4. Cảm nhận (23 bài)

Cảm nhận thị giác, 0 - 1 tuổi

VẬN ĐỘNG TINH, NẮM BẮT, 0 - 1 TUỔI

Mục đích: Tăng sự chú ý các đồ vật và giữ hình ảnh được thấy trong trí nhớ trẻ trong một thời gian ngắn.

Mục tiêu: Quan sát một đồ chơi được ta bao phủ, tiếp tục quan tâm đến đồ chơi được che giấu trong thời gian ngắn và gỡ vật che đồ chơi đó.

Dụng cụ: Miếng vải nhỏ (khăn lau tay, khăn mùi xoa), đồ chơi nhỏ được yêu thích hoặc bánh kẹo.

Tiến trình:

- Chỉ cho trẻ đồ chơi và để trẻ thao tác đồ chơi ấy trong một thời gian ngắn.

- Sau đó bạn lấy đồ chơi và đặt nó xuống sàn nhà trước mặt trẻ.

- Phủ miếng vải xuống đồ chơi và nói “Hô-hô” và giúp trẻ dùng tay lấy miếng vải ra.

- Kích thích trẻ khám phá đồ chơi và động viên trẻ tham gia vào bài tập.

- Khi trẻ bắt đầu khám phá đồ chơi, bạn giảm dần sự kích thích.

Bắt chước, vận động, 4 - 5 tuổi

VẬN ĐÔNG TỔNG QUÁT, THÂN, 4 - 5 TUỔI

Mục đích: Cải thiện khả năng bắt chước vận động phức tạp hơn và động viên bắt chước trí nhớ.

Mục tiêu: Bắt chước cử động của 3 thú vật.

Dụng cụ: 3 thú nhồi bông hoặc 3 hình ảnh thú vật (chỉ những thú vật có cử động phân biệt như chim, thỏ, voi).

Tiến trình:

- Tìm một không gian trống, nơi mà bạn cùng trẻ di chuyển không va chạm đồ vật.

- Cho trẻ xem một trong những thú vật hoặc một trong những tấm hình, còn những cái khác nhìn thấy được để cho trẻ biết bài tập gồm mấy phần.

- Cho trẻ xem một tấm hình, ví dụ chim, và nói: “Con hãy nhìn chim, nó bay”. Vẫy tay như là bay và nói: “Chim bay”. Kéo trẻ vẫy tay với bạn trong vài giây. Lúc đầu, có thể bạn giúp trẻ cử động cánh tay.

- Lặp lại bài tập với hai thú vật khác.

Cảm nhận thị giác, 0 - 1 tuổi

VẬN ĐỘNG TINH, NẮM BẮT, 1 - 2 TUỔI

VẬN ĐỘNG TỔNG QUÁT, CÁNH TAY, 1 - 2 TUỔI

Mục đích: Động viên quan sát kỹ càng để tìm một đồ vật.

Mục tiêu: Quan sát một đồ vật rơi xuống đất, xác định vị trí và cúi xuống để nhặt lên.

Dụng cụ: 1 chén nhỏ, 5 khối màu.

Tiến trình:

- Xếp 5 khối thành hàng ở cạnh bàn.

- Tay cầm chén để trên đầu gối, đặt trẻ đứng gần bạn.

- Vừa đẩy một trong những khối rớt xuống bàn vừa nói: “Con nhìn” và nói tiếp “ôi” (với một giọng ngạc nhiên).

- Làm điệu bộ và nói “Con nhìn kìa…Tìm…Và lấy cho cô”.

- Nếu cần thiết, bạn giúp trẻ tìm và lượm khối lên, sau đó giúp trẻ để khối vào chén, rồi bạn khen trẻ.

- Bạn lặp lại tiến trình này cho đến khi 5 khối rớt hết, được tìm thấy, được lượm và được đặt vào chén.

- Bạn nói: “Xong rồi…cám ơn con” và khen trẻ.

Cảm nhận thị giác, 0 - 1 tuổi

Mục đích: Cải thiện sự chú ý bằng mắt.

Mục tiêu: Lật tách để lấy kẹo bánh

Dụng cụ: Tách, kẹo bánh (ví dụ kẹo, đậu phộng, nho).

Tiến trình:

- Bạn ngồi vào bàn đối diện với trẻ.

- Chỉ cho trẻ kẹo bánh và di chuyển kẹo bánh từ phía này qua phía khác trong tầm nhìn của trẻ và nói: “Con nhìn kìa”.

- Khi bạn chắc chắn là trẻ quan sát, bạn để kẹo bánh trên bàn trước mặt trẻ.

- Up từ từ cái tách lên bánh kẹo.

- Cầm tay trẻ và giúp trẻ lật tách lên.

- Giả vờ ngạc nhiên khi tìm thấy kẹo và nói: “Con nhìn kìa”.

