การประกอบอาชีพในอำเภอสูงเม่น
อาชีพ หมายถึง การทำกิจกรรม การทำงาน การประกอบการที่ไม่เป็นโทษแก่สังคม และมีรายได้
ตอบแทน โดยอาศัยแรงงาน ความรู้ ทักษะ อุปกรณ์ เครื่องมือ วิธีการ แตกต่างกันไป
ความสำคัญของการประกอบอาชีพ
การประกอบอาชีพ เป็นกิจกรรมที่มีความสำคัญอย่างยิ่งในวิถีชีวิตและการดำรงชีวิตของทุกคน เพราะการประกอบอาชีพจะสร้างรายได้เพื่อเลี้ยงชีพตนและครอบครัว และอาชีพที่สุจริตย่อมมีคุณค่า ช่วยเสริมสร้างและพัฒนาคุณภาพชีวิตความเป็นอยู่ของผู้ประกอบอาชีพนั้นๆ ให้เพียบพร้อมด้วยปัจจัยสี่ ซึ่งได้แก่ อาหาร ที่อยู่อาศัย ยารักษาโรคและเครื่องนุ่งห่มและสิ่งอำนวยความสะดวกอื่นๆ ตามความต้องการ นอกจากนี้ หากบุตรหลานหรือสมาชิกของครอบครัวใดรู้จักกรทำมาหากินหรือประกอบอาชีพที่ถูกต้อง ไม่เกียจคร้าน ก็สามารถสร้างฐานะตนเองและครอบครัวให้มั่นคง มีคุณภาพชีวิตที่ดี ไม่มีปัญหา หรือเป็นภาระต่อชุมชน สังคม ย่อมเป็นการช่วยพัฒนาประเทศชาติให้เจริญรุ่งเรืองสืบต่อไป
กลุ่มอาชีพตามลักษณะการประกอบอาชีพ มี ๒ ลักษณะ คือ อาชีพอิสระ และอาชีพรับจ้าง
๑. อาชีพอิสระ หมายถึง อาชีพทุกประเภทที่ผู้ประกอบการดำเนินการด้วยตนเอง
การประกอบอาชีพอิสระโดยทั่วๆ ไป มี ๓ ประเภท คือ
๒.๑ ประเภทการผลิต คือ อาชีพที่ดำเนินกิจกรรมผลิตหรือจำหน่าย เช่น ผลิตผลทางการเกษตร งานประดิษฐ์ผลิตเครื่องใช้ เครื่องปั้นดินเผา การขายอาหารตามสั่ง เป็นต้น
๒.๒ ประเภทการบริการ คือ อาชีพที่อำนวยความสะดวกหรือให้บริการแก่ผู้บริโภค เช่น ช่างตัดผม ช่างเสริมสวย ตัดเสื้อผ้า ซ่อมรถยนต์ ซ่อมจักรยาน เป็นต้น
๒.๓ ประเภทการขายสินค้า เป็นอาชีพที่ผู้ประกอบการทำหน้าที่ซื้อสินค้าจากผู้ผลิต แล้วนำไปขายต่อให้ผู้บริโภค หรือเรียกง่ายๆ ว่าอาชีพซื้อมา-ขายไป เช่น ซื้อเสื้อผ้าสำเร็จรูปจากโรงงานตัดเย็บแล้วนำไปขายในตลาดนัด ซื้อบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปมาวางขายในร้านขายของชำ เป็นต้น
๒. อาชีพรับจ้าง หมายถึง อาชีพที่มีผู้อื่นเป็นเจ้าของกิจการ โดยตัวเองเป็นผู้รับจ้าง ทำงานให้ และได้รับค่าตอบแทนเป็นค่าจ้าง หรือเงินเดือน
๑.๑ อาชีพเกษตรกรรม
การเกษตร หรือการเกษตรกรรม (Agriculture) หมายถึงการเพาะปลูกพืชต่างๆ รวมทั้งการเลี้ยงสัตว์และการประมง ผู้ที่ทำการเกษตรนั้นเรียกว่า เกษตรกร ส่วนคำว่า กสิกร นั้นหมายถึงผู้ที่ทำการกสิกรรม คือผู้ที่ปลูกพืชเพียงอย่างเดียว เช่น ชาวไร่ ชาวนา ชาวสวนการเกษตรจึงเป็นการจัดการกับทรัพยากรธรรมชาติ แรงงาน และทุน โดยอาศัยความรู้และประสบการณ์ เพื่อให้ได้มาซึ่งผลผลิตจากทั้งพืชและสัตว์ ซึ่งเรานิยมเรียกว่าผลผลิตทางการเกษตร
