Welsh Language Charter

Y Gymraeg: Astudiaeth Achos y Siarter Iaith

Rhesymeg

Mae’r Siarter Iaith yn cyfrannu at strategaeth Cymru 2050 trwy annog ac ysbrydoli plant a phobl ifanc i ddefnyddio a mwynhau’r Gymraeg ymhob agwedd o’u bywydau, mewn sefyllfaoedd anffurfiol. Mae’r Siarter Iaith ar gyfer pawb ac mae gan bob aelod o’r gymuned ysgol rôl i chwarae.

Nod y Siarter Iaith yw annog defnydd o’r iaith Gymraeg yn gymdeithasol mewn ysgolion ar draws Cymru.

Mae’r Fframwaith Siarter Iaith yn sicrhau cysondeb ar draws Cymru, gan hybu a chynyddu’r defnydd o’r Gymraeg gan blant a phobl ifanc yn yr ysgol a’r gymuned leol.

Er mwyn cyflawni’r weledigaeth hon, gofynnir i ysgolion ddilyn gwerthoedd y Siarter Iaith, sef:

bod pawb yn mwynhau siarad Cymraeg;
bod pawb yn falch o’r iaith Gymraeg a’r Siarter Iaith ac yn perchnogi holl elfennau’r rhaglen;
bod pawb yn cydweithio i hybu’r Gymraeg tra’n gweithredu’r Siarter Iaith;
bod pawb yn dathlu llwyddiant, fel unigolion, ysgolion, neu gymunedau, ar bob lefel.

Bydd llwyddiant yn edrych yn wahanol ymhob sefydliad, gan fod tirlun ieithyddol Cymru yn amrywio’n eang o ardal i ardal, ysgol i ysgol ac ymysg gwahanol gylchoedd cymdeithasol.

Adborth

Buodd Ymgynghorydd Strategol y Gymraeg Mewn Addysg yn ymweld ag ysgolion cynradd Cymraeg a Saesneg y rhanbarth ar ran Partneriaeth yn nhymor yr Haf 2023 a ffilmiwyd arfer dda. Dyma ymatebion rhai o’r athrawon ar effaith y Siarter Iaith ar y gymuned leol ac ar ddisgyblion:

“Rydyn ni’n mynd â’r plant ar daith gerdded ac ar wibdeithiau i Gastell Henllys, lle ni’n tynnu asiantaethau eraill mewn hefyd sy’n siarad Cymraeg. Felly, mae pawb yn gweithio gyda’i gilydd ac mae’n rhoi cryfder i’r iaith.”

“Mae’r Siarter Iaith yn hybu hyder y plant. Maen nhw llawer mwy hyderus i fentro siarad Cymraeg ac i ddarllen Cymraeg hefyd yn annibynnol, a hynny mewn ysgol gynradd Saesneg.”

“Mae safonau llafar disgyblion yn sicr wedi codi trwy waith y Siarter Iaith. Mae’r plant wedi cael cyfleoedd i gyfathrebu a chyflwyno mewn cyd-destunau ffurfiol, mewn gwasanaethau, mewn cyngherddau, o fewn yr ysgol, ac o fewn y gymuned. Mae’n amlwg fod y plant yn meddwl bod yr iaith yn fwy cŵl, efallai ac yn fwy cyfoes.”

Mae gwerthuso, mesur a dathlu llwyddiant yn rhywbeth y dylid ystyried ar bob cam o daith Siarter Iaith ysgolion. Mae holiaduron yn rhan o’r broses ac yn offeryn defnyddiol ar gyfer datblygu cynlluniau gweithredu. Y nod wrth symud ymlaen yw datblygu ethos Cymraeg cryf mewn ysgolion ar draws Cymru a darparu ystod o weithgareddau cyfoethog sy’n annog y plant i fwynhau dysgu’r Gymraeg.

Copy of Siarter Iaith (Is-deitlau Cymraeg).mp4

Welsh subtitles

Copy of Siarter Iaith (Is-deitlau Saesneg).mp4

English subtitles

Gwefan y Llywodraeth: Siarter Iaith

Page updated

Report abuse