- Lặp lại tiến trình này với những bánh kẹo khác, nhưng lần này chỉ cho trẻ phải tự tìm thấy bánh kẹo.

- Tiếp tục bài tập cho đến khi trẻ có thể quan sát bàn tay của bạn và ghi nhận vị trí bánh kẹo và sau đó lật tách lên không trợ giúp.

Cảm nhận thính giác, 0 - 1 tuổi

KỸ NĂNG NHẬN THỨC, NGÔN NGỮ THỤ CẢM, 1 - 2 TUỔI

Mục đích: Nhanh nhẹn với một tiếng động quen thuộc và nhận biết nó như một dấu hiệu báo trước một biến cố sắp tới.

Mục tiêu: Ngưng một họat động khi chuông rung, tìm nguồn gốc của tiếng động và sau đó đi về phía người lớn.

Dụng cụ: Chuông tay nhỏ.

Tiến trình:

- Trẻ thích tắm và đi dạo bằng xe ôtô, trước khi bắt đầu một trong những hoạt động này, bạn lắc chuông thật mạnh phía sau trẻ.

- Khi trẻ quay lại, bạn vừa cầm tay trẻ và nói: “Tắm” hoặc “xe ôtô” vừa chuẩn bị cho trẻ hoạt động này.

- Nếu trẻ không quay lại khi chuông rung, bạn đưa chuông lại gần để trẻ chú ý bằng mắt cử động của chuông. Dần dần quen với việc thường qui này, trẻ bắt đầu chú ý tới âm thanh nhanh hơn.

- Bạn luôn lắc chuông trước hai hoạt động được yêu thích này và không lắc chuông vào những lúc khác.

- Từ từ khi trẻ quen bài tập này, bạn lắc chuông ở khoảng cách từ từ xa hơn.

Cảm nhận thính giác, 0 - 1 tuổi

XÃ HỘI HÓA, TƯƠNG TÁC CÁ NHÂN, 0 -1 TUỔI

Mục đích: Cải thiện cảm nhận bằng tai.

Mục tiêu: Phối hợp 2 tiếng động khác nhau của những hành động khác nhau để phân biệt hai tiếng động và thấy trước hành động được phối hợp với mỗi tiếng động.

Dụng cụ: Không có.

Tiến trình:

- Chọn 2 âm thanh vui tai và nối kết âm thanh này với hai hoạt động vui (ví dụ, bạn có thể cù lét bụng của trẻ và nói “ Ti-ti-ti” hoặc vừa vỗ tay trẻ vừa nói “bum”. Luôn chú ý phối hợp cùng tiếng động với cùng hoạt động. Cuối cùng trẻ nghe được những âm thanh khác nhau này và phối hợp chúng với những hoạt động minh bạch).

- Sau khi lặp lại thói quen này nhiều lần với cùng những âm thanh và cùng những hoạt động, lâu lâu bạn làm cái này mà không làm cái kia để xem trẻ có đoán trước không (ví dụ, bạn nói “ti-ti-ti”, nhưng bạn ngừng vài phút trước khi cù lét hoặc bạn lặp lại âm thanh xem trẻ có đoán trước việc cù lét không. Bạn nói “bum’ và xem trẻ có đưa tay ra vỗ không).

Cảm nhận thị giác, 1 - 2 tuổi

KỸ NĂNG NHẬN THỨC, KẾT HỢP, 1 - 2 TUỔI

KỸ NĂNG NHẬN THỨC, NGÔN NGỮ THỤ CẢM, 1 - 2 TUỔI (KHÔNG BẮT BUỘC)

Mục đích: Cải thiện chú ý bằng mắt và phát triển khả năng phân biệt đồ vật.

Mục tiêu: Chạy trong phòng tìm một vật được ưa thích và tìm thấy vật đó không bị sao nhãng bởi những vật kích thích khác.

Dụng cụ: Hộp có kích cỡ trung, 3 cặp đồ vật thông dụng (ví dụ giày, tách, táo).

Tiến trình:

- Để rải rác nhưng dễ thấy 3 đồ vật thông dụng trong phòng

- Giữ trẻ ở một nơi mà trẻ có thể thấy 3 đồ vật. Chỉ cho trẻ một đồ vật giống một trong những đồ vật để rải rác trong phòng (ví dụ chỉ một chiếc giày và nói “con tìm chiếc giày đi”). Nếu trẻ có khó khăn để tìm đồ vật, hướng sự chú ý của trẻ về góc phòng nơi có chiếc giày. Nếu trẻ còn khó khăn, chỉ thẳng chiếc giày.

- Sau cùng, nắm tay trẻ, chỉ cho trẻ chiếc giày, nói “con tìm chiếc giày” và dẫn trẻ đến đồ vật.

- Gom hai chiếc giày lúc đầu và để chúng vô hộp.

