เรื่องที่ 1 ความหมายของศาสนา ความสำคัญของศาสนา
ความหมายของศาสนา
ความหมายของศาสนา
“ศาสนา” คือ ลัทธิความเชื่อในหลักการ กรรมวิธี การปฏิบัติตนเพื่อให้บรรลุจุดมุ่งหมายสูงสุดในชีวิตที่ศาสดาของแต่ละศาสนาสั่งสอนหรือบัญญัติไว้
“ศาสนา” คือ ลัทธิความเชื่อในหลักการ กรรมวิธี การปฏิบัติตนเพื่อให้บรรลุจุดมุ่งหมายสูงสุดในชีวิตที่ศาสดาของแต่ละศาสนาสั่งสอนหรือบัญญัติไว้
สาเหตุการเกิดศาสนา ประการแรก เกิดจากความกลัวของมนุษย์ เนื่องจากมนุษย์ไม่มีความรู้ ความเข้าใจ ปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ ภัยพิบัติต่าง ๆ มนุษย์คิดว่าสิ่งเหล่านี้เกิดจากอำนาจของวิญญาณและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ดลบันดาลให้เป็นไป มนุษย์จึงแสวงหาวิธีภักดี อ่อนน้อมให้อยู่ใต้อำนาจด้วย การแสดงออกต่าง ๆ นานาเช่น การเคำรพบูชา การเซ่นสังเวย การทำทุกรกิริยำ เพื่อให้สิ่งศักดิ์สิทธิ์เห็นใจ ประการต่อมา เกิดจำก กำรค้นหำควำมจริงของธรรมชาติ โลกและชีวิต โดยไม่หวังพึ่งพิงอำนำจศักดิ์สิทธิ์ใด ๆ เมื่อค้นหาความจริงพบแล้วจึงนำมาประกาศศาสนา เพื่อให้ชาวโลกรู้ตาม คือ พระพุทธเจ้า เป็นต้น
สาเหตุการเกิดศาสนา ประการแรก เกิดจากความกลัวของมนุษย์ เนื่องจากมนุษย์ไม่มีความรู้ ความเข้าใจ ปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ ภัยพิบัติต่าง ๆ มนุษย์คิดว่าสิ่งเหล่านี้เกิดจากอำนาจของวิญญาณและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ดลบันดาลให้เป็นไป มนุษย์จึงแสวงหาวิธีภักดี อ่อนน้อมให้อยู่ใต้อำนาจด้วย การแสดงออกต่าง ๆ นานาเช่น การเคำรพบูชา การเซ่นสังเวย การทำทุกรกิริยำ เพื่อให้สิ่งศักดิ์สิทธิ์เห็นใจ ประการต่อมา เกิดจำก กำรค้นหำควำมจริงของธรรมชาติ โลกและชีวิต โดยไม่หวังพึ่งพิงอำนำจศักดิ์สิทธิ์ใด ๆ เมื่อค้นหาความจริงพบแล้วจึงนำมาประกาศศาสนา เพื่อให้ชาวโลกรู้ตาม คือ พระพุทธเจ้า เป็นต้น
องค์ประกอบของศาสนา มีอยู่ 5 ประการ คือ
องค์ประกอบของศาสนา มีอยู่ 5 ประการ คือ
1. มีศาสดา คือ ผู้ก่อตั้งศาสนา เริ่มต้นคิดคำสอน (หลักธรรม) เป็นคนแรก
1. มีศาสดา คือ ผู้ก่อตั้งศาสนา เริ่มต้นคิดคำสอน (หลักธรรม) เป็นคนแรก
2. มีคำสอน คัมภีร์ คือ คำสอน (หลักธรรม) ของศาสนา
2. มีคำสอน คัมภีร์ คือ คำสอน (หลักธรรม) ของศาสนา
3. มีนักบวช หรือผู้สืบทอดศาสนา เป็นผู้ปฏิบัติตนตามคำสอนของศาสนา
3. มีนักบวช หรือผู้สืบทอดศาสนา เป็นผู้ปฏิบัติตนตามคำสอนของศาสนา
4. มีศาสนสถาน คือ สถานที่ประกอบพิธีกรรมทางศาสนา เช่น โบสถ์ วิหาร สุเหร่า
4. มีศาสนสถาน คือ สถานที่ประกอบพิธีกรรมทางศาสนา เช่น โบสถ์ วิหาร สุเหร่า
5. มีสัญลักษณ์ คือ เครื่องหมายแสดงทางศาสนา ศาสนพิธี หรือพิธีกรรมทางศาสนา เช่น ไม้กำงเขน
5. มีสัญลักษณ์ คือ เครื่องหมายแสดงทางศาสนา ศาสนพิธี หรือพิธีกรรมทางศาสนา เช่น ไม้กำงเขน
ประเภทของศาสนา จำแนกเป็น 4 ประเภท คือ
ประเภทของศาสนา จำแนกเป็น 4 ประเภท คือ
1. เอกเทวนิยม เชื่อในพระเจ้าองค์เดียว เช่น ศาสนาอิสลาม ศาสนาคริสต์ เป็นต้น
