείας και της αναγκαστικής εργασίας’
Άρθρο 4
Άρθρο 5
Άρθρο 22 παράγραφος 1
Άρθρο 20 Χ.Θ.Δ. ‘Ισότητα έναντι του νόμου
Άρθρο 21 Χ.Θ.Δ. ‘Απαγόρευση διακρίσεων’
Άρθρο 22 Χ.Θ.Δ. ‘Πολιτιστική, θρησκευτική και γλωσσική πολυμορφία’
Άρθρο 23 Χ.Θ.Δ. ‘Ισότητα γυναικών και ανδρών’
Άρθρο 24 Χ.Θ.Δ. ‘Δικαιώματα του παιδιού’
Άρθρο 25 Χ.Θ.Δ. ‘Δικαιώματα των ηλικιωμένων’
Άρθρο 26 Χ.Θ.Δ. ‘Ένταξη των ατόμων με αναπηρίες’
Άρθρο 4
Άρθρο 5
Άρθρο 22 παράγραφος 1
Άρθρο 20 Χ.Θ.Δ. ‘Ισότητα έναντι του νόμου
Άρθρο 21 Χ.Θ.Δ. ‘Απαγόρευση διακρίσεων’
Άρθρο 22 Χ.Θ.Δ. ‘Πολιτιστική, θρησκευτική και γλωσσική πολυμορφία’
Άρθρο 23 Χ.Θ.Δ. ‘Ισότητα γυναικών και ανδρών’
Άρθρο 24 Χ.Θ.Δ. ‘Δικαιώματα του παιδιού’
Άρθρο 25 Χ.Θ.Δ. ‘Δικαιώματα των ηλικιωμένων’
Άρθρο 26 Χ.Θ.Δ. ‘Ένταξη των ατόμων με αναπηρίες’
Άρθρο 4 παράγραφοι 1,2,3, 5
Άρθρο 6 παράγραφος 1
Άρθρο 21
Άρθρο 25
Άρθρο 26
Άρθρο 41 Χ.Θ.Δ. ‘Δικαίωμα Χρηστής διοίκησης
Άρθρο 47 Χ.Θ.Δ. ‘Δικαίωμα πραγματικής προσφυγής και αμερόληπτου δικαστηρίου’
Άρθρο 48 Χ.Θ.Δ. ‘Τεκμήριο Αθωότητας και δικαίωμα της υπεράσπισης’
Άρθρο 49 Χ.Θ.Δ. ‘Αρχές της νομιμότητας και της αναλογικότητας αξιόποινων πράξεων και ποινών’
Άρθρο 1
Άρθρο 29 παράγραφος 1
Άρθρο 39 Χ.Θ.Δ. ‘Δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου’
Άρθρο 40 Χ.Θ.Δ. ‘Δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι στις δημοτικές και κοινοτικές εκλογές’
Άρθρο 25
Άρθρο 31 ‘Δίκαιες και πρόσφορες συνθήκες εργασίας’
Άρθρο 32 Χ.Θ.Δ. Απαγόρευση της εργασίας των παιδιών και προστασία των νέων στην εργασία’
Άρθρο 34 Χ.Θ.Δ. ‘Κοινωνική ασφάλιση και κοινωνική αρωγή’
Άρθρο 35 Χ.Θ.Δ. ‘Προστασία της υγείας’
Άρθρο 2 της Ε.Σ.Δ.Α. ‘Δικαίωμα στη ζωη’
Άρθρο 3 της Ε.Σ.Δ.Α. ‘Απαγόρευση των βασανιστηρίων’
Άρθρο 4 της Ε.Σ.Δ.Α. ‘Απαγόρευση της δουλείας και των καταναγκαστικών έργων’
Άρθρο 5 της Ε.Σ.Δ.Α. ‘Δικαίωμα στην προσωπική ελευθερία και ασφάλεια’
Άρθρο 6 της Ε.Σ.Δ.Α. ‘Δικαίωμα στη χρηστή απονομή δικαιοσύνης
Άρθρο 7 της Ε.Σ.Δ.Α. ‘Μη επιβολή ποινής άνευ νόμου’
Άρθρο 8 της Ε.Σ.Δ.Α. ‘Δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής’
Άρθρο 9 της Ε.Σ.Δ.Α. ‘Ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας’
Άρθρο 10 της Ε.Σ.Δ.Α. ‘Ελευθερία έκφρασης’
Άρθρο 11 της Ε.Σ.Δ.Α ‘Ελευθερία του συνέρχεσθαι και συνεταιρίζεσθαι’
Άρθρο 13 της Ε.Σ.Δ.Α. ‘Δικαίωμα πραγματικής προσφυγής’
Άρθρο 14 της Ε.Σ.Δ.Α. ‘Απαγόρευση των διακρίσεων’
Άρθρο 17 της Ε.Σ.Δ.Α. “Απαγόρευση κατάχρησης δικαιώματος’
Άρθρο 2 του 4ου Πρωτοκόλλου της Ε.Σ.Δ.Α. ‘Ελευθερία μετακίνησης’
Άρθρο 3 του 4ου Πρωτοκόλλου της Ε.Σ.Δ.Α. ‘Απαγόρευση απέλασης υπηκόων’
Άρθρο 4 του 4ου Πρωτοκόλλου της Ε.Σ.Δ.Α. ‘Απαγόρευση ομαδικής απέλασης αλλοδαπών’
Το παιχνίδι Wing δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του DEMOS (Democratic Efficacy and the Varieties of Populism in Europe), που είναι ένα πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας που μελετά τον λαϊκισμό και τις επιπτώσεις του στη δημοκρατία. Το έργο χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα-πλαίσιο «Horizon 2020» της ΕΕ, υλοποιείται από 15 ιδρύματα-εταίρους στην Ευρώπη και περιλαμβάνει 10 επιστημονικούς κλάδους.