- Thưởng trẻ khi một cặp đồ vật được tìm thấy trong hộp, kể cả khi bạn giúp trẻ.

- Lặp lại bài tập cho tới khi tất cả đồ vật ở trong hộp. Nếu trẻ phát triển khả năng tốt về ngôn ngữ cảm nhận, chỉ sử dụng lệnh bằng lời “tìm chiếc giày”.

Cảm nhận thị giác, 1- 2 tuổi

Mục đích: Cải thiện chú ý bằng mắt và trí nhớ.

Mục tiêu: Tìm một vật được giấu dưới một trong 3 tách.

Dụng cụ: 3 tách khác nhau, 3 tách giống nhau, kẹo bánh.

Tiến trình:

- Ngồi vào bàn đối diện với trẻ.

- Phần đầu của bài tập, dùng 3 tách khác nhau hoặc 3 vật chứa khác nhau (ví dụ tách, ly, chén) để úp trên bàn trước mặt trẻ.

- Bạn nói “con nhìn kìa” và đong đưa bánh kẹo trong tầm nhìn của trẻ.

- Khi bạn chắn chắn rằng trẻ quan sát tay bạn, giấu bánh kẹo dưới một trong những vật chứa. Đừng di chuyển tách và đừng thử can thiệp chúng.

- Bạn nói “con cầm viên kẹo”, và chỉ những tách để trẻ hiểu trẻ sẽ tìm phần thưởng. Nếu trẻ có vẻ lúng túng, hướng dẫn tay trẻ để tìm được tách đúng.

- Khen trẻ đã lật tách lên được và cho trẻ phần thưởng.

- Khi trẻ có khả năng quan sát tay bạn và tìm được phần thưởng dưới tách có vẻ khác nhau, lặp lại tiến trình với 3 tách giống nhau.

- Khi trẻ có khả năng tìm phần thưởng dưới một tổng thể 3 tách giống nhau, bạn chỉ dùng 2 tách nhưng thay đổi 1 lần vị trí các tách sau khi để phần thưởng dưới 1 trong các tách đó (đừng quên bạn chắc chắn rằng trẻ quan sát tay bạn trong khi bạn giấu phần thưởng).

Cảm nhận thị giác, 1 - 2 tuổi

PHỐI HỢP MẮT-BÀN TAY, TỰ CHỦ, 1 - 2 TUỔI

Mục đích: Cải thiện cảm nhận bằng mắt và vị trí đồ vật trên một mục tiêu.

Mục tiêu: Sắp xếp 4 khối một cách xác định.

Dụng cụ: 4 khối, bìa cứng hoặc giấy trắng, bút phớt nét to.

Tiến trình:

- Chuẩn bị một loạt tờ giấy bằng cách vẽ hình thể 4 khối trong cách sắp xếp khác nhau trên bìa cứng hoặc giấy cố định.

- Tô những hình thể đó để cho thấy rõ.

- Để một tờ giấy đó đối diện với trẻ và cho trẻ một hình khối.

- Chỉ cho trẻ vị trí của mỗi hình khối và nói “con để vào”. Hướng dẫn tay trẻ để đặt hình khối đúng vị trí.

- Thưởng ngay và lặp lại bài tập cho đến khi tất cả những hình khối được đặt trên tờ giấy.

- Lặp lại tiến trình với hình vẽ thứ hai nhưng đến khối thứ 4, bạn nói “con để vào” nhưng không chỉ chỗ còn trống (xem trẻ có tìm được chỗ trống và để đúng hình khối một mình).

- Giảm dần dần sự giúp đỡ của bạn cho tới khi bạn không còn chỉ gì nữa.

Hình 2.1 – Gợi ý sắp xếp các hình khối

Cảm nhận thị giác, 2 - 3 tuổi

KỸ NĂNG NHẬN THỨC, KẾT HỢP, 2 - 3 TUỔI

Mục đích: Cải thiện khả năng nhìn và khả năng kết hợp.

Mục tiêu: Kết hợp những cặp giống nhau của hình vẽ đơn giản.

Dụng cụ: Giấy, bút phớt nét to hoặc bút chì bằng bột màu.

Tiến trình:

- Sử dụng bút phớt nét to hoặc viết chì bột màu để vẽ những hình đơn giản bằng chữ to trên những tờ giấy rời. Mỗi tờ giấy chỉ vẽ một hình và mỗi hình một cặp.

- Đặt trò chơi hình vẽ trên bàn trước mặt trẻ, trải ra hết để trẻ có thể thấy tất cả một lượt.

- Bạn giữ trò chơi kết hợp hình vẽ trên đầu gối.

- Đưa cho trẻ một trong những hình vẽ của bộ hình của bạn và nói “con tìm hình giống hình này”.

- Cầm tay trẻ và hướng dẫn trẻ để trẻ so sánh hình của bạn với mỗi hình trên bàn.