๑.๒ อาชีพอุตสาหกรรม
อุตสาหกรรม เป็นคำจำกัดความที่ใช้กับกิจกรรมที่ใช้ทุนและแรงงาน เพื่อที่จะผลิตสิ่งของ หรือ จัดให้มีบริการ เช่น อุตสาหกรรมสิ่งทอ
อุตสาหกรรมแบ่งออกได้ ๒ ประเภท คือ
๑.อุตสาหกรรมครัวเรือน คืออุตสาหกรรมการผลิตง่ายๆ เล็กๆ มักทำกันในครอบครัวหรือหมู่บ้าน ไม่ใช้แรงงาน ทุนและปัจจัยมาก แต่มักจะได้กำไรต่ำ อุตสาหกรรมจำพวกนี้มีตัวอย่างเช่น หัตถกรรมจักสาน และสินค้าโอทอป (หนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์)
ด้านอุตสาหกรรม หรือ หัตถกรรม จำแนกตามลักษณะของการดำเนินการได้เป็น ๔ ลักษณะ ดังนี้
๑. การผลิตสินค้าอุตสาหกรรมหรือหัตถกรรมในครัวเรือน
๒. การผลิตสินค้าในโรงงานหรือสถานประกอบการขนาดเล็ก
๓. การผลิตสินค้าที่ผู้ว่าจ้างนำเครื่องมือหรืออุปกรณ์และวัสดุที่ใช้ในการผลิตมาให้
๔. การรับช่วงงานบางขั้นตอนของการผลิตมาดำเนินการ
ตัวอย่าง การผลิตสินค้าด้านอุตสาหกรรมในครัวเรือน เช่น
- ทอผ้าตีนจก,ผ้ามัดหมี่,ผ้าไหม - จักรสาน ,ทอเสื่อ
- เย็บผ้าใบ - ทำเสื้อยืดผ้าปาติก
- ประดิษฐ์ที่ติดผม - ประดิษฐ์สิ่งของจากกระดาษสา
- ประดิษฐ์ของที่ระลึกและของชำร่วย - ร้อยพวงมาลัยดอกพุดส่งร้านขายพวงมาลัย
- เย็บเสื้อสำเร็จรูป - เผาถ่าน
- ทำไส้กรอกอีสาน - ทำขนมจีบ เป็นต้น
ตัวอย่าง การผลิตสินค้าในโรงงานหรือสถานประกอบการขนาดเล็ก เช่น
- ทำขนมอบ,ขนมปังและขนมเค้ก - ทำเฟอร์นิเจอร์
- โต๊ะเก้าอี้เหล็กดัด - ทำอิฐบล็อก
- แปรรูปน้ำนมเพื่อการค้า - ทำรางน้ำอลูมิเนียม เป็นต้น
๑.๓ อาชีพพาณิชยกรรม
ด้านพาณิชยกรรมและบริการ จำแนกตามลักษณะการดำเนินการเป็น ๓ ลักษณะ ดังนี้
๑.ค้าขายสินค้า
๒.บริการ
๓.เป็นคนกลางรับซื้อ-ขาย
ตัวอย่าง อาชีพบริการ เช่น
- ช่างซ่อมมอเตอร์ไซด์ - ช่างซ่อมรถยนต์
- ช่างซ่อมโทรทัศน์ วิทยุ - ช่างซ่อมเครื่องใช้ไฟฟ้า
- ช่างตัดเย็บเสื้อผ้า - ช่างเสริมสวย
- ช่างแต่งหน้า นวดหน้า - ช่างทำผม
- ช่างศิลป์ทำโปสเตอร์โฆษณา - ช่างก่อสร้าง
- บริการถ่ายเอกสาร,รับพิมพ์รายงาน - เล่นดนตรีในร้านอาหาร
- รับเหมาก่อสร้าง เป็นต้น
ตังอย่าง อาชีพเป็นคนกลางรับซื้อ-ขาย เช่น
- คนกลางรับซื้อและขายพริก - คนกลางรับซื้อและขายกุ้ง
- คนกลางรับซื้อและขายเศษยางพาราและยางแผ่น เป็นต้น
ตัวอย่าง อาชีพค้าขาย เช่น
- ค้าขายของที่ระลึก - ขายสินค้าพื้นเมือง
- ขายก๋วยเตี๋ยว - ขายอาหาร
- ขายผลไม้ - ขายอาหารและเครื่องดืม
- ขายเฟอร์นิเจอร์ - ขายเครื่องสำอาง
- ขายตรงเครื่องสำอาง - ขายผลผลิตทางการเกษตร
- สินค้าอุตสาหกรรมที่ตนเองเป็นผู้ผลิต เป็นต้น