Το παιχνίδι, το οποίο μπορεί να παιχτεί μέσα σε 30 λεπτά, σχεδιάστηκε σε συνεργασία με το Ίδρυμα για τη Δημοκρατική Νεολαία (I-DIA) με έδρα τη Βουδαπέστη για την ηλικιακή ομάδα 14-20 ετών και περιλαμβάνει εκπαιδευτικό υλικό για συζήτηση στην τάξη μεταξύ εκπαιδευτικών και μαθητών. Ο/Η εκπαιδευτικός μπορεί να βρει και να χρησιμοποιήσει το παιχνίδι online στην ιστοσελίδα του I-DIA. Το DEMOS Project έχει δημιουργήσει δύο εκπαιδευτικές δραστηριότητες 45 και 90 λεπτών που συνοδεύουν το παιχνίδι WING και βρίσκονται στην αντίστοιχη έκδοση.
Το Wing by DEMOS διερευνά το φαινόμενο του λαϊκισμού μέσα από τους φακούς της δημοκρατικής αποτελεσματικότητας.
Οι παίκτες ταυτίζονται με τον Μαορί, τον πρωταγωνιστή που ζει στον πλανήτη Tusor, και περνούν από μια σειρά δημοκρατικών προκλήσεων. Ο στόχος είναι να εξασκηθούν οι μαθητές στον τρόπο συλλογής πληροφοριών, να ασκήσουν κριτική σκέψη και να μάθουν για τις δημοκρατικές δεξιότητες και αξίες και πώς να τις εξασκούν σε ένα περιβάλλον παιχνιδιού.
Το συγκεκριμένο σενάριο, καθώς και το Wing by DEMOS είναι ένα ευέλικτο εκπαιδευτικό εργαλείο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε διάφορα σχολικά μαθήματα, εμπλουτίζοντας τη μάθηση παρέχοντας ένα διαδραστικό πλαίσιο σε βασικά θέματα.
Περιβαλλοντική Αγωγή
Το συγκεκριμένο σενάριο καθώς και το ψηφιακό παιχνίδι είναι δυνατό να χρησιμοποιηθούν για την σύνδεση επιστημονικών θεμάτων σχετικών με το περιβάλλον με τις παγκόσμιες περιβαλλοντικές προκλήσεις με στόχο οι μαθητές και οι μαθήτριες να αντιληφθούν τη νομοθεσία της ΕΕ για την κλιματική αλλαγή, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την προστασία του περιβάλλοντος, καθώς και πώς αυτές επηρεάζουν την Ελλάδα, αλλά και τον κόσμο.
Πληροφορική/ Ψηφιακός γραμματισμός και Μέσα Ενημέρωσης
Το συγκεκριμένο ψηφιακό παιχνίδι και η συγκεκριμένη ενότητα είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με το μάθημα της πληροφορικής στις θεματικές του ψηφιακού γραμματισμού και των μέσων ενημέρωσης με στόχο να αναπτυχθεί συζήτηση με τους μαθητές και τις μαθήτριες σχετικά με την αξιοπιστία του διαδικτυακού περιεχομένου, την αναγνώριση της παραπληροφόρησης και της προπαγάνδας, την ηθική χρήση της τεχνολογίας με την υπεύθυνη ανταλλαγή πληροφοριών και την ηθική ψηφιακή συμπεριφορά.
Αγγλικά
Η φάση του εκπαιδευτικού σεναρίου κατά το οποίο οι μαθητές/τριες παίζουν το παιχνίδι Wing by DEMOs μπορεί να προσφέρει έναν ελκυστικό τρόπο για την διδασκαλία της αγγλικής γλώσσας, αναπτύσσοντας παράλληλα δεξιότητες εντοπισμού της προκατάληψης, των τεχνικών πειθούς και των λογικών σφαλμάτων, προωθώντας τις αναλυτικές δεξιότητες, καθώς και ενισχύοντας την ικανότητά να δομούν αποτελεσματικά τα κείμενα, να χρησιμοποιούν τον κατάλληλο τόνο και να προσαρμόζουν τα μηνύματά τους για συγκεκριμένα ακροατήρια.