- Nếu những hình vẽ không kết hợp với nhau, bạn nói “không giống nhau” và hãy so sánh hình tiếp theo.

- Khi bạn thấy hình vẽ kết hợp với nhau, bạn nói “đúng rồi, giống nhau”, bạn để hai hình kết hợp với nhau ở bên cạnh nhau. (Bạn chắc chắn rằng trẻ quan sát bạn trong khi bạn so sánh hình vẽ).

- Lặp lại tiến trình cho tới khi tất cả các hình vẽ kết hợp với nhau.

- Hãy bắt đầu bằng 3 hình vẽ, nhưng tăng dần số lượng và sự phức tạp của hình vẽ tùy theo sự tiến bộ của trẻ.

Hình 2.2 – Những hình vẽ đơn giản để kết hợp

Cảm nhận thính giác, 2 - 3 tuổi

VẬN ĐỘNG TINH, THAO TÁC, 1 - 2 TUỔI

Mục đích: Cải thiện sự chọn lọc bằng tai.

Mục tiêu: Kết hợp những âm phát xuất từ một loạt nguồn tiếng động.

Dụng cụ: 3 cặp đồ vật gây tiếng ồn (bộ phách, chuông nhỏ, đồ chơi bóp, cái mõ quay, cái còi, v.v….)

Tiến trình:

- Bạn ngồi vào bàn với trẻ.

- Đặt 2 đồ vật có tiếng động khác nhau trên bàn trước mặt trẻ và giữ những đồ vật kết hợp với nhau trước mặt bạn.

- Sử dụng một trong những đồ vật một cách thích ứng, sau đó cầm tay trẻ và giúp trẻ sử dụng đồ vật kết hợp với nhau để tạo cùng tiếng động.

- Đặt lại 2 đồ vật đầu tiên và lặp lại tiến trình với cặp thứ hai.(đặt lại cặp thứ hai ở vị trí ban đầu)

- Lấy lại đồ vật thứ nhất, sử dụng nó chính xác và chỉ trẻ sử dụng đồ của nó. (Xem trẻ có chọn đồ vật đúng trong 2 đồ vật ở trước mặt trẻ).

- Nếu trẻ không làm, ngưng lại và hướng dẫn tay trẻ vào đồ vật đúng

- Lặp lại tiến trình bằng cách xen kẻ hai đồ vật.

- Nếu trẻ chọn đúng đồ vật một cách chắc chắn, bạn bắt đầu đa dạng hóa tiến trình sao cho đừng xen kẽ một cách đơn giản nữa.

- Sau cùng, bạn để trò chơi đồ vật của bạn trong hộp ở phía sau lưng bạn. Chọn một và tạo tiếng động làm sao cho trẻ không thể thấy đồ vật nào bạn sử dụng.

- Để trẻ chọn dụng cụ đúng trong bộ sưu tập của trẻ và tạo ra tiếng động kết hợp với nhau.

- Tùy theo sự tiến bộ của trẻ, tăng số lượng đồ vật, nhưng mỗi đồ vật phải có âm thanh rất phân biệt.

Cảm nhận thị giác, 2 - 3 tuổi

KỸ NĂNG NHẬN THỨC, KẾT HỢP, 2 - 3 TUỔI

PHỐI HỢP MẮT-BÀN TAY, TỰ CHỦ, 2 - 3 TUỔI

VẬN ĐỘNG TINH, THAO TÁC, 2 - 3 TUỔI

Mục đích: Cải thiện việc tìm kiếm bằng mắt, khả năng kết hợp và phối hợp mắt bàn tay.

Mục tiêu: Lồng 3 đồ vật vào hộp có lỗ đơn giản.

Dụng cụ: Hộp giày, 3 đồ vật có chiều kích và hình thể đa dạng (ví dụ 1 hạt chuỗi, 2 khối chiều kích và hình dạng khác nhau).

Tiến trình:

- Làm một hộp có lỗ bằng cách vẽ đường viền của 3 đồ vật trên nắp hộp giày và cắt những hình thể đó. (Bạn chắc chắn rằng những đồ vật có thể chui qua lỗ dễ dàng)

- Chỉ cho trẻ cầm đồ vật như thế nào, so sánh mỗi lỗ cho tới khi tìm thấy lỗ thích hợp và bỏ đồ vật trong hộp.

- Cho trẻ đồ vật thứ hai, nếu trẻ lúng túng, hướng dẫn trẻ bằng tay.

- Điều khiển tay trẻ vào một trong những lỗ và so sánh đồ vật với lỗ. Nếu không thích hợp, nói “không” và đi qua lỗ khác. Khi bạn tìm đến lỗ thích hợp, nói “đúng” và giúp trẻ cho đồ vật vào.

