พ่อขุนรามคำแหงมหาราช (พ.ศ. 1822 - 1841) เป็นพระมหากษัตริย์ลำดับที่ 3 แห่งราชวงศ์พระร่วง ผู้ปกครองอาณาจักรสุโขทัย พระองค์ทรงเป็นนักปกครองที่เข้มแข็งและทรงมีพระปรีชาสามารถในการขยายอาณาเขต รวมถึงวางรากฐานด้านภาษา ศาสนา และการปกครอง ซึ่งมีอิทธิพลต่อประเทศไทยมาจนถึงปัจจุบัน
พ่อขุนรามคำแหงเป็นพระราชโอรสของพ่อขุนศรีอินทราทิตย์ ปฐมกษัตริย์แห่งกรุงสุโขทัย ในวัยหนุ่ม พระองค์ทรงมีความกล้าหาญและพระปรีชาสามารถในการรบ จนได้รับพระนามว่า "รามคำแหง" หรือ "รามผู้กล้าหาญ" เมื่อพระราชบิดาสิ้นพระชนม์ พระองค์ขึ้นครองราชย์และทรงนำพาสุโขทัยสู่ยุคทองของอาณาจักร
พ่อขุนรามคำแหงมีบทบาทสำคัญในการทำให้สุโขทัยเป็นศูนย์กลางของอาณาจักรไทยในยุคนั้น โดยทรงวางรากฐานด้านภาษาและอักษร ส่งเสริมศาสนาและวัฒนธรรม ทำให้สุโขทัยกลายเป็นเมืองที่เจริญรุ่งเรืองทั้งทางเศรษฐกิจและสังคม นอกจากนี้ พระองค์ยังทรงใช้แนวคิด "พ่อปกครองลูก" ที่เน้นความใกล้ชิดระหว่างกษัตริย์กับประชาชน ทำให้สุโขทัยเป็นเมืองที่มีการปกครองแบบธรรมาภิบาลและเป็นต้นแบบของสังคมไทยในยุคต่อมา
ในปี พ.ศ. 1826 พ่อขุนรามคำแหงทรงคิดค้น "อักษรไทย" โดยดัดแปลงจากอักษรขอม ทำให้ภาษาไทยมีเอกลักษณ์และสามารถพัฒนาต่อมาเป็นภาษาทางราชการของไทย
สุโขทัยเป็นศูนย์กลางทางการค้า พระองค์ทรงส่งเสริมการค้าทั้งภายในและภายนอกอาณาจักร ทำให้เศรษฐกิจเจริญรุ่งเรือง
พระองค์ทรงสร้างศิลาจารึกหลักที่ 1 ซึ่งเป็นบันทึกสำคัญเกี่ยวกับการปกครองและวิถีชีวิตของประชาชนในยุคนั้น