Rebolusyong Amerikano

Ang Amerika na binubuo ng labitatlong (13) kolonya at pinamumunuan ng bansang Great Britain sa kalagitnaan ng ika-18 siglo ay nagsimulang kalabanin ang Britanya upang makuha ang kanilang kalayaan.

Mga Dahilan (RISE):

1. Representasyon sa Parlyamento. Dito sumikat ang kaisipan at katagang “no taxation without representation” o ‘walang pagbubuwis kung walang representasyon’. Hiningi ng mga Kolonya sa Amerika ang pagkakaroon ng representasyon sa parlyamento.

2. Intelektuwal o Enlightenment. Ito ang pinakamalaking pundasyon at kontribusyon sa pagkakaroon ng Rebolusyong Amerikano. Bakit? Ang mga akda, aral at prinsipyong mula sa mga pilosopo ay naging inspirasyon at nagbigay-daan upang mabuksan ang kanilang kaisipan bilang Amerikano na may mga karapatan, kalayaan, kaisipang politika at kaisipang rebolusyon. Isa na dito ay ang pilosopong si John Locke.Ang kaniyang ideya na “Tabula Rasa”, na ang tao ay nahuhubog batay sa kanyang karanasan. Pagdating sa pamahalaan, ipinaliwanag ni Locke na ang tao ay may kakayahang bumuo ng sariling pamahalaan batay sa kanyang pangangailangan at ikabubuti kung ito ay gagamitan ng pangangatwiran. Ang mga kaisipang ito ang naging dahilan upang ipaglaban ng mga Amerikano ang kanilang karapatan at kalayaan.

3. Stamp Act of 1765. Ipinatupad ang batas na ito upang patawan ng buwis ang mga illegal na dokumento at paglalagay ng mga selyo sa mga produkto ng British.Ang Stamp Act of 1765 at ang pagbubuwis ay naging dahilan upang iboykot ang mga produkto ng British ang kolonya, at mag-smuggle o lihim na pagpuslit ng mga produkto mula sa ibang bansa ang mga Amerikano.

4. Ekonomiya. Sa loob ng Seven Years’ War (1756-1763) ng Great Britain sa France, nangailangan ito ng malaking salapi, bilang panustos sa digmaan at pambayad sa malaking pagkakautang. Dahil sa pangangailangang ito, hinigpitan ang kalakalan at tinaasan ang mga buwis na ikinagalit ng mga Amerikano.

Mga pangyayaring humimok at nagtulak sa pagkamakabayan ng mga Amerikano

1. Stamp Act of 1765

2. Declaratory Act – sa batas na ito binibigyan ng karapatang lumikha ng batas para sa kolonya ang Parlamento ng British

3. Townshend Revenue Act –sa batas na ito ang produktong salamin, lead, papel, at tsaa ay papatawan ng karampatang buwis.

4. Boston Massacre (1770) -Namatay ang limang Amerikano sa pamamaril ng mga sundalong British.

5. Tea Act (1770) -isinasaad na ang 13 kolonya ay makikipagkalakalan sa East India Company ng Great Britain.

6. Boston Tea Party (December 16, 1773) –Palihim na nakapasok sa bapor ng British ang mga kolonistang Amerikano o tinatawag na “Sons of Liberty” sa pagpapanggap bilang Indiano o katutubong Amerikano at itinapon sa dagat ang mga baul ng tsaa. Dahil sa pangyayaring ito, pinatawan ng kaparusahan ang mga kolonista at buong Boston, pinaghigpitan at inalisan ng karapatang pamunuan ang sarili.

Mga mahahalagang pangyayari na naging hakbang sa paglaya ng Amerika

Setyembre 5, 1774 - First Continental Congress o Unang Kongresong Kontinental

Isang pagpupulong na linahukan ng mga kolonya liban lamang sa Georgia bilang paglaban sa mga British.Nagka-isa at sama-samang upang maitaguyod ang kanilang karapatan sa kolonya at matigil ang pakikipagkalakalan sa Great Britain. Sa kabila nito, hindi ito nabigyan ng pansin ni Haring George III ng Great Britain.

April 19, 1775 - Labanan sa Lexington, Massachusetts: American vs. British soldiers (Redcoats)

Bago makarating ang mga British sa Concord upang makuha an tindahan ng pulbura, mabilis na ipinaalam ito ng isang panday na si Paul Revere sa mga Amerikanong tagapagbantay. May namatay sa Amerikano, subalit natalo naman nila ang mga sundalong British sa Boston.

Mayo 1775 - Second Continental Congress o Ikalawang Kongresong Kontinental

Dahil sa hindi Nabigyang-pansin ng Britain ang kanilang hiling nagsagawa ng ikalawang pgpupulong ang mga kolonya. Bumuo ang kolonya ng hukbong sandatahang lakas na tinawag na Continental Army at nanalo sa botohan si George Washington bilang commander-in-chief.

Ang pamahalaan ng mga kolonya ay tinawag na United Colonies of Americaat sinimulan na nilang makipaglaban sa mga British.

Hulyo 4, 1776 - Declaration of Independence o Deklarasyon ng Kalayaan

Ang Second Continental Congress ay inaprubahan at inalabas ang Declaration of Independence na isinulat ni Thomas Jefferson. Ang mga kolonya ay naging malaya at kinilala bilang malayang nasyon sa ilalim ng pangalang United States of America o Estados Unidos ng Amerika.

Oktubre 19, 1781 - Pagsuko ng Great Britain sa Amerika

Tuluyang nagapi ng mga Amerikano ang Great Britain sa pamumuno ni George Washington. Sumuko sa Labanan sa Yorktown, ang hukbong ng mga British sa ilalim ng pamumuno ni Heneral Cornwallis,tuluyan ng nakalaya ang Amerika.

September 3, 1783 - Treaty of Paris o Kasunduan sa Paris

Bilang pagtanggap ng Great Britain sa kalayaaan ng Amerika.

Mayo 14, 1787 - Paggawa ng Konstitusyon

Binalangkas ang Konstitusyon sa Philadelphia, Pennsylvania, na nilahukan ng 12 dating kolonya. Kabilang sina George Washington, Benjamin Franklin, Alexander Hamilton at James Madison mga kilala at prominenteng delegado. Si James Madison ay kilala bilang “Father of the Constitution” o “Ama ng Konstitusyon”.

Sa mga pangyayaring ito sa Amerika, tunay na kakakitaan ng impluwensiya at kaugnayan sa Rebolusyong Pangkaisipan o Enlightenment, dahil sa pagpupursigi nito na maisulong ang kanilang kalayaan at karapatan. Ito ay nagpapakita ng kanilang pagkakaroon ng malawak at bukas na kaisipan; at malalim na pangangatwiran, na nagbunga ng isang mahalang ebidensiya, ang Kalayaan at Konstitusyon ng Amerika.

Gayunpaman, hindi madali ang pinagdaanan ng mga Amerikano sa pagkamit ng kalayaan, maraming labanan ang kanilang nilagpasan. Tunghayan natin ang tsart ng ilang tunggalian ng mga Amerikano at British.

Sa kabila ng kalayaan ay may mga labanan pa ring kailangang sagupain at pagtagumpayan. Ang Rebolusyong Amerikano ay tunay na simbolo ng pag-asa sa kalayaan at nagbigay inspirasyon sa mga kolonyang napasailalim ng mga mananakop.