การเปลี่ยนแปลงของร่างกาย และสมรรถภาพตามวัย

อายุขัยของคนอาจแบ่งได้เป็น 4 ระยะ คือ

ระยะที่ 1 วัยเด็กนาน 15 ปี (อายุแรกเกิด - 15 ปี)

ระยะที่ 2 (วัยเปลี่ยนแปลงเป็นผู้ใหญ่) นาน 10 ปี (อายุ 16 - 25 ปี)

ระยะที่ 3 (วัยผู้ใหญ่) นาน 35 ปี (อายุ 26 - 60 ปี)

ระยะที่ 4 (วัยชรา) นาน 10 ปี (อายุ 61 - 70 ปี)

การยืดระยะที่ 4 ออกไปอีกในปัจจุบันสามารถทำได้ และคงทำได้มากขึ้นในอนาคต แต่ความพยายามที่แท้จริง ในการยืดอายุคน คือการยืดระยะที่ 3 มิใช่ระยะที่ 4 นั่นคือ ทำให้คนสูงอายุไม่เป็นคนชราที่ไร้สมรรถภาพ หรือจะเรียกว่า "แก่อย่างสง่า"

ข้อควรระวังในการออกกำลังกายของผู้สูงอายุ

การ ออกกำลังกายเป็นสิ่งที่มีประโยชน์ ในบุคคลทั่วไปทุกเพศทุกวัย ไม่เว้นแม้แต่วัยสูงอายุ แต่เนื่องจากวัยสูงอายุเป็นวัยที่อวัยวะของร่างกายมีความเสื่อม และมีการเปลี่ยนแปลวทางสรีระวิทยาหลายอย่าง ดังนั้นในการที่ผู้สูงอายุจะออกกำลังกายจะต้องมีข้อควรพิจารณา เช่น โรคประจำตัว ภาวะสุขภาพ เป็นต้น เพราะอาจเกิดปัญหาหรือภาวะแทรกซ้อนตามมาได้ ซึ่งผู้สูงอายุจะต้องประเมินตนเองและสภาพแวดล้อมก่อนออกกำลังกายและขณะออก กำลังกายว่ามีภาวะเสี่ยงที่จะทำให้เกิดอันตรายเนื่องมาจากการออกกำลังกาย หรือ ไม่โดย ภาวะที่ผู้สูงอายุควรหลีกเลี่ยงหรืองดเว้นการออกกำลังกาย ได้แก่

1. มีอาการเจ็บแน่นหน้าอก ที่ยังควบคุมอาการไม่ได้

2. ความดันโลหิตขณะพักสูงกว่า 200/ 100 มม.ปรอท ทั้งนี้ผู้ที่ป่วยเป็นโรคความดันโลหิตสูงควรรับประทานยาอย่างต่อเนื่องหรือ ควรวัดความดันโลหิตก่อนการออกกำลังกาย

3. ลิ้นหัวใจตีบ ขนาดปานกลางถึงรุนแรง

4. จังหวะการเต้นของหัวใจไม่สม่ำเสมอ

5. หัวใจเต้นเร็วกว่าปกติ (> 100 ครั้ง/นาที) และยังควบคุมไม่ได้

6. มีภาวะหัวใจวาย หรือมีการติดเชื้อหรือการอักเสบของเยื่อบุ หรือกล้ามเนื้อหัวใจ. ลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือด (vascular thrombosis) ระยะแรก

8. หลอดเลือดดำอักเสบ

9. เป็นไข้ ปวดข้อ หรือมีอาการเจ็บป่วยเฉียบพลัน

10. ตรวจพบความผิดปกติของคลื่นไฟฟ้าหัวใจ

11. มีอาการเวียนศรีษะ

12. ได้รับยาบางชนิด ทั้งนี้ควรสอบถามแพทย์ว่าเมื่อรับประทานยาดังกล่าวสามารถออกกำลังกายได้หรือไม่

13. สภาวะแวดล้อม และภูมิอากาศไม่เหมาะสม เช่น อากาศร้อน หรือเย็นเกินไป หรือการระบายอากาศของสถานที่ที่ออกกำลังกายไม่ดี เช่น เป็นห้องอับไม่มีหน้าต่าง

14. หลังรับประทานอาหารมื้อหลักไม่เกิน 2 ชั่วโมง

นอกจากนี้หากผู้สูงอายุ ออกกำลังกายและพบว่ามีความผิดปกติเกิดขึ้น ผู้สูงอายุควรหยุดออกกำลังกายทันที และนั่งหรือนอนพัก และหายใจเข้าออกลึกๆ หากอาการไม่ดีขึ้นให้รีบไปพบแพทย์ ซึ่งอาการที่เกิดขึ้นขณะออกกำลังกายที่ผู้สูงอายุควรหยุดพักการออกกำลังกายทันที ได้แก่

1. อาการเจ็บแน่นหน้าอก

2. มึนงง เวียนศรีษะ หรือเดินเซ

3. ไอมากผิดปกติ

4. คลื่นไส้ อาเจียน

5. ใจสั่น เหนื่อย

6. ปวดน่อง เป็นตะคริว กล้ามเนื้ออ่อนล้า

7. หน้าซีด หรือแดงคล้ำ

8. หายใจลำบากหรือหายใจเร็วเกิน 10 นาที หลังหยุดพัก

9. ชีพจรเต้นช้าลง

10. ปวดข้อ

11. หายใจไม่ทัน หายใจไม่ออก หายใจไม่อิ่ม