- Lặp lại tiến trình cho tới khi bỏ hết tất cả những đồ vật trong hộp không trợ giúp.

- Nếu hộp đơn giản quá dễ đối với trẻ, làm một cái hộp khó hơn bằng cách sử dụng hộp to và nhiều đồ vật kích cỡ và hình thể khác nhau.

Hình 2.3 – Hộp có lỗ làm bằng hộp đựng giấy

Cảm nhận thị giác, 3 - 4 tuổi

BẮT CHƯỚC, VẬN ĐỘNG, 2 - 3 TUỔI

PHỐI HỢP MẮT-BÀN TAY, TỰ CHỦ, 2 - 3 TUỔI

Mục đích: Cải thiện khả năng cảm nhận sự khác nhau của hình vẽ và bắt chước cách dùng các vật liệu để sao chép hình vẽ.

Mục tiêu: Với 5 hình khối bắt chước xây hình giống hình của người dạy. Dụng cụ: 10 hình khối.

- Bạn ngồi vào bàn với trẻ.

- Để 5 hình khối trước mặt trẻ và giữ 5 hình khối khác cho bạn và nói “con nhìn kìa”, sắp xếp các hình khối của bạn để nhận ra rõ ràng khi xây dựng. (Bạn chắc chắn rằng trẻ quan sát bạn trong khi bạn xây dựng và sau đó cho trẻ thấy việc xây dựng đã hoàn thành).

- Chỉ những hình khối của trẻ và nói: “đến phiên con”.

- Đầu tiên bạn hướng dẫn tay trẻ để xây dựng một cách chính xác.

- Lặp lại tiến trình với 3 cách xây dựng khác nhau cho mỗi buổi học.

- Giảm sự trợ giúp của bạn khi trẻ bắt đầu tự sao chép cách xây dựng (thưởng trẻ mỗi lần trẻ sao chép đúng việc xây dựng).

Hình 2.4 – Xây hình khối Tiến trình:

Cảm nhận thị giác, 3- 4 tuổi

KỸ NĂNG NHẬN THỨC, KẾT HỢP, 3 - 4 TUỔI

Mục đích: Cải thiện sự chú ý bằng mắt và khả năng kết hợp.

Mục tiêu: Lựa chọn 3 hình khối khác nhau.

Dụng cụ: Giấy dày hoặc bìa cứng được tô màu.

Tiến trình:

- Cắt hình tam giác, hình vuông và hình tròn, mỗi hình thể có cùng kích cỡ và màu sắc.

- Để mẫu của mỗi hình thể trên bàn trước mặt trẻ.

- Cho trẻ những hình thể khác, mỗi thứ một cái để trẻ đặt đúng nơi.

- Nếu trẻ để hình thể không đúng nơi, ngưng lại và hướng tay trẻ đặt đúng nơi.

- Nếu trẻ lúng túng, không hiểu ta đợi điều gì nơi trẻ, hướng dẫn tay trẻ để so sánh mỗi hình thể ở mỗi nơi trên bàn, mỗi lần nói “không đúng” hoặc “đúng rồi”.

- Khi bạn đặt mẫu thứ nhất trên bàn và mỗi lần bạn cho trẻ hình thể để lựa chọn, thì bạn nói tên hình thể đó.

- Ban đầu trẻ không hiểu tên hình thể, nhưng trẻ sẽ quen nghe sự khác biệt giữa âm và tên hình thể.

Cảm nhận thị giác, 3- 4 tuổi

KỸ NĂNG NHẬN THỨC, KẾT HỢP, 2 - 3 TUỔI

Mục đích: Cải thiện sự chú ý bằng mắt và khả năng kết hợp. Mục tiêu: Kết hợp những hình dạng kích cỡ khác nhau Dụng cụ: Giấy, bìa cứng, hồ, kéo.

Tiến trình:

- Cắt những cặp hình vuông, tam giác, hình tròn và hình chữ nhật kích cỡ khác nhau trên tờ giấy (những hình cắt phải trên tờ giấy cùng màu).

- Dán một loạt hình thể đó trên một bìa cứng chắc chắn và giữ một loạt hình tương ứng trên đầu gối của bạn.

- Đặt bìa cứng trước mặt trẻ và cho trẻ một trong những hình thể mà bạn có trên đầu gối. - Cho trẻ so sánh hình cắt với hình trên bìa cứng cho tới khi trẻ tìm được hình giống nhau cùng kích cở và hình thể.

- Nếu trẻ lúng túng, chỉ cho trẻ cách so sánh hình cắt với mỗi hình thể của bìa cứng cho tới khi trẻ tìm đúng hình thể.

- Lặp lại tiến trình cho tới khi tất cả các hình thể đều được đặt trên bìa cứng.