1. เอกเทวนิยม เชื่อในพระเจ้าองค์เดียว เช่น ศาสนาอิสลาม ศาสนาคริสต์ เป็นต้น
2. พหุเทวนิยม เชื่อในพระเจ้าหลายองค์ เช่น ศาสนาฮินดู ศำสนาชินโต เป็นต้น
2. พหุเทวนิยม เชื่อในพระเจ้าหลายองค์ เช่น ศาสนาฮินดู ศำสนาชินโต เป็นต้น
3. สัพพัตถเทวนิยม เชื่อว่าพระเจ้าสิงสถิตอยู่ในทุก ๆ แห่ง เช่น ศาสนาพราหมณ์บางลัทธิ เป็นต้น
3. สัพพัตถเทวนิยม เชื่อว่าพระเจ้าสิงสถิตอยู่ในทุก ๆ แห่ง เช่น ศาสนาพราหมณ์บางลัทธิ เป็นต้น
4. อเทวนิยม ไม่เชื่อว่ำพระเจ้าเป็นผู้สร้างโลก เช่น ศาสนาพุทธ ศาสนาเซน เป็นต้น
4. อเทวนิยม ไม่เชื่อว่ำพระเจ้าเป็นผู้สร้างโลก เช่น ศาสนาพุทธ ศาสนาเซน เป็นต้น
ศาสนาทุกศำสนามีจุดปลายทางเดียวกัน คือ ต้องการให้ทุกคนเป็นคนดี อยู่ร่วมกันโดยสันติ สังคมมีความสงบสุข
ศาสนาทุกศำสนามีจุดปลายทางเดียวกัน คือ ต้องการให้ทุกคนเป็นคนดี อยู่ร่วมกันโดยสันติ สังคมมีความสงบสุข
ความสำคัญของศาสนา พอสรุปได้ 7 ประการ คือ
ความสำคัญของศาสนา พอสรุปได้ 7 ประการ คือ
1. เป็นที่ยึดเหนี่ยวทางจิตใจ ช่วยให้มนุษย์เกิดความมั่นใจในการดำรงชีวิต และช่วยให้รู้สึกปลอดภัย
1. เป็นที่ยึดเหนี่ยวทางจิตใจ ช่วยให้มนุษย์เกิดความมั่นใจในการดำรงชีวิต และช่วยให้รู้สึกปลอดภัย
2. ช่วยสร้างความสามัคคีในหมู่มนุษย์ ช่วยให้มนุษย์ร่วมมือกันแก้ไขปัญหำต่ำง ๆ ตลอดจนร่วมมือกันสร้ำงสรรค์สิ่งที่เป็นประโยชน์ต่อศำสนำและชีวิต
2. ช่วยสร้างความสามัคคีในหมู่มนุษย์ ช่วยให้มนุษย์ร่วมมือกันแก้ไขปัญหำต่ำง ๆ ตลอดจนร่วมมือกันสร้ำงสรรค์สิ่งที่เป็นประโยชน์ต่อศำสนำและชีวิต
3. เป็นเครื่องมือขัดเกลำสมำชิกในสังคมให้สมำชิกยึดมั่น เชื่อถือ ปฏิบัติตนเป็นคนดีตำม คำสอน กลัวบำปที่เกิดจำกควำมประพฤติไม่ดีต่ำง ๆ
3. เป็นเครื่องมือขัดเกลำสมำชิกในสังคมให้สมำชิกยึดมั่น เชื่อถือ ปฏิบัติตนเป็นคนดีตำม คำสอน กลัวบำปที่เกิดจำกควำมประพฤติไม่ดีต่ำง ๆ
4. ช่วยพัฒนาและยกระดับจิตใจกำรกระทำของมนุษย์ให้สูงขึ้น คือช่วยให้มนุษย์เสียสละ และอดทน อดกลั้นยิ่งขึ้น ทำควำมดีมำกยิ่งขึ้น เป็นต้น
4. ช่วยพัฒนาและยกระดับจิตใจกำรกระทำของมนุษย์ให้สูงขึ้น คือช่วยให้มนุษย์เสียสละ และอดทน อดกลั้นยิ่งขึ้น ทำควำมดีมำกยิ่งขึ้น เป็นต้น
5. เป็นบ่อเกิดแห่งศาสตร์ ควำมรู้ด้านศิลปะ ขนบธรรมเนียม ประเพณีต่าง ๆ มีกำเนิดจำกศาสนา
5. เป็นบ่อเกิดแห่งศาสตร์ ควำมรู้ด้านศิลปะ ขนบธรรมเนียม ประเพณีต่าง ๆ มีกำเนิดจำกศาสนา
6. ช่วยให้มนุษย์มีอิสระ คำสอนของศำสนำเสนอแนวทางที่มนุษย์สามารถฝึกตนให้พ้นจำกกิเลสมีอิสระจากกิเลสทั้งปวง
6. ช่วยให้มนุษย์มีอิสระ คำสอนของศำสนำเสนอแนวทางที่มนุษย์สามารถฝึกตนให้พ้นจำกกิเลสมีอิสระจากกิเลสทั้งปวง
7. เป็นสัญลักษณ์ แสดงถึงความดีงาม แสดงพลังสำมัคคี ความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกันของคนที่นับถือศาสนาต่าง ๆ ในแต่ละศาสนา
7. เป็นสัญลักษณ์ แสดงถึงความดีงาม แสดงพลังสำมัคคี ความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกันของคนที่นับถือศาสนาต่าง ๆ ในแต่ละศาสนา