Hình 2.5 – Dạng hình học để kết hợp

Cảm nhận thị giác, 3- 4 tuổi

PHỐI HỢP MẮT-BÀN TAY, TỰ CHỦ, 2 - 3 TUỔI

Mục đích: Cải thiện sự chú ý bằng mắt và cảm nhận các hình dáng.

Mục tiêu: Quan sát bàn tay người dạy, cầm một miếng ghép hình trong tay và kết hợp miếng đó vào vị trí tương ứng với hình ghép.

Dụng cụ: Hình ghép đơn giản 3 hoặc 4 miếng.

Tiến trình:

- Lấy ra tất cả những miếng ghép hình và đặt tờ ghép hình trống trên bàn trước mặt trẻ.

- Giữ những miếng ghép hình trên đầu gối mà trẻ không thể nhìn thấy.

- Để một miếng ghép hình cao hơn mắt và nói: “con nhìn nè”. Di chuyển miếng ghép hình trong tầm mắt của trẻ cho tới khi trẻ nhìn thấy.

- Sau đó để miếng ghép hình trong tay trẻ và giúp trẻ xoay và so sánh mỗi vị trí cho tới khi tìm được vị trí đúng, rồi hướng dẫn trẻ đặt miếng ghép hình trong vị trí.

- Lặp lại tiến trình với các miếng ghép hình khác và dần dần trẻ bắt đầu tự so sánh, bạn giảm dần sự trợ giúp của bạn (thưởng trẻ sau mỗi vị trí đúng).

- Nếu trẻ có khó khăn ấn miếng ghép hình vào vị trí, cho trẻ sự trợ giúp cần thiết để trẻ không mất tự tin.

- Mục tiêu của bài tập chủ yếu kết hợp những miếng ghép hình vào vị trí.

- Cầm miếng ghép hình mỗi lần vào một vị trí khác nhau để trẻ bắt buộc nhìn tay của bạn mà làm bài tập.

Cảm nhận thị giác, 3- 4 tuổi

PHỐI HỢP MẮT-BÀN TAY, TỰ CHỦ, 2 - 3 TUỔI Mục đích: Cải thiện sự chú ý bằng mắt.

Mục tiêu: Quan sát bàn tay của bạn và kết hợp miếng với vị trí tương ứng với hình ghép.

Dụng cụ: Hình ghép đơn giản 3 hoặc 4 miếng.

Tiến trình:

- Lấy ra tất cả các miếng ghép hình và trải ra xung quanh tờ ghép hình.

- Bạn nói “con nhìn nè” và chỉ một trong những miếng ghép hình, và khi trẻ nhìn, bạn nói “con để vô”.

- Nếu cần, hướng dẫn tay trẻ để nhặt miếng ghép hình, so sánh những vị trí của tờ ghép hình và đặt ở một nơi thích hợp.

- Nếu trẻ để miếng ghép hình khác với miếng mà bạn chỉ, ngưng lại và di chuyển sự chú ý của trẻ về miếng ghép hình đúng.

- Lặp lại tiến trình cho tới khi tất cả những miếng ghép hình nằm trong tờ ghép hình.

- Đây là bài tập chủ yếu về nhận thức, bạn đừng lo lắng nếu trẻ không đạt được hoàn toàn để những miếng ghép hình vào vị trí.(Thưởng trẻ mỗi lần trẻ để chính xác miếng ghép hình vào vị trí đúng).

Cảm nhận thị giác, 3- 4 tuổi

KỸ NĂNG NHẬN THỨC, KẾT HỢP, 3 - 4 TUỔI VẬN ĐỘNG TINH, NẮM BẮT, 1 - 2 TUỔI

Mục đích: Cải thiện sự chú ý bằng mắt, sự phân biệt các màu và khái quát hóa màu sắc.

Mục tiêu: Chọn lựa tùy theo màu của nhóm 8 đồ vật khác nhau.

Dụng cụ: 8 đồ vật khác nhau trong đó 4 cái cùng một màu và 4 cái kia cùng một màu cơ bản khác (cố gắng giữ độ đậm nhạt 2 màu càng gần nhau càng tốt), 2 mâm để chọn lựa.

Tiến trình:

- Đặt 2 mâm để chọn lựa trên bàn đối diện với trẻ.

- Đặt một đồ vật một màu trên một trong 2 mâm và nói tên màu sắc.

- Đặt một đồ vật của nhóm hai trên mâm kia và cũng nói tên màu sắc đó.

- Đặt những đồ vật kết hợp với nhau trên đầu gối để trẻ đừng chia trí.

- Cho trẻ từng vật một, mỗi lần nói tên màu sắc. Bạn nói trẻ để mỗi vật vào đúng cái mâm chứa đựng những vật khác cùng màu.

- Nếu trẻ để đồ vật vào đúng mâm, bạn nói “đúng rồi, màu xanh” và thưởng trẻ ngay lập tức.

- Nếu trẻ bắt đầu để đồ vật không đúng mâm, hướng dẫn tay trẻ vào mâm đúng và thưởng trẻ.

- Tiếp tục tiến trình cho tới khi tất cả đồ vật được lựa chọn đúng màu.

- Khi trẻ có tiến bộ về bài tập này, bạn hãy thêm màu thứ ba. Mỗi lần bạn có dịp, đừng quên nêu tên màu sắc sao cho trẻ quen nghe để phân biệt giữa màu sắc với tên.

Cảm nhận thị giác, 3- 4 tuổi

KỸ NĂNG NHẬN THỨC, KẾT HỢP, 2 - 3 TUỔI

Mục đích: Cải thiện sự phân biệt màu sắc, sự chú ý bằng mắt và kỹ năng kết hợp.

Mục tiêu: Kết hợp các khối màu với hình vuông của tờ giấy được tô màu.

Dụng cụ: Khối màu, giấy màu được kết hợp.

Tiến trình:

- Dán 2 hình vuông màu khác nhau trên tờ giấy trắng.

- Giữ trên đầu gối những hình khối kết hợp với 2 màu đó. - Cho trẻ một trong những hình khối và nói “con để vào”.

- Hướng dẫn tay trẻ đặt đúng hình vuông cùng màu, sau đó giúp trẻ đặt khối màu thứ hai trên hình vuông thứ hai có màu kết hợp. (Khen thưởng tức thì)

- Lặp lại tiến trình với cùng tờ giấy và cùng hình khối nhưng không hướng dẫn tay trẻ. - Nếu trẻ để hình khối không đúng màu, bạn nói “không” và hướng dẫn tay trẻ để đúng hình vuông.

- Lặp lại tiến trình cho tới khi trẻ đặt hình khối trên đúng hình vuông không trợ giúp một cách chắc chắn.

- Khi bài tập đối với trẻ quá dễ, bạn làm tờ giấy có màu thứ ba để kết hợp với hình khối

Cảm nhận thính giác, 3- 4 tuổi

BẮT CHƯỚC, VẬN ĐỘNG, 4 - 5 TUỔI

VẬN ĐỘNG TINH, THAO TÁC, 1 -2 TUỔI

Mục đích: Cải thiện cảm nhận bằng tai và động viên lắng nghe một cách chăm chỉ.

Mục tiêu: Cảm nhận một loạt âm thanh khác nhau và đáp ứng bằng cách bắt chước chúng. Dụng cụ: Không có.

Tiến trình:

- Bạn ngồi vào bàn đối diện với trẻ.

- Bạn nói (tên trẻ) và gõ 2 lần trên bàn bằng lưng ngón tay. Giữa mỗi lần gõ, ngưng một chút để cho số lượng tiếng động nghe rõ ràng.

- Bạn nói “đến phiên con” và hướng dẫn tay trẻ gõ 2 lần trên bàn (đừng để trẻ gõ hơn 2 lần; khen thưởng tức thì).

- Lặp lại tiến trình nhưng lần này gõ 3 lần. Giúp trẻ gõ 3 lần, sau đó thưởng trẻ.

- Sau cùng, gõ chỉ 1 lần và giúp trẻ làm giống như vậy.

- Lần thứ 4, gõ trở lại 2 lần nhưng không cầm tay trẻ.

- Nếu trẻ thử gõ nhiều hoặc ít hơn 2 lần, bạn nói “không”, bạn tự gõ 2 lần và sau đó giúp trẻ chỉ gõ 2 lần.

- Lặp lại tiến trình cho tới khi trẻ có thể sao chép số lần mà bạn gõ một cách chắc chắn. - Khi trẻ quen với bài tập, bạn gõ ở dưới bàn sao cho trẻ chỉ có thể nghe số lần mà trẻ phải gõ. Nếu trẻ lúng túng, chỉ lỗ tai bạn và gõ, sau đó sờ lỗ tai trẻ và gõ trở lại.

Cảm nhận thị giác, 4 - 5 tuổi

XÃ HỘI HÓA, TƯƠNG TÁC CÁ NHÂN, 3 - 4 TUỔI Mục đích: Chơi đô mi nô với người khác.

Mục tiêu: Phối hợp hình vẽ và chơi lần lượt theo phiên.

Dụng cụ: Trò chơi đô mi nô, trò chơi bài có hình vẽ đô mi nô (mỗi hình vẽ 5 bài).

Tiến trình:

- Trải những thẻ hình một hàng trên bàn, mỗi thẻ một hình.

- Đưa cho trẻ mỗi lần một thẻ hình để trẻ đặt đúng chỗ (đừng yêu cầu trẻ đếm hình chỉ cần trẻ nhận biết được bằng mắt mỗi hình vẽ).

- Khi trẻ đạt được, bạn chỉ cho trẻ mỗi thẻ hình tương ứng với một hình của đô-mi-nô.

- Tập cho trẻ so sánh mỗi hình trong đô-mi-nô tương ứng với một thẻ hình.

- Khi trẻ nhận ra những hình vẽ khác nhau ở đô-mi-nô, ta tổ chức chơi luân phiên với chị của trẻ và với bạn.

- Đặt 6 đô-mi-nô bằng hình vẽ dễ thấy trong mâm.

- Chuyền mâm cho người đến phiên.

- Người chơi lấy bất kỳ một đô-mi-nô nào đó trong mâm để đặt thêm vào hàng đô-mi-nô ở trên bàn (nếu không có sự phối hợp, người chơi có thể lấy một cái trong hộp dự trữ. Ta không chơi để thắng hay tính điểm mà mục đích là để so sánh hình vẽ và học cách chơi luân phiên)

Hình 2.6 – Kêt hợp thẻ với thẻ (A) và thẻ với đô – mi – nô (B)

Cảm nhận thị giác, 4 - 5 tuổi

VẬN ĐỘNG TINH, THAO TÁC, 4 - 5 TUỔI

KỸ NĂNG BẰNG LỜI, TỪ VỰNG, 3 - 4 TUỔI

Mục đích: Nhận biết một loạt hình dạng và sao chép lại.

Mục tiêu: Sao chép một loạt hình dạng bằng giấy, từ trái sang phải

Dụng cụ: Giấy màu được cắt thành nhiều hình dạng (bánh xe màu đen 2 cm, hình chữ nhật và hình vuông, mỗi chiều kích 2 hình) giấy trắng có đường được gạch sẵn, hồ.

Tiến trình:

- Chỉ tờ giấy cho trẻ và tạo sự chú ý cho trẻ nơi đèn giao thông, phía trái tờ giấy. Bạn nói: Con nhìn, cô sẽ làm một loạt ô tô chờ đèn giao thông.

- Yêu cầu trẻ lặp lại theo bạn: “ Trước tiên xe lớn màu đỏ, rồi xe màu xanh biển và cuối cùng xe dài màu xanh lá”.

- Bây giờ bạn nói với trẻ làm một loạt xe khác phía dưới, giống như vậy.

- Khi trẻ phối hợp đúng hình dạng tờ giấy, ta bảo trẻ dán xe lên giấy.

- Ngày khác, bạn sử dụng chủ đề khác, nhưng luôn luôn một lọat 3 đồ vật (kẹo mút, hộp lớn, vừa, nhỏ v.v…) Ban luôn cho trẻ làm từ trái sang phải.

- Khi bạn tin chắc trẻ hiểu một loạt, bạn bảo trẻ sao chép một loạt hình dạng hoặc màu sắc không tượng trưng những vật cụ thể.

Hình 2.7 – Hình được làm bằng giấy cắt

Cảm nhận thị giác, 5 - 6 tuổi

KỸ NĂNG BẰNG LỜI, TỪ VỰNG, 2 - 3 TUỔI

Mục đích: Đọc khi nhìn thấy 5 đến 10 từ

Mục tiêu: Kết hợp từ được viết với vật và đọc từ đó.

Dụng cụ: Phiếu, dãi giấy dính, từ được in (bàn, cửa, đèn, tivi)

Tiến trình:

- In những từ viết chữ thường lên phiếu, mỗi từ 5 lần.

- Trước tiên dạy trẻ chọn những từ để bạn chắc chắn là trẻ biết các từ đó.

- Bây giờ gắn phiếu vào đồ vật tương ứng (ví dụ dán phiếu “bàn” lên bàn, phiếu “cửa” lên cửa v.v…).

- Cho trẻ ngồi vào ghế, chỉ vào một phiếu và hỏi trẻ “từ gì?”

- Nếu trẻ không biết, bạn nói cho trẻ và dẫn trẻ đến đồ vật để phối hợp phiếu từ với đồ vật.

- Khi trẻ phối hợp, bạn củng cố trẻ: “đúng rồi, đó là từ bàn” và cho trẻ lặp lại từ đó.

- Bạn tiếp tục trò chơi này mỗi ngày, khi trẻ do dự, bạn giúp trẻ liền.

- Khi bạn thấy trẻ nhớ được các từ, bạn kiểm tra trẻ bằng cách gỡ phiếu từ được gắn trên đồ vật và xem trẻ có thể còn đọc được phiếu và chỉ vào đồ vật không.

- Nếu trẻ có thể nhớ từ trong một tuần mà không cần gắn phiếu, bạn thử cho trẻ học thêm vài từ nữa. Dạy trẻ học những từ có ích nếu sau này bạn cho trẻ những lệnh viết như “tắt đèn” hoặc “quần áo dơ ở đây”.

Hình 2.8 – Kết hợp từ